Gikuyu Common Language with DC (GIKDC)

Kĩũria gĩkoniĩ Mũthenya wa Thabatũ

1 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Jesũ nĩagereire mĩgũndainĩ ya ngano Mũthenya wa Thabatũ. Na tondũ arutwo aake maarĩ ahũũtu, magĩkĩambĩrĩria gũtua ngira cia ngano, magacirigitha makarĩa ngano.

2 Rĩrĩa Afarisai moonire ũguo makĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Tarora, arutwo aaku nĩmareeka ũrĩa Watho witũ ũteetĩkĩrĩĩtie gwĩkwo mũthenya wa Thabatũ.”

3 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Kaĩ mũtarĩ mwathooma ũrĩa Daudi eekire hĩndĩ ĩrĩa we o hamwe na andũ arĩa maarĩ naake maarĩ ahũũtu?

4 Aatoonyire nyũmba ya Ngai hamwe na andũ arĩa maarĩ naake, makĩrĩa mĩgate mĩtheru ĩrĩa yarutĩirwo Ngai, o na gũtuĩka atĩ Watho wa Musa ndwameetĩkĩrĩĩtie mamĩrĩe, tondũ yagĩrĩirwo kũrĩĩo no athĩnjĩri Ngai oiki.

5 Ningĩ kaĩ mũtarĩ mwathooma Wathoinĩ wa Musa atĩ thĩinĩ wa Hekaarũ gũtirĩ mũthenya wa Thabatũ athĩnjĩri Ngai matoinaga Watho o na gũtuĩka matiĩragwo nĩmeehĩĩtie?

6 Ngũmwĩra atĩrĩ, haaha nĩharĩ na ũndũ mũnene gũkĩra Hekaarũ.

7 Maandĩko moigaga atĩrĩ, ‘Nĩ tha ngwenda no ti magongoona.’ Korwo nĩmũũĩ ũguo nĩkuuga atĩa, mũtingĩtuagĩra andũ mateehĩĩtie.

8 Nĩ ũndũ Mũrũ wa Mũndũ nĩ Mwathani o na wa mũthenya wa Thabatũ.”

Jesũ kũhonia mũndũ warĩ na guoko kuonju

9 Na rĩĩrĩ, Jesũ oima kũu nĩathiire agĩtoonya thunagogi yao,

10 nakuo kũu thunagogi nĩkwarĩ na mũndũ wonjeete guoko. Tondũ nĩmaacaragia ũndũ wa gũthitanga Jesũ naguo, makĩmũũria atĩrĩ, “Watho witũ nĩwĩtĩkĩrĩĩtie kũhonania mũthenya wa Thabatũ?”

11 Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Nũũ wanyu ũngĩkorwo na ng’ondu ĩmwe, nayo ĩgwe irima mũthenya wa Thabatũ ũtangĩmĩnyiita amĩrute?

12 Mũndũ arĩ bata mũno gũkĩra ng’ondu, nĩ ũndũ ũcio nĩtwĩtĩkĩrĩĩtio nĩ Watho witũ gwĩka wega Mũthenya wa Thabatũ.”

13 Hĩndĩ ĩyo agĩcooka akĩĩra mũndũ ũcio wonjeete guoko atĩrĩ, “Tambũrũkia guoko gwaku.”

Naake agĩgũtambũrũkia gũkĩagĩra, gũkĩgĩa hinya o ta kũu kũngĩ.

14 Nao Afarisai moima nja magĩcookania ndundu mamenye ũrĩa mangĩũragithia Jesũ.

Ndungata thuure ya Ngai

15 Naake Jesũ aamenya ũguo akiuma kũu, nao andũ aingĩ makĩmũrũmĩrĩra. Naake akĩhonia arĩa oothe maarĩ arũaru,

16 agĩcooka akĩmakaania atĩ matikaae gũtũma amenyeke.

17 Eekire ũguo nĩ geetha ciugo iria ciaririo nĩ Ngai, ahũthĩrĩĩte mũnabii Isaia ihinge atĩ:

18 “Ĩno nĩ yo ndungata yakwa ĩrĩa ndĩthuurĩire,

nĩ yo nyenda na nĩ yo ĩkenagia ngoro yakwa.

Nĩngũikũrũkia Roho wakwa kũrĩ yo,

nayo nĩkaamenyithia andũ a ndũũrĩrĩ ciothe ituĩro rĩakwa.

19 Ndĩgaakararania na andũ kana ĩmagũũthũkĩre,

ningĩ ndĩgathiĩ ikĩmaheaga ũhoro yanĩrĩire njĩrainĩ.

20 Nĩgaakorwo ĩrĩ hooreri mbere ya arĩa matarĩ hinya,

na ĩiguĩre tha arĩa matahotaga gwĩteithia.

Ndĩgaakua ngoro kinya kĩhooto kĩhootane thĩ,

21 nao andũ oothe a ndũũrĩrĩ nĩmakaiga mwĩhoko wao thĩinĩ wayo.”

Jesũ na Beelizebuli

22 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩreeherwo mũndũ warĩ mũtumuumu na ũtangĩahotire kwaria tondũ aarĩ na ngoma. Naake Jesũ akĩmũhonia akĩhota kwaria na kuona.

23 Nao andũ oothe makĩgega makĩũrania atĩrĩ, “Ũyũ no akorwo arĩ we mũrũ wa Daudi?”

24 No hĩndĩ ĩrĩa Afarisai maiguire ũguo makiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ aingataga ngoma na hinya wa Beelizebuli, mũnene wa ngoma.”

25 Naake Jesũ aamenya ũrĩa meeciiragia akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki o wothe ũngĩatũkana na andũ aaguo mookanĩrĩre o eene nĩũharaganaga. Narĩo itũũra kana nyũmba o yothe ĩngĩatũkana nao eene mookanĩrĩre ndĩngĩĩhanda.

26 Nĩ ũndũ ũcio, angĩkorwo Caitaani nĩ we ũraingata Caitaani thĩinĩ wa andũ-rĩ, nyũmba yake nĩyũkanĩrĩire, naguo ũnene wake ũngĩkĩhanda atĩa?

27 Angĩgĩkorwo nyingataga ngoma na hinya wa Beelizebuli-rĩ, arũmĩrĩri aanyu macingataga na hinya wa ũ? Kwoguo acio nĩ o makaamũtuĩra.

28 No rĩĩrĩ, angĩkorwo nyingataga ngoma na hinya wa Roho wa Ngai-rĩ Ũthamaki wa Ngai nĩũũkĩĩte kũrĩ inyuĩ.

29 “Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kũingĩra nyũmba ya mũndũ njamba akuue indo ciake ataambĩĩte kuoha mũndũ ũcio njamba. No aambire amuohe agĩcooka gũtaha indo ciake.

30 “Mũndũ ũrĩa ũtarĩ hamwe na niĩ nĩ thũ yakwa, na mũndũ ũrĩa ũtacookanagĩrĩria hamwe na niĩ nĩahurunjaga.

31 Tondũ ũcio ngũmwĩra atĩrĩ, andũ no mooherwo meehia o moothe o na irumi o ciothe; no mũndũ ũrĩa ũrumaga Roho Mũtheru ndakooherwo.

32 Mũndũ o wothe waragia kiugo gĩa gũcambia Mũrũ wa Mũndũ nĩakooherwo; no mũndũ o wothe ũcambagia Roho Mũtheru ndakooherwo, mahindainĩ maya kana marĩa magooka.

Mũtĩ na matunda maaguo

33 “Nĩ geetha mũtĩ ũciare matunda meega no mũhaka ũkorwo ũrĩ mwega. Angĩkorwo mũtĩ nĩ mũũru matunda maaguo marĩkoragwo marĩ mooru. Mũtĩ ũmenyekanaga nĩ ũndũ wa matunda maaguo.

34 Inyuĩ ciana cia nduĩra! Mũngĩhota atĩa kwaria maũndũ meega na mũrĩ ooru? Kanua kaaragia maũndũ marĩa marĩ ngoro.

35 Mũndũ mwega aaragia maũndũ meega kuuma mũthiithũinĩ wa wega wake, na mũndũ mũũru aaragia maũndũ mooru kuuma mũthiithũinĩ wa ũũru wake.

36 “Ikaragaai mũũĩ na ma atĩ Mũthenya wa Ituĩro andũ nĩmakaaheana gĩtũmi gĩa ciugo ciothe cia tũhũ iria cianoima tũnuainĩ twao.

37 Ciugo ciaku nĩcio igaatũma ũtuĩke ndũrĩ na mahĩtia, na nocio igaatũma ũtuĩrwo.”

Andũ kũũria maringĩrwo kĩama

38 Na rĩĩrĩ, arutani amwe a Watho o hamwe na Afarisai amwe nĩmeerire Jesũ atĩrĩ, “Mũrutani, nĩtũkwenda kuona ũkĩringa kĩama.”

39 No Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Kaĩ andũ a rũciaro rũũrũ nĩmaaganĩĩte na makarega gwĩtĩkia Ngai-ĩ! Marooria maringĩrwo kĩama, no gũtirĩ kĩama mekũringĩrwo tiga o kĩa mũnabii Jona.

40 O ta ũrĩa Jona aikarire mĩthenya ĩtatũ na mootukũ matatũ thĩinĩ wa thamaki ĩrĩa nene iriainĩ-rĩ, ũguo noguo Mũrũ wa Mũndũ agaikara mĩthenya ĩtatũ na mootukũ matatũ tĩĩriinĩ.

41 Mũthenya wa Ituĩro andũ a Nineve nĩmagookĩra na igũrũ mathitange andũ a rũciaro rũũrũ nĩ ũndũ o nĩmeeririre hĩndĩ ĩrĩa Jona aamahunjĩirie; ngũmwĩra na ma atĩ, haaha nĩharĩ ũndũ mũnene gũkĩra Jona!

42 Mũthenya wa Ituĩro kwini wa Sheba nĩakaarũũgama na igũrũ athitange andũ a rũciaro rũũrũ, nĩ ũndũ nĩathiire rũgendo rũnene kuuma bũrũri wake nĩ geetha akaigue ũũgĩ wa Solomoni; ngũmwĩra na ma atĩ, haaha nĩharĩ ũndũ mũnene gũkĩra Solomoni!

Ngoma gũcooka

43 “Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa ngoma yoima thĩinĩ wa mũndũ, ĩgeragĩra kũndũ kũũmũ ĩgĩcaria ũhuurũko, no ndĩwonaga.

44 Yawaga ĩkeĩĩra atĩrĩ, ‘Nĩngũcooka nyũmba yakwa kũrĩa ndĩroimire.’ Nayo yacooka ĩgagĩkora nyũmba ĩrĩ ũtheri, ĩrĩ haate, na ĩgathondekwo.

45 Hĩndĩ ĩyo ngoma ĩyo ĩgathiĩ ĩkagĩĩra ngoma ingĩ mũgwanja njũru kũrĩ yo, nacio igooka igaatũũra kũu. Naake mũndũ ũcio agakĩĩhĩrwo gũkĩra ũrĩa aarĩ mbere. Ũguo nĩguo gũkaahaana kũrĩ andũ a rũciaro rũũrũ rwaganu.”

Nyina wa Jesũ hamwe na aariũ a nyina

46 O hĩndĩ ĩyo Jesũ aaragĩria andũ, nyina na aariũ a nyina magĩũka magĩikara nja makĩenda kũmwarĩria. [

47 Naake mũndũ ũmwe warĩ ho akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Maitũguo na aariũ a maitũguo, marũũgamĩĩte nja na nĩmarenda gũkwarĩria.”]

48 Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Maitũ nũũ, na aariũ a maitũ nĩ a?”

49 Agĩcooka akĩoroota arutwo aake akiuga atĩrĩ, “Taroraai, aya nĩ o a maitũ na aariũ a maitũ.

50 Amu mũndũ o wothe wĩkaga ũrĩa Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ eendaga ũcio nĩ we maitũ, mwarĩ wa maitũ na mũrũ wa maitũ.”

Ngerekano ya mũhuri wa mbegũ

1 Na rĩĩrĩ, o ro mũthenya ũcio Jesũ akiuma nyũmba agĩthiĩ agĩikara rũteereinĩ rwa iria.

2 Nao andũ aingĩ mũno makĩmũthiũrũrũkĩria, tondũ ũcio akĩingĩra gatarũ agĩikara thĩ ho, nao andũ acio makĩrũũgama hũgũrũrũinĩ cia iria.

3 Naake Jesũ akĩmaruta maũndũ maingĩ na ngerekano, akĩmeera atĩrĩ,

“Hĩndĩ ĩmwe mũhuri nĩoimagarire agĩthiĩ kũhura mbegũ.

4 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa aahuraga, imwe ikĩgũa njĩrainĩ, nacio nyoni igĩũka igĩcirĩa.

5 Ingĩ ikĩgũa rũnyanjarainĩ kũrĩa gũtaarĩ na tĩĩri mũingĩ, igĩkĩmera o narua nĩ ũndũ tĩĩri ndwarĩ mũriku.

6 Ĩndĩ hĩndĩ ĩrĩa riũa rĩarire, rĩgĩcicina, nacio ikĩũma o narua tondũ itiarĩ na mĩri.

7 Ingĩ nacio ikĩgũa mĩiguainĩ, nayo mĩigua ĩgĩkũra ĩgĩcithararia.

8 Iria ingĩ nacio ikĩgũa tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru, igĩciara wega, imwe ciacio igĩciara maita igana rĩmwe, ingĩ maita mĩrongo ĩtandatũ, na iria ingĩ maita mĩrongo ĩtatũ.”

9 Jesũ arĩĩkia ngerekano ĩyo akĩmeera atĩrĩ, “Ũrĩa ũrĩ na matũ nĩakĩigue.”

Gĩtũmi kĩa ngerekano

10 Nao arutwo magĩũka harĩ Jesũ makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmaga warĩrie andũ na ngerekano?”

11 Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ nĩmũheetwo ũũgĩ wa kũmenya hitho cia Ũthamaki wa igũrũ, no o matiheetwo.

12 Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ ũrĩa ũrĩ na indo nyingĩ nĩakongererwo ciingĩhe makĩria, no ũrĩa ũtarĩ nĩagaatuunywo o na kĩrĩa arĩ nakĩo.

13 Ndĩmaaragĩria na ngerekano nĩ ũndũ maroraga na mationaga, na magathikĩrĩria na matiiguaga, o na kana magataũkĩrwo nĩ ũndũ.

14 Acio nĩ o mũnabii Isaia aaragia ũhoro wao hĩndĩ ĩrĩa oigire atĩrĩ:

‘Andũ aya magaathikagĩrĩria na matikaigua;

makaaroraga na matione.

15 Nĩ ũndũ nĩmoomĩĩtie ngoro,

makahinga matũ,

na makahinga maitho.

Tiga nĩ ũguo,

no moone na maitho, na maigue na matũ maao, na ngoro ciao itaũkĩrwo,

nao makĩnjookerere na niĩ ndĩmahonie.’

16 “Kaĩ inyuĩ mũrĩ araathime-ĩ! Amu maitho maanyu nĩmoonaga na matũ maanyu makaigua.

17 Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, anabii aingĩ o na andũ aingĩ athingu nĩmangĩendire mũno kuona maũndũ marĩa mũrona, no matiamoonire; kũigua maũndũ marĩa mũraigua, no matiamaiguire.

Jesũ gũtaarĩria ngerekano ya mũhuri

18 “Kwoguo tagĩthikĩrĩriei mũigue ngĩtaarĩria ngerekano ĩyo ya mũhuri.

19 Arĩa maiguaga ũhoro wa Ũthamaki na ndũmataũkĩre, mahaana ta mbegũ iria ciagũire njĩrainĩ. Ũrĩa mũũru ookaga akamatuunya kĩrĩa kĩhandĩĩtwo ngoroinĩ ciao.

20 Nacio mbegũ iria ciagũire mahigainĩ ihaana ta andũ arĩa maiguaga ũhoro na o rĩmwe makawamũkĩra na gĩkeno.

21 No matiũnyiitaga hĩndĩ ndaaya nĩ ũndũ ndũkoragwo ũrũmĩĩte thĩinĩ wao. Na ũndũ ũcio hĩndĩ ĩrĩa maathĩĩnio kana maanyariirwo nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio, maũtirikaga o narua.

22 Nacio mbegũ iria ciagũire mĩiguainĩ, nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro, no mathĩĩna ma gũũkũ thĩ na kwenda ũtonga, igathararia ũhoro, makaaga kũgĩa na maciaro.

23 Nacio mbegũ iria ciagũire tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro na magataũkĩrwo nĩguo, amwe magaciara maita igana, angĩ maita mĩrongo ĩtandatũ na arĩa angĩ maita mĩrongo ĩtatũ.”

Ngerekano ya ngano na itindiĩ

24 Ningĩ Jesũ akĩmahe ngerekano ĩngĩ akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa Igũrũ ũhaana ta mũndũ wahandire mbegũ njega mũgũndainĩ wake,

25 no ũtukũ ũmwe andũ me toro, thũ yake ĩgĩũka ĩkĩhandĩrĩra itindiĩ nganoinĩ, ĩgĩcooka ĩgĩĩthiĩra.

26 Na hĩndĩ ĩrĩa ngano yamerire na ĩgĩkũra ĩkĩambĩrĩria gũciara, o nacio itindiĩ igĩkũũrĩkana.

27 Nacio ndungata cia mũndũ ũcio igĩgĩthiĩ kũrĩ we ikĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mũnene, githĩ ndwahandire mbegũ njega mũgũndainĩ waku? Itindiĩ ciakiumire na kũ?’

28 Naake agĩcicookeria agĩciĩra atĩrĩ, ‘Thũ nĩ yo yekire ũguo.’ Nacio ndungata ikĩmwĩra atĩrĩ, ‘Nĩũkwenda tũgacimunye?’

29 Naake agĩcicookeria agĩciĩra atĩrĩ, ‘Aaca, nĩ tondũ mũkĩmunya itindiĩ mwahota gũcimunyanĩria na ngano.

30 Rekeei ikũranĩre kinya hĩndĩ ya magetha. Hĩndĩ ĩyo nĩngeera agethi maambe mamunye itindiĩ maciohe itĩĩa macicine, macooke macookanĩrĩrie ngano mamĩige ikũmbĩ rĩakwa.’ ”

Ngerekano ya mbegũ ya mũtĩ wa karatarĩ

31 Ningĩ Jesũ akĩmahe ngerekano ĩngĩ akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa igũrũ ũngĩhaananio na mbegũ ya mũtĩ wa karatarĩ ĩrĩa mũndũ oire akĩmĩhanda mũgũnda gwake.

32 Mbegũ ya karatarĩ nĩ yo niini kũrĩ mbegũ ciothe, no yakũra ĩnenehaga gũkĩra mĩmera ĩrĩa ĩngĩ yothe, ĩrĩ mũgũnda, nacio nyoni cigagĩũkaga gwaka itara hongeinĩ ciaguo.”

Ngerekano ya ndaawa ya kũimbia mĩgate

33 Ningĩ Jesũ akĩmahe ngerekano ĩngĩ akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa igũrũ ũngĩhaananio na ndaawa ya kũimbia mĩgate ĩrĩa mũtumia ooire agĩtukania na mũtu wa ngano kiro mĩrongo ĩna, naguo wothe ũkĩimba.”

Gĩtũmi gĩa kũmaruta na ngerekano

34 Jesũ aatũmagĩra ngerekano akĩĩra andũ maũndũ macio moothe; ndarĩ ũndũ aameeraga ategũtũmĩra ngerekano.

35 Eekaga ũguo nĩ geetha ciugo iria ciarathĩĩtwo nĩ mũnabiiihinge:

“Ngaatũmĩra ngerekano ngĩmaarĩria,

na ngĩmeera maũndũ marĩa maatũire mahithĩĩtwo

kuuma hĩndĩ ĩrĩa thĩ yombirwo.”

Jesũ gũtaarĩria ngerekano ya itindiĩ

36 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aatigire andũ akĩingĩra nyũmba, arutwo aake magĩthiĩ harĩ we makĩmwĩra atĩrĩ, “Ta tũtaarĩrie ngerekano ya itindiĩ.”

37 Naake Jesũ agĩkĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ ũcio wahandire mbegũ njega, nĩ Mũrũ wa Mũndũ.

38 Mũgũnda naguo nĩ thĩ ĩno, mbegũ iria njega nĩ andũ a Ũthamaki, itindiĩ nacio nĩ andũ a Ũrĩa Mũũru.

39 Thũ ĩyo yahandire itindiĩ nĩ Ngoma. Nayo hĩndĩ ya magetha nĩ ithirĩro rĩa thĩ, na agethi nĩ araika.

40 O ta ũrĩa itindiĩ ciũnganagio na igacinwo na mwaki, ũguo noguo gũkaahaana ithirĩroinĩ:

41 Mũrũ wa Mũndũ nĩagaatũma araika aake magacookanĩrĩrie arĩa oothe mahĩtithagia andũ, na arĩa oothe aaganu moime Ũthamakiinĩ wake.

42 Macooke mamaikie icuainĩ rĩa mwaki kũrĩa makaarĩra na mahagaranie magego.

43 Hĩndĩ ĩyo andũ arĩa athingu nao makaahenia ta riũa Ũthamakiinĩ wa Ithe wao. Ũrĩa wĩ na matũ, nĩakĩigue!

Ngerekano ya mũthiithũ

44 “Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũthiithũ ũhithĩĩtwo mũgũndainĩ, ũgacooka ũkoonwo nĩ mũndũ, agakena mũno agakĩũhumbĩra. Mũndũ ũcio, agacooka agathiĩ akeendia indo ciake ciothe akagũra mũgũnda ũcio.

Ngerekano ya ruuru

45 “Ningĩ Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũhũũri mbiacara wethaga ruuru,

46 na arĩĩkia kuona ruuru ĩmwe ya goro, agathiĩ akeendia indo ciake ciothe akagũra ruuru ĩyo.

Ngerekano ya rũgara rwa gũtega thamaki

47 “Ningĩ Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta rũgara rũrĩa rwaikirio iriainĩ rũkĩgwatia thamaki cia mĩthemba yothe.

48 Naruo rwaĩyũra andũ makĩrũguucia hũgũrũrũinĩ, magĩikara thĩ makĩambĩrĩria gũthuurania thamaki; iria njega magĩciĩkĩra ikabũinĩ, na iria njũru magĩcite.

49 Ũguo noguo gũgaakorwo kũhaana ithirĩro rĩa thĩ: araika nĩmagooka kwamũrania andũ arĩa aaganu kuuma kũrĩ arĩa athingu.

50 Arĩa aaganu makaamaikia icuainĩ rĩa mwaki, kũrĩa makaarĩra na mahagaranie magego.”

Mũthiithũ mwerũ na mũkũrũ

51 Hĩndĩ ĩyo Jesũ agĩkĩmooria atĩrĩ, “Nĩmũrataũkĩrwo nĩ maũndũ maya moothe?”

Nao makĩmũcookeeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩĩ.”

52 Naake agĩkĩmeera atĩrĩ, “Ũguo nĩkuonania atĩ mũrutani wothe wa Watho ũtuĩkaga mũrũmĩrĩri wa Ũthamaki wa igũrũ ahaana ta mwene mũciĩ ũrĩa ũrutaga mũthiithũinĩ wake indo njerũ na ngũrũ.”

Jesũ kũregwo Nazarethi

53 Naake Jesũ arĩĩkia kũheana ngerekano icio akiuma kũu.

54 Akinya itũũrainĩ rĩao akĩrutana thunagogiinĩ yakuo, nao arĩa maamũiguire makĩgega makĩũrania atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ aarutire ũũgĩ ũyũ na ciĩko ici kũ?

55 Githĩ ũyũ ti mũrũ wa bundi ũrĩa wa mbaaũ? Na githĩ nyina ndeetagwo Mariamu? Ningĩ githĩ ti mũrũ wa nyina na Jakubu, na Josefu, na Simoni, na Judasi?

56 Nao aarĩ a nyina githĩ matirĩ gũũkũ na ithuĩ? Nĩ kũ aakĩrutire maũndũ maya moothe?”

57 Nao magĩkĩregana naake.

Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mũnabii nĩarĩ ngumo kũndũ guothe tiga o itũũrainĩ rĩake na gwake mũciĩ.”

58 Naake ndaringire ciama nyingĩ kũu nĩ ũndũ wa ũrĩa maagĩĩte wĩtĩkio.

Gũkua kwa Johana Mũbatithania

1 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Herode ũrĩa wathanaga Galili nĩaiguire ngumo ya Jesũ.

2 Naake agĩkĩĩra ndungata ciake atĩrĩ, “Ũyũ nĩ Johana Mũbatithania ũriũkĩĩte, nĩkĩo e na hinya wa kũringa ciama.”

3 Amu Herode nĩanyiitithĩĩtie Johana akamuohithia na akamũikithia njeera nĩ ũndũ wa Herodia ũrĩa warĩ mũtumia wa mũrũ wa nyina na Filipu,

4 Johana nĩerĩĩte Herode atĩ ndaagĩrĩirwo nĩkũmũhikia.

5 Na rĩĩrĩ, o na gũtuĩka Herode nĩendaga kũũragithia Johana, nĩetigagĩra Ayahudi tondũ nĩmeetĩkĩĩtie atĩ Johana aarĩ mũnabii.

6 Na rĩĩrĩ mũthenya wa gũkũngũĩra gũciarwo kwa Herode wakinya-rĩ, mwarĩ wa Herodia nĩainire mbere ya andũ oothe.

7 Naake agĩgĩkenia Herode mũno o kinya akĩmwĩrĩra mwĩhĩtwa atĩ nĩekũmũhe o kĩrĩa gĩothe aangĩetirie.

8 Naake mũirĩĩtu ũcio agĩtaarwo nĩ nyina akĩĩrwo atĩrĩ, “Mwĩre o rĩu akũhe mũtwe wa Johana Mũbatithania wĩkĩrĩĩtwo kiugainĩ.”

9 Na rĩĩrĩ, mũthamaki nĩaiguire kĩeha, no nĩ ũndũ wa kĩĩranĩro gĩake o na ageni aake, agĩathana atĩ mũirĩĩtu ũcio anengerwo mũtwe wa Johana.

10 Kwoguo agĩgĩtũmana njeera, Johana agĩtinio mũtwe.

11 Naguo mũtwe ũgĩkĩreehwo na kiuga ũkĩnengerwo mũirĩĩtu ũcio, naake akĩũtwarĩra nyina.

12 Nao arutwo a Johana magĩũka, magĩkuua kĩimba gĩake magĩgĩthika, na magĩthiĩ makĩĩra Jesũ.

Jesũ kũhũũnia andũ ngiri ithaano

13 Rĩrĩa Jesũ aiguire ũhoro wa Johana akĩingĩra gatarũ agĩthiĩ arĩ o wiki handũ hataarĩ na andũ. Rĩrĩa nao andũ maiguire ũguo makĩmũrũmĩrĩra na magũrũ kuuma matũũrainĩ maao.

14 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aakinyire hũgũrũrũinĩ cia iria akĩona andũ aingĩ, akĩmaiguĩra tha na akĩhonia arĩa maarĩ arũaru.

15 Gwakinya hwaĩinĩ, arutwo aake magĩthiĩ harĩ we makĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩu nĩkũratuka, na gũũkũ gũtirĩ na mĩciĩ; ĩra andũ mainũke nĩ geetha mathiĩ makeegũrĩre irio icagiinĩ.”

16 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Matiagĩrĩirwo nĩgũthiĩ; maheei gĩa kũrĩa arĩ inyuĩ!”

17 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũrĩ o na mĩgate ĩtaano na thamaki igĩrĩ.”

18 Naake akĩmeera atĩrĩ, “Ndeehereei ciothe haaha.”

19 Agĩcooka agĩatha andũ maikare thĩ nyekiinĩ; oya mĩgate ĩyo ĩtaano na thamaki icio igĩrĩ, akĩrora igũrũ, agĩciraathima. Agĩcooka agĩcienyũranga, akĩnengera arutwo, nao makĩhe andũ.

20 Nao oothe makĩrĩa makĩhũũna. Nao arutwo magĩcooka makĩũngania cienyũ iria ciatigarĩĩte makĩiyũria ciondo ikũmi na igĩrĩ.

21 Andũ arĩa maarĩire maarĩ arũme ta ngiri ithaano, andũ a nja na ciana matatarĩĩtwo.

Jesũ kũgerera maaĩ igũrũ

22 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ o ĩyo Jesũ akĩringĩrĩria arutwo aake maingĩre gatarũ mathiage mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria kamũira ka arĩĩkie kuugĩra andũ ũhoro.

23 Arĩĩkia kuugĩra andũ ũhoro, agĩthiĩ kĩrĩmainĩ kũhooya arĩ o wiki. Hwaĩinĩ ũgĩkinya aarĩ kĩrĩmainĩ arĩ o wiki,

24 nako gatarũ kaarĩ iria gatagatĩ gakĩhũũrana na makũmbĩ ma maaĩ nĩ ũndũ keerekeire mwena ũrĩa rũhuuho rwoimaga.

25 Na kũrĩ ũtukũ ta rĩrĩa ngũkũ igambaga, Jesũ agĩthiĩ na magũrũ, kũrĩ arutwo aake agereire maaĩ igũrũ.

26 Hĩndĩ ĩrĩa maamuonire agereire maaĩ igũrũ na magũrũ, makĩinaina mũno makiuga atĩrĩ, “Nĩ ngoma!” Magĩgĩkayũrũrũka nĩ guoya.

27 Naake Jesũ o rĩmwe akĩmaarĩria akĩmeera atĩrĩ, “Ũmĩrĩriai! Nĩ niĩ! Tigaai gwĩtigĩra!”

28 Hĩndĩ o ĩyo Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, angĩkorwo nĩ we, reke njũke kũrĩ we na magũrũ ngereire maaĩ igũrũ.”

29 Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũka!” Naake Petero agĩkiuma gatarũinĩ, akĩambĩrĩria kũgerera maaĩ igũrũ aroreete na kwĩ Jesũ.

30 No hĩndĩ ĩrĩa oonire rũhuuho rũnene agĩĩtigĩra, naake aambĩrĩria gũtoonyerera maaĩinĩ, agĩkaya akiuga atĩrĩ, “Mwathani, honokia!”

31 O rĩmwe Jesũ agĩtambũrũkia guoko akĩmũnyiita, akĩmwĩra atĩrĩ, “Kaĩ wĩtĩkio waku nĩ mũniini-ĩ! Nĩkĩ gĩgũtũma ũgĩe na mathangania?”

32 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa eerĩ maatoonyire gatarũinĩ, rũhuuho rũgĩtiga kũhuruutana.

33 Nao arĩa maarĩ gatarũinĩ makĩmũthaathaiya makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ ma wee wĩ Mũrũ wa Ngai!”

Jesũ Kũhonania Genesareti

34 Nao maaringa iria magĩkinya bũrũri wa Genesareti.

35 Hĩndĩ ĩrĩa andũ a kũu maamũmenyire magĩtũmanĩra arĩa maarĩ arũaru kũu guothe, makĩreehwo kũrĩ Jesũ.

36 Magĩkĩmũthaitha eetĩkĩrie acio maarĩ arũaru mahuutie o na akorwo no gĩcũrĩ kĩa nguo yake. Nao arĩa oothe maahuutirie makĩhonio.

Ũrutani wa maithe maitũ ma tene

1 Na rĩĩrĩ, Afarisai amwe na arutani a Watho amwe nĩmookire kũrĩ Jesũ moimĩĩte Jerusalemu makĩmũũria atĩrĩ,

2 “Nĩkĩ gĩtũmaga arutwo aaku maage kũhingia maũndũ marĩa twatigĩirwo nĩ maithe maitũ ma tene? Matiĩthambaga mooko ta ũrĩa kwagĩrĩire mbere ya kũrĩa!”

3 Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Na inyuĩ nĩkĩ gĩtũmaga muune watho wa Ngai mũkarũmagĩrĩra ũrutani wanyu?

4 Nĩ ũndũ Ngai aathanire atĩrĩ, ‘Tĩĩa thooguo na maitũguo,’ na ‘Mũndũ wa kũruma ithe kana nyina, arokua.’

5 No inyuĩ muugaga atĩ mũndũ angĩĩra ithe kana nyina atĩrĩ, ‘Kĩrĩa ingĩagũteithia nakĩo nĩkĩheane kũrĩ Ngai,’

6 ndarĩ na bata wa gũtĩĩa ithe. Nĩ ũndũ ũcio mũgakĩagĩra watho wa Ngai bata nĩ geetha mũrũmĩrĩre kĩrĩra kĩu kĩanyu.

7 Inyuĩ hinga ici! Isaia nĩamenyeete wega hĩndĩ ĩrĩa aarathire ũhoro wanyu akiuga atĩrĩ,

8 ‘Andũ aya maaheaga gĩtĩĩo na mĩromo,

ĩndĩ ngoro ciao irĩ kũraaya na niĩ.

9 Gũtirĩ bata wao gũũthaathaiya,

nĩ ũndũ marutanaga mawatho marĩa matuĩtwo nĩ andũ

ta arĩ mo maathani maakwa!’ ”

Kĩrĩa gĩthaahagia mũndũ

10 Thuutha ũcio Jesũ agĩĩta andũ harĩ we akĩmeera atĩrĩ, “Thikĩrĩriai na mũtaũkĩrwo!

11 Kĩndũ kĩrĩa gĩtoonyaga kanua ka mũndũ ti kĩo kĩmũthaahagia, no kĩrĩa kiumaga kanua nĩkĩo kĩmũthaahagia.”

12 Hĩndĩ ĩyo arutwo magĩũka kũrĩ we makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩũũĩ atĩ Afarisai nĩmaraakaririo nĩ ũrĩa uugire?”

13 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Mũmera o wothe ũrĩa ũtahandĩĩtwo nĩ Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ nĩũkaamunywo.

14 Tiganaai nao! Nĩ itumuumu igĩtongoria itumuumu, na gĩtumuumu kĩngĩtongoria gĩtumuumu kĩrĩa kĩngĩ, cierĩ no kũgũa ingĩgũa irima.”

15 Naake Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Ta tũtaarĩrie ngerekano ĩyo.”

16 Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “O na inyuĩ mũtirĩ mũrataũkĩrwo?

17 Mũtiramenya atĩ kĩrĩa gĩothe gĩtoonyagĩra kanua gĩthiaga nda gĩgacooka gĩkoima?

18 No kĩrĩa kiumaga na kanua kiumaga ngoroinĩ, na nĩkĩo gĩthaahagia mũndũ.

19 Amu nĩ thĩinĩ wa ngoro ya mũndũ kuumaga meciiria mooru, ũũragani, ũtharia, ũmaraaya, ũici, ũira wa maheeni, na gũcambania.

20 Maũndũ macio nĩ mo mathaahagia mũndũ, no kũrĩa irio na mooko matarĩ mathambie gũtingĩtũma mũndũ agĩe na thaahu.”

Wĩtĩkio wa mũtumia Mũkanaani

21 Ningĩ Jesũ akiuma kũu agĩthiĩ ndeereinĩ cia matũũra ma Turo na Sidoni.

22 Na rĩĩrĩ, mũtumia Mũkanaani woimĩĩte o kũu agĩũka kũrĩ we akĩmũkaĩra akĩmwĩra atĩrĩ, “Njiguĩra tha Mwathani, Mũrũ wa Daudi. Mũirĩĩtu wakwa nĩarathĩĩnio mũno nĩ ngoma.”

23 No Jesũ ndarĩ ũndũ aamũcookeirie. Nao arutwo aake magĩthiĩ harĩ we, makĩmũthaitha makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwĩre athiĩ nĩ ũndũ nĩarakayũrũrũka mũno atũrũmĩrĩire!”

24 Naake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Ndatũmirwo o kũrĩ ng’ondu iria ciũrĩĩte na nĩcio andũ a Isiraeli.”

25 No mũtumia ũcio agĩũka agĩturia maru mbere yake akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ndeithia.”

26 Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ti wega kuoya irio cia ciana na gũcikĩria ngui.”

27 Naake mũtumia akĩmũcookeria atĩrĩ, “Noguo Mwathani, ĩndĩ o na ngui nĩirĩaga matigari marĩa magũaga kuuma meethainĩ ya mwene cio.”

28 Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũtumia ũyũ, kaĩ wĩtĩkio waku nĩ mũnene-ĩ! Ũroĩkĩrwo ũrĩa ũrenda.” Naake mwarĩ akĩhonio o ro ihinda o rĩu.

Jesũ kũhonia andũ aingĩ

29 Ningĩ Jesũ oima kũu agĩthiĩ agereire hũgũrũrũinĩ cia iria rĩa Galili, akĩambata kĩrĩmainĩ agĩikara thĩ.

30 Nao andũ aingĩ magĩthiĩ kũrĩ we makĩmũtwarĩra ithua, itumuumu, cionje, arĩa mataaragia, na angĩ aingĩ arĩa maarĩ arũaru. Magĩkĩmaiga magũrũinĩ maake, naake akĩmahonia.

31 Nao andũ makĩgega mũno hĩndĩ ĩrĩa moonire andũ arĩa mataaragia makĩaria, cionje ikĩĩrũũgamia, ithua igĩĩtwara, na itumuumu ikĩona. Nao makĩgooca Ngai wa Isiraeli.

Jesũ kũhũũnia andũ ngiri inya

32 Hĩndĩ ĩyo Jesũ agĩĩta arutwo aake harĩ we akĩmeera atĩrĩ, “Nĩndĩraiguĩra andũ aya tha tondũ makoreetwo na niĩ mĩthenya ĩtatũ na matirĩ na kĩndũ gĩa kũrĩa. Ndikwenda kũmeera mainũke marĩ ahũũtu tondũ mahota kũringĩkĩra njĩra.”

33 Nao arutwo makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kũ tũngĩruta mĩgate ya kũhũũnia andũ aingĩ ũũ gũũkũ werũinĩ?”

34 Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Mwĩ na mĩgate ĩigana?”

Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Twĩ na mĩgate mũgwanja na tũthamaki tũtarĩ tũingĩ.”

35 Naake Jesũ agĩatha andũ maikare thĩ.

36 Agĩcooka akĩoya mĩgate ĩyo mũgwanja na tũthamaki tũu, agĩcookeria Ngai ngaatho, akĩenyũranga, akĩnengera arutwo, nao arutwo makĩhe andũ.

37 Nao andũ oothe makĩrĩa makĩhũũna. Nao arutwo magĩcooka makĩũngania cienyũ iria ciatigarĩĩte makĩiyũria ciondo mũgwanja.

38 Andũ arĩa maarĩire maarĩ arũme ngiri inya, andũ a nja na ciana matatarĩĩtwo.

39 Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩĩkia kuugĩra andũ ũhoro, agĩcooka akĩingĩra gatarũ, agĩthiĩ mwena wa Magadani.

Afarisai na Asadukai gwĩtia kĩama

1 Na rĩĩrĩ, Afarisai na Asadukai magĩũka kwĩ Jesũ, na tondũ nĩmeendaga kũmũgeria, makĩmwĩra atĩ amaringĩre kĩama nĩguo oonanie atĩ hinya wake uumĩĩte kwĩ Ngai.

2 No Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Rĩrĩa riũa rĩgũthũa, muugaga atĩrĩ, ‘Mũthenya wa rũũciũ nĩũgaakorwo wĩ mwega tondũ igũrũ nĩ gũtuune.’

3 Ningĩ rũũciinĩ rũgĩkinya mũkoiga atĩrĩ, ‘Ũũmũũthĩ nĩgũkuura nĩ ũndũ matu nĩ mairũ na nĩ mathimbu.’ Inyuĩ mwarora igũrũ nĩmũũĩ gũtaũra ũrĩa mũthenya ũrĩkorwo ũhaana no mũtihotaga gũtaũra imenyithia cia mahinda maya.

4 Kaĩ andũ a rũciaro rũũrũ nĩ ooru na nĩmaregeete gwĩtĩkia Ngai-ĩ! Mũranjĩĩra ndĩmũringĩre kĩama? Gũtirĩ kĩama mũkũringĩrwo tiga o kĩama kĩa Jona.”

Naake agĩkĩmatiga agĩĩthiĩra.

Ũrutani wa Afarisai na Asadukai ũhaana Ndaawa ya kũimbia mĩgate

5 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa arutwo maaringaga mathiĩ mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria, nĩmaariganĩirwo nĩgũkuua mĩgate.

6 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩmenyerereei na mwĩhũũgage ndaawa ya kũimbia mĩgate ya Afarisai na Asadukai.”

7 Nao arutwo makĩambĩrĩria kwĩrana atĩrĩ, “Aroiga ũguo nĩ ũndũ tũtinakuua mĩgate.”

8 Naake Jesũ aamenya ũrĩa meeranaga akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩratũma mwĩrane atĩ mũtinakuua mĩgate? Kaĩ wĩtĩkio wanyu nĩ mũniini-ĩ!

9 O na rĩu mũtirĩ mũrataũkĩrwo? Mũtiraririkana rĩrĩa ndahũũnirie andũ ngiri ithaano na mĩgate ĩrĩa ĩtaano? Nĩ ciondo ciigana muonganirie?

10 Ningĩ hĩndĩ ĩrĩa ndahũũnirie andũ ngiri inya na mĩgate mũgwanja-rĩ, nĩ ciondo ciigana muonganirie?

11 Nĩkĩ gĩgũtũma mwage kũmenya atĩ ti ũhoro wa mĩgate ngũmwaragĩria? Mwĩhũũgageei ndaawa ya Afarisai na Asadukai ya kũimbia mĩgate.”

12 Hĩndĩ ĩyo arutwo makĩmenya atĩ ndameeraga mehũũgage ndaawa ya kũimbia mĩgate; no aameeraga mehũũgage ũrutani wa Afarisai na Asadukai.

Petero kuumbũra Jesũ

13 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ na arutwo aake maakinyire rũgongo rũrĩa rũrĩ hakuhĩ na itũũra rĩrĩa rĩetagwo Kaisarea Filipi, akĩũria arutwo aake atĩrĩ, “Andũ moigaga Mũrũ wa Mũndũ nũũ?”

14 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Amwe moigaga atĩ we nĩ we Johana Mũbatithania; angĩ makoiga nĩ we Elija, nao angĩ makoiga nĩ we Jeremia kana ũmwe wa anabii.”

15 Agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Ĩ inyuĩ muugaga niĩ ndĩ ũ?”

16 Naake Simoni Petero akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee nĩ we Mesia, Mũrũ wa Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo.”

17 Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Kũraathimwo nĩ we Simoni mũrũ wa Jona! Ti mũndũ ũkũguũrĩirie ũguo, nĩ Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ ũkũheete ũmenyo ũcio.

18 Ngũkwĩra atĩrĩ Petero, Wee wĩ ihiga, na igũrũ rĩa mũthingi ũyũ wa ihiga nĩ ho ngaaka kanitha wakwa, na o na gĩkuũ gĩtikaũtooria.

19 Nĩngaakũnengera macabi ma Ũthamaki wa igũrũ, na o gĩothe ũkooha thĩ nĩgĩkoohwo igũrũ; na kĩrĩa o gĩothe ũkoohora gũũkũ thĩ nĩgĩkoohorwo igũrũ.”

20 Naake Jesũ agĩcooka agĩkaania arutwo aake na hinya mũno akĩmeera matikeere mũndũ o na ũmwe atĩ nĩ we Mesia.

Jesũ kwaria ũhoro wa gũthĩĩnio gwake na gũkua gwake

21 Kuuma hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩambĩrĩria kwĩra arutwo aake atekũhithĩrĩra atĩrĩ, “No mũhaka thiĩ Jerusalemu, nyamaario mũno nĩ athuuri na athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho, o na njũragwo, no mũthenya wa ĩtatũ nĩngaariũkio.”

22 Naake Petero akĩoya Jesũ akĩmũtwara ndundu akĩmũkaania akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, Ngai arogiria ũndũ ta ũcio gũgaagũkora.”

23 Naake Jesũ akĩhũgũkĩra Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Cooka thuutha wakwa Caitaani! Wee ũrĩ mũhĩnga harĩ niĩ nĩ ũndũ meciiria macio maaku matiumĩĩte kũrĩ Ngai, no moimĩĩte kũrĩ andũ.”

24 Jesũ agĩcooka akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Angĩkorwo mũndũ o wothe nĩekwenda kũũnũmĩrĩra, nĩambe eerege we mwene, acooke akuue mũtharaba wake anũmĩrĩre.

25 Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ o wothe ũngĩenda kũhonokia muoyo wake nĩakoorwo nĩguo; no ũrĩa wothe ũũragwo nĩ muoyo wake nĩ ũndũ wakwa nĩakaawona.

26 Nĩ amu mũndũ angĩĩguna nakĩ o na angĩgaya thĩ yothe no oorwo nĩ muoyo wake? Gũtirĩ kĩndũ angĩheana nĩ geetha acookerio muoyo wake.

27 Mũrũ wa Mũndũ e hakuhĩ gũũka e na riiri wa Ithe o na araika aake, na nĩakaarĩha mũndũ o wothe kũringana na ciĩko ciake.

28 Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, nĩkũrĩ amwe a aya marĩ haaha matagaakua matooneete Mũrũ wa Mũndũ agĩũka e Mũthamaki.”

Jesũ kũgarũrũka ũrĩa aatariĩ

1 Na rĩĩrĩ, thuutha wa mĩthenya ĩtandatũ, Jesũ akĩoya Petero na Jakubu na mũrũ wa nyina Johana, akĩmatwara kĩrĩma igũrũ kĩraaya handũ hataarĩ na andũ.

2 Naake Jesũ akĩgarũrũka ũrĩa aatariĩ mamwĩroreire; ũthiũ wake ũkĩhenia ta riũa, nacio nguo ciake igĩtuĩka njerũ cua.

3 Na rĩĩrĩ, arutwo acio atatũ makĩona Musa na Elija makĩaria na Jesũ.

4 Naake Petero akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mwathani, kaĩ nĩ wega tondũ twĩ haaha-ĩ! Ũngĩenda no njake ithũnũ ithatũ haaha, kĩmwe gĩaku na kĩmwe kĩa Musa, na kĩrĩa kĩngĩ kĩa Elija.”

5 Na rĩĩrĩ, o hĩndĩ ĩyo Petero aaragia, itu rĩahenagia rĩgĩũka rĩkĩmahumbĩra, naguo mũgambo ũkiuma ituinĩ rĩu ũkiuga atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Mũrũ wakwa ũrĩa nyendeete, na nĩngenaga mũno nĩ ũndũ wake. Mũiguageei!”

6 Na rĩĩrĩ, arutwo maigua ũguo makĩmaka mũno kinya makĩgũa thĩ.

7 No Jesũ agĩũka akĩmahuutia akĩmeera atĩrĩ, “Ũkĩraai na mũtige gwĩtigĩra!”

8 Nao matiira maitho gũtirĩ mũndũ moonire tiga o Jesũ wiki.

9 Rĩrĩa maikũrũkaga kuuma kĩrĩmainĩ, Jesũ akĩmaatha akĩmeera atĩrĩ, “Mũtikaae kwĩra mũndũ o na ũmwe ũguo muona kinyagia rĩrĩa Mũrũ wa Mũndũ akaariũkio oime kũrĩ arĩa akuũ.”

10 Nao arutwo makĩmũũria atĩrĩ, “Arutani a Watho moigaga atĩ Elija no mũhaka aambe ooke nĩkĩ?”

11 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Elija nĩegũũka ahaarĩrie maũndũ moothe.

12 No ngũmwĩra atĩrĩ, Elija nĩarĩĩkĩĩtie gũũka, no andũ matiigana kũmũmenya, maamwĩkire o ũrĩa meendaga. Ũguo noguo o naake Mũrũ wa Mũndũ eerekeire kũnyariirwo nĩ o.”

13 Hĩndĩ ĩyo arutwo magĩkĩmenya atĩ Jesũ aamaheaga ũhoro wa Johana Mũbatithania.

Jesũ kũhonia kamwana kaarĩ na ngoma

14 Nao maakinya harĩ andũ, mũndũ ũmwe agĩũka harĩ Jesũ akĩmũturĩria ndu

15 akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, iguĩra mũrũ wakwa tha nĩ ũndũ akoragwo arĩ mũrũaru mũrimũ wa kĩbaaba na nĩathĩĩnĩkaga mũno. Mahinda maingĩ nĩagũaga mwakiinĩ o na maaĩinĩ.

16 Ndĩmũreeheire arutwo aaku, no matinahota kũmũhonia.”

17 Naake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Kaĩ andũ a matukũ maya nĩmaagĩĩte wĩtĩkio na makahĩtia-ĩ! Ngũikara na inyuĩ kinya rĩ, na ngũmũkirĩrĩria kinya rĩ? Reeheei kamwana kau haaha harĩ niĩ!”

18 Naake Jesũ agĩkũũma ngoma ĩyo, ĩgĩtiga kamwana kau, nako gakĩhonio o hĩndĩ ĩyo.

19 Nao arutwo magĩcooka magĩthiĩ kũrĩ Jesũ marĩ oiki makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmire tũremwo nĩkũingata ngoma ĩyo?”

20 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩ tondũ wĩtĩkio wanyu nĩ mũniini. Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, mũngĩkorwo mwĩ na wĩtĩkio mũniini o ta mbegũ ya mũtĩ wa karatarĩ, no mũhote kwĩra kĩrĩma gĩĩkĩ atĩrĩ, ‘Uma haaha ũthiĩ haarĩa,’ na gĩthiĩ, na gũtirĩ ũndũ ũngĩkaamũrema. [

21 No ngoma ya mũthemba ũcio ndĩingatĩkaga na kĩndũ o kĩngĩ tiga o mahooya na kwĩhinga.”]

Jesũ kwaria rĩngĩ ũhoro wa gũkua na kũriũka gwake

22 Rĩrĩa arutwo oothe maacookanĩrĩire hamwe kũu Galili, Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mũrũ wa Mũndũ nĩekũnengeranwo kũrĩ andũ

23 arĩa makaamũũraga, no mũthenya wa ĩtatũ nĩakaariũkio.” Nao arutwo makĩgĩa na kĩeha kĩnene.

Kũrĩha igooti rĩa Hekaarũ

24 Na rĩĩrĩ, Jesũ na arutwo aake maakinya Kaperinaumu, andũ arĩa meetagia igooti rĩa Hekaarũ magĩthiĩ harĩ Petero makĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani wanyu nĩarĩhaga igooti rĩa Hekaarũ?”

25 Naake Petero akĩmacookeria atĩrĩ, “Ĩĩ.”

Hĩndĩ ĩrĩa Petero aacookire nyũmba Jesũ akĩmũhĩta na mĩario akĩmũũria atĩrĩ, “Simoni, ũgwĩciiria atĩa? Nĩ a marĩhaga athamaki a thĩ ĩno igooti? Nĩ eene bũrũri kana nĩ ageni?”

26 Naake Petero akĩmũcookeria atĩ nĩ ageni.

Jesũ agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Ũguo nĩkuuga eene bũrũri matirĩhaga.

27 No tondũ tũtikwenda kũhĩtĩria andũ aya, thiĩ iriainĩ ũikie ndwano, na thamaki ĩrĩa ũkũnyiita mbere, ũhingũre kanua kaayo, na nĩũkuona mbeeca njiganu igooti rĩa Hekaarũ rĩakwa na rĩaku. Thiĩ ũmatwarĩre ũrĩhe igooti riitũ.”

Nũũ mũnene ũthamakiinĩ wa igũrũ

1 Na hĩndĩ o ĩyo arutwo a Jesũ magĩũka kũrĩ we makĩmũũria atĩrĩ, “Nũũ mũnene makĩria Ũthamakiinĩ wa igũrũ?”

2 Naake Jesũ agĩĩta kaana, agĩkarũũgamia gatagatĩ kaao,

3 akĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, tiga mũgarũrũkire mũhaane ta ciana, gũtirĩ hĩndĩ mũgaatoonya Ũthamakiinĩ wa igũrũ.

4 Mũndũ ũrĩa wĩnyiihagia ta kaana gaaka nĩ we mũnene kũrĩ arĩa angĩ Ũthamakiinĩ wa igũrũ.

5 Ningĩ mũndũ o wothe wamũkagĩra kaana ta gaaka thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa nĩ niĩ aamũkagĩra.

Magerio

6 “Mũndũ o na ũmwe angĩhĩtithia kamwe ga tũũtũ tũnjĩtĩkĩĩtie atũme keehie, wega nĩ mũndũ ũcio oohererwo ihiga inene rĩa gĩthĩi ngingo aikio iriainĩ kũrĩa kũriku.

7 Kaĩ nĩ ũũru atĩ thĩ kũrĩ maũndũ matũmaga andũ mate wĩtĩkio wao-ĩ! Maũndũ ta macio nĩmarĩũkaga hĩndĩ ciothe, no ũrĩa ũtũmaga mooke kaĩ arĩ thĩĩnainĩ-ĩ!

8 “Guoko gwaku kana kũgũrũ gwaku kũngĩtũma wĩhie, gũtinie ũgũte! Nĩ kaba kũingĩra muoyoinĩ ũrĩ kĩonje kana wĩ gĩthua gũkĩra gũikio mwakiinĩ wa tene na tene wĩ na mooko meerĩ, kana na magũrũ meerĩ.

9 O narĩo riitho rĩaku rĩngĩtũma wĩhie, rĩkũũre ũrĩte! Nĩ kaba kũingĩra muoyoinĩ wĩ na riitho rĩmwe gũkĩra gũikio icuainĩ rĩa mwaki wĩ na maitho meerĩ.

Ngerekano ya ng’ondu ĩrĩa yorĩĩte

10 “Menyereraai mũtikaae kũnyarara o na kamwe ga tũũtũ tũniini nĩ ũndũ ngũmwĩra atĩrĩ, araika aatuo makoragwo igũrũ harĩ Awa hĩndĩ ciothe. [

11 Nĩ ũndũ Mũrũ wa Mũndũ ookire kũhonokia arĩa moorĩĩte.]

12 “Mũgwĩciiria mũndũ ũrĩ na ng’ondu igana rĩmwe angĩĩka atĩa, ĩmwe yacio ĩngĩũra? Githĩ ndangĩtiga ng’ondu icio ingĩ mĩrongo kenda na kenda irĩmainĩ athiĩ agacarie ĩrĩa yũrĩĩte?

13 Ngũmwĩra na ma atĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa oona ng’ondu ĩyo yũũrĩĩte nĩakenaga mũno makĩria nĩ ũndũ wayo kũrĩ ũrĩa akenagio nĩ ng’ondu icio ingĩ mĩrongo kenda na kenda itaroorĩĩte.

14 Ũguo noguo Ithe wanyuũrĩa ũrĩ igũrũ o naake atangĩenda o na kamwe ga tũũtũ tũnyiinyi koore.

Mũndũ kũhĩtĩria mũrũ kana mwarĩ wa ithe

15 “Mũrũ kana mwarĩ wa thooguo angĩkũhĩtĩria, thiĩ ũmwĩre mahĩtia maake mũrĩ o naake inyuerĩ. Angĩgũthikĩrĩria, nĩmwacookanwo.

16 No rĩĩrĩ, angĩrega gũgũthikĩrĩria, thiĩ kũrĩ we wĩ na mũndũ ũmwe kana eerĩ, nĩ geetha ciugo ciaku itĩtĩrithio nĩ ũira wa mũndũ ũmwe kana eerĩ.

17 Angĩrega kũmũthikĩrĩria, thiĩ ũmenyithie kanitha. Na angĩrega gũthikĩrĩria o na kanitha, mũtue ta mũndũ ũteetĩkĩĩtie, kana ta mwĩtia mbeeca cia igooti.

Kuoha na kuohora

18 “Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, maũndũ marĩa mũkooha gũũkũ thĩ, o na igũrũ nĩmakoohwo, na marĩa mũkoohora gũũkũ thĩ o na igũrũ nĩmakoohorwo.

19 “Ningĩ ngũmwĩra na ma atĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa andũ eerĩ aanyu mageetĩkanĩria ũndũ ũrĩa marahooya gũũkũ thĩ, ũndũ ũcio nĩmakaahingĩrio nĩ Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ.

20 Nĩ ũndũ harĩa andũ eerĩ kana atatũ moonganĩĩte thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa, ndĩkoragwo ho gatagatĩinĩ kaao.”

Ngerekano ya ndungata ĩrĩa yaregire kuohanĩra

21 Naake Petero agĩthiĩ kwĩ Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Mwathani, mũrũ kana mwarĩ wa Awa angĩĩhĩtĩria maita maigana ngĩmuohagĩra? Nĩ maita mũgwanja?”

22 Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Aaca, ti maita mũgwanja. Nĩ maita mĩrongo mũgwanjamaita mũgwanja,

23 nĩ ũndũ ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũthamaki wendaga gũtuĩria mathiirĩ maake marĩa ndungata ciake ciarĩ namo.

24 No hĩndĩ ĩrĩa aambĩrĩirie gwĩka ũguo, nĩareeheirwo ndungata ĩmwe yake yarĩ na thiirĩ wa tarandangiri ikũmi.

25 Tondũ ndĩngĩahotire gũcirĩha, mũthamaki agĩathana yendio ta ngombo hamwe na mũtumia wayo, na ciana ciayo na indo ciayo ciothe nĩ geetha thiirĩ ũrĩhĩke.

26 Nayo ndungata ĩyo ĩgĩturia ndu ĩkĩmũthaitha ĩkiugaga atĩrĩ, ‘Mwathani, ngirĩrĩria na nĩngũkũrĩha mbeeca ciaku ciothe.’

27 Naake mũthamaki akĩmĩiguĩra tha, akĩmĩrekera thiirĩ, akĩmĩĩtĩkĩria ĩthiĩ.

28 “No ndungata ĩyo ĩkiuma kũu kwa mũthamaki ĩgĩcemania na ndungata ĩngĩ yarĩ na dinari ciayo igana rĩmwe, ĩkĩmĩnyiita mũmero ĩkĩmĩĩra atĩrĩ, ‘Rĩha thiirĩ wakwa!’

29 Nayo ndungata ĩyo ĩgĩturia ndu na ĩkĩmũthaitha atĩrĩ, ‘Ngirĩrĩria na nĩngũkũrĩha.’

30 No yo ĩkĩrega, ĩgĩthiĩ ĩkĩmĩikithia njeera kinya ĩkaahota kũmĩrĩha thiirĩ.

31 Nacio ndungata iria ingĩ ciona ũguo ikĩraakara mũno, igĩthiĩ kũrĩ mũthamaki ikĩmũhe ũhoro ũcio wothe.

32 Naake mũthamaki agĩĩta ndungata ĩyo aarekeire thiirĩ akĩmĩĩra atĩrĩ, ‘Wee ndungata ĩno njaganu! Ngũrekeire thiirĩ ũcio wothe nĩ ũndũ nĩũthaithire.

33 Wee nawe nĩũkwagĩrĩirwo nĩkũiguĩra ndungata ĩyo mũrutaga wĩra nayo tha o ta ũrĩa niĩ ngũiguĩrĩire tha.’

34 Tondũ wa maraakara, mũthamaki agĩikithia ndungata ĩyo njeera kinya ĩkaarĩha thiirĩ wayo.”

35 Naake Jesũ akĩrĩĩkia akĩmeera atĩrĩ, “Ũguo noguo Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ akaamwĩka inyuothe mũngĩaga kuohera aariũ na aarĩ a ithe wanyu kuuma ngoroinĩ cianyu.”

Jesũ kũrutana ũhoro wa gũtigana kwa mũthuuri na mũtumia

1 Jesũ arĩĩkia kũmeera maũndũ macio akiuma Galili agĩthiĩ bũrũri wa Judea mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa Rũũĩ rwa Jorodani.

2 Nao andũ aingĩ makĩmũrũmĩrĩra, naake akĩmahoneria kuo.

3 Nao Afarisai amwe magĩthiĩ kũrĩ we makĩmũgeria makĩmũũria atĩrĩ, “Watho nĩwĩtĩkĩrĩĩtie mũndũ atigane na mũtumia wake nĩ ũndũ wa gĩtũmi o na kĩrĩkũ?”

4 Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Kaĩ mũtarĩ mwathooma atĩ o kĩambĩrĩria Ngai oombire mũndũ mũrũme na mũndũ mũka,

5 na akiuga atĩrĩ, ‘Nĩ ũndũ wa gĩtũmi kĩu mũndũ mũrũme nĩarĩtigaga ithe na nyina, akanyiitana na mũtumia wake, nao eerĩ magatuĩka mwĩrĩ ũmwe?’

6 Nĩ ũndũ ũcio matirĩkoragwo marĩ eerĩ hĩndĩ ĩngĩ, marĩkoragwo marĩ mwĩrĩ ũmwe. Nĩ ũndũ ũcio mũndũ ndagatigithũrane kĩrĩa Ngai anyiitithanĩĩtie.”

7 Nao Afarisai makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩatũmire Musa aathane atĩ mũndũ no atigane na mũtumia wake arĩĩkia kũmũhe marũa ma gũtigana?”

8 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Musa aamũheire rũũtha rwa gũtiganaga na atumia aanyu nĩ ũndũ mũrĩ andũ oomũ ngoro, no gũtiahaanaga ũguo kĩambĩrĩriainĩ.

9 Ngũmwĩra atĩ mũndũ mũrũme o wothe ũngĩtigana na mũtumia wake, tiga no ũndũ wa kwaga kwĩhokeka, angĩhikia mũtumia ũngĩ nĩgũtharia atharagia.”

10 Nao arutwo aake makĩmwĩra atĩrĩ, “Angĩkorwo ũguo nĩguo kũhaana gatagatĩinĩ ka mũndũ na mũtumia wake, nĩ kaba kwaga kũhikania.”

11 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ti andũ oothe mangĩhota kwamũkĩra ũrutani ũyũ, tiga o arĩa Ngai ahotithĩĩtie kũwamũkĩra.

12 Nĩ ũndũ nĩkũrĩ itũmi cia mĩthemba mĩingĩ iria igiragia andũ mahikanie; amwe nĩ ũndũ maaciarirwo mahaana ta andũ ahakũre; angĩ nĩ ũndũ andũ nĩmaamatuire ũguo; nao angĩ magaga kũhikania nĩ ũndũ wa Ũthamaki wa igũrũ. Reke ũrĩa ũngĩhota kwamũkĩra ũrutani ũyũ awamũkĩre.”

Jesũ kũraathima ciana

13 Na rĩĩrĩ, andũ amwe nĩmaareehire ciana harĩ Jesũ nĩ geetha aciigĩrĩre mooko na acihoere, no arutwo aake magĩkũũma andũ acio.

14 No Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Rekeei ciana ciũke kũrĩ niĩ. Tigaai gũcigiria, nĩ ũndũ Ũthamaki wa igũrũ nĩ wa arĩa mahaana ta cio.”

15 Naake agĩciigĩrĩra mooko agĩcooka agĩĩthiĩra.

Mũndũ mwĩthĩ gĩtonga

16 Na hĩndĩ ĩmwe mũndũ ũmwe agĩũka kũrĩ Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, nĩ ũndũ ũrĩkũ mwega njagĩrĩirwo nĩgwĩka nĩ geetha ngĩe muoyo wa tene na tene?”

17 Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩgũtũma ũhooe kĩrĩra gĩkoniĩ ũndũ ũrĩa mwega? Kũrĩ o ũmwe wiki mwega. Angĩkorwo nĩũkwenda gũtoonya muoyoinĩ, athĩkagĩra maathani.”

18 Naake akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ maathani marĩkũ?”

Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndũkaanoragane; ndũkaanatharanie, ndũkaanaiye; ndũkaanaigĩrĩre mũndũ kĩgeenyo;

19 tĩĩa thooguo na maitũguo; na ningĩ wende mũndũ ũrĩa mũrigainie naake o ta ũrĩa wĩyendeete wee mwene.”

20 Naake mũndũ ũcio mwĩthĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩnũmagĩrĩra maathani macio moothe. Nĩ atĩa ũngĩ njagĩrĩirwo nĩgwĩka?”

21 Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ũngĩenda kwagĩrĩra kũna, thiĩ wendie indo iria ũrĩ nacio ciothe ũcooke ũhe athĩĩni mbeeca icio, na nĩũkũgĩa na mũthiithũ igũrũ. Weka ũguo ũcooke ũũke ũũnũmĩrĩre.”

22 Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũcio mwĩthĩ aiguire ũguo, agĩthiĩ arĩ na kĩeha nĩ ũndũ aarĩ mũtongu mũno.

23 Naake Jesũ agĩcooka akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ nĩgũgaakorwo arĩ hinya itonga gũtoonya Ũthamakiinĩ wa igũrũ.

24 Ngũmwĩra o rĩngĩ atĩrĩ, nĩ ũhũthũ ngamĩĩra gũtoonyera irima rĩa cindano gũkĩra mũndũ mũtongu gũtoonya Ũthamakiinĩ wa Ngai.”

25 Nao arutwo maigua ũguo makĩgega mũno, makĩũrania atĩrĩ, “Nũũ ũngĩkĩhota kũhonoka?”

26 Naake Jesũ akĩmarora akĩmeera atĩrĩ, “Ũndũ ũcio ndũngĩhoteka nĩ andũ, no maũndũ moothe nĩmahotekaga nĩ Ngai.”

27 Hĩndĩ ĩyo Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Ithuĩ nĩtũtigĩĩte indo ciothe tũgakũrũmĩrĩra. Nĩ kĩĩ tũkaaheeo?”

28 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, hĩndĩ ĩrĩa Mũrũ wa Mũndũ agaikarĩra gĩtĩ gĩake kĩa ũnene thĩinĩ wa thĩ njerũ, inyuĩ mũũnũmagĩrĩra nĩmũgaikarĩra itĩ ikũmi na igĩrĩ cia ũnene, na nĩmũgaatha mĩhĩrĩga ĩrĩa ikũmi na ĩĩrĩ ya Isiraeli.

29 Mũndũ wothe ũtigĩĩte nyũmba ciake kana aariũ na aarĩ a nyina, kana ithe, kana nyina; o na kana ciana na mĩgũnda nĩ ũndũ wakwa, nĩakaaheeo indo icio maita igana na acooke agae muoyo wa tene na tene.

30 No rĩĩrĩ, andũ aingĩ arĩa rĩu me mbere nĩ o makaarigia, na aingĩ arĩa me thuutha, nĩ o magaatongoria.

Aruti wĩra mũgũndainĩ wa mĩthabibũ

1 “Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũndũ ũrĩa woimagarire rũũciinĩ tene agĩthiĩ kwandĩka andũ a kũmũrĩmĩra mũgũnda wake wa mĩthabibũ.

2 Naake arĩĩkia kũiguithania nao atĩ ekũmarĩha o dinariagĩkĩmatũma makarute wĩra mũgũndainĩ wake wa mĩthabibũ.

3 Agĩcooka agĩthiĩ rĩngĩ ndũũnyũinĩ ta thaa ithatũ cia rũũciinĩ akĩona andũ mataarĩ na ũndũ meekaga,

4 akĩmeera atĩrĩ, ‘O na inyuĩ thiĩi mũkarute wĩra mũgũndainĩ wa mĩthabibũ, na kĩrĩa kĩagĩrĩire nĩkĩo ndĩrĩmũrĩha.’

5 Nao magĩthiĩ. Agĩcooka agĩĩka o ũguo thaa thita cia mũthenya na ta thaa kenda.

6 Ningĩ ta thaa ikũmi na ĩmwe agĩthiĩ ndũũnyũinĩ akĩona andũ angĩ maikarĩĩte o ũguo, akĩmooria atĩrĩ, ‘Nĩkĩ gĩgũtũma mũte mũthenya wothe haaha mũtarĩ na ũndũ mũreeka?’

7 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, ‘Gũtirĩ mũndũ ũtwandĩkire.’ Naake akĩmeera atĩrĩ, ‘O na inyuĩ thiĩi mũkarute wĩra mũgũndainĩ wa mĩthabibũ.’

8 “Na hwaĩinĩ wakinya, mwene mũgũnda akĩĩra mũnyabaara wake atĩrĩ, ‘Ĩta aruti wĩra ũmarĩhe mũcaara wao, wambĩrĩirie na arĩa maandĩkirwo iminĩroinĩ ũrĩĩkĩrĩrie na arĩa maandĩkirwo mbere.’

9 Hĩndĩ ĩrĩa arĩa maandĩkĩĩtwo thaa ikũmi na ĩmwe mookire, o mũndũ akĩrĩhwo dinari ĩmwe.

10 Rĩrĩa arĩa maandĩkĩĩtwo mbere maakinyire meciirĩĩtie atĩ mekũrĩhwo makĩria, o nao makĩrĩhwo o mũndũ dinari ĩmwe.

11 Magĩkĩoya mũcaara ũcio, no makĩambĩrĩria kũnugunĩra mũmaandĩki, makiuga atĩrĩ,

12 ‘Aya a thuutha maruta wĩra o ithaa rĩmwe, hĩndĩ ĩrĩa ithuĩ twatinda tũkĩruta wĩra na riũa, na we wacooka wamarĩha o ta ithuĩ!’

13 “Naake agĩcookeria ũmwe wao atĩrĩ, ‘Mũraata wakwa, ndirĩ ũũru ngwĩkĩĩte; githĩ tũtiguithanĩirie atĩ ngũkũrĩha dinari ĩmwe?

14 Rĩu kĩoe mũcaara waku na ũinũke. Nĩ niĩ ndeenda kũrĩha ũyũ wa thuutha o ta ũguo ndakũrĩha.

15 Githĩ ndiĩtĩkĩrĩĩtio gwĩka ũrĩa ngwenda na indo ciakwa? Kana ũkũigua ũiru nĩ ũndũ ndĩ mũtaana?’ ”

16 Naake Jesũ akĩrĩĩkia akiuga atĩrĩ, “Tondũ ũcio arĩa marĩ thuutha nĩmagaatuĩka a mbere, na arĩa marĩ mbere matuĩke a thuutha.”

Jesũ kwaria rĩa gatatũ ũhoro wa gũkua gwake

17 Nao marĩ njĩrainĩ meerekeire Jerusalemu, Jesũ agĩcookia ndundu arutwo arĩa ikũmi na eerĩ akĩmeera atĩrĩ,

18 “Twerekeire Jerusalemu kũrĩa Mũrũ wa Mũndũ arĩneanwo kũrĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho. Nao nĩmarĩmũtuĩra kũũragwo,

19 macooke mamũneane kũrĩ andũ a ndũũrĩrĩ nĩguo anyũrũrio, ahũũrwo na acooke aambwo mũtĩ igũrũ. No mũthenya wa gatatũ nĩakaariũkio.”

Ihooya rĩa mũtumia wa Zebedi

20 Na rĩĩrĩ, mũtumia wa Zebedi agĩũka kũrĩ Jesũ arĩ na aariũ aake eerĩ akĩmũturĩria ndu akĩmũũria amũhingĩrie ũndũ.

21 Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ atĩa ũkwenda?”

Naake akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Njĩĩrĩra atĩ aariũ aya aakwa eerĩ nĩmagaikara ũmwe mwena waku wa ũrĩo na ũrĩa ũngĩ mwena wa ũmotho rĩrĩa ũgaatuĩka mũthamaki.”

22 No Jesũ akĩĩra aariũ acio a Zebedi atĩrĩ, “Inyuĩ mũtiũĩ ũrĩa mũrooria. No mũhote kũnyua gĩkombe kĩa mathĩĩna kĩrĩa ngirie kũnyua?”

Nao makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩĩ, no tũhote.”

23 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ti itherũ nĩmũkaanyua gĩkombe gĩakwa kĩa mathĩĩna, ĩndĩ niĩ ndirĩ na ũhoti wa gũtua nũũ ũgaikara mwena wakwa wa ũrĩo kana wa ũmotho. Itĩ icio nĩ cia arĩa Awa athondekeire.”

24 Hĩndĩ ĩrĩa arutwo arĩa angĩ ikũmi maiguire ũguo, makĩraakarĩra aanake acio eerĩ a nyina ũmwe.

25 Naake Jesũ akĩmeeta oothe akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmũũĩ atĩ anene a ndũũrĩrĩ nĩmacihinyagĩrĩria, nao atongoria aacio nĩ o eene ũhoti wothe.

26 No ũndũ ũcio ndũkaanooneke gatagatĩinĩ kaanyu. Ũrĩa ũkwenda gũtuĩka mũnene gatagatĩinĩ kaanyu nĩatuĩke ndungata ya arĩa angĩ.

27 Na angĩkorwo nĩkũrĩ ũmwe wanyu ũkwenda gũtuĩka wa mbere, no mũhaka atuĩke ngombo yanyu.

28 Amu o naake Mũrũ wa Mũndũ ndookire gũtungatwo, ookire gũtungata na kũheana muoyo wake ũtuĩke wa gũkũũra andũ aingĩ.”

Jesũ kũhonia atumuumu eerĩ

29 Na hĩndĩ ĩrĩa Jesũ na arutwo aake moimaga Jeriko, andũ aingĩ makĩmarũmĩrĩra.

30 Nao atumuumu eerĩ maikarĩĩte mũkĩrainĩ wa njĩra maigua atĩ nĩ Jesũ waahĩtũkaga makĩanĩrĩra makiugaga atĩrĩ, “Mũrũ wa Daudi!Tũiguĩre tha!”

31 Nao andũ makĩmakũũma, makĩmeera makire. No o magĩkĩrĩrĩria kwanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Mwathani, Mũrũ wa Daudi! Tũiguĩre tha!”

32 Naake Jesũ akĩrũũgama akĩmeeta, akĩmooria atĩrĩ, “Mũrenda ndĩmwĩkĩre atĩa?”

33 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathani, tũkwenda o maitho maitũ mahingũke.”

34 Naake akĩmaiguĩra tha, akĩmahuutia maitho. Na ihinda o rĩu makĩambĩrĩria kuona, nao makĩmũrũmĩrĩra.

Jesũ kũingĩra Jerusalemu na ndũũhiũ

1 Na rĩĩrĩ, Jesũ na arutwo aake maakuhĩhĩria Jerusalemu, maakinya itũũra rĩa Bethifage rĩrĩa rĩrĩ o kĩrĩmainĩ kĩa mĩtamaiyũ, Jesũ agĩtũma arutwo aake eerĩ

2 akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi gĩcagi kĩĩrĩa kĩrĩ mbere yanyu na mwaingĩra o ũguo nĩmũgũkora ndigiri yoheetwo ĩrĩ na gacaũ kaayo. Ciohoreei mũndeehere.

3 Mũndũ angĩmũũria ũndũ, mwĩreei atĩ, ‘Mwathaninĩabatairio nĩcio,’ na mũndũ ũcio nĩegũcirekereria.”

4 Ũndũ ũyũ wekirwo nĩ geetha ũhoro ũrĩa mũnabii aarĩĩtie ũhingio, rĩrĩa oigire atĩrĩ,

5 “Ĩraai andũ a itũũra rĩa Jerusalemu atĩrĩ,

‘Oneei, mũthamaki wanyu nĩarooka kũrĩ inyuĩ!

Nĩ mũthamaki mũhooreri na arooka akuuĩĩtwo nĩ ndigiri, o njaũ ya ndigiri!’ ”

6 Nao arutwo magĩgĩthiĩ, magĩĩka o ũrĩa Jesũ amataarĩirie.

7 Makĩreehe ndigiri na njaũ ya yo, magĩcooka makĩara nguo ciao igũrũ rĩacio, naake Jesũ agĩkuuo nĩ yo.

8 Nao andũ aingĩ makĩara nguo ciao njĩrainĩ, arĩa angĩ nao magĩtua mathĩgĩ kuuma mĩtĩinĩ, makĩmaara njĩrainĩ.

9 Nao andũ arĩa maamũtongoreetie na arĩa maamuumĩĩte thuutha, makĩanĩrĩra makiugaga atĩrĩ, “Hosana,Mũrũ wa Daudi! Kũraathimwo nĩ ũrĩa ũgũũka na rĩĩtwa rĩa Mwathani! Hosana igũrũ o igũrũ!”

10 Na rĩrĩa Jesũ aatoonyaga Jerusalemu, andũ oothe makĩambũrũrũka na makĩambĩrĩria kũũrania, “Ũyũ naake nũũ?”

11 Nao andũ magĩgĩcookia atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Jesũ, ũrĩa mũnabii wa kuuma itũũra rĩa Nazarethi bũrũriinĩ wa Galili.”

Jesũ gũtoonya Hekaarũ

12 Naake Jesũ agĩthiĩ agĩtoonya Hekaarũ akĩrutũrũra arĩa oothe meendagĩria na maagũragĩra kuo. Agĩcooka akĩng’aũrania meetha cia arĩa maakũũranagia mbeeca o na itĩ cia arĩa meendagia ndutuura,

13 akĩmeera atĩrĩ, “Ngai oigĩĩte maandĩkoinĩ atĩrĩ, ‘Hekaarũ yakwa ĩgeetagwo nyũmba ya kũhooyagĩrwo.’ No inyuĩ mũmĩtuĩte kũndũ gwa kwĩhithwo nĩ atuunyani.”

14 Nao atumuumu na cionje magĩũka kũrĩ we kũu thĩinĩ wa Hekaarũ, naake akĩmahonia.

15 No athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho makĩraakara moona maũndũ macio ma kũmakania eekaga, na maigua ciana ikĩanĩrĩra Hekaarũinĩ ikiugaga, “Hosana Mũrũ wa Daudi!”

16 Magĩkĩũria Jesũ atĩrĩ, “Nĩũraigua ũguo iroiga?”

Naake akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩndĩraigua. Kaĩ na inyuĩ mũtarĩ mwathooma maandĩko marĩa moigĩĩte atĩrĩ, ‘Nĩũtũmĩĩte twana na tũkenge tũkũhe ũgooci na tũnua twatuo!’ ”

17 Naake Jesũ agĩkĩmatiga akiuma nja ya itũũra rĩu agĩthiĩ Bethania akĩraara kuo.

Jesũ kũruma mũkũyũ

18 Na rĩĩrĩ, rũũciinĩ rĩrĩa Jesũ aacookaga Jerusalemu, akĩigua arĩ mũhũũtu.

19 Naake akĩona mũkũyũ mũkĩrainĩ wa njĩra agĩthiĩ harĩ guo, no ndarĩ kĩndũ oonire tiga o mathangũ. Naake akĩwĩra atĩrĩ, “Ũngĩroaga gũgaaciara matunda nginya tene!” Naguo mũkũyũ ũcio ũkĩũma hĩndĩ o ĩyo.

20 Nao arutwo moona ũguo, makĩgega, makĩũrania atĩrĩ, “Kaĩ mũkũyũ ũyũ woma narua atĩa?”

21 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ, mũngĩĩtĩkia na mwage nganja, no mũhote gwĩka ũguo ndeeka mũkũyũ ũyũ. Ningĩ no mũhote kwĩra kĩrĩma gĩĩkĩ atĩrĩ, ‘Kũũrũka wĩikie iriainĩ,’ na gwĩkĩke ũguo.

22 Maũndũ moothe marĩa mũrĩhooyaga mũrĩ na wĩtĩkio nĩmũrĩheagwo.”

Kĩũria gĩkoniĩ ũhoti wa Jesũ

23 Rĩrĩa Jesũ aatoonyire Hekaarũinĩ, athĩnjĩri Ngai arĩa anene na athuuri magĩũka makĩmũkora akĩrutana makĩmũũria atĩrĩ, “Ũreeka maũndũ maya na ũhoti ũrĩkũ, na nũũ ũkũheete ũhoti ũcio?”

24 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “O na niĩ nĩngũmũũria kĩũria, na mwanjookeria, nĩngũmwĩra ndĩreeka maũndũ maya na ũhoti ũrĩkũ.

25 Tanjĩĩraai atĩrĩ, Johana-rĩ, aarutĩĩte kũ ũhoti wa kũbatithania, kũrĩ Ngai kana kũrĩ andũ?”

Nao makĩambĩrĩria gũcookanĩria makĩĩranaga atĩrĩ, “Tũkuuga atĩa? Wona twoiga atĩ, ‘Woimĩĩte kũrĩ Ngai,’ egũtũũria atĩrĩ, ‘Mwakĩregire kũmwĩtĩkia nĩkĩ?’

26 Tũngiuga atĩ, ‘Woimĩĩte kũrĩ andũ,’ nĩtũgwĩtigĩra ũrĩa andũ mangĩĩka tondũ oothe meetĩkĩĩtie atĩ Johana aarĩ mũnabii.”

27 Nĩ ũndũ ũcio magĩcookeria Jesũ atĩrĩ, “Tũtiũĩ.”

Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “O na niĩ ndigũkĩmwĩra njĩkaga maũndũ maya na ũhoti ũrĩkũ.

Ngerekano ya aariũ eerĩ

28 “Rĩu-rĩ, mũgwĩciiria atĩa? Hĩndĩ ĩmwe nĩkwarĩ na mũndũ warĩ na aariũ eerĩ. Naake agĩthiĩ kũrĩ ũrĩa warĩ mũkũrũ akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mũũriũ, thiĩ ũkarute wĩra mũgũndainĩ wa mĩthabibũ ũũmũũthĩ.’

29 Naake mwana ũcio agĩkĩmũcookeria atĩrĩ, ‘Ndigũthiĩ.’ No thuuthainĩ agĩcooka akĩgarũra meciiria, agĩthiĩ.

30 Ningĩ ithe agĩthiĩ kũrĩ ũcio ũngĩ akĩmwĩra o ũguo. Naake akiuga atĩrĩ, ‘Ĩĩ, Baaba, nĩngũthiĩ,’ no ndathiire.

31 Nĩ ũrĩkũ wa acio eerĩ wekire ũrĩa ithe eendaga?”

Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ ũcio mũkũrũ.”

Naake Jesũ agĩkĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ, eetia mbeeca cia igooti na atumia a maraaya nĩmagaatoonya Ũthamakiinĩ wa Ngai mbere yanyu.

32 Nĩ ũndũ-rĩ, Johana ookire kũrĩ inyuĩ akĩmuonagia njĩra njega ya kũgera, no mũtiamwĩtĩkirie. No eetia mbeeca cia igooti na maraaya nĩmaamwĩtĩkirie. Inyuĩ o na muoneete ũguo mũtiacookire kũgarũra meciiria nĩguo mũmwĩtĩkie.”

Ngerekano ya akombori a mũgũnda wa mĩthabibũ

33 Ningĩ Jesũ agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai ngerekano ĩngĩ. Hĩndĩ ĩmwe mũndũ warĩ na mũgũnda nĩaũhandire mĩthabibũ, agĩcooka akĩũirigĩra o na akĩenja irima rĩa kũhihĩra thabibũ o na agĩaka nyũmba ya andũ a kũũrangĩra. Agĩcooka akĩũkomborithia agĩthiĩ bũrũri ũngĩ.

34 Hĩndĩ ya kũgetha thabibũ yakinya, agĩtũma ngombo ciake kũrĩ arĩa maũkomboreete nĩ geetha inengerwo igai rĩake rĩa magetha.

35 Nao akombori acio makĩnyiita ngombo icio ciake, ĩmwe makĩmĩhũũra, ĩrĩa ĩngĩ makĩmĩũraga, na ĩrĩa ĩngĩ makĩmĩhũũra na mahiga.

36 Mwene mũgũnda agĩcooka agĩtũma ngombo ingĩ nyingĩ kũrĩ iria aatũmĩĩte hĩndĩ ya mbere, no akombori acio magĩciĩka o ta icio ingĩ.

37 Thuutha wa ũguo akĩmatũmĩra mũũrũwe akĩĩĩraga atĩrĩ, ‘Hatirĩ nganja nĩmekũhe mũrũ wakwa gĩtĩĩo.’

38 No hĩndĩ ĩrĩa akombori acio moonire mũũrũwe makĩĩrana atĩrĩ, ‘Ũyũ nĩ we ũkaagaya mũgũnda ũyũ, ũkaai tũmũũrage nĩ geetha tũrigie na igai rĩake!’

39 Magĩkĩmũnyiita makĩmũruta nja ya mũgũnda makĩmũũraga.”

40 Jesũ agĩkĩmooria atĩrĩ, “Rĩu-rĩ, hĩndĩ ĩrĩa mwene mũgũnda agacooka-rĩ, ageeka akombori acio atĩa?”

41 Nao magĩcookia atĩrĩ, “Gũtirĩ nganja nĩakooraga andũ acio aaganu, acooke akomborithie mũgũnda ũcio kũrĩ akombori angĩ, arĩa makamũheaga igai rĩake hĩndĩ ya magetha.”

42 Jesũ agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Kaĩ mũtarĩ mwathooma ũrĩa Maandĩko moigaga atĩrĩ,

‘Ihiga rĩrĩa aaki maaregire,

nĩrĩo rĩtuĩkĩĩte rĩa bata mũno mũthingiinĩ.

Nĩ Mwathani wekire ũguo;

na ũndũ ũcio nĩ wa magegania tũkĩwona!’

43 “Kwoguo ngũmwĩra atĩ Ũthamaki wa Ngai nĩũkaarutwo kuuma kũrĩ inyuĩ ũheeo andũ arĩa magaaciaraga maciaro maagĩrĩru. [

44 Na mũndũ ũrĩa ũkaagwĩra ihiga rĩu nĩagaathuthĩka, na ũrĩa rĩkaagwĩra nĩrĩkaamũthethera.”]

45 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa athĩnjĩri Ngai arĩa anene na Afarisai maiguire ngerekano cia Jesũ makĩmenya atĩ aaragia ũhoro wao.

46 Nao magĩkĩgeria kũmũnyiita, no magĩĩtigĩra andũ tondũ andũ nĩmeetĩkĩĩtie atĩ aarĩ mũnabii.