Gikuyu Common Language with DC (GIKDC)

Gũtaarĩria

Ibuku rĩĩrĩ rĩraheana ũhoro wa ũhootani wa Aisiraeli arĩa maahootire thũ ciao mateithĩrĩirio nĩ mũtumia wa ndigwa. Karũũrĩrĩ ka Isiraeli nĩgũtharĩkĩrwo gatharĩkĩirwo nĩ mbũtũ nene ya Holoferine. Holoferine arataanya gũtooria thĩ yothe na kũniina ndini ciothe cia thĩ, o tiga ndini ya mũthamaki Nebukadinezaru ũrĩa wahooyagwo ta ngai. Itũũra rĩa Ayahudi rĩa Bethulia nĩrĩthiũrũrũkĩirio nĩ thũ, maaĩ magathira na Aisiraeli marĩ hakuhĩ kwĩneana kũrĩ thũ ciao.

Mbere ya meeneane, Judithi, mũtumia wa ndigwa mwĩthĩ, mũthaka mũno, mũũgĩ na ũheete Ngai gĩtĩĩo mũno agooka o akĩyumĩria. Nĩ mũtumia mũũmĩrĩru. Akanegenia atongoria a itũũra nĩ ũndũ wa kwaga kwĩhoka Ngai. Akagũa na mahooya, na thuutha ũcio akeegemia wega. Agacooka akoimagara kuuma Bethulia agathiĩ agakinya harĩ Holoferine. Holoferine agakĩguucĩrĩrio nĩ ũthaka na meegemio ma mũtumia ũcio. Maatigwo marĩ o eerĩ na mũimwo nĩ irĩ ũcio ti Holoferine, Judithi akamũũraga na gũtinia mũtwe wake. Thigari cia Aasiria ciamenya ũguo ikahurunjũka ikoora, nao Ayahudi magacingatithia na magataha indo nyingĩ ciacio.

Ayahudi magakĩgaathĩrĩria Judithi na nyĩmbo, magacooka magathiĩ Jerusalemu gũcookeria Ngai ngaatho.

Mwandĩki wa ibuku rĩĩrĩ ndaheanĩĩte ũhoro mũgima wa hisitoria, no ahũthĩrĩĩte rũgano rũũrũ arutane ũhoro wa kũrũĩrĩra ndini na maciaro maaguo. Holoferine nĩ mũndũ mũũru na mwĩtĩi. Judithi naake nĩ mũtumia ũtarĩ hinya, na mũthingu. Ngai nĩaramũtua wa kũhootana, na andũ arĩa aamũre magathiĩ Jerusalemu gũkũngũĩra ũhootani wao kuo. Kũhootana kwa Judithi nĩ maciaro ma mahooya na ma kũhingia wega Watho wa Musa. Bata ũrĩa mũnene wa mbaara ĩyo ya kĩndini ũraheanwo nĩ Akioru Mũamoni (5.5-21) Akioru nĩaragarũrũka agatuĩka Mũyahudi (14.5-10).

Ibuku rĩĩrĩ rĩandĩkĩirwo Palesitina ta mĩaka 150 mbere ya gũciarwo kwa Jesũ Kristũ hĩndĩ ĩrĩa mbaara cia Makabai ciathiaga na mbere.

Maũndũ marĩa marĩ ibukuinĩ rĩĩrĩ

Ayahudi kwĩhĩtĩrwo kũniinwo 1.1–7.32

Judithi kũhonokia rũũrĩrĩ 8.1–14.19

Ayahudi kũhootana 15.1–16.25

Mbaara gatagatĩinĩ ka Nebukadinezaru na Arifakishadi

1 Kwarĩ mwakainĩ wa ikũmi na ĩĩrĩ wa wathani wa Nebukadinezaru ũrĩa wathaga Asiria arĩ itũũrainĩ inene rĩa Nineve. Hĩndĩ ĩyo naake Arifakishadi nĩ we wathaga Amede arĩ itũũrainĩ inene rĩa Ekibatana.

2 Arifakishadi nĩathiũrũrũkĩirie itũũra rĩu na rũthingo rwa mahiga macũhie rwa ũraihu wa na igũrũ wa mita mĩrongo ĩtatũ na ũtungu wa mita mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ; o ihiga rĩakoragwo na ũtungu wa cenitimita igana na mĩrongo ĩtatũ, na gũtambũrũka cenitimita magana meerĩ ma mĩrongo ĩtandatũ.

3 Ningĩ ihingoinĩ cia itũũra agĩaka mũnaara ũrĩ na ũraihu wa na igũrũ wa mita mĩrongo ĩna na inya, na mũthingi ũrĩ na ũtungu wa mita mĩrongo ĩĩrĩ na ithathatũ.

4 O kĩhingo gĩakoragwo na ũraihu wa na igũrũ wa mita mĩrongo ĩtatũ na wariĩ wa mita ikũmi na inyaanya nĩ geetha mbũtũ ciake ikahotaga kuumagara ciĩbangĩĩte, nacio thigari cia magũrũ ikahotaga gũthoitha itarĩ na mũhĩnga.

5 Na rĩĩrĩ, matukũinĩ macio nĩrĩo mũthamaki Nebukadinezaru ookĩrire kũrũa na mũthamaki Arifakishadi kĩandainĩ kĩrĩa kĩnene kĩ rũteereinĩ rwa Ragae.

6 Naake mũthamaki Arifakishadi akĩnyiitwo mbaru nĩ andũ oothe arĩa maatũũraga irĩmainĩ na arĩa maatũũraga ndeereinĩ cia rũũĩ rwa Tigiri, na rwa Farati, na rwa Hidasipe, o hamwe na arĩa oothe maatũũraga kĩandainĩ kũrĩa gwathagwo nĩ mũthamaki Arioku wa Elamu. Kwoguo mabũrũri maingĩ nĩmoonganire gũthiĩ mbaarainĩ ĩyo ya andũ a Chelodi.

7 Na rĩĩrĩ, Nebukadinezaru, mũthamaki wa Asiria, agĩtũma ndũmĩrĩri kũrĩ andũ oothe arĩa maatũũraga bũrũri wa Perisia na kũrĩ andũ arĩa maatũũraga mwena wa ithũĩro oothe, na kũrĩ arĩa maatũũraga mabũrũriinĩ ma Kilikia, Damasiki, Lebanoni, na Anitilebanoni, na kũrĩ arĩa oothe maatũũraga ndeereinĩ cia iria,

8 na kũrĩ andũ oothe a Karimeli, Gileadi, Galili ya rũgongo na gĩtuambainĩ kĩrĩa kĩnene kĩa Hesidoroni.

9 Ndũmĩrĩri ĩyo ĩgĩgĩtũmwo o na kũrĩ andũ arĩa maatũũraga bũrũri wa Samaria, na matũũra marĩa maahakaine nao, na kũrĩ arĩa maatũũraga mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa rũũĩ rwa Jorodani o na nginya Jerusalemu, Bethania, Chelusi, Kadeshi, na rũũĩinĩ rwa Misiri, o na kũrĩ arĩa maatũũraga matũũrainĩ ma Tahipanihesi, na Ramesese, na rũgongo rwothe rwa Gosheni,

10 o nginya mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa Tanisi na Memufisi, o na kũrĩ atũũri oothe a bũrũri wa Misiri o nginya mĩhakainĩ ya Ethiopia.

11 No rĩĩrĩ, atũũri a mabũrũri macio moothe makĩira ndũmĩrĩri ĩyo ya Nebukadinezaru mũthamaki wa Asiria, na matiigana kũnyiitanĩra naake mbaarainĩ ĩyo. Matiamwĩtigagĩra nĩ amu maithoinĩ maao oonekaga ta aarĩ o wiki. Kwoguo makĩhũndũra arekio aake o ũguo maconokeete.

12 Ũhoro ũcio nĩwaraakaririe Nebukadinezaru mũno o nginya akĩĩhĩta na gĩtĩ gĩake kĩa ũnene na ũthamaki wake atĩ nĩekũũraga andũ oothe a mabũrũri ma Kilikia, Damasiki, Siria, Moabi, Aamoni, Juda, na Misiri, oothe kuuma iriainĩ rĩa Mediteraneani nginya gĩcongocoinĩ kĩa iria rĩa Perisia.

13 Atĩrĩĩrĩ, mwakainĩ wa ikũmi na mũgwanja wa wathani wake, mũthamaki Nebukadinezaru agĩtongoria mbũtũ yake akahũũrane na mũthamaki Arifakishadi. Nĩagĩtooririe Arifakishadi mbaarainĩ ĩyo na akĩharagania mbũtũ ciake ciothe, na thigari cia mbarathi o na iria ciarĩ na ngaari cia mbarathi.

14 Ningĩ agĩcooka agĩtaha matũũra moothe ma bũrũri wa Media, agĩcooka akĩerekera itũũrainĩ rĩa Ekibatana. Akĩnyiita mĩnaara ya itũũra rĩu na agĩtaha ndũũnyũ ciarĩo, na ũthaka wa itũũra rĩu akĩũtua kĩndũ hatarĩ.

15 Thuutha ũcio akĩnyiitĩra Arifakishadi irĩmainĩ cia Ragae, akĩmũtheecanga na matimũ agĩkĩmũniina biũ.

16 Nebukadinezaru na mbũtũ yake yothe magĩcooka Nineve o hamwe na indo ciothe iria maatahĩĩte mbaarainĩ. Kũu magĩkĩhuurũka na makĩgĩa na ndĩa handũ ha mĩeri ĩna.

Kũhũũrana na mabũrũri ma mwena wa ithũĩro

1 Na rĩĩrĩ, mũthenya wa mĩrongo ĩĩrĩ na ĩĩrĩ wa mweri wa mbere, mwakainĩ wa ikũmi na ĩnaana gũkiuma mũhuuhu thĩinĩ wa nyũmba ya mũthamaki atĩ Nebukadinezaru, mũthamaki wa Asiria, nĩendaga kwĩrĩhĩria na mabũrũri marĩa moothe maaregeete kũmũteithĩrĩria.

2 Naake agĩgĩĩta atongoria oothe a mbũtũ o na atongoria arĩa anene akĩmataarĩria wega na kanua gaake ũrĩa mabũrũri macio maamũkararĩĩtie.

3 Nao magĩkĩhĩtũkia atĩ mũndũ o wothe ũrĩa ũteetĩkĩrĩĩte kũmũteithĩrĩria mbaarainĩ no mũhaka ooragwo.

4 Na rĩrĩa aarĩĩkirie kũmataarĩria mũbango wake, Nebukadinezaru mũthamaki wa Asiria agĩtũmanĩra Holoferine, mũtongoria ũrĩa mũnene wa ita ciake na ũrĩa warĩ mũnyiinyi wa mũthamaki, akĩmwĩra atĩrĩ,

5 “Niĩ, Nebukadinezaru, mũthamaki mũnene na mwathi wa thĩ yothe, ndagwatha ũthuure thigari njamba ta ũũ: thigari ngiri igana rĩa mĩrongo ĩĩrĩ (120,000) cia magũrũ na thigari cia mbarathi ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000).

6 Ũthiĩ ũgatharĩkĩre mabũrũri ma mwena wa ithũĩro, nĩ gũkorwo andũ acio nĩmaaregire gwathĩkĩra mawatho maakwa.

7 Ũmeere mahaarĩrie mahotha maao ma tĩĩri na maaĩ nĩ geetha moonanie atĩ nĩmooya mooko na igũrũ meneane. Nĩnjerekeire kũmatharĩkĩra ndĩ na maraakara maingĩ ndĩmaniine biũ. Mbũtũ ciakwa nĩigũthiĩ handũ hoothe bũrũriinĩ wao ikĩũthũũkangagia.

8 Nayo mĩkuru ndĩmĩiyũrie mĩĩrĩ ya andũ aao arĩa makuĩte, natuo tũrũũĩ tuothe na njũũĩ ndĩcihingĩrĩrie na ciimba nyingĩ mũno o nginya ciothe ciune.

9 Ningĩ nĩngataha arĩa oothe magaakorwo matigarĩĩte muoyo ndĩmatware nginya ituri ciothe cia thĩ.

10 “No wee Holoferine, ndagwatha uumagare ũthiĩ wambe ũnyiitĩre bũrũri wao wothe. Na rĩĩrĩ, mangĩĩneana kũrĩ we-rĩ, maige mũhoohio nginya rĩrĩa ngooka kũmaherithia.

11 No mangĩambĩrĩria kũhũũrana na we-rĩ, ndũkaamaiguĩre tha moorage na ũtharĩkĩre bũrũri wothe ũrĩa wĩhokeirwo.

12 Ngai aronjũraga na ũthamaki wakwa ũrothira ingiaga gwĩka ũrĩa ndĩhĩtĩĩte gwĩka!

13 Na rĩĩrĩ, wee na we-rĩ, ndũkaanaage gwathĩkĩra o na ũmwe wa mawatho maakwa! Tigĩrĩra atĩ nĩwamahingia o ta ũrĩa niĩ mwathi waku ngwathĩĩte! Ĩka ũguo hatarĩ gweterera.”

Mbaara cia Holoferine

14 Kwoguo Holoferine akiuma he mũthamaki, agĩĩta hamwe anene oothe, manjeenũrũ na atongoria a thigari cia Asiria.

15 Na o ta ũrĩa mũthamaki oigĩĩte, agĩthuura thigari cia magũrũ iria njoorua mũno ngiri igana rĩa mĩrongo ĩĩrĩ na ingĩ ngiri ikũmi na igĩrĩ iria ciarĩ njoorua mũno cia mĩguĩ iria ciathiaga ihaicĩĩte mbarathi,

16 agĩcibanga na mũbangĩre wa ita cia mbaara.

17 Ningĩ agĩkuua rũũru rũnene rwa ngamĩĩra, na ndigiri, na nyũmbũ cia gũkuua mĩrigo, o hamwe na rũũru rũnene rwa ng’ondu na ng’ombe, na mbũri nĩ ũndũ wa irio.

18 Ningĩ akĩnengera o mũũthigari mũigana wake wa irio o hamwe na mũigana wake wa betha na thahabu kuuma mũthiithũinĩ wa mũthamaki.

19 Holoferine agĩkiumagara arĩ na mbũtũ yake yothe, agĩgĩthiaga mbere ya Nebukadinezaru nĩ geetha akahobanie bũrũri wothe wa mwena wa ithũĩro arĩ na ngaari ciake cia mbarathi, thigari cia mbarathi, o na thigari cia magũrũ iria njoorua.

20 Naake akiumwo thuutha nĩ thigari nyingĩ ũguo atĩ itingĩahotire gũtarĩka. Ciarĩ nyingĩ o ta ngigĩ kana mũthanga wa werũinĩ.

21 Na rĩĩrĩ moima Nineve, magĩthiĩ rũgendo rwa mĩthenya ĩtatũ meerekeire gĩtuamba kĩa Bekiteleti gũkuhĩ na irĩma iria irĩ mwena wa na rũgongo wa Kilikia ya rũgongo, makĩamba hema ciao kuo.

22 Kuuma kũu Holoferine akĩerekera bũrũri wa irĩma arĩ na mbũtũ yake yothe, thigari cia mbarathi, na thigari cia magũrũ, o hamwe na ngaari cia mbarathi.

23 Agĩthũũkangia Puti na Ludia biũ na agĩtaha andũ oothe a Rasisi na Aishumaeli arĩa maatũũraga ndeereinĩ cia werũ wa na kĩanda wa Cheloni.

24 Thuutha ũcio Holoferine akĩringa rũũĩ rwa Farati agĩtuĩkanĩria Mesopotamia agĩthũũkangagia matũũra maakuo marĩa maakĩĩtwo mairigĩirwo ndeereinĩ cia rũũĩ rwa Abironi o gũkinya iriainĩ.

25 Ningĩ akĩnyiita mabũrũri ma Kilikia, na akĩũraga arĩa oothe maageragia kũmwĩtiiria, agĩthiĩ na mbere o kinya mĩhakainĩ ya Jafethi kũrĩa kũng’etheire Arabia.

26 Agĩthiũrũrũkĩria Amidiani, agĩcina hema ciao na akĩũraga ng’ondu ciao.

27 Ningĩ hĩndĩ ya magetha ma ngano Holoferine agĩikũrũka akĩingĩra ciandainĩ iria ciathiũrũrũkĩirie Damasiki, agĩcina mĩgũnda yothe na akĩũraga ndũũru ciothe cia ng’ondu na cia ng’ombe. Agĩtaha indo matũũrainĩ na agĩthũũkangia mĩgũnda yothe. Ningĩ akĩũraga aanake oothe.

28 Nao andũ arĩa oothe maatũũraga ndeereinĩ cia iria rĩa Mediteraneani makĩnyiitwo nĩ kĩmako na makĩinaina nĩ guoya. Andũ oothe thĩinĩ wa matũũra ma Turo, Sidoni, Suri, Ocina, Jamunia, Ashidodu, o hamwe na Ashikeloni makĩnyiitwo nĩ kĩmako.

Mũthamaki Nebukadinezaru gũtũmĩrwo kĩama gĩa thaayũ

1 Kwoguo ndũũrĩrĩ icio ciothe igĩtũma arekio kũrĩ mũthamaki Nebukadinezaru makaarĩrĩrie ũhoro wa thaayũ marĩ na ndũmĩrĩri ĩno:

2 “Ithuĩ, ndungata cia mũthamaki ũrĩa mũnene Nebukadinezaru, nĩtwegũithia mbere yaku. Ĩka na ithuĩ ũrĩa ũkuona kwagĩrĩire.

3 Atĩrĩĩrĩ, nyũmba ciitũ, na bũrũri witũ, na mĩgũnda iitũ yothe ya ngano, na ndũũru ciitũ cia ng’ondu na cia mbũri, na cia ng’ombe, o na ciugũ ciitũ ciothe na hema ciitũ, ciothe nĩ ciaku. Ĩka nacio ciothe ta ũrĩa ũkuona kwagĩrĩire.

4 Matũũra maitũ o namo na andũ arĩa matũũraga kuo nĩ ngombo ciaku. Ũka ũmeeke ũrĩa ũkuona kwagĩrĩire.”

5 Nao arekio acio magĩthiĩ kũrĩ Holoferine na makĩmũkinyĩria ndũmĩrĩri icio.

6 Thuutha ũcio akĩerekera hũgũrũrũinĩ cia iria arĩ na thigari ciake, akĩiga thigari ciake matũũrainĩ moothe marĩa maarĩ mairigĩre, na agĩthuura andũ aingĩ kuuma matũũrainĩ macio matuĩke itungati.

7 Na rĩĩrĩ, andũ oothe a matũũra macio o na arĩa maamathiũrũrũkĩirie makĩamũkĩra Holoferine na thũmbĩ cia mahũa, na kũmũinĩra, na kũhũũra tamburini.

8 No rĩĩrĩ, o na gwatuĩka ũguo-rĩ, Holoferine nĩathũũkangirie nyũmba ciao cia kũhoera na agĩtema mĩtĩ yao ĩrĩa mĩamũre, amu nĩathĩĩtwo athũũkangie ngai ciothe cia andũ a kũu, nĩ geetha ndũũrĩrĩ ciothe na iruka ciothe ithaathayagie Nebukadinezaru o we wiki na imũhooyage ta ngai.

9 Thuutha ũcio agĩtuĩkanĩria gĩtuambainĩ kĩa Jezireeli hakuhĩ na Dothani, itũũra rĩrĩa rĩng’etheire rũgongo rwa irĩma cia Judea,

10 akĩamba hema gatagatĩ ka Geba na Sikithopolo. Agĩikara kũu mweri mũgima, nĩ geetha ahote kũigania mabataro moothe ma thigari ciake.

Aisiraeli kũbanga kwĩgitĩra

1 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Aisiraeli arĩa maatũũraga Judea maiguire ũrĩa wothe Holoferine, njeenũrũ wa thigari cia Nebukadinezaru mũthamaki wa Asiria eekĩĩte mabũrũri macio, na ũrĩa aatahĩĩte na agathũũkangia hekaarũ ciao ciothe,

2 nĩmaamakire mũno nĩ ũndũ wa ũguo aakuhĩrĩirie, o na nĩmeetigĩrire nĩ ũndũ wa Jerusalemu na Hekaarũ ya Mwathani Ngai wao.

3 Amu maakoreetwo maacooka kuuma ithaamĩrio o ro ica ikuhĩ, o na maakoreetwo o hĩndĩ maatheria Hekaarũ rĩngĩ, na indo ciayo, na kĩgongoona kĩayo thuutha wacio gũkorwo ithaahĩĩtio.

4 Kwoguo, magĩkĩmenyithia Samaria yothe, na matũũra ma Kona, Bethi Horoni, Belimaini, Jeriko, Koba, Aesora, na gĩtuamba gĩa Salemu.

5 Nao magĩthaamĩra tũcũmbĩrĩinĩ twa irĩma, ndaaya na makĩirigĩra matũũra marĩa maarĩ kuo na thingo cia hinya. Ningĩ makĩiga irio nĩ ũndũ wa mbaara ĩrĩa yerekeire kũgĩa, nĩ gũkorwo hĩndĩ ĩyo norĩo mĩgũnda yakoreetwo yagethwo.

6 Na rĩĩrĩ, Joakimu, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene watũũraga Jerusalemu hĩndĩ ĩyo, akĩandĩkĩra marũa andũ a Bethulia na a Betomasithaimu, matũũra meerĩ maang’etheire gĩtuamba kĩa Jezireeli kĩrĩa kĩ hakuhĩ na Dothani.

7 Akĩmaatha atĩ marangĩre tũcĩra twa irĩmainĩ tũrĩa arĩ o tuo njĩra cia gũkinya Judea, nĩ gũkorwo kũu nokuo kũhũthũ gwa kũrũũgamĩria mbũtũ iria ingĩatharĩkĩire, nĩ ũndũ ũkundeeru wa njĩra ndũngĩetĩkĩririe makĩria ma andũ eerĩ mahĩtũke hamwe.

8 Na rĩĩrĩ, Aisiraeli makĩrũmĩrĩra watho wa Joakimu, Mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene, o na wa Kĩama kĩrĩa kĩagomanĩĩte Jerusalemu.

Mahooya mbere ya mbaara

9 Nao andũ oothe a Isiraeli magĩkaĩra Ngai na kĩyo kĩnene na makĩĩhinga kũrĩa na kũnyua.

10 Ningĩ o eene, na atumia na ciana, o na mahiũ maao, o hamwe na ageni arĩa maatũũraga gatagatĩinĩ kaao marĩ ngombo kana aandĩkwo wĩra, makĩĩhumba makũnia.

11 Aisiraeli oothe, arũme na atumia o na ciana arĩa maatũũraga Jerusalemu makĩĩgũithia kũu mbere ya Hekaarũ na makĩitĩrĩria mũhu mĩtwe na magĩtambũrũkia nguo ciao cia makũnia mbere ya Mwathani.

12 Magĩcooka makĩhumbĩra kĩgongoona na nguo ya ikũnia. Oothe makĩgwata gũkaya na makĩhooya Ngai wa Isiraeli na kĩyo, ndageetĩkĩre ciana ciao ciũragwo, na atumia aao matahwo, na matũũra marĩa maagaĩte mathũũkangio. Makĩmũthaitha ndakaahe andũ a ndũũrĩrĩ gĩkeno nĩ ũndũ wa Hekaarũ gũthũũkangio na kwagĩrwo gĩtĩĩo.

13 Naake Mwathani akĩigua mahooya maao na akĩona thĩĩna wao, amu andũ a Juda na a Jerusalemu nĩmaathiire na mbere kwĩhinga kũrĩa na kũnyua marĩ mbere ya Hekaarũ ya Mwathani Mwene Hinya Wothe.

14 Naake Joakimu, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, hamwe na athĩnjĩri Ngai arĩa angĩ oothe arĩa maatungataga mbere ya Mwathani, magĩĩkĩra nguo cia makũnia na magĩthiĩ na mbere kũruta o mũthenya magongoona ma njino, na magongoona ma kũhingia mĩĩhĩtwa, na ma kwĩyendera.

15 Magĩcooka magĩĩkĩra mũhu irembainĩ ciao magĩkaĩra Mwathani na hinya wao wothe, makĩmũthaithaga aiguĩre rũũrĩrĩ ruothe rwa Isiraeli tha.

Kĩama kĩa mbaara kĩa Holoferine

1 Na rĩrĩa Holoferine, mũtongoria mũnene wa ita cia Asiria, aanyiitire ũhoro atĩ andũ a Isiraeli nĩmeehaarĩirie kũrũa, na atĩ nĩmaarĩĩkĩĩtie kũhinga tũcĩra twa irĩmainĩ na makagitĩra tũcũmbĩrĩ twa irĩma, na makeenja mĩtaro ciandainĩ,

2 agĩcinwo nĩ maraakara. Kwoguo agĩĩta athamaki oothe a Amoabi, na manjenũrũ oothe a Aamoni, na abarũũthi oothe a ndeereinĩ cia iria,

3 akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ tondũ mũtũũraga Kanaani-rĩ, tanjĩĩraai atĩrĩ, andũ aya matũũraga irĩmainĩ nĩ a? Matũũraga matũũrainĩ marĩkũ? Mbũtũ yao ĩigana atĩa? Ningĩ-rĩ, kĩhumo kĩa hinya na ũhoti wao nĩ kĩrĩkũ? Mũthamaki ũrĩa ũmaathaga na ũtongoragia ita ciao eetagwo atĩa?

4 Ningĩ-rĩ, nĩkĩ kĩagiririe mooke kũndũnga ta ũrĩa andũ arĩa angĩ oothe a mwena wa ithũĩro meekire?”

Mĩario ya Akioru

5 Hĩndĩ ĩyo Akioru, mũtongoria wa Aamoni oothe, agĩcookia atĩrĩ, “Mwathani wakwa tathikĩrĩria ũrĩa ndungata yaku ĩkuuga. Atĩrĩĩrĩ, niĩ ngũkwĩra o ũhoro wa ma igũrũ rĩa andũ aya matũũraga irĩmainĩ iria irĩ na haaha ũrĩ, na ndũkũigua maheeni o na maniini kuuma kanuainĩ ka ndungata yaku.

6 Andũ acio-rĩ, nĩ njiarwa cia Akalidea.

7 Hĩndĩ ĩmwe tene maatũũraga Mesopotamia tondũ matiendaga kũrũmĩrĩra ngai cia maithe maao arĩa maatũũraga kũu bũrũri wa Kalidei.

8 Amu nĩmaatiganĩirie mĩtũũrĩre ya maithe maao nĩ geetha mathaathayagie Ngai wa igũrũ, Ngai ũrĩa meetĩkĩĩtie. Na rĩĩrĩ, maingatwo moime mbere ya ngai ciao-rĩ, moorĩire Mesopotamia nao magĩtũũra kuo ihinda inene.

9 “Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Ngai wao aameerire mathaame matige mĩciĩ yao manyiite rũgendo meerekeire Kanaani-rĩ, nĩmaatũũrire bũrũri ũcio na magĩtonga mũno na thahabu, na betha, o na ndũũru nene cia mahiũ.

10 Ningĩ rĩrĩa bũrũri wa Kanaani wagĩire na ng’aragu nene-rĩ, makĩũrĩra Misiri na magĩtũũra kuo itĩĩna rĩothe rĩrĩa kwarĩ na irio. Nao marĩ kũu nĩmaatuĩkire andũ aingĩ mũno, o nginya matingĩatarĩkire.

11 Kwoguo mũthamaki wa Misiri akĩmagarũrũka na akĩambĩrĩria kũmahinyĩrĩria na kũmahatĩrĩria moombe maturubaarĩ. Aamahinyĩrĩirie o nginya akĩmatua ngombo.

12 No andũ acio nĩmaakaĩire Ngai wao, naake akĩhũũra bũrũri wothe wa Misiri na matũhũũhũ matangĩahonekire, na kwoguo andũ a Misiri makĩmaingata kuuma kũu kwao.

13 Ngai wao agĩkĩũmithia Iria rĩrĩa Ituune mbere yao,

14 akĩmatongoria amagereirie njĩra ya kĩrĩmainĩ gĩa Sinai na Kadeshi Barinea.

“Na rĩĩrĩ, andũ a Isiraeli makĩingata andũ oothe arĩa maatũũraga werũinĩ,

15 magĩkĩĩnyiitĩra bũrũri wa Aamori na makĩniina o kũniina atũũri oothe a Heshiboni. Ningĩ rĩrĩa maaringire rũũĩ rwa Jorodani, nĩmeenyiitĩire bũrũri wothe wa irĩmainĩ,

16 makĩingata Akanaani oothe, na Aperizi, na Ajebusi, na Ashekemi, na Agarigashi oothe, nao magĩtũũra bũrũri ũcio mĩaka mĩingĩ.

17 “Hĩndĩ ciothe rĩrĩa mataakoragwo meehĩĩtie mbere ya Ngai wao nĩmaathiaga na mbere nĩ gũkorwo Ngai wao nĩathũire waganu.

18 No rĩrĩa maagarũrũka magatiganĩria njĩra ĩrĩa aamataarĩirie nĩmaaniinagĩrwo mbaarainĩ iria ciarũmanagĩrĩra, na amwe aao makanyiitwo mĩgwate magatwarwo bũrũri mũgeni. Hekaarũ ya ngai wao nĩyatharũragio ĩkagũithio thĩ, namo matũũra maao makooywo nĩ thũ ciao.

19 No rĩu tondũ nĩmacookereire Ngai wao-rĩ, nĩmacookeete mũciĩ kuuma mabũrũri moothe kũrĩa maahurunjũkĩire, na makeenyiitĩra rĩngĩ itũũra rĩa Jerusalemu, kũrĩa maakĩĩte Hekaarũ na magatũũra o rĩngĩ bũrũri wa irĩmainĩ ũrĩa watigĩĩtwo ũtarĩ na andũ.

20 “Kwoguo mũthamaki na mwathi wakwa angĩkorwo andũ aya nĩmahĩtĩirie Ngai wao o na matekũmenya, na tũngĩtuĩria wega tũmenye atĩ me na ihĩtia o na rĩrĩkũ, no tũthiĩ tũmatharĩkĩre.

21 No rĩĩrĩ, angĩkorwo matiunĩĩte watho wa Ngai wao tigana nao nĩ ũndũ mwathani wao nĩekũmagitĩra na ithuĩ tũgĩtuĩke andũ a gũthekererwo nĩ thĩ yothe.”

Macookio ma andũ oothe

22 Rĩrĩa Akioru aarĩĩkirie mĩario yake, andũ oothe arĩa maathiũrũkĩirie hema makĩambĩrĩria kwambũrũrũka. Na rĩĩrĩ, atongoria arĩa anene a thigari cia Holoferine, o na andũ oothe arĩa maatũũraga ndeereinĩ cia iria, o na Amoabi makĩambĩrĩria kuuga atĩ Akioru ooragwo.

23 Makiuga atĩrĩ, “Tũgwĩtigĩra Aisiraeli nĩkĩ? Nĩ andũ matarĩ hinya na matangĩhota gwĩtiiria mũtharĩko mũnene.

24 Nĩtũmatharĩkĩre! Thigari ciaku, wee Holoferine nĩikũmaniina.”

Mĩario ya Holoferine

1 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa inegene rĩa mũingĩ ũrĩa wathiũrũrũkĩirie kĩama rĩathirire Holoferine, mũtongoria ũrĩa mũnene wa ita cia Asiria, akĩĩra Akioru mbere ya Amoabi oothe na mbũtũ ciothe cia ageni atĩrĩ;

2 “Wee Akioru, ũrĩ hamwe na thigari cia Aamoni cia gũkomborwo, mũgwĩciiria mũrĩ kĩ nĩguo mũũke mũrathe gatagatĩinĩ gaitũ ũũmũũthĩ, na mũgerie gũtũtaara atĩ tũtikaahũũrane na andũ a Isiraeli, atĩ tondũ Ngai wao nĩekũmagitĩra? Kaĩ kũrĩ ngai ĩngĩ tiga Nebukadinezaru? Atĩrĩĩrĩ, Nebukadinezaru nĩegũtũma mbũtũ ciake amaniine biũ, na Ngai ũcio wao ndakaamahonokia.

3 Na rĩĩrĩ, ithuĩ ndungata ciake-rĩ, tũkũmaniina na ũhũthũ mũno o ta mbũtũ ciao irĩ mũndũ ũmwe tu. Matirĩ hingo mangĩhota gwĩtiiria hinya wa thigari ciitũ cia mbarathi.

4 Nĩgũcina tũkũmacina marĩ oothe, na irĩma icio ciao ciihũgio nĩ thakame yao, nacio cianda ciao ciyũre ciimba ciao. Atĩrĩĩrĩ, handũ ha gũtwĩtiiria-rĩ, nĩkũmaniina tũkũmaniina biũ. Ũguo nĩguo mũthamaki Nebukadinezaru mwathi wa thĩ yothe ekuuga, na ndaaragia ciugo cia maheeni.

5 Nawe Akioru, Mũamoni wa gũkomborwo, o wee waria ta mũcuukani, ndũgaacooka kuona ũthiũ wakwa o nginya mũthenya ũrĩa ngaakorwo ngĩherithia rũũrĩrĩ rũũrũ rũũrĩĩte kuuma Misiri.

6 Hĩndĩ ĩyo hiũ cia njora cia mbũtũ yakwa na matimũ ma ndungata ciakwa nĩigaakũũraga. Mũthenya ũrĩa ngoomokera Isiraeli ũkaagũa gatagatĩ ka arĩa aao atiihangie.

7 “Atĩrĩĩrĩ, ndungata ciakwa rĩu nĩigũgũtwara o kũu irĩmainĩ igũtige hakuhĩ na itũũra rĩmwe rĩao rĩrĩa rĩrĩ tũcĩrainĩ twa gũtoonya.

8 Ndũkũũragwo, ũgaathiranĩra hamwe nao.

9 Kwoguo-rĩ, hatirĩ na gĩtũmi gĩa gũthitia gĩthiithi akorwo ngoroinĩ ũrĩ na wĩrĩgĩrĩro atĩ matikaanyiitwo! Nĩkwaria ndaaria, na gũtirĩ mũgambo wakwa ũgaatuĩka wa tũhũ!”

Akioru gũtwarwo Bethulia

10 Holoferine arĩĩkia, akĩhe ndungata iria ciamũtungataga kũu kambĩinĩ watho cioe Akioru, imũtware Bethulia imũneane kũrĩ Aisiraeli.

11 Ndungata igĩkĩmũnyiita ikĩmuumagaria nja ya kambĩ magĩtuĩkanĩria gĩtuambainĩ meerekeire irĩmainĩ, magĩkinya ithimainĩ iria ciarĩ gĩtuambainĩ kĩa Bethulia.

12 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ a itũũra rĩu maamoonire makĩoya matharaita maao, makiuma itũũra na makĩũrĩra irĩmainĩ. Nao aikia a igũtha makĩmahũũra na mahiga makĩmagiria matikaambate.

13 No o na gwatuĩka ũguo-rĩ, nĩmaahotire kwĩhithania kũu magũrũinĩ ma kĩrĩma, makĩoha Akioru kuo makĩmũtiga akomeete kuo, magĩcooka kũrĩ mwathi wao.

14 Thuutha ũcio Aisiraeli magĩikũrũka kuuma itũũrainĩ rĩu rĩao makĩmũkorerera, makĩmuohora makĩmũtwara Bethulia. Makĩmũtwara mbere ya anene a itũũra

15 arĩa hĩndĩ ĩyo maarĩ Uzia mũrũ wa Mika, wa mũhĩrĩga wa Simeoni, na Kabirisi mũrũ wa Gothonieli, na Karimisi mũrũ wa Melikieli.

16 Acio nao magĩĩta anene oothe a itũũra, na andũ eethĩ na atumia o nao makĩhiũha gũthiĩ mũcemanio ũcio. Na rĩĩrĩ, Akioru akĩrũũgamio gatagatĩ athiũrũrũkĩirio nĩ andũ oothe, naake Uzia akĩmũũria ũrĩa gwatuĩkĩkĩĩte.

17 Akioru agĩcookia na kũmeera ũrĩa kwarĩĩtio kĩamainĩ kĩa Holoferine, na ũrĩa we mwene oigĩĩte mbere ya atongoria a Asiria, o na ũrĩa Holoferine eerahĩĩte gũgeeka nyũmba ya Isiraeli.

18 Maigua ũguo, oothe makĩĩgũithia thĩ magĩthaathaiya Ngai makĩmũkaĩra makiugaga atĩrĩ,

19 “Mwathani Ngai wa igũrũ, taigua mwĩtĩĩo wao na ũrore wĩnyiihia wa rũũrĩrĩ rwitũ! Tũiguĩre tha na ũtũteithie.”

20 Thuutha wa ũguo makĩũmĩrĩria Akioru na makĩmũgaathĩrĩria mũno nĩ ũndũ wa ũrĩa eekĩĩte.

21 Mũcemanio wathira, Uzia akĩmũtwara gwake mũciĩ na akĩrugithĩria athuuri iruga. Na rĩĩrĩ, ũtukũ ũcio wothe, magĩkaĩra Ngai wa Isiraeli amateithie.

Bethulia gũthiũrũrũkĩrio

1 Mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire, Holoferine akĩruta watho kũrĩ mbũtũ yake yothe na kũrĩ ateithĩrĩria aake oothe arĩa meturanĩire naake atĩ matharie kambĩ meerekere Bethulia, na atĩ manyiite tũcĩra twa irĩmainĩ nĩguo maambĩrĩrie mbaara na Aisiraeli.

2 Kwoguo thigari ciothe igĩtharũria kambĩ mũthenya o ro ũcio. Na rĩĩrĩ, thigari cia kũrũa ciarĩ ngiri igana rĩa mĩrongo mũgwanja (170,000) cia magũrũ, na ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000) cia mbarathi, thigari cia magũrũ iria ciamenyagĩrĩra mĩrigo ĩtatarĩĩtwo.

3 Magĩkĩamba hema gĩtuambainĩ kĩrĩa kĩhakaine na Bethulia hakuhĩ na ithima. Magĩkĩĩyaragania wariĩ wa kuuma itũũrainĩ rĩa Dothani o nginya Balibaimu na gũtambũrũka kuuma Bethulia o nginya Ciamoni kũrĩa kũng’etheire gĩtuamba kĩa Jezireeli.

4 Rĩrĩa Aisiraeli moonire ũrĩa thigari ciaiganaga makĩhahũka makĩĩrana atĩrĩ, “Kaĩ nĩgũthambia megũthambia bũrũri wothe ũthere-ĩ! Gũtirĩ o na irĩma iria ndaaya, kana ng’ongo o na kana ithũngũri ingĩĩtiiria hinya wao.”

5 Na rĩĩrĩ, mũndũ o mũndũ agĩkĩoya matharaita maake, magĩakia imũrĩ mĩnaarainĩ yao, na ũtukũ ũcio wothe makĩraara marangĩire.

6 Mũthenya wa keerĩ Holoferine agĩtongoria thigari ciake ciothe cia mbarathi meeroreirwo nĩ andũ a Isiraeli a kũu Bethulia.

7 Ningĩ agĩthigaana tũcĩra tũrĩa tũngĩamũtoonyirie itũũrainĩ, agĩthiĩ kuona ithima iria ciaheaga itũũra maaĩ, agĩciĩnyiitĩra na akĩiga thigari icirangagĩre. Arĩĩkia gwĩka ũguo agĩcooka hau haarĩ mbũtũ iria ingĩ.

8 Na rĩĩrĩ, atongoria a andũ a Edomu, na atongoria a Amoabi, na atongoria a mbaara a mabũrũri ma hũgũrũrũinĩ cia iria magĩthiĩ kũrĩ Holoferine makĩmwĩra atĩrĩ,

9 “Korwo mwathi witũ no ũigue mataaro maitũ-rĩ, mbũtũ ciaku itingĩona haaro.

10 Atĩrĩĩrĩ, andũ a Isiraeli matiĩhokaga mũno matimũ ta ũrĩa mehokeete ũraihu wa irĩma kũrĩa matũũraga. Amu ti ũhũthũ kwambata irĩmainĩ icio ciao.

11 Kwoguo tiga kũhũũrana nao mwĩbangĩĩte ũrĩa gũthiagwo mbaara, na gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wa mbũtũ yaku ũkuona ũũru.

12 Atĩrĩĩrĩ, ikara o thĩinĩ wa kambĩ na thigari ciaku ciikare o kũu, nacio ndungata ciaku ithiĩ inyiite ithima iria ciumĩĩte magũrũinĩ ma irĩma,

13 nĩ gũkorwo icio nĩcio itũũragia andũ a Bethulia na maaĩ ma kũnyua. Nao nyoota nĩũkũmaniina makĩnenganĩre itũũra rĩao. Na ithuĩ na andũ aitũ nĩtũkwambata kũũrĩa igũrũ twambe hema kuo tũgirie mũndũ o na ũmwe ndakoime itũũra.

14 Ng’aragu nayo nĩkũmatooria me hamwe na atumia na ciana ciao; magaakorwo maaraganĩĩte barabarainĩ kũu matũũraga o na tũtaanamatharĩkĩra.

15 Na ũguo nĩũkaamaherithia mũno nĩ ũndũ wa gũgũkararia na kũrega gũkwamũkĩra na thaayũ.”

16 Ciugo ciao nĩciakenirie Holoferine o hamwe na ndungata ciake ciothe, na kwoguo agĩathana gwĩkwo o ta ũguo aataarĩĩtwo.

17 Kũringana na ũguo-rĩ, mbũtũ ya Amoabi yongereirwo hinya nĩ thigari cia Asiria ngiri ithaano (5,000) igĩkĩnyiita rũgendo, igĩtuĩkanĩria kĩanda, ikĩnyiita ithima cia andũ a Isiraeli na mariũko maao.

18 Nao Aedomu na Aamoni magĩthiĩ makĩamba hema ciao rũgongo rũrĩa rũng’etheire itũũra rĩa Dothani na magĩtũma andũ amwe aao mathiĩ na mwena wa na kĩanda kwerekera Egirebeli hakuhĩ na Kusi itũũra rĩrĩa rĩrĩ rũũĩinĩ rwa Mokimuri. Nacio mbũtũ iria ingĩ cia Asiria igĩkĩamba hema ciacio werũinĩ na ikĩiyũra werũ wothe. Nacio igĩgĩthondeka kambĩ nene mũno nĩ ũndũ wa ũingĩ wa hema na indo ciacio.

19 Aisiraeli nao magĩkaĩra Mwathani Ngai wao, nĩ gũkorwo nĩmaakuĩte ngoro tondũ wa gũthiũrũrũkĩrio nĩ thũ ciao na kwagithio njĩra cia kũũrĩra.

20 Na rĩĩrĩ, mbũtũ ya Asiria ya thigari cia magũrũ, na cia ngaari cia mbarathi, na cia mbarathi ciamathiũrũrũkĩirie matukũ mĩrongo ĩtatũ na mana, kinya itũũra rĩkĩaga maaĩ biũ.

21 Matangi maao ma maaĩ makĩambĩrĩria kũng’ara na kwoguo maaĩ ma kũnyua nĩgũthimwo maathimagwo, na gũtirĩ mũthenya maakoragwo na maaĩ ma kũigana.

22 Ciana ciao ikĩgirĩka, nao atumia na andũ eethĩ makaringĩkagĩra barabarainĩ na matoonyeroinĩ ma itũũra, na matiarĩ na hinya maatigarĩĩtie.

23 Na rĩĩrĩ, andũ oothe, aanake na atumia na ciana makĩrũrũngana mbere ya Uzia na atongoria arĩa angĩ a itũũra makiugagĩrĩria atĩrĩ,

24 “Ngai nĩatuĩke mũtuithania gatagatĩ gaitũ na inyuĩ. Nĩ gũkorwo nĩmũtũgereete ngero nene nĩ ũndũ wa kwaga gũcaria ũiguano na Aasiria.

25 Amu rĩu gũtirĩ mũndũ wa gũtũteithia. Ngai nĩatũneanĩĩte tũniinwo mbere yao nĩ nyoota.

26 Meeteei rĩu na mũnenganĩre itũũra rĩĩrĩ rĩtahwo nĩ mbũtũ cia Holoferine.

27 Nĩ amu nĩ kaba gũtuĩka ngombo ciao gũkĩra ũguo tũhaana rĩu. Gũtirĩ nganja atĩ nĩtũgũtuuo ngombo, na nĩtũgũkorwo tũrĩ o muoyo, na tũtigũkĩona ciana ciitũ hamwe na atumia aitũ magĩthira.

28 Igũrũ na thĩ nĩigũtuĩka aira harĩ inyuĩ o na harĩ Ngai witũ, o we Mwathani wa maithe maitũ ũrĩa ũratũherithia nĩ ũndũ wa meehia ma maithe maitũ o na maitũ. Ithuĩ no kwĩhoka tũkwĩhoka na tũhooe atĩ maũndũ maya mooru matigeekĩke kũrĩ ithuĩ ũũmũũthĩ.”

29 Kũgirĩka kũnene gũkĩgĩa thĩinĩ wa mũcemanio wothe, na oothe magĩkaĩra Mwathani Ngai na mũgambo mũnene.

30 Thuutha ũcio Uzia akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩyũmĩrĩriei andũ aitũ! Rekeei tweterere mĩthenya ĩngĩ ĩtaano. Ihinda rĩu-rĩ, Mwathani Ngai witũ nĩarĩkorwo atũiguĩrĩire tha, tondũ ndagaatũtiganĩria o biũ.

31 No thuutha wa mĩthenya ĩyo angĩkorwo gũtirĩ ũteithio ũrooka-rĩ, nĩngeeka ta ũguo mwoiga.”

32 Oiga ũguo, akĩniina mũcemanio, nao arũme o mũndũ agĩthiĩ handũ haake ha kũgitĩra thingoinĩ na mĩnaarainĩ, nao atumia na ciana magĩthiĩ mĩciĩ. Itũũra rĩothe rĩgĩkira ihooru.

Judithi mũtumia Mũisiraeli wa ndigwa

1 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Judithi akĩigua ũrĩa gwatuĩkĩĩte. We aarĩ mwarĩ wa Merari, mũrũ wa Okisi, mũrũ wa Josefu mũrũ wa Ozieli, mũrũ wa Elikia, mũrũ wa Anania, mũrũ wa Gideoni, mũrũ wa Rafaimu, mũrũ wa Ahitubu, mũrũ wa Elija, mũrũ wa Hilikia, mũrũ wa Eliabu, mũrũ wa Nathanaeli, mũrũ wa Salamieli, mũrũ wa Sarasadi, mũrũ wa Isiraeli.

2 Mũthuuriwe Manase o wa mũhĩrĩga wao na wa nyũmba yao aakuĩte hĩndĩ ya magetha ma mbaarĩ.

3 Nĩkũrora aaroraga andũ rĩrĩa moohaga mbaarĩ imanjika me mũgũnda rĩrĩa aaringĩkire nĩ riũa, agĩkuĩra Bethulia itũũrainĩ rĩrĩa aaciarĩirwo. Aathikirwo mbĩĩrĩrainĩ ya nyũmba yao mũgũndainĩ ũrĩa wĩ gatagatĩ ka Dothani na Balamoni.

4 Judithi aatũũrĩĩte atekuuma nja ya mũciĩ wake, kuuma atuĩka wa ndigwa, ihinda rĩa mĩaka ĩtatũ na mĩeri ĩna.

5 Na rĩĩrĩ, nĩakĩirwo hema igũrũ wa nyũmba yake; aikaraga ehotoreete nguo ya ikũnia njohero na eekĩraga nguo cia mũtumia wa ndigwa.

6 Kuuma aatigwo nĩ mũthuuriwe eehingaga kũrĩa mĩthenya yothe o tiga hwaĩinĩ ũrĩa watongoragia Thabatũ, na thabatũ yo nyene, na mũthenya ũrĩa warĩ mbere ya karũũgamo ka mweri, na mũthenya ũrĩa wamĩtongoragia, na mĩthenya ya Thigũkũ cia Isiraeli.

7 We aarĩ mũthaka mũno na kĩĩrorerwa na mũthuuriwe Manase nĩamũtigĩire thahabu, betha, ndungata cia arũme na cia atumia, mahiũ, na mĩgũnda na aatũũraga aroraga indo icio ciothe.

8 Gũtirĩ mũndũ o na ũmwe waragia ũũru igũrũ rĩake nĩ gũkorwo nĩaheete Ngai gĩtĩĩo mũno.

Judithi gũcemania na anene a itũũra

9 Judithi nĩaiguire atĩ wagi wa maaĩ nĩwatũmĩĩte andũ makue ngoro na atĩ andũ nĩmaanegeneetie Uzia. Ningĩ o na akĩmenya atĩ Uzia nĩehĩtĩĩte kũneana itũũra thuutha wa matukũ mataano kũrĩ Asiria.

10 Agĩgĩtũma ndungata ĩmwe ya mũirĩĩtu ĩrĩa yatabaaragĩra indo ciake ĩgeete Uzia, na Kabirisi, na Karimisi, arĩa maarĩ atongoria a itũũra.

11 Rĩrĩa maakinyire, Judithi akĩmeera atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai inyuĩ atongoria a andũ a Bethulia. Nĩmũhĩtirie nĩkwarĩria andũ ta ũrĩa mwĩkire ũũmũũthĩ. Mũtikwagĩrĩirwo nĩkũheana kĩĩranĩro mbere ya Ngai atĩ nĩmũkũneeana itũũra kũrĩ thũ ciitũ angĩkorwo Mwathani ndegũũka gũtũteithĩrĩria mĩthenya ĩigana ũna ĩtaanathira.

12 Mũrĩ na kĩhooto kĩrĩkũ gĩa kũgeria Ngai ta ũguo mwĩkĩĩte ũũmũũthĩ? Inyuĩ mũkĩrĩ a mũrũũgame handũinĩ ha Ngai gatagatĩinĩ ka andũ?

13 Nĩ Mwathani Mwene Hinya Wothe mũrageria! Kaĩ mũtarĩ hĩndĩ mũkeeruta?

14 Angĩkorwo gũtirĩ hĩndĩ mũngĩhota kũmenya ũriku wa ngoro ya mũndũ kana mũgundũrie ũrĩa mũndũ areciiria-rĩ, mũngĩkĩhota atĩa gũthuuthuuria Ngai ũrĩa wombire indo ciothe, o na kana mũmenye meciiria kana mataanya maake? Aaca, araata aakwa, tigaai gũũkĩria maraakara ma Mwathani Ngai witũ!

15 O na gũtuĩka atĩ hiihi ti wendi wake gũtũteithia thĩinĩ wa mĩthenya ĩtaano ĩrĩa ĩgũũka-rĩ, arĩ na ũhoti wa gũtũgitĩra o ihinda rĩrĩa we angĩenda, kana atũniine ahũthĩrĩĩte thũ ciitũ.

16 No rĩĩrĩ, mũtikaae gwĩkĩra mũhaka matuainĩ ma Mwathani Ngai witũ. Nĩ gũkorwo Ngai ti mũndũ atĩ nĩguo ehĩtĩrwo, na ti wa kũhooteka na kũringĩrĩrio o ũguo ta mũndũ.

17 Atĩrĩĩrĩ-i, o tũgĩetagĩrĩra atũhonokie-rĩ, rekeei tũmũthaithe nĩ geetha atũteithie. Na oona kwagĩrĩire nĩegũthikĩrĩria mũgambo witũ.

18 Amu tũtithaathayagia ngai cia gwĩthondekerwo na mooko ma andũ. Gũtirĩ mũhĩrĩga o na ũmwe witũ, kana rũũrĩrĩ, kana gĩcagi, kana matũũra marĩ meeka ũguo, o na gũtuĩka ũguo nĩguo maithe maitũ meekaga.

19 Kĩu nĩkĩo kĩarĩ gĩtũmi kĩa maithe maitũ maneanwo mooragwo nĩ thũ ciao, na indo ciao itahwo, nao magĩthira na thĩĩna mũnene mookoinĩ ma thũ ciitũ.

20 No tondũ ithuĩ tũtithaathayagia Ngai ũngĩ thengia Mwathani, twĩ na mwĩhoko atĩ ndetũtiganĩria kana atiganĩrie mũhĩrĩga o na ũmwe witũ.

21 “Amu angĩkorwo no megũtũnyiita, o na Judea guothe nĩgũkũnyiitwo na kũndũ gwitũ kũrĩa gũtheru gũtahwo; gũthaahio kũu tũgaakũrĩha na thakame iitũ.

22 Ningĩ nĩ ithuĩ Ngai akooria nĩ ũndũ wa kũũragwo na gũtahwo kwa andũ aitũ na nĩ ũndũ wa gũthũũkangio kwa bũrũri ũrĩa twagaire. Nĩtũkaamenwo na tũnyũrũrio nĩ andũ a mabũrũri ma ndũũrĩrĩ marĩa tũgaatwarwo ta ngombo.

23 Gũtirĩ hĩndĩ tũgwĩtĩkĩrĩka nĩ thũ ciitũ atĩ nĩ ũndũ wa kwĩneana kũrĩ cio rĩu. Tũngĩĩneana, Mwathani Ngai witũ nĩegũtigĩrĩra atĩ nĩtwaconorwo.

24 “Rĩu araata aakwa, rekeei tũtuĩke mũhaano mwega kũrĩ andũ a bũrũri witũ. Kĩĩrĩgĩrĩro kĩao kĩrĩ o harĩ ithuĩ, o na Hekaarũ na kĩgongoona irĩ o igũrũ riitũ.

25 Maũndũ makĩhaana ũguo-rĩ, rekeei tũcookerie Mwathani Ngai witũ ngaatho, ũrĩa ũratũgeria rĩu o ta ũrĩa aageririe maithe maitũ tene.

26 Taririkanaai ũrĩa eekire na Aburahamu, na ũrĩa aageririe Isaaka, na maũndũ marĩa moothe maakorire Jakubu aarĩ Mesopotamia thĩinĩ wa Siria rĩrĩa aarĩithagia ng’ondu cia Labani, maamawe.

27 Amu ndatũgereetie na mwaki ta ũrĩa aameekire, o na ti iherithia aratũtũmĩra ta arĩ kwĩrĩhĩria, no nĩgũtũkaania ũratũkaania ithuĩ tũmũthaathayagia.”

28 Naake Uzia agĩcookeria Judithi atĩrĩ, “Maũndũ macio moothe waria moima thĩinĩ wa ngoro theru na gũtirĩ mũndũ ũngĩregana na ciugo ciaku.

29 Ũũmũũthĩ ti rĩo riita rĩa mbere wonania ũũgĩ waku: kuuma o tene andũ oothe nĩmooĩ ũrĩa ũrĩ mũũgĩ na ũrĩa ũkoragwo ũrĩ mũrũngĩrĩru thĩinĩ wa ngoro.

30 No andũ aitũ nĩmarakua nĩ nyoota, na nĩmatũringĩrĩirie kuuga ũrĩa tuugire na maatũma tũheane kĩrĩĩko kĩrĩa tũtangĩhota kũũraga.

31 Rĩu tondũ wĩ mũtumia ũtĩĩĩte Ngai mũno-rĩ, hoera andũ aitũ, thaitha Mwathani atũme mbura ya kũiyũria matangi maitũ, nĩ geetha tũcookwo nĩ hinya.”

32 Judithi agĩcookia atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai tondũ nĩngwĩka ũndũ ũrĩa andũ aitũ a Ayahudi matakaariganĩrwo.

33 Hwaĩinĩ wa ũũmũũthĩ mũrĩ atatũ mũrĩrũũgama kĩhingoinĩ gĩa itũũra nĩ geetha niĩ hamwe na ndungata yakwa ya mũirĩĩtu tuume itũũra. Mbere ya mũthenya gũkinya ũrĩa mwoigire nĩmũkeeneana kũrĩ thũ ciitũ, Mwathani nĩekũũhũthĩra kũhonokia andũ a Isiraeli.

34 No mũtikanjũũrie ũrĩa ndĩciirĩĩtie gwĩka, nĩngaamũtaarĩria hĩndĩ ĩrĩa ũkaahinga.”

35 Naake Uzia na atongoria acio angĩ makĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ na thaayũ, na Mwathani Ngai arogũtongoria ũtũrĩhĩrie harĩ thũ ciitũ.”

36 Nao magĩkiuma hemainĩ magĩcooka handũinĩ haao ha kũgitĩra.

Ihooya rĩa Judithi

1 Na rĩĩrĩ, Judithi akĩĩgũithia thĩ na ũthiũ, akĩĩitĩrĩria mũhu mũtwe, na akĩhumbũria nguo ya ikũnia ĩrĩa eehumbĩĩte. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo norĩo ũbaani wa hwaĩinĩ wacinagwo Jerusalemu thĩinĩ wa Hekaarũ ya Ngai. Judithi akĩhooya na mũgambo mũnene atĩrĩ:

2 “Mwathani, Ngai wa guuka Simeoni, ririkana ũrĩa waheire Simeoni rũhiũ nĩ geetha akarĩhĩrie harĩ ndũũrĩrĩ iria cianyiitĩĩte mwarĩ wa nyina Dina, ũrĩa warĩ mũirĩĩtu gathirange, na ikĩmũtarũrangĩra nguo ciake, ikĩmũthaahia; ikĩmũruta nguo ikĩmũtiga njaga na ikĩmũconorithia; igĩkoma naake na hinya ikĩmwagithia gĩtĩĩo, o na gũtuĩka wee nĩwakaananĩĩtie ũguo.

3 Kĩu nĩkĩo gĩatũmire ũrekererie atongoria aao mooragwo, makĩũragĩrwo o gĩtandainĩ kĩu maakomeetie mũirĩĩtu ũcio na hinya. Nĩwamaniinire oothe kuuma ndungata, athamaki, o na anene marĩ itĩinĩ ciao.

4 Nĩwarekire atumia aao makuuo, airĩĩtu aao manyiitwo mĩgwate, na indo ciao itahwo nĩ ciana cia andũ arĩa wendeete, arĩa maarĩ kĩyo gĩa gwĩka wendi waku, arĩa maaraakarĩĩtio nĩgũthaahio gwa thakame yao na magĩgũkaĩra ũmateithie.

“Rĩu Ngai wakwa thikĩrĩria ihooya rĩakwa, o niĩ mũtumia wa ndigwa.

5 Wee nĩwathondekire maũndũ ma tene, marĩa marĩ kuo rĩu na marĩa magooka. Nĩ we ũbangaga maũndũ moothe marĩa marekĩka rĩu, na marĩa magooka; ningĩ maũndũ marĩa ũbangĩĩte nĩmahingaga.

6 Maũndũ marĩa ũkoragwo ũkĩenda meekwo makoragwo o ta meekĩkĩĩte. Nĩũmenyaga o mbere maũndũ moothe marĩa ũgwĩka, na matua marĩa ũgũtua.

7 Rĩu andũ a Asiria marĩ na hinya gũkĩra ũrĩa marĩ maakorwo naguo; nĩmaretĩĩa nĩ ũndũ wa mbarathi ciao na acitwarithia, o na thigari ciao cia magũrũ. O merĩgagĩrĩra indo ciao cia mbaara; no matiũĩ atĩ wee Mwathani ũrĩ mũũthigari ũrĩa ũniinaga mbaara. Mwathani nĩrĩo rĩĩtwa rĩaku.

8 Hũthĩra hinya waku ũrĩ na maraakara ũthũũkangie mbũtũ ĩyo yao ĩrĩ na hinya. Nĩ gũkorwo mataanyĩĩte gũthaahia kũndũ gwaku kũrĩa gũtheru, mathũũkie hema yaku kũrĩa riiri wa rĩĩtwa rĩaku ũhuurũkaga, na matinie hĩa cia kĩgongoona gĩaku na hiũ.

9 Tarora mwĩgangaro na mwĩtĩĩo wao! Ikũrũkia marũrũ maaku kũrĩ o. Niĩ ndĩ o mũtumia wa ndigwa, no he hinya wa kũhingia mũbango wakwa.

10 Hũthĩra wara wa kanua gaakwa ũmoorage oothe, ngombo na mũnene wayo, na mũnene na ndungata ciake. Haragania wĩtĩĩi wao na guoko kwa mũtumia.

11 Amu hinya waku ndwĩhokaga ũingĩ na hinya wa mbũtũ cia mbaara, nĩ gũkorwo wee ũrĩ Ngai wa andũ arĩa enyiihia, nĩ we mũteithia wa arĩa ahinyĩrĩrie, mũtiirĩrĩri wa arĩa matarĩ na hinya, mũgitĩri wa arĩa atiganĩrie, na mũhonokia wa arĩa matarĩ na mwĩhoko.

12 Rĩu kĩigue ihooya rĩakwa, wee Ngai wa guuka Simeoni, o Ngai ũrĩa Isiraeli mehokaga, Mwathi wa igũrũ na thĩ, mũũmbi wa njũũĩ ciothe na maria, na Mũthamaki wa ciũmbe ciothe. Igua ihooya rĩakwa na

13 ũhe rũrĩmĩ rũrĩ na wara wa gũtiihia na kũũraga arĩa mathondekeete meciiria mooru ũguo nĩ ũndũ wa kĩrĩĩkanĩro gĩaku, nĩ ũndũ wa Hekaarũ yaku nyamũre, nĩ ũndũ wa kĩrĩma gĩaku gĩa Zayuni, na nĩ ũndũ wa bũrũri ũrĩa ũheete ciana ciaku.

14 Onia ndũũrĩrĩ ciothe na mĩhĩrĩga yothe atĩ wee nĩ we Ngai mwene hinya na kĩhoti oothe, na atĩ no wee wiki mũgitĩri wa rũũrĩrĩ rwa Isiraeli!”