Category: Mathayo

Aruti wĩra mũgũndainĩ wa mĩthabibũ

1 “Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũndũ ũrĩa woimagarire rũũciinĩ tene agĩthiĩ kwandĩka andũ a kũmũrĩmĩra mũgũnda wake wa mĩthabibũ.

2 Naake arĩĩkia kũiguithania nao atĩ ekũmarĩha o dinariagĩkĩmatũma makarute wĩra mũgũndainĩ wake wa mĩthabibũ.

3 Agĩcooka agĩthiĩ rĩngĩ ndũũnyũinĩ ta thaa ithatũ cia rũũciinĩ akĩona andũ mataarĩ na ũndũ meekaga,

4 akĩmeera atĩrĩ, ‘O na inyuĩ thiĩi mũkarute wĩra mũgũndainĩ wa mĩthabibũ, na kĩrĩa kĩagĩrĩire nĩkĩo ndĩrĩmũrĩha.’

5 Nao magĩthiĩ. Agĩcooka agĩĩka o ũguo thaa thita cia mũthenya na ta thaa kenda.

6 Ningĩ ta thaa ikũmi na ĩmwe agĩthiĩ ndũũnyũinĩ akĩona andũ angĩ maikarĩĩte o ũguo, akĩmooria atĩrĩ, ‘Nĩkĩ gĩgũtũma mũte mũthenya wothe haaha mũtarĩ na ũndũ mũreeka?’

7 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, ‘Gũtirĩ mũndũ ũtwandĩkire.’ Naake akĩmeera atĩrĩ, ‘O na inyuĩ thiĩi mũkarute wĩra mũgũndainĩ wa mĩthabibũ.’

8 “Na hwaĩinĩ wakinya, mwene mũgũnda akĩĩra mũnyabaara wake atĩrĩ, ‘Ĩta aruti wĩra ũmarĩhe mũcaara wao, wambĩrĩirie na arĩa maandĩkirwo iminĩroinĩ ũrĩĩkĩrĩrie na arĩa maandĩkirwo mbere.’

9 Hĩndĩ ĩrĩa arĩa maandĩkĩĩtwo thaa ikũmi na ĩmwe mookire, o mũndũ akĩrĩhwo dinari ĩmwe.

10 Rĩrĩa arĩa maandĩkĩĩtwo mbere maakinyire meciirĩĩtie atĩ mekũrĩhwo makĩria, o nao makĩrĩhwo o mũndũ dinari ĩmwe.

11 Magĩkĩoya mũcaara ũcio, no makĩambĩrĩria kũnugunĩra mũmaandĩki, makiuga atĩrĩ,

12 ‘Aya a thuutha maruta wĩra o ithaa rĩmwe, hĩndĩ ĩrĩa ithuĩ twatinda tũkĩruta wĩra na riũa, na we wacooka wamarĩha o ta ithuĩ!’

13 “Naake agĩcookeria ũmwe wao atĩrĩ, ‘Mũraata wakwa, ndirĩ ũũru ngwĩkĩĩte; githĩ tũtiguithanĩirie atĩ ngũkũrĩha dinari ĩmwe?

14 Rĩu kĩoe mũcaara waku na ũinũke. Nĩ niĩ ndeenda kũrĩha ũyũ wa thuutha o ta ũguo ndakũrĩha.

15 Githĩ ndiĩtĩkĩrĩĩtio gwĩka ũrĩa ngwenda na indo ciakwa? Kana ũkũigua ũiru nĩ ũndũ ndĩ mũtaana?’ ”

16 Naake Jesũ akĩrĩĩkia akiuga atĩrĩ, “Tondũ ũcio arĩa marĩ thuutha nĩmagaatuĩka a mbere, na arĩa marĩ mbere matuĩke a thuutha.”

Jesũ kwaria rĩa gatatũ ũhoro wa gũkua gwake

17 Nao marĩ njĩrainĩ meerekeire Jerusalemu, Jesũ agĩcookia ndundu arutwo arĩa ikũmi na eerĩ akĩmeera atĩrĩ,

18 “Twerekeire Jerusalemu kũrĩa Mũrũ wa Mũndũ arĩneanwo kũrĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho. Nao nĩmarĩmũtuĩra kũũragwo,

19 macooke mamũneane kũrĩ andũ a ndũũrĩrĩ nĩguo anyũrũrio, ahũũrwo na acooke aambwo mũtĩ igũrũ. No mũthenya wa gatatũ nĩakaariũkio.”

Ihooya rĩa mũtumia wa Zebedi

20 Na rĩĩrĩ, mũtumia wa Zebedi agĩũka kũrĩ Jesũ arĩ na aariũ aake eerĩ akĩmũturĩria ndu akĩmũũria amũhingĩrie ũndũ.

21 Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ atĩa ũkwenda?”

Naake akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Njĩĩrĩra atĩ aariũ aya aakwa eerĩ nĩmagaikara ũmwe mwena waku wa ũrĩo na ũrĩa ũngĩ mwena wa ũmotho rĩrĩa ũgaatuĩka mũthamaki.”

22 No Jesũ akĩĩra aariũ acio a Zebedi atĩrĩ, “Inyuĩ mũtiũĩ ũrĩa mũrooria. No mũhote kũnyua gĩkombe kĩa mathĩĩna kĩrĩa ngirie kũnyua?”

Nao makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩĩ, no tũhote.”

23 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ti itherũ nĩmũkaanyua gĩkombe gĩakwa kĩa mathĩĩna, ĩndĩ niĩ ndirĩ na ũhoti wa gũtua nũũ ũgaikara mwena wakwa wa ũrĩo kana wa ũmotho. Itĩ icio nĩ cia arĩa Awa athondekeire.”

24 Hĩndĩ ĩrĩa arutwo arĩa angĩ ikũmi maiguire ũguo, makĩraakarĩra aanake acio eerĩ a nyina ũmwe.

25 Naake Jesũ akĩmeeta oothe akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmũũĩ atĩ anene a ndũũrĩrĩ nĩmacihinyagĩrĩria, nao atongoria aacio nĩ o eene ũhoti wothe.

26 No ũndũ ũcio ndũkaanooneke gatagatĩinĩ kaanyu. Ũrĩa ũkwenda gũtuĩka mũnene gatagatĩinĩ kaanyu nĩatuĩke ndungata ya arĩa angĩ.

27 Na angĩkorwo nĩkũrĩ ũmwe wanyu ũkwenda gũtuĩka wa mbere, no mũhaka atuĩke ngombo yanyu.

28 Amu o naake Mũrũ wa Mũndũ ndookire gũtungatwo, ookire gũtungata na kũheana muoyo wake ũtuĩke wa gũkũũra andũ aingĩ.”

Jesũ kũhonia atumuumu eerĩ

29 Na hĩndĩ ĩrĩa Jesũ na arutwo aake moimaga Jeriko, andũ aingĩ makĩmarũmĩrĩra.

30 Nao atumuumu eerĩ maikarĩĩte mũkĩrainĩ wa njĩra maigua atĩ nĩ Jesũ waahĩtũkaga makĩanĩrĩra makiugaga atĩrĩ, “Mũrũ wa Daudi!Tũiguĩre tha!”

31 Nao andũ makĩmakũũma, makĩmeera makire. No o magĩkĩrĩrĩria kwanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Mwathani, Mũrũ wa Daudi! Tũiguĩre tha!”

32 Naake Jesũ akĩrũũgama akĩmeeta, akĩmooria atĩrĩ, “Mũrenda ndĩmwĩkĩre atĩa?”

33 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathani, tũkwenda o maitho maitũ mahingũke.”

34 Naake akĩmaiguĩra tha, akĩmahuutia maitho. Na ihinda o rĩu makĩambĩrĩria kuona, nao makĩmũrũmĩrĩra.

Jesũ kũingĩra Jerusalemu na ndũũhiũ

1 Na rĩĩrĩ, Jesũ na arutwo aake maakuhĩhĩria Jerusalemu, maakinya itũũra rĩa Bethifage rĩrĩa rĩrĩ o kĩrĩmainĩ kĩa mĩtamaiyũ, Jesũ agĩtũma arutwo aake eerĩ

2 akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi gĩcagi kĩĩrĩa kĩrĩ mbere yanyu na mwaingĩra o ũguo nĩmũgũkora ndigiri yoheetwo ĩrĩ na gacaũ kaayo. Ciohoreei mũndeehere.

3 Mũndũ angĩmũũria ũndũ, mwĩreei atĩ, ‘Mwathaninĩabatairio nĩcio,’ na mũndũ ũcio nĩegũcirekereria.”

4 Ũndũ ũyũ wekirwo nĩ geetha ũhoro ũrĩa mũnabii aarĩĩtie ũhingio, rĩrĩa oigire atĩrĩ,

5 “Ĩraai andũ a itũũra rĩa Jerusalemu atĩrĩ,

‘Oneei, mũthamaki wanyu nĩarooka kũrĩ inyuĩ!

Nĩ mũthamaki mũhooreri na arooka akuuĩĩtwo nĩ ndigiri, o njaũ ya ndigiri!’ ”

6 Nao arutwo magĩgĩthiĩ, magĩĩka o ũrĩa Jesũ amataarĩirie.

7 Makĩreehe ndigiri na njaũ ya yo, magĩcooka makĩara nguo ciao igũrũ rĩacio, naake Jesũ agĩkuuo nĩ yo.

8 Nao andũ aingĩ makĩara nguo ciao njĩrainĩ, arĩa angĩ nao magĩtua mathĩgĩ kuuma mĩtĩinĩ, makĩmaara njĩrainĩ.

9 Nao andũ arĩa maamũtongoreetie na arĩa maamuumĩĩte thuutha, makĩanĩrĩra makiugaga atĩrĩ, “Hosana,Mũrũ wa Daudi! Kũraathimwo nĩ ũrĩa ũgũũka na rĩĩtwa rĩa Mwathani! Hosana igũrũ o igũrũ!”

10 Na rĩrĩa Jesũ aatoonyaga Jerusalemu, andũ oothe makĩambũrũrũka na makĩambĩrĩria kũũrania, “Ũyũ naake nũũ?”

11 Nao andũ magĩgĩcookia atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Jesũ, ũrĩa mũnabii wa kuuma itũũra rĩa Nazarethi bũrũriinĩ wa Galili.”

Jesũ gũtoonya Hekaarũ

12 Naake Jesũ agĩthiĩ agĩtoonya Hekaarũ akĩrutũrũra arĩa oothe meendagĩria na maagũragĩra kuo. Agĩcooka akĩng’aũrania meetha cia arĩa maakũũranagia mbeeca o na itĩ cia arĩa meendagia ndutuura,

13 akĩmeera atĩrĩ, “Ngai oigĩĩte maandĩkoinĩ atĩrĩ, ‘Hekaarũ yakwa ĩgeetagwo nyũmba ya kũhooyagĩrwo.’ No inyuĩ mũmĩtuĩte kũndũ gwa kwĩhithwo nĩ atuunyani.”

14 Nao atumuumu na cionje magĩũka kũrĩ we kũu thĩinĩ wa Hekaarũ, naake akĩmahonia.

15 No athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho makĩraakara moona maũndũ macio ma kũmakania eekaga, na maigua ciana ikĩanĩrĩra Hekaarũinĩ ikiugaga, “Hosana Mũrũ wa Daudi!”

16 Magĩkĩũria Jesũ atĩrĩ, “Nĩũraigua ũguo iroiga?”

Naake akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩndĩraigua. Kaĩ na inyuĩ mũtarĩ mwathooma maandĩko marĩa moigĩĩte atĩrĩ, ‘Nĩũtũmĩĩte twana na tũkenge tũkũhe ũgooci na tũnua twatuo!’ ”

17 Naake Jesũ agĩkĩmatiga akiuma nja ya itũũra rĩu agĩthiĩ Bethania akĩraara kuo.

Jesũ kũruma mũkũyũ

18 Na rĩĩrĩ, rũũciinĩ rĩrĩa Jesũ aacookaga Jerusalemu, akĩigua arĩ mũhũũtu.

19 Naake akĩona mũkũyũ mũkĩrainĩ wa njĩra agĩthiĩ harĩ guo, no ndarĩ kĩndũ oonire tiga o mathangũ. Naake akĩwĩra atĩrĩ, “Ũngĩroaga gũgaaciara matunda nginya tene!” Naguo mũkũyũ ũcio ũkĩũma hĩndĩ o ĩyo.

20 Nao arutwo moona ũguo, makĩgega, makĩũrania atĩrĩ, “Kaĩ mũkũyũ ũyũ woma narua atĩa?”

21 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ, mũngĩĩtĩkia na mwage nganja, no mũhote gwĩka ũguo ndeeka mũkũyũ ũyũ. Ningĩ no mũhote kwĩra kĩrĩma gĩĩkĩ atĩrĩ, ‘Kũũrũka wĩikie iriainĩ,’ na gwĩkĩke ũguo.

22 Maũndũ moothe marĩa mũrĩhooyaga mũrĩ na wĩtĩkio nĩmũrĩheagwo.”

Kĩũria gĩkoniĩ ũhoti wa Jesũ

23 Rĩrĩa Jesũ aatoonyire Hekaarũinĩ, athĩnjĩri Ngai arĩa anene na athuuri magĩũka makĩmũkora akĩrutana makĩmũũria atĩrĩ, “Ũreeka maũndũ maya na ũhoti ũrĩkũ, na nũũ ũkũheete ũhoti ũcio?”

24 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “O na niĩ nĩngũmũũria kĩũria, na mwanjookeria, nĩngũmwĩra ndĩreeka maũndũ maya na ũhoti ũrĩkũ.

25 Tanjĩĩraai atĩrĩ, Johana-rĩ, aarutĩĩte kũ ũhoti wa kũbatithania, kũrĩ Ngai kana kũrĩ andũ?”

Nao makĩambĩrĩria gũcookanĩria makĩĩranaga atĩrĩ, “Tũkuuga atĩa? Wona twoiga atĩ, ‘Woimĩĩte kũrĩ Ngai,’ egũtũũria atĩrĩ, ‘Mwakĩregire kũmwĩtĩkia nĩkĩ?’

26 Tũngiuga atĩ, ‘Woimĩĩte kũrĩ andũ,’ nĩtũgwĩtigĩra ũrĩa andũ mangĩĩka tondũ oothe meetĩkĩĩtie atĩ Johana aarĩ mũnabii.”

27 Nĩ ũndũ ũcio magĩcookeria Jesũ atĩrĩ, “Tũtiũĩ.”

Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “O na niĩ ndigũkĩmwĩra njĩkaga maũndũ maya na ũhoti ũrĩkũ.

Ngerekano ya aariũ eerĩ

28 “Rĩu-rĩ, mũgwĩciiria atĩa? Hĩndĩ ĩmwe nĩkwarĩ na mũndũ warĩ na aariũ eerĩ. Naake agĩthiĩ kũrĩ ũrĩa warĩ mũkũrũ akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mũũriũ, thiĩ ũkarute wĩra mũgũndainĩ wa mĩthabibũ ũũmũũthĩ.’

29 Naake mwana ũcio agĩkĩmũcookeria atĩrĩ, ‘Ndigũthiĩ.’ No thuuthainĩ agĩcooka akĩgarũra meciiria, agĩthiĩ.

30 Ningĩ ithe agĩthiĩ kũrĩ ũcio ũngĩ akĩmwĩra o ũguo. Naake akiuga atĩrĩ, ‘Ĩĩ, Baaba, nĩngũthiĩ,’ no ndathiire.

31 Nĩ ũrĩkũ wa acio eerĩ wekire ũrĩa ithe eendaga?”

Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ ũcio mũkũrũ.”

Naake Jesũ agĩkĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ, eetia mbeeca cia igooti na atumia a maraaya nĩmagaatoonya Ũthamakiinĩ wa Ngai mbere yanyu.

32 Nĩ ũndũ-rĩ, Johana ookire kũrĩ inyuĩ akĩmuonagia njĩra njega ya kũgera, no mũtiamwĩtĩkirie. No eetia mbeeca cia igooti na maraaya nĩmaamwĩtĩkirie. Inyuĩ o na muoneete ũguo mũtiacookire kũgarũra meciiria nĩguo mũmwĩtĩkie.”

Ngerekano ya akombori a mũgũnda wa mĩthabibũ

33 Ningĩ Jesũ agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai ngerekano ĩngĩ. Hĩndĩ ĩmwe mũndũ warĩ na mũgũnda nĩaũhandire mĩthabibũ, agĩcooka akĩũirigĩra o na akĩenja irima rĩa kũhihĩra thabibũ o na agĩaka nyũmba ya andũ a kũũrangĩra. Agĩcooka akĩũkomborithia agĩthiĩ bũrũri ũngĩ.

34 Hĩndĩ ya kũgetha thabibũ yakinya, agĩtũma ngombo ciake kũrĩ arĩa maũkomboreete nĩ geetha inengerwo igai rĩake rĩa magetha.

35 Nao akombori acio makĩnyiita ngombo icio ciake, ĩmwe makĩmĩhũũra, ĩrĩa ĩngĩ makĩmĩũraga, na ĩrĩa ĩngĩ makĩmĩhũũra na mahiga.

36 Mwene mũgũnda agĩcooka agĩtũma ngombo ingĩ nyingĩ kũrĩ iria aatũmĩĩte hĩndĩ ya mbere, no akombori acio magĩciĩka o ta icio ingĩ.

37 Thuutha wa ũguo akĩmatũmĩra mũũrũwe akĩĩĩraga atĩrĩ, ‘Hatirĩ nganja nĩmekũhe mũrũ wakwa gĩtĩĩo.’

38 No hĩndĩ ĩrĩa akombori acio moonire mũũrũwe makĩĩrana atĩrĩ, ‘Ũyũ nĩ we ũkaagaya mũgũnda ũyũ, ũkaai tũmũũrage nĩ geetha tũrigie na igai rĩake!’

39 Magĩkĩmũnyiita makĩmũruta nja ya mũgũnda makĩmũũraga.”

40 Jesũ agĩkĩmooria atĩrĩ, “Rĩu-rĩ, hĩndĩ ĩrĩa mwene mũgũnda agacooka-rĩ, ageeka akombori acio atĩa?”

41 Nao magĩcookia atĩrĩ, “Gũtirĩ nganja nĩakooraga andũ acio aaganu, acooke akomborithie mũgũnda ũcio kũrĩ akombori angĩ, arĩa makamũheaga igai rĩake hĩndĩ ya magetha.”

42 Jesũ agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Kaĩ mũtarĩ mwathooma ũrĩa Maandĩko moigaga atĩrĩ,

‘Ihiga rĩrĩa aaki maaregire,

nĩrĩo rĩtuĩkĩĩte rĩa bata mũno mũthingiinĩ.

Nĩ Mwathani wekire ũguo;

na ũndũ ũcio nĩ wa magegania tũkĩwona!’

43 “Kwoguo ngũmwĩra atĩ Ũthamaki wa Ngai nĩũkaarutwo kuuma kũrĩ inyuĩ ũheeo andũ arĩa magaaciaraga maciaro maagĩrĩru. [

44 Na mũndũ ũrĩa ũkaagwĩra ihiga rĩu nĩagaathuthĩka, na ũrĩa rĩkaagwĩra nĩrĩkaamũthethera.”]

45 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa athĩnjĩri Ngai arĩa anene na Afarisai maiguire ngerekano cia Jesũ makĩmenya atĩ aaragia ũhoro wao.

46 Nao magĩkĩgeria kũmũnyiita, no magĩĩtigĩra andũ tondũ andũ nĩmeetĩkĩĩtie atĩ aarĩ mũnabii.

Ngerekano ya iruga rĩa ũhiki

1 Ningĩ Jesũ akĩmaarĩria na ngerekano akĩmeera atĩrĩ,

2 “Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũthamaki ũrĩa wathondekire iruga rĩa ũhiki wa mũũriũ.

3 Agĩcooka agĩtũma ndungata ciake ithiĩ igeete andũ arĩa meetĩirwo iruga, no gũtirĩ wetĩkĩrire gũũka.

4 Thuutha ũcio agĩtũma ndungata ingĩ agĩciĩra atĩrĩ, ‘Thiĩi mwĩre arĩa njĩtĩire iruga atĩ, iruga rĩakwa nĩrĩhaarĩrie, ndeegwa ciakwa na tũteegwa tũrĩa tũnoru nĩthĩnje, na irio ciothe nĩ hĩu, ũkaai irugainĩ rĩa ũhiki!’

5 No andũ acio meetĩirwo iruga gũtirĩ warĩ na bata narĩo. Maathiire o na mbere na mĩhang’o yao: ũmwe agĩthiĩ mũgũnda wake, ũrĩa ũngĩ agĩthiĩ wonjoria wake,

6 nao arĩa angĩ makĩnyiita ndungata icio ciatũmĩĩtwo magĩcihũũra, magĩcooka magĩciũraga.

7 Mũthamaki nĩaraakarire mũno na nĩ ũndũ ũcio, agĩtũma thigari ciake igĩthiĩ ikĩũraga ooragani acio na igĩcina itũũra rĩao.

8 Agĩcooka agĩĩta ndungata ciake agĩciĩra atĩrĩ, ‘Iruga rĩakwa rĩa ũhiki nĩrĩhaarĩrie na arĩa megwĩtĩĩtwo matikwagĩrĩirwo nĩgwĩtwo.

9 Thiĩi njĩrainĩ, na andũ oothe arĩa mũkuona mũmeetĩre iruga rĩa ũhiki.’

10 Nacio ndungata icio igĩgĩthiĩ igĩĩta andũ arĩa oothe cionire, igĩĩta andũ eega na ooru, nayo nyũmba ya iruga ĩkĩiyũra ageni.

11 “Na rĩĩrĩ, mũthamaki agĩcooka agĩthiĩ kuona ageni, akĩona mũndũ ũteekĩrĩĩte nguo cia ũhiki. Agĩkĩmũũria atĩrĩ,

12 ‘Mũraata, ũtoonyire gũũkũ atĩa ũteekĩrĩĩte nguo cia ũhiki?’ No mũndũ ũcio ndacookirie.

13 Mũthamaki agĩkĩĩra ndungata atĩrĩ, ‘Muoheei mooko na magũrũ, mũmũikie na kũu nja ndumainĩ. Kũu nĩkuo gũgaakorwo kĩrĩro na kũhagarania magego.’ ”

14 Naake Jesũ akĩrĩĩkia na kuuga atĩrĩ, “Andũ aingĩ nĩmeetĩĩtwo, no aniini nĩ o athuure.”

Kĩũria gĩkoniĩ kũrĩha igooti

15 Ningĩ Afarisai magĩthiĩ makĩrĩĩkanĩra ũrĩa megũtega Jesũ na mĩario yake.

16 Magĩkĩmũtũmĩra arutwo amwe aao, o na andũ amwe a kĩama kĩa Aherodia. Magĩthiĩ makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, nĩtũũĩ atĩ wĩ wa ma, na ũrutanaga ũhoro wa Ngai na ma, na ndũrĩ mũndũ wĩtigagĩra, amu ndũroraga ũrĩa andũ matariĩ.

17 Rĩu-rĩ, tatwĩre ũrĩa ũgwĩciiria. Watho witũ nĩwĩtĩkĩrĩĩtie tũrutagĩre mũthamaki wa Roma igooti kana aaca?”

18 Tondũ Jesũ nĩamenyaga mĩbango ĩyo yao mĩũru akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ hinga ici! Mũkũngeria nĩkĩ?

19 Tanyoniai mbeeca ĩrĩa ĩrĩhaga igooti!”

Magĩkĩmũreehera mbeeca ĩyo,

20 naake akĩmooria atĩrĩ, “Mbica ĩno na rĩĩtwa rĩĩrĩ nĩ cia ũ?”

21 Nao makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩ nĩ cia mũthamaki wa Roma.

Naake Jesũ agĩkĩmeera atĩrĩ, “Rutagĩraai mũthamaki wa Roma kĩrĩa gĩ gĩake, na Ngai kĩrĩa gĩ gĩake.”

22 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa maiguire ũguo makĩgega, magĩkĩmũtiga magĩĩthiĩra.

Kĩũria gĩkoniĩ kũriũka

23 Na rĩĩrĩ, mũthenya o ro ũcio, Asadukai arĩa moigaga atĩ andũ arĩa akuũ matikaariũka, magĩũka kũrĩ Jesũ makĩmũũria atĩrĩ,

24 “Mũrutani, Musa oigire atĩ mũndũ angĩkua na ndatige ciana, mũrũ wa nyina no mũhaka ahikie mũtumia ũcio nĩ geetha acookerie mũrũ wa nyina mbeũ.

25 Rĩu-rĩ, gũũkũ gwitũ nĩkwarĩ na aariũ mũgwanja a nyina ũmwe; ũrĩa mũkũrũ nĩahikanirie na agĩkua atarĩ na ciana, na nĩ ũndũ ũcio agĩtigĩra mũrũ wa nyina mũtumia.

26 No gũkĩhaana o ũguo na mũrũ wa nyina wa keerĩ na wa gatatũ o na acio angĩ oothe kinyagia wa mũgwanja.

27 Thuutha wao oothe, mũtumia ũcio o naake nĩakuire.

28 Rĩu-rĩ, rĩrĩa andũ arĩa akuũ makaariũka-rĩ, mũtumia ũcio agaagĩtuĩka wa ũ tondũ oothe mũgwanja nĩmaamũhikĩĩtie?”

29 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Inyuĩ mũhĩtĩĩtie nĩ tondũ mũtiũĩ Maandĩko kana hinya wa Ngai.

30 Nĩ ũndũ hĩndĩ ĩrĩa andũ arĩa akuũ makaariũka matikaahikanagia kana mahikage makaahaana ta araika arĩa me igũrũ.

31 Na ha ũhoro wa akuũ kũriũka-rĩ, kaĩ mũtarĩ mwathooma ũrĩa Ngai amwĩrĩĩte? Oigire atĩrĩ,

32 ‘Nĩ niĩ Ngai wa Aburahamu, na wa Isaaka, na wa Jakubu.’ Ngai ti wa arĩa akuũ, nĩ wa arĩa me muoyo.”

33 Nao andũ maigua ũguo makĩgega nĩ ũndũ wa ũrutani wake.

Rĩathani rĩrĩa inene

34 Na rĩrĩa Afarisai maiguire atĩ Jesũ nĩahoteete Asadukai na mĩario, makĩũngana,

35 na ũmwe wao warĩ mũrutani wa Watho akĩgeria kũmũtega na kĩũria.

36 Akĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, nĩ rĩathani rĩrĩkũ inene mũno Wathoinĩ?”

37 Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Eendaga Mwathani Ngai waku na ngoro yaku yothe, na muoyo waku wothe na meciiria maaku moothe.

38 Rĩu nĩrĩo rĩathani rĩrĩa inene mũno na rĩa bata mũno.

39 Na rĩa keerĩ rĩrĩa rĩrĩ bata mũno rĩhaana o ta rĩu; ‘Enda mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩyendeete wee mwene.’

40 Maathani macio meerĩ nĩ mo mũthingi wa Watho wa Musa o na ũrutani wa anabii.”

Kĩũria gĩkoniĩ Kristũ

41 Hĩndĩ ĩmwe Afarisai amwe moonganĩĩte hamwe Jesũ nĩamooririe atĩrĩ,

42 “Mũgwĩciiria atĩa ũhoro wa Mesia? Nĩ mũrũ wa ũ?”

Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ mũrũ wa Daudi.”

43 Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Na nĩ kĩĩ gĩatũmire Roho Mũtheru ahotithie Daudi gwĩta Kristũ, ‘Mwathani?’ Tondũ Daudi oigire atĩrĩ,

44 ‘Mwathani nĩerire Mwathani wakwa atĩrĩ,

Ikara thĩ mwena wakwa wa ũrĩo,

kinya rĩrĩa ngaatũma ũrangĩrĩrie thũ ciaku na magũrũ maaku.’

45 Angĩkorwo Daudi nĩetire Mesia ‘Mwathani-rĩ,’ angĩgĩkorwo arĩ mũrũ wake atĩa?”

46 Gũtirĩ mũndũ wahotire gũcookeria Jesũ ũndũ, na kuuma mũthenya ũcio gũtirĩ wacookire kũũmĩrĩria kũmũũria ciũria ingĩ.

Jesũ kwĩra andũ memenyerere arutani a Watho na Afarisai

1 Ningĩ Jesũ akĩĩra andũ o hamwe na arutwo aake atĩrĩ,

2 “Arutani a Watho na Afarisai nĩ o maheetwo rũũtha rwa gũtaũra Watho wa Musa.

3 Nĩ ũndũ ũcio no mũhaka mwathĩkagĩre na mũhingagie ũrĩa wothe mamwĩraga mwĩke; no mũtikaarũmagĩrĩre mĩtugo yao nĩ ũndũ matiĩkaga ũrĩa o eene mahunjagia.

4 Moohagĩra andũ mĩrigo mĩritũ mũno makamaigĩrĩra, o na gũtuĩka o eene matingĩĩtĩkĩra kũmĩhuutia na kaara mamateithĩrĩrie.

5 Meekaga maũndũ moothe nĩ geetha moonwo nĩ andũ. Taroraai ndaamĩiria irĩ na Maandĩko, iria meyohaga ũthiũ na mooko, muone ũrĩa irĩ ndaaya. Taroraai ũrĩa maraihagia tuohe twa ndigi cia nguo ciao!

6 Meendaga gũikarĩra itĩ cia mbere marugainĩ o na thunagogiinĩ.

7 Ningĩ meendaga kũgeithĩrio ndũũnyũ na gwĩtwo ‘Arutani, nĩ andũ.’

8 No rĩĩrĩ, inyuĩ mũtiagĩrĩirwo nĩgwĩtwo ‘Arutani,’ nĩ ũndũ inyuothe mũrĩ a ithe ũmwe, na mũrĩ na Mũrutani ũmwe tu.

9 Ningĩ gũũkũ thĩ ĩno mũtiagĩrĩirwo nĩgwĩta mũndũ o na ũmwe ‘Baaba,’ nĩ ũndũ mũrĩ a Ithe o ũmwe tu ũrĩa ũrĩ igũrũ.

10 O na ningĩ mũtiagĩrĩirwo nĩgwĩtwo ‘atongoria’ nĩ ũndũ mũtongoria wanyu no ũmwe na nĩ we Mesia.

11 Ũrĩa mũnene mũno gatagatĩinĩ kaanyu no mũhaka akorwo arĩ ndungata yanyu.

12 Na rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa wĩtuaga mũnene nĩakaanyiihio, na ũrĩa wĩnyiihagia nĩakaanenehio.

Jesũ gũtetia arutani a Watho na Afarisai nĩ ũndũ wa ũhinga wao

13 “Kaĩ inyuĩ arutani a Watho na Afarisai mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Hinga ici! Nĩ amu mũgiragia andũ matoonye Ũthamaki wa igũrũ, na inyuĩ eene mũtitoonyaga, o na kana mũgeetĩkĩria arĩa marenda gũtoonya matoonye. [

14 Kaĩ inyuĩ arutani a Watho na Afarisai mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Hinga ici! Nĩ inyuĩ mũtoonyagĩrĩra atumia a ndigwa mũkamathũũkĩria mĩciĩ yao, mũgacooka mũkehoithia mahooya maraihu! Nĩ ũndũ wa ũguo iherithia rĩanyu rĩgaakorwo rĩrĩ rĩũru mũno!]

15 “Kaĩ inyuĩ arutani a Watho na Afarisai mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Hinga ici! Mũringaga maria na mũgatuĩkania mabũrũri nĩ geetha mũgĩe na mũrutwo ũmwe, no mwarĩĩkia kũgĩa naake, mũgatũma atuĩke wa gũgaikio icuainĩ maita meerĩ ma ũrĩa inyuĩ mwagĩrĩirwo nĩgũgaikio!

16 “Kaĩ inyuĩ atongoria atumuumu mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Mũrutanaga atĩ, ‘Mũndũ angĩĩhĩta na Hekaarũ to mũhaka ahingie ũrĩa ehĩta, no mũndũ angĩĩhĩta na thahabu ĩrĩa ĩkoragwo Hekaarũinĩ, no mũhaka ahingie ũguo ehĩta.’

17 Inyuĩ irimũ ici ndumuumu! Nĩ kĩĩ kĩ bata makĩria, nĩ thahabu kana nĩ Hekaarũ ĩrĩa ĩtũmaga thahabu ĩtuĩke nyamũre?

18 Na no mũrutanaga atĩrĩ, ‘Mũndũ angĩĩhĩta na kĩheeo kĩrĩa kĩrĩ kĩgongoonainĩ no mũhaka ahingie ũrĩa ehĩta.’

19 Kaĩ mũrĩ atumuumu-ĩ! Nĩ kĩĩ kĩrĩ bata makĩria, nĩ kĩheeo kana nĩ kĩgongoona kĩrĩa gĩtũmaga kĩheeo kĩu gĩtuĩke kĩamũre?

20 Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ekwĩhĩta na kĩgongoona ehĩtaga nakĩo o hamwe na iheeo iria irĩ ho;

21 na mũndũ angĩĩhĩta na Hekaarũ ehĩtaga nayo na akehĩta na Ngai ũrĩa ũikaraga thĩinĩ wayo.

22 Ningĩ mũndũ ehĩta na igũrũ ehĩtaga na gĩtĩ kĩa ũnene kĩa Ngai na akehĩta na Ngai ũrĩa ũgĩikaragĩra.

23 “Kaĩ inyuĩ arutani a Watho na Afarisai mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Hinga ici! Mũhothaga gĩcunjĩ gĩa ikũmi o na gĩa terere, na bithaarĩ na ndania, no mũkarega kũrũmbũyania na ũrutani wa Watho ũrĩa ũkoniĩ ũhoro wa kĩhooto, kũiguanĩra tha,na kwĩhokeka. Maũndũ maya mwagĩrĩirwo nĩkũmahingagia mũtegũtiganĩria macio mangĩ.

24 Inyuĩ atongoria aya atumuumu! Mũcungaga ngi kuuma caaiinĩ wanyu no mũkameria ngamĩĩra!

25 “Kaĩ inyuĩ arutani a Watho na Afarisai mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Hinga ici! Mũthambagia ikombe na thaani cianyu na igũrũ, hĩndĩ ĩrĩa na kũu thĩinĩ ciyũire indo iria muoneete na njĩra ya gũtuunyana na ya kwĩyenda.

26 Afarisai aya atumuumu! Ambaai mũthambie gĩkombe na thĩinĩ, na kũu nja nĩgĩgũcooka gĩthere!

27 “Kaĩ inyuĩ arutani a Watho na Afarisai mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Hinga ici! Mũhaana ta ũrĩa mbĩĩrĩra cionekaga irĩ thaka ihakĩĩtwo rangi na igũrũ, no na kũu thĩinĩ ciyũire mahĩndĩ na mĩĩrĩ mĩbuthu.

28 Muonekaga na igũrũ mũrĩ eega nĩ andũ oothe no na kũu thĩinĩ mũiyũirwo nĩ ũhinga na meehia.

Jesũ kũratha ũhoro wa kũherithio kwao

29 “Kaĩ inyuĩ arutani a Watho na Afarisai mũrĩ thĩĩna-ĩ! Hinga ici! Mwakaga mbĩĩrĩra cia anabii na mũkagemia mbĩĩrĩra cia andũ arĩa maarĩ athingu.

30 Mũgacooka mũkoiga atĩ korwo mwarĩ muoyo hĩndĩ ya maithe maanyu mũtingĩekire ũrĩa meekire makĩũraga anabii.

31 Nĩ ũndũ ũcio, nĩmwĩtĩkĩrĩĩte atĩ mũrĩ ciana cia arĩa mooragire anabii!

32 Mũtigĩthiĩ na mbere mũhingie maũndũ marĩa maithe maanyu maambĩrĩirie!

33 Inyuĩ nyoka ici o inyuĩ ciana cia nduĩra! Mũkaahonoka atĩa gũthiĩ icuainĩ?

34 Nĩngaamũtũmĩra anabii na athuuri oogĩ o na arutani; amwe nĩmũkaamooraga, angĩ mũmaambe, na angĩ mũmahũũrĩre thunagogiinĩ na iboko na mũmaingate kuuma itũũra o itũũra.

35 Nĩ ũndũ ũcio nĩmũgaakinyĩrwo nĩ iherithia nĩ ũndũ wa gũita thakame ya andũ oothe arĩa athingu, kuuma kũũragwo kwa Habili kinya gwa Zakaria mũrũ wa Barakia ũrĩa mworagĩire gatagatĩ ka Harĩa Hatheru na kĩgongoona.

36 Ngũmwĩra na ma atĩ, rũciaro rũũrũ nĩrũgaakinyĩrĩrwo nĩ iherithia nĩ ũndũ wa maũndũ macio moothe!

Ũrĩa Jesũ eendeete Jerusalemu

37 “Jerusalemu, Jerusalemu! Wee ũũragaga anabii na ũkahũũra na mahiga andũ arĩa Ngai agũtũmagĩra! Nĩ maita maigana ngoreetwo ngĩenda gũcookanĩrĩria andũ aaku oothe hamwe o ta ũrĩa ngũkũ ĩcookagĩrĩria tũcui twayo rungu rwa mathagu maayo, no ndũnjĩtĩkagĩria!

38 Nĩ ũndũ ũcio, Hekaarũ yaku nĩgũtiganĩrio ĩtigwo ĩtarĩ mũndũ.

39 Kuuma rĩu ndũrĩ hĩndĩ ũkaanyona rĩngĩ kinya rĩrĩa ũkoiga atĩrĩ, ‘Kũraathimwo nĩ ũrĩa ũgũũka thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani.’ ”

Jesũ kwaria ũhoro wa kwanangwo kwa Hekaarũ

1 Na rĩĩrĩ, Jesũ akiuma Hekaarũ, na rĩrĩa aathiaga arutwo magĩũka kũrĩ we makĩambĩrĩria kũmuonereria mĩako ya Hekaarũ.

2 Naake akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmũkuona mĩako ĩno yothe? Ngũmwĩra na ma atĩ, gũtirĩ ihiga o na rĩmwe haaha rĩgaatigwo igũrũ wa rĩrĩa rĩngĩ, moothe nĩmakaamomorwo.”

Mathĩĩna na kũnyariirwo

3 Na hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aikarĩĩte thĩ kĩrĩmainĩ kĩa Mĩtamaiyũ, arutwo aake nĩmaathiire kũrĩ we na hitho makĩmwĩra atĩrĩ, “Tatwĩre maũndũ macio moothe mageekĩka rĩ, na nĩ kĩĩ gĩgaakorwo kĩrĩ rũũri rwa gũũka gwaku o na rwa ithirĩro rĩa thĩ.”

4 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩmenyagĩrĩreei mũtikaanahĩtithio nĩ mũndũ o na ũrĩkũ,

5 nĩ amu andũ aingĩ nĩmagooka makiugaga atĩ maraaria handũinĩ haakwa makoiga atĩrĩ, ‘Nĩ niĩ Mesia!’ Nao nĩmakaahĩtithia andũ aingĩ.

6 Ningĩ nĩmũkaigua ũhoro wa mbaara na mũhuuhu wa mbaara, no mũtikaanetigĩre. Maũndũ ta macio no mũhaka makooneka, no ũguo ti kuonania atĩ ũcio nĩguo ũgaakorwo ũrĩ mũthia.

7 Namo mabũrũri nĩmagookanĩrĩra o na moothamaki mookanĩrĩre. Nakuo kũndũ kũingĩ nĩgũkaagĩa ng’aragu na ithingithia.

8 Maũndũ macio moothe magaakorwo mahaana ta kĩambĩrĩria kĩa ruwo ta rwa mũtumia akĩrũmwo aciare.

9 “Ningĩ nĩmũkaanyiitwo mũtwarwo mũkaherithio na mũũragwo. Nao andũ a ndũũrĩrĩ ciothe nĩmakaamũmena nĩ ũndũ wakwa.

10 Nao andũ aingĩ nĩmagaatigana na wĩtĩkio wao hĩndĩ ĩyo; na makunyananĩre na mathũũrane o eene.

11 Ningĩ anabii aingĩ a maheeni nĩmakooneka na nĩmakaahĩtithia andũ aingĩ.

12 Na tondũ waganu nĩũkaingĩha, wendo wa andũ aingĩ nĩũgaatharara.

13 No ũrĩa ũgaakirĩrĩria kinya mũthia nĩakaahonokio.

14 Naguo ũhoro ũyũ Mwega wa Ũthamaki nĩũkaahunjio thĩ yothe ũhaana ta ũira kũrĩ ndũũrĩrĩ ciothe, na thuutha ũcio ithirĩro rĩcooke rĩkinye.

Kĩndũ gĩ thaahu na magigi

15 “Nĩmũkoona ‘Kĩndũ gĩ thaahu na magigi’ kĩrĩa mũnabii Danieli aaririe ũhoro wakĩo, gĩakĩĩtwo handũ harĩa haamũrĩre Ngai,” (ũrĩa ũrathooma nĩamenye na ma ũrĩa gũkwĩrwo!)

16 “Hĩndĩ ĩyo arĩa me Judea nĩmakoorĩra irimainĩ.

17 Naake mũndũ ũrĩa wĩ nyũmba igũrũ ndakaanaharũrũke acookere indo iria irĩ thĩinĩ wa nyũmba yake,

18 kana ũrĩa wĩ mũgũnda acookere nguo ciake mũciĩ.

19 Kaĩ atumia arĩa magaakorwo marĩ na nda hĩndĩ ĩyo, o na arĩa magaakorwo makĩongithia nĩmakoona thĩĩna mũnene-ĩ!

20 Hooyai Ngai atĩ gwĩthara kwanyu gũtikaanakinye hĩndĩ ya heho kana mũthenya wa Thabatũ!

21 Amu hĩndĩ ĩyo nĩgũkooneka mathĩĩna makĩrĩĩte marĩa moothe maanoonwo kuuma rĩrĩa Ngai oombire thĩ nginyagia rĩu, na gũtirĩ hĩndĩ gũkooneka ta mo rĩngĩ.

22 No Ngai nĩanyiihanyiihĩĩtie matukũ macio ma mathĩĩna, nĩ ũndũ korwo ndeekĩĩte ũguo, gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũngĩkaahonoka. No nĩ ũndũ wa andũ arĩa aake athuure, matukũ macio nĩmakaanyiihanyiihio.

23 “Hĩndĩ ĩyo mũndũ angĩkaamwĩra atĩrĩ, ‘Mesia arĩ na haaha!’ kana ‘Ũũrĩa haarĩa!’ Mũtikaaneetĩkie.

24 Nĩ amu Mesia a maheeni na anabii a maheeni nĩmakooneka, nao maringe ciama makĩenda kũhĩtithia o na arĩa athuure a Ngai korwo no kũhoteke.

25 No inyuĩ nĩndamwĩra ũguo mbere ya hĩndĩ ĩyo!

26 “Nĩ ũndũ, ũcio mangĩkaamwĩra atĩrĩ, ‘Arĩ werũinĩ!’ mũtikaanathiĩ kuo; na mangĩkaamwĩra atĩ, ‘Ehithĩĩte nyũmba!’ mũtikaaneetĩkie.

27 Amu o ta ũrĩa rũheni rũhenũkaga kuuma mwena wa na irathĩro nginya wa na ithũĩro, ũguo noguo gũũka kwa Mũrũ wa Mũndũ gũgaakorwo kũhaana.

28 “Kũrĩa guothe kũrĩ kĩimba nĩkuo nderi ikoongana.

Gũũka kwa Mũrũ wa Mũndũ

29 “Na rĩĩrĩ, thuutha wa hĩndĩ ĩyo ya mathĩĩna, riũa nĩrĩgaatuĩka nduma, naguo mweri ũtige gũcooka kwara, nacio njata ciume igũrũ igwe thĩ, namo moonene ma igũrũ meenyenyio.

30 Hĩndĩ ĩyo kĩmenyithia kĩa Mũrũ wa Mũndũ nĩgĩkooneka kũũrĩa igũrũ; nao andũ oothe a thĩ nĩmakaarĩra moona Mũrũ wa Mũndũ agĩũka e thĩinĩ wa matu ma igũrũ e na hinya na riiri mũingĩ.

31 Hĩndĩ ĩyo karumbeeta nĩgakaahuuhwo, naake nĩagaatũma araika aake ituri ciothe cia thĩ makoonganie andũ aake arĩa athuure kuuma mũico ũmwe wa thĩ kinya ũrĩa ũngĩ.

Ũrutani kuuma harĩ mũkũyũ

32 “Mwĩruteei na mũkũyũ; honge ciaguo ciambĩrĩria kũruta mathangũ nĩmũmenyaga atĩ hĩndĩ ya ũrugarĩ ĩ hakuhĩ.

33 Ũguo noguo hĩndĩ ĩrĩa mũkoona maũndũ macio, mũkaamenya atĩ Mũrũ wa Mũndũ arĩ hakuhĩ o ta arĩ mũrangoinĩ.

34 Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, rũciaro rũũrũ rũtigũthira maũndũ macio moothe matahingĩĩte.

35 Igũrũ na thĩ nĩigaathira, no ciugo ciakwa itigaathira.

Gũtirĩ mũndũ ũũĩ mũthenya kana thaa

36 “Gũtirĩ mũndũ ũũĩ rĩrĩa mũthenya ũcio na thaa ĩyo igaakinya, o na araika a igũrũ kana Mũũriũ,tiga o Ithe wiki.

37 O ta ũrĩa kwahaanaga matukũinĩ ma Noa, noguo gũũka kwa Mũrũ wa Mũndũ gũkaahaana.

38 Nĩ amu mbere ya kĩguũ andũ nĩmaarĩaga na makanyua, nao arũme na atumia no mahikanagia kinyagia mũthenya ũrĩa Noa aingĩrire Thabina.

39 Matiamenyaga ũrĩa kwahaanaga kinya hĩndĩ ĩrĩa oothe maatwarirwo nĩ mũiyũro wa maaĩ. Ũguo nĩguo gũcooka kwa Mũrũ wa Mũndũ gũkaahaana.

40 Hĩndĩ ĩyo andũ eerĩ nĩmagaakorwo mũgũnda hamwe, ũmwe akuuo naake ũrĩa ũngĩ atigwo.

41 Nao atumia eerĩ nĩmagaakorwo marĩ hamwe magĩthĩa, ũmwe akuuo, naake ũrĩa ũngĩ atigwo.

42 “Kĩĩhũgeei nĩ ũndũ mũtiũĩ mũthenya ũrĩa Mwathani wanyu agacooka.

43 Menyaai na ma atĩ, korwo mwene nyũmba nĩoĩ hĩndĩ ĩrĩa mũici angĩũka, no aikare ehũũgĩĩte nĩ geetha mũici ndakabunje nyũmba.

44 Nĩ ũndũ ũcio, o na inyuĩ no mũhaka mũikarage mwĩhaarĩirie hĩndĩ ciothe, nĩ ũndũ Mũrũ wa Mũndũ agooka ithaa rĩrĩa mũtamwĩrĩgĩrĩire.

Ndungata ĩrĩa njĩhokeku kana ĩrĩa ĩtarĩ njĩhokeku

45 “Ndungata ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ-rĩ, nĩ ĩrĩkũ? Nĩ ĩrĩa mũmĩathi eeraga ĩrore iria ingĩ na ĩcihe irio mathaa marĩa maagĩrĩire.

46 Ndungata ĩyo kaĩ nĩgĩaga na gĩkeno kĩnene ĩngĩkorererwo nĩ mũmĩathi ĩgĩĩka ũguo-ĩ!

47 Ngũmwĩra na ma atĩ mwene mũciĩ ehokagĩra ndungata ĩyo indo ciake ciothe.

48 No ndungata ĩyo ĩngĩkorwo ĩrĩ njũru ĩkĩĩre na ngoro, ‘Mwathi wakwa nĩegũikara hĩndĩ ndaaya atacookeete,’

49 ĩkĩambĩrĩrie kũhũũra ndungata iria ingĩ, na kũrĩa na kũnyua hamwe na arĩĩu,

50 Mwathi wayo agacooka mũthenya ũrĩa ndungata ĩyo ĩtamwĩrĩgĩrĩire na ithaa rĩrĩa ĩtooĩ,

51 amĩherithie na amĩikie hamwe na andũ arĩa hinga. Kũu andũ makaarĩra na mahagaranie magego.

Ngerekano ya airĩĩtu ikũmi

1 “Hĩndĩ ĩyo Ũthamaki wa igũrũ ũkaahaananio na airĩĩtu ikũmi arĩa moire mataawa maao magĩthiĩ gũtũnga mũhikania.

2 Ataano aao maarĩ akĩĩgu na ataano maarĩ oogĩ.

3 Arĩa maarĩ akĩĩgu, magĩkuua mataawa no matikuue maguta,

4 no arĩa maarĩ oogĩ maakuuire mataawa maao na magĩkuua maguta.

5 Na rĩĩrĩ, mũhikania nĩacereirwo nĩgũũka, nĩ ũndũ ũcio, airĩĩtu acio makĩambĩrĩria gũcũnga, magĩkoma.

6 “No gwakinya thaa thita cia ũtukũ gũkĩanĩrĩrwo atĩrĩ, ‘Mũhikania arĩ gũũka! Ũkaai mũmũtũnge!’

7 Airĩĩtu acio ikũmi magĩgĩũkĩra na makĩgwatia mataawa maao.

8 Hĩndĩ ĩyo airĩĩtu arĩa akĩĩgu makĩĩra arĩa oogĩ atĩrĩ, ‘Tũgaĩreei maguta maanyu nĩ ũndũ mataawa maitũ nĩmarahora.’

9 Nao arĩa maarĩ oogĩ makĩmeera atĩrĩ, ‘Aaca, maguta maitũ matingĩtũigana na mamũigane, thiĩi ndukainĩ mũkeegũrĩre maanyu.’

10 Nao arĩa akĩĩgu magĩteng’era magĩthiĩ kũgũra maguta, na rĩrĩa maathiire, mũhikania agĩkinya. Nao airĩĩtu arĩa meehaarĩirie makĩingĩrania na mũhikania irugainĩ rĩa ũhiki, naguo mũrango ũkĩhingwo.

11 “Na rĩĩrĩ, thuutha ũcio airĩĩtu acio angĩ magĩcooka, magĩĩtana makiugaga atĩrĩ, ‘Mwathani, Mwathani, tũhingũrĩre!’

12 No mũhikania akĩmeera atĩrĩ, ‘Aaca! Niĩ ndimũũĩ!’

13 “Nĩ ũndũ ũcio ikaragaai mwĩhũũgĩĩte, nĩ ũndũ mũtiũĩ mũthenya kana thaa.

Ngerekano ya ndungata ithatũ

14 “Hĩndĩ ĩyo Ũthamaki wa igũrũ ũkaahaananio na mũndũ wathiaga rũgendo, agĩĩta ndungata ciake, agĩciatha imũroragĩre indo ciake.

15 Agĩcooka agĩcigaĩra o ndungata kũringana na ũhoti wayo; akĩgaĩra ndungata ĩmwe tarandaithaano, ĩrĩa ĩngĩ taranda igĩrĩ, na ĩrĩa ĩngĩ taranda ĩmwe. Agĩcooka agĩĩthiĩra.

16 Na o hĩndĩ ĩyo ndungata ĩrĩa yatigĩirwo taranda ithaano ĩgĩthiĩ ĩkĩonjorithia taranda ciayo, ĩkĩona ingĩ ithaano.

17 Ĩrĩa yatigĩirwo igĩrĩ, o nayo ĩgĩcionjorithia, ĩkĩona ingĩ igĩrĩ.

18 No ndungata ĩrĩa yatigĩirwo ĩmwe nĩ mwathi wayo yoimagarire, ĩkĩenja irima ĩkĩmĩthika.

19 “Thuutha wa hĩndĩ ndaaya, mwathi wa ndungata icio agĩcooka, agĩĩtia ndungata ciake indo ciake.

20 Ndungata ĩrĩa yanengereetwo taranda ithaano ĩgĩũka, ĩkĩneana taranda ciayo, o na iria ingĩ ithaano, ĩkiuga atĩrĩ, ‘Mwathi wakwa, wanengerire taranda ithaano no nĩthũũkũmĩĩte ingĩ ithaano.’

21 Naake mwathi wayo akĩmĩĩra atĩrĩ, ‘Nĩwĩkĩĩte wega, wee ndungata ĩno njega na njĩhokeku. Nĩwĩhokekeete na tũindo tũniini, na rĩu ngũgũtua mwathi wa indo nyingĩ. Ingĩra ũkenanĩre na niĩ!’

22 “Nayo ndungata ĩrĩa yanengereetwo taranda igĩrĩ ĩkĩingĩra ĩkiuga atĩrĩ, ‘Mwathi wakwa, wanengerire taranda igĩrĩ, no nĩthũũkũmĩĩte ingĩ igĩrĩ,’

23 Naake mwathi wayo akĩmĩĩra atĩrĩ, ‘Nĩwĩkĩĩte wega wee ndungata ĩno njega na njĩhokeku. Nĩwĩhokekeete na tũindo tũniini, na rĩu ngũgũtua mwathi wa indo nyingĩ. Ingĩra ũkenanĩre na niĩ!’

24 “Na hĩndĩ ĩyo ndungata ĩrĩa yanengereetwo taranda ĩmwe nayo ĩkĩingĩra ĩkiuga atĩrĩ, ‘Mwathi wakwa, nĩnjũũĩ wĩ mũndũ mwĩgũmĩri; na ũgethaga kũrĩa ũtaahandire, na ũgacookanĩrĩria kũrĩa ũtaahurire.

25 Niĩ nĩndetigĩrire, na nĩ ũndũ ũcio ngĩthiĩ ngĩhitha taranda yaku tĩĩriinĩ. Ke taranda yaku.’

26 “Naake mwathi wa ndungata ĩyo agĩkĩmĩĩra atĩrĩ, ‘Wee ndungata ĩno njaganu na ngũtaru! Githĩ nĩwoĩ atĩ ngethaga kũrĩa itaahandire, na ngacookanĩrĩria kũrĩa itaahurire?

27 Wakĩagĩrĩirwo nĩkũiga taranda yakwa bengi kũrĩa ingĩacookerio hamwe na maciaro maayo ndacooka.’

28 Mũnene ũcio agĩkĩĩra ndungata iria ingĩ atĩrĩ, ‘Oyai taranda ĩyo mũnengere ũcio uuma na ikũmi.

29 Nĩ ũndũ mũndũ wothe wĩ na indo nĩakongererwo ingĩ nyingĩ, aheeo cia kũmũigana na akĩrĩrĩrio. No mũndũ ũrĩa ũtarĩ, o na kĩrĩa arĩ nakĩo nĩagaatuunywo.

30 Rĩu ndungata ĩno ya tũhũ mĩikiei na kũu nja ndumainĩ. Kũu nĩkuo andũ makaarĩra na mahagaranie magego.’

Ituĩro rĩa mũthia

31 “Hĩndĩ ĩrĩa Mũrũ wa Mũndũ agooka e Mũthamaki, na araika oothe marĩ naake, nĩagaikarĩra gĩtĩ gĩake kĩa ũthamaki,

32 na andũ a ndũũrĩrĩ ciothe nĩmagacookanĩrĩrio mbere yake. Naake nĩakaamaamũrania maita meerĩ o ta ũrĩa mũrĩithi aamũranagia ng’ondu na mbũri.

33 Nĩakaiga arĩa atheru mwena wake wa ũrĩo, nao arĩa aaganu mwena wa ũmotho.

34 Acooke eere arĩa magaakorwo mwena wake wa ũrĩo atĩrĩ, ‘Ũkaai inyuĩ mũraathimĩĩtwo nĩ Awa! Ũkaai mũgae ũthamaki ũrĩa wathondekirwo nĩ ũndũ wanyu kuuma kĩambĩrĩria gĩa thĩ.

35 Nĩ amu ndaarĩ mũhũũtu mũkĩĩhe gĩa kũrĩa, ndaarĩ mũnyootu mũkĩĩhe gĩa kũnyua; ndaarĩ mũgeni mũkĩĩnyiita ũgeni,

36 ndaarĩ njaga mũkĩĩhe gĩa kwĩhumba; ndaarĩ mũrũaru mũkĩĩmenyerera, na ndaarĩ njeera mũgĩũka kũũnyona.’

37 “Hĩndĩ ĩyo acio atheru nĩmakaamũũria atĩrĩ, ‘Mwathani, nĩ rĩ twakuonire ũhũũtiĩ tũgĩkũhe gĩa kũrĩa, kana wĩ mũnyootu tũgĩkũhe gĩa kũnyua?

38 Na nĩ rĩ twakuonire wĩ mũgeni tũgĩkũnyiita ũgeni, kana wĩ njaga tũgĩkũhe gĩa kwĩhumba?

39 O na nĩ rĩ twakuonire wĩ mũrũaru kana wĩ njeera tũgĩũka gũkuona?’

40 Naake mũthamaki nĩakaamacookeria atĩrĩ, ‘Ngũmwĩra atĩ, hĩndĩ ĩrĩa mwateithirie o na ũrĩa mũnyiinyi mũno wa ciana ici cia Awa, nĩ niĩ mwekire ũguo!’

41 “Ningĩ nĩagacooka eere arĩa magaakorwo mwena wake wa ũmotho atĩrĩ, ‘Njehereraai, inyuĩ mũrumĩĩtwo nĩ Ngai! Njehereraai mũthiĩ mwakiinĩ wa tene na tene ũrĩa ũthondekeirwo Ngoma na araika aake!

42 Nĩ amu ndaarĩ mũhũũtu mũkĩnyima gĩa kũrĩa, ndaarĩ mũnyootu mũkĩnyima gĩa kũnyua;

43 ndaarĩ mũgeni mũkĩrega kũnyiita ũgeni; ndaarĩ njaga mũkĩrega kũũhe gĩa kwĩhumba; ndaarĩ mũrũaru na ndaarĩ njeera mũkĩrega gũũka kũũnyona.’

44 “Nao nĩmakaamũcookeria atĩrĩ, ‘Nĩ rĩ Mwathani twakuonire ũrĩ mũhũũtu kana wĩ mũnyootu kana wĩ mũgeni kana wĩ njaga kana wĩ mũrũaru kana wĩ njeera tũkĩrega gũgũteithia?’

45 Naake Mũthamaki nĩakaamacookeria atĩrĩ, ‘Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, hĩndĩ ĩrĩa mwaregire gũteithia o na ũmwe wa aya anyiinyi mũno, nĩ niĩ mwaregire gũteithia.’

46 Hĩndĩ ĩyo acio aaganu nĩmagaathiĩ iherainĩ rĩa tene na tene, nao arĩa atheru mathiĩ muoyoinĩ wa tene na tene.”

Mũbango wa kũũraga Jesũ

1 Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩĩkia kũrutana maũndũ macio moothe akĩĩra arutwo aake atĩrĩ,

2 “Nĩmũũĩ atĩ thigũkũ ya Bathaka nĩgũkinya thuutha wa mĩthenya ĩĩrĩ, na Mũrũ wa Mũndũ nĩekũnengeranwo akaambwo.”

3 Hĩndĩ o ĩyo athĩnjĩri Ngai arĩa anene na athuuri magĩcemania mũciĩ kwa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene wetagwo Kaiafa,

4 makĩbanga kũnyiita Jesũ na hitho nĩguo mamũũrage.

5 No makĩĩrana atĩrĩ, “Tũtigwĩka ũguo hĩndĩ ĩno ya thigũkũ, mũingĩ ndũgatũũkĩrĩre.”

Jesũ gũitĩrĩrio maguta e Bethania

6 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe Jesũ arĩ Bethania mũciĩ gwa Simoni ũrĩa warũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi,

7 aikaire meethainĩ akĩrĩa, mũtumia ũmwe nĩokire harĩ we arĩ na cuuba yarĩ na maguta manungi wega ma goro mũno, akĩmũitĩrĩria mũtwe.

8 Hĩndĩ ĩrĩa arutwo moonire ũguo makĩraakara makĩũrania atĩrĩ, “Nĩ wa kĩ ũitangi ũyũ?

9 Maguta maya nĩmangĩendio mbeeca nyingĩ iheeo athĩĩni.”

10 Naake Jesũ akĩmenya ũrĩa moigaga, na akĩmooria atĩrĩ, “Mũrathĩĩnia mũtumia ũyũ nĩkĩ? We nĩanjĩka ũndũ mwega.

11 Nĩ amu andũ arĩa athĩĩni mũrĩkoragwo nao hĩndĩ ciothe no mũtirĩkoragwo na niĩ hĩndĩ ciothe.

12 Anjitĩrĩria maguta macio nĩ geetha ahaarĩrĩrie mwĩrĩ wakwa ũhoroinĩ wa gũthikwo.

13 Ngũmwĩra na ma atĩ kũrĩa guothe ũhoro ũyũ Mwega ũkaahunjio thĩinĩ wa thĩ yothe, ũndũ ũcio anjĩka nĩũkaaganagwo nĩ geetha aririkanagwo.”

Judasi gwĩtĩkĩra gũkunyanĩra Jesũ

14 Na hĩndĩ ĩyo ũmwe wa arutwo arĩa ikũmi na eerĩ ũrĩa wetagwo Judasi Mũisikariota, agĩthiĩ kũrĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene

15 akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ mũkũũhe ndamũnengera Jesũ?” Nao magĩtara icunjĩ mĩrongo ĩtatũ cia betha makĩmũnengera.

16 Kuuma hĩndĩ ĩyo Judasi akĩambĩrĩria gũcaria mweke wa kũneana Jesũ kũrĩ o.

Jesũ kũrĩanĩra Bathaka na arutwo aake

17 Mũthenya wa mbere wa Thigũkũ ya mĩgate ĩrĩa ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia, arutwo a Jesũ magĩthiĩ kũrĩ we makĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda tũgakũhaarĩrĩrie irio cia Bathaka kũ?”

18 Naake akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi itũũrainĩ kũrĩ mũndũ mũna mũmwĩre atĩrĩ, ‘Mũrutani ekuuga ihinda rĩakwa nĩikinyu na ngũrĩĩra irio cia Bathaka nyũmba gwaku na arutwo aakwa.’ ”

19 Nao arutwo magĩĩka o ta ũrĩa Jesũ aameerĩĩte makĩhaarĩria irio cia Bathaka.

20 Gwakinya hwaĩinĩ, Jesũ na arutwo arĩa ikũmi na eerĩ magĩikara meethainĩ kũrĩa.

21 Rĩrĩa maarĩaga-rĩ, Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ, ũmwe wanyu nĩekũngunyanĩra.”

22 Nao arutwo makĩnyiitwo nĩ kĩeha kĩnene, makĩambĩrĩria kũmũũria ũmwe kwa ũmwe atĩrĩ, “Hiihi nĩ niĩ, Mwathani?”

23 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ũrĩa twatobokanĩria mũgate mbakũriinĩ nĩ we ũkũngunyanĩra.

24 Mũrũ wa Mũndũ nĩegũkua o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo, indĩ kaĩ mũndũ ũrĩa ũkũmũkunyanĩra e thĩĩna-ĩ! Nĩ kaba mũndũ ũcio atangĩaciarirwo!”

25 Naake Judasi ũrĩa mũmũkunyanĩri akĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, hiihi nĩ niĩ?”

Naake Jesũ akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩwoiga.”

Irio cia Mwathani

26 Na rĩĩrĩ, o hĩndĩ ĩyo maarĩaga, Jesũ akĩoya mũgate, akĩũraathima, agĩcooka akĩwenyũra, akĩũnengera arutwo aake akĩmeera atĩrĩ, “Keei mũrĩe, ũyũ nĩ mwĩrĩ wakwa.”

27 Agĩcooka akĩoya gĩkombe, na arĩĩkia gũcookeria Ngai ngaatho akĩmanengera akiugaga atĩrĩ, “Nyuanĩraai inyuothe.

28 Ĩno nĩ yo thakame yakwa ya kĩrĩĩkanĩroĩrĩa ĩgũitwo tondũ wa andũ aingĩ nĩ ũndũ wa kuohanĩrwo kwa meehia.

29 No ngũmwĩra atĩ, ndigaacooka kũnyua ndibei ĩno rĩngĩ kinya mũthenya ũrĩa ngaamĩnyuanĩra na inyuĩ yerũhĩĩtio Ũthamakiinĩ wa Awa.”

30 Nao marĩĩkia kũina rwĩmbo, makiuma magĩthiĩ kĩrĩmainĩ kĩa Mĩtamaiyũ.

Jesũ kwĩra Petero o mbere atĩ nĩarĩmũkaana

31 Ningĩ Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ũtukũ ũyũ inyuothe nĩmũrĩndirika. Amu nĩkwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, ‘Ngai nĩakooraga mũrĩithi, nacio ng’ondu cia rũũru rwake ihurunjũke.’

32 No ndaariũkio nĩngaamũtongoria gũthiĩ Galili.”

33 Hĩndĩ ĩyo Petero akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Niĩ ndirĩ hĩndĩ ngaagũtirika o na arĩa angĩ oothe mangĩgũtirika.”

34 Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ngũkwĩra na ma atĩ ũtukũ ũyũ ngũkũ ĩtaanakũga nĩũrĩngaana gatatũ.”

35 Naake Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “O na angĩkorwo nĩgũkuanĩra ndĩrĩkuanĩra nawe, niĩ ndirĩgũtirika!”

Nao arutwo acio angĩ oothe makiuga o ro ũguo.

Jesũ kũhooya e Gethisemane

36 Jesũ agĩcooka agĩthiĩ na arutwo aake handũ heetagwo Gethisemane, na akĩmeera atĩrĩ, “Ikaragaai haaha thiĩ haarĩa mbere ngahooe.”

37 Akĩoya Petero na aariũ arĩa eerĩ a Zebedi agĩthiĩ nao. Naake agĩkĩambĩrĩria kũigua kĩeha na gũthĩĩnĩka ngoro,

38 akĩmeera atĩrĩ, “Ndĩraigua kĩeha mũno o ta ngirie gũkua. Ikaragaai haaha na mwĩhũũge hamwe na niĩ.”

39 Agĩthiĩ kabere haniini, akĩĩgũithia thĩ, na akĩhooya atĩrĩ, “Awa, angĩkorwo no kũhoteke, reke gĩkombe gĩĩkĩ kĩa mĩnyamaaro kĩnjeherere! No ti ũrĩa niĩ ngwenda, no nĩ ũrĩa wee ũkwenda.”

40 Rĩrĩa aacookire harĩa arutwo maarĩ agĩkora makomeete, akĩũria Petero atĩrĩ, “Tuuge mũtingĩhota kwĩhũũga hamwe na niĩ o na ithaa rĩmwe?

41 Mwĩhũũgeei na mũhooe nĩguo mũtikagũe magerioinĩ. Ngoro nĩkwenda no mwĩrĩ ndũrĩ na hinya.”

42 Agĩcooka akĩmatiga rĩngĩ agĩthiĩ akĩhooya atĩrĩ, “Awa angĩkorwo gĩkombe gĩĩkĩ kĩa mĩnyamaaro gĩtingĩnjeherera tiga ndĩkĩnyuĩrĩire-rĩ, reke wendi waku wĩkwo.”

43 Naake acooka rĩngĩ harĩa arutwo maarĩ, agĩkora makomeete tondũ nĩmaathĩĩnagio nĩ toro.

44 Ningĩ Jesũ akĩmatiga, agĩthiĩ akĩhooya riita rĩa gatatũ akiugaga ciugo o icio.

45 Rĩrĩa aacookire harĩ arutwo akĩmooria atĩrĩ, “No gũkoma mũkomeete mũkahuurũka? Oneei! Ihinda nĩikinyu, Mũrũ wa Mũndũ nĩekũneanwo mookoinĩ ma andũ eehia.

46 Ũkĩraai tũthiĩ; ũrĩa ũkũngunyanĩra nĩakinya!”

Jesũ Kũnyiitwo

47 Na rĩrĩa Jesũ aaragia ũguo Judasi, ũmwe wa arĩa ikũmi na eerĩ, agĩkinya. Ookĩĩte na andũ gĩkundi kĩnene me na hiũ cia njora na njũgũma, matũmĩĩtwo nĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene, o na athuuri a kĩama.

48 Judasi ũcio wamũkunyanagĩra nĩamaheete kĩmenyithia akameera atĩrĩ, “Ũrĩa ndĩmumunya, ũcio nĩ we; mũnyiiteei!”

49 Naake Judasi agĩthiĩ o rĩmwe harĩ Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani! Ũrĩ mũhoro!” Na akĩmũmumunya.

50 Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũrĩa ũreeka ĩka narua!”

Nao magĩũka makĩnyiita Jesũ makĩmũrũmia.

51 Naake ũmwe wa arĩa maarĩ na Jesũ, agĩcomora rũhiũ rwa njora, agĩtema ngombo ya Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, akĩmĩtinia gũtũ.

52 Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Cookia rũhiũ rwaku njora, nĩ amu arĩa oothe moyaga hiũ, makooragwo na hiũ.

53 Githĩ ndũũĩ atĩ no njĩtie ũteithio kuuma kũrĩ Awa, na andũmĩre thigari cia araika makĩria ma mbũtũ ikũmi na igĩrĩ?

54 No ningĩ-rĩ, Maandĩko mangĩkĩhinga atĩa marĩa moigaga atĩ, ũndũ ũyũ no mũhaka ũhinge?”

55 Hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩũria andũ acio atĩrĩ, “Kaĩ muoka na hiũ na njũgũma ta arĩ mũici muoka kũnyiita? Mũthenya o mũthenya ndĩrakoragwo Hekaarũinĩ ngĩrutana na mũtingĩnyiita.

56 No maũndũ maya moonekeete nĩ geetha Maandĩko ma anabii mahinge.”

Naake arĩĩkia kũnyiitwo, arutwo aake oothe makĩmũtirĩka, makĩũra.

Jesũ gũtwarwo mbere ya kĩama

57 Nao acio maanyiitire Jesũ makĩmũtwara mũciĩ gwa Kaiafa ũrĩa warĩ Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, kũrĩa arutani a Watho na athuuri maagomanĩĩte.

58 Naake Petero akĩmũrũmĩrĩra arĩ o haraaya, kinya agĩkinya nja kwa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene. Agĩthiĩ agĩikara hau nja na arangĩri nĩ geetha oone ũrĩa gũkũhaana.

59 Nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene o na kĩama gĩothe magĩcaria ũira wa maheeni ũrĩa mangĩruta nĩguo mamũũragithie,

60 no makĩaga, o na gũtuĩka andũ aingĩ nĩmaarutire ũira wa maheeni. Thuuthainĩ andũ eerĩ nĩmaarũũgamire makiuga atĩrĩ,

61 “Mũndũ ũyũ oigire atĩ no ahote gũtharia Hekaarũ ya Ngai, na acooke amĩake na mĩthenya ĩtatũ.”

62 Naake Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene akĩrũũgama akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Kaĩ wee ũtarĩ ũndũ ũgũcookia ũhoroinĩ ũcio?”

63 No Jesũ agĩkira ki. Hĩndĩ ĩyo Mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha na Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo, ũtwĩre kana wee nĩ we Mesia Mũrũ wa Ngai.”

64 Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩwoiga. No ngũmwĩra atĩ thuutha wa ihinda rĩĩrĩ, nĩmũkoona Mũrũ wa Mũndũ aikarĩĩte mwena wa ũrĩo wa Mwene Hinya Wothe, o na muone agĩũka arĩ matuinĩ ma igũrũ!”

65 Naake Mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene aigua ũguo agĩtembũranga nguo yake nĩ ũndũ wa kũraakara akiuga atĩrĩ, “Nĩaruma Ngai! Kaĩ tũgũkĩenda aira angĩ? Githĩ mũtiakĩiguĩra ũrĩa aruma Ngai?

66 Mũgũtua atĩa?”

Nao magĩcookia atĩrĩ, “Nĩahĩtĩĩtie na aagĩrĩire o kũũragwo.”

67 Magĩcooka makĩmũtuĩra mata ũthiũ na makĩmũhũũra. Nao acio maamũgũthire makĩmwĩra atĩrĩ,

68 “Mesia tũrathĩre nũũ wakũgũtha!”

Petero gũkaana Jesũ

69 Na rĩĩrĩ, Petero aikarĩĩte hau nja ha Mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene-rĩ, mũirĩĩtu ũmwe ndungata agĩũka harĩ we akĩmwĩra atĩrĩ, “O nawe uuma na Jesũ ũũrĩa wa Galili.”

70 Naake Petero agĩkaana mbere yao oothe akiuga atĩrĩ, “Niĩ ndiũĩ ũrĩa ũroiga.”

71 Hĩndĩ ĩyo agĩthiĩ kĩhingoinĩ. Naake mũirĩĩtu ũngĩ ndungata akĩmuona akĩĩra andũ arĩa maarĩ hau atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ oima na Jesũ wa Nazarethi.”

72 Naake Petero akĩambĩrĩria kwĩhĩta akiugaga atĩrĩ, “Na ma niĩ ndiũĩ mũndũ ũcio!”

73 Thuutha wa ihinda iniini andũ arĩa maarũũgamĩĩte hau magĩthiĩ harĩ Petero makĩmwĩra atĩrĩ, “Ti itherũ ũrĩ ũmwe wao nĩ ũndũ mwarĩrie waku nĩũraiguĩka!”

74 Naake Petero akĩambĩrĩria kwĩhĩta akiuga atĩrĩ, “Ndĩraaria ma, atĩ niĩ ndiũĩ mũndũ ũcio!”

Na ihinda o rĩu ngũkũ ĩgĩkũga,

75 naake Petero akĩririkana ũrĩa Jesũ aamwĩrĩĩte atĩ, “Mbere ya ngũkũ gũkũga nĩũrĩngaana gatatũ.” Naake Petero akiuma nja akĩrĩra e na ruwo rũingĩ.

Jesũ gũtwarwo kwĩ Pilato

1 Na rĩĩrĩ, rũũciinĩ tene athĩnjĩri Ngai arĩa anene oothe na athuuri makĩrĩĩkanĩra atĩ mooragithie Jesũ,

2 nao makĩmuoha na mĩnyororo, makĩmũtwara kwĩ Pilato ũrĩa warĩ Barũũthi Mũroma.

Gĩkuũ kĩa Judasi

3 Hĩndĩ ĩrĩa Judasi ũrĩa wakunyanĩire Jesũ aamenyire atĩ Jesũ nĩatuĩrĩirwo gũkua, akĩĩrira na agĩcookia icunjĩ iria mĩrongo ĩtatũ cia betha kũrĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene na athuuri akĩmeera atĩrĩ,

4 “Nĩnjĩhĩĩtie nĩ ũndũ wa gũkunyanĩra mũndũ ũtehĩĩtie nĩguo ooragwo.”

Nao makĩmũũria atĩrĩ, “Ũcio ũkĩrĩ ũhoro witũ? Githĩ ũcio ti ũhoro waku?”

5 Naake Judasi agĩikania icunjĩ icio cia betha thĩinĩ wa Hekaarũ, akiuma agĩthiĩ akĩĩita.

6 Nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene makĩoya mbeeca icio makiuga atĩrĩ, “Ici nĩ mbeeca ciumanĩĩte na thakame, na Watho witũ ndwĩtĩkĩrĩĩtie tũcituranĩre na mũhothi wa Hekaarũ.”

7 Nao maacookania ndundu makĩiguithania atĩ magũre gĩthaka kĩa Mũũmbi Nyũngũ gĩtuĩke gĩa gũthikagwo ageni.

8 Nĩkĩo kinya o na ũũmũũthĩ gĩthaka kĩu gĩĩtagwo, “Gĩthaka gĩa Thakame.”

9 Nacio ciugo iria ciarĩĩtio nĩ mũnabii Jeremia igĩkĩhinga harĩa oigĩĩte atĩrĩ, “Nĩmoire mbeeca iria mĩrongo ĩtatũ cia betha, thogora ũrĩa andũ a Isiraeli meetĩkĩrĩĩte kũrĩha nĩ ũndũ wake.

10 Magĩcitũmĩra na kũgũra gĩthaka kĩa Mũũmbi Nyũngũ kũringana na ũrĩa Mwathani aanjathĩĩte.”

Jesũ gũciirithio nĩ Pilato

11 Na rĩĩrĩ, Jesũ arũũgama mbere ya Barũũthi Mũroma, Barũũthi ũcio akĩmũũria atĩrĩ, “Wee nĩ we mũthamaki wa Ayahudi?”

Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ we woiga ũguo.”

12 No ndarĩ ũndũ aacookirie igũrũ rĩa maũndũ marĩa aathitangagwo namo nĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene na athuuri.

13 Nĩ ũndũ ũcio Pilato akĩmũũria atĩrĩ, “Kaĩ ũtaraigua maũndũ macio moothe maragũthitanga namo?”

14 Jesũ ndacookirie ũndũ o na ũmwe, na nĩ ũndũ ũcio Barũũthi akĩgega mũno.

Jesũ gũtuĩrwo kũũragwo

15 Na rĩĩrĩ, o thigũkũ ya Bathaka yakinya, Barũũthi nĩamenyereete kuohorera andũ mũohwo ũmwe o ũrĩa mangĩoririe.

16 Hĩndĩ ĩyo nĩkwarĩ na mũndũ ũmwe woheetwo na woĩkaine mũno wetagwo Baraba.

17 Hĩndĩ ĩrĩa andũ moonganire, Pilato akĩmooria atĩrĩ, “Nũũ mũkwenda ndĩmuohorere? Nĩ Baraba kana nĩ Jesũ ũrĩa wĩtagwo Mesia?”

18 We nĩamenyaga wega biũ atĩ atongoria a Ayahudi maareeheete Jesũ kũrĩ we nĩ ũndũ wa ũiru.

19 Na rĩĩri, rĩrĩa Pilato aarĩ kũu nyũmbainĩ ĩrĩa yatuithanagĩrio maciira, mũtumia wake akĩmũtũmanĩra akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũkaae kũhuutia mũndũ ũcio nĩ ũndũ ndarĩ ũũru eekĩĩte, nĩ ũndũ hwaĩ nĩndĩrathĩĩnĩkire mũno kĩrootoinĩ igũrũ rĩake.”

20 Nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene na athuuri makĩringĩrĩria andũ meere Pilato amoohorere Baraba no ooragithie Jesũ.

21 No Pilato akĩũria andũ atĩrĩ, “Andũ aya eerĩ-rĩ, nũũ mũkwenda ndĩmuohorere?”

Nao makiuga atĩrĩ, “Nĩ Baraba!”

22 Ningĩ akĩmooria atĩrĩ, “Mũgũkĩenda njĩke atĩa na Jesũ ũyũ wĩtagwo Mesia?”

Nao oothe makĩanĩrĩra atĩrĩ, “Mwambe!”

23 No Pilato akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ ũũru ũrĩkũ eekĩĩte?”

Nao makĩanĩrĩra makĩria: “Mwambe!”

24 Hĩndĩ ĩrĩa Pilato oonire atĩ gũtiarĩ na bata wa gũthiĩ na mbere, na akĩona atĩ nĩgũkuuma mbaara, akĩoya maaĩ agĩĩthamba mooko mbere ya andũ akiuga atĩrĩ, “Niĩ ndirĩ ho igũrũ rĩa thakame ya mũndũ ũyũ! Nĩ ũhoro wanyu!”

25 Nao andũ oothe magĩcookia, “Reke thakame yake ĩtũcookerere ithuĩ hamwe na ciana ciitũ!”

26 Pilato agĩkĩmoohorera Baraba; na arĩĩkia kũhũũrithia Jesũ na kĩboko, akĩmũneana akaambwo.

Thigari gũthirĩkia Jesũ

27 Hĩndĩ ĩyo thigari cia Pilato igĩtwara Jesũ mũciĩ kwa Barũũthi ũcio Mũroma, nacio thigari ciothe cia mbũtũ ĩyo igĩũka ikĩmũrigiicĩria.

28 Igĩcooka ikĩmũruta nguo ciake ikĩmwĩkĩra nguo nduune,

29 ikĩmũthondekera thũmbĩ ya mĩigua ikĩmwĩkĩra mũtwe, na ikĩmũnyiitithia karũthanju guoko kwa ũrĩo. Igĩcooka ikĩmũturĩria ndu ikĩmũnyũrũria ikĩmwĩraga atĩrĩ, “Ũrĩ mwega mũthamaki wa Ayahudi!”

30 Igĩcooka ikĩmũtuĩra mata, ikĩoya karũthanju kau ikĩmũhũũra nako mũtwe.

31 Ciarĩĩkia kũmũnyũrũria ikĩmũruta nguo ĩyo nduune ikĩmwĩkĩra nguo ciake ikĩmuumagaria ikamwambe.

Jesũ kwambwo

32 Na rĩĩrĩ, irĩ njĩrainĩ igĩcemania na mũndũ woimĩĩte Kurene wetagwo Simoni, nacio thigari ikĩmũringĩrĩria akuuĩre Jesũ mũtharaba.

33 Ciakinya handũ heetagwo Gologotha, na ũguo nĩ ta kuuga, “Handũ ha Ihĩndĩ rĩa Mũtwe,”

34 ikĩhe Jesũ ndibei yatukanĩĩtio na kĩndũ kĩrũrũ; no amĩcama akĩrega kũmĩnyua.

35 Nacio thigari ciarĩĩkia kũmwamba igĩcuukĩra nguo ciake mĩtĩ igĩcigayana.

36 Thuutha wa ũguo igĩikara thĩ kũmwĩrorera.

37 Naho hau igũrũ wa mũtwe wake hakĩandĩkwo ũndũ ũrĩa aathitangĩirwo: “Ũyũ nĩ we Jesũ, Mũthamaki wa Ayahudi.”

38 Igĩcooka ikĩamba aici eerĩ hamwe naake, ũmwe mwena wake wa ũrĩo, na ũrĩa ũngĩ mwena wa ũmotho.

39 Nao andũ arĩa maahĩtũkagĩra hau moona Jesũ makĩmũnyũrũria makĩinagia mĩtwe makiugaga atĩrĩ,

40 “Wee ũngĩatharirie Hekaarũ na ũcooke ũmĩake na mĩthenya ĩtatũ-rĩ, kĩĩhonokie! Angĩkorwo nĩ we Mũrũ wa Ngai-rĩ, uma mũtharaba igũrũ!”

41 O nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho na athuuri makĩmũnyũrũria makiugaga atĩrĩ,

42 “Nĩarahonokagia arĩa angĩ, no ndangĩhota kwĩhonokia we mwene! Githĩ ti we mũthamaki wa Isiraeli? Tanĩakiume mũtharabainĩ nĩ geetha tũmwĩtĩkie!

43 Ningĩ-rĩ, nĩetĩkĩĩtie Ngai, na oigaga atĩ nĩ Mũrũ wa Ngai. Tarekeei tukĩone kana Ngai nĩekwenda kũmũhonokia rĩu!”

44 O nao aici arĩa maambanĩirio naake makĩmũruma o ũguo.

Jesũ gũkua

45 Na rĩĩrĩ, thaa thita cia mũthenya ciakinya, bũrũri wothe ũkĩgĩa nduma kinya thaa kenda.

46 Ta thaa kenda Jesũ akĩgũũthũka na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “Eli, Eli, lema sabakithani?” Na ũguo nĩ ta kuuga atĩrĩ, “Ngai wakwa, Ngai wakwa, ũndiganĩirie nĩkĩ?”

47 Nao andũ amwe arĩa marũũgamĩĩte hau makiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ areeta Elija!”

48 Naake ũmwe wao agĩteng’era, akĩoya thibonji o rĩmwe, akĩmĩtobokia ndibeiinĩ ngagatu, akĩmĩtheecerera kamũrangiinĩ akĩgeria kũmũkundia.

49 No arĩa angĩ makĩĩrana atĩrĩ, “Rekeei tuone kana Elija nĩegũũka kũmũhonokia!”

50 Thuutha ũcio Jesũ akĩgũũthũka rĩngĩ na hinya mũno, agĩtuĩkana.

51 Nakĩo gĩtambaya kĩa Hekaarũ gĩgĩatũkana maita meerĩ kuuma igũrũ kinya thĩ. Nakuo gũkĩgĩa na gĩthingithia, namo mahiga magĩatũkanga.

52 Nacio mbĩĩrĩra ikĩhingũka, nao andũ aingĩ atheru a Ngai arĩa maakuĩte makĩriũka,

53 makiuma mbĩĩrĩrainĩ ciao. Naake Jesũ aariũka, magĩthiĩ itũũrainĩ rĩrĩa itheru na andũ aingĩ makĩmoona.

54 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Mũroma mũnene wa thigari igana hamwe na thigari iria arĩ nacio akĩrangĩra Jesũ, maiguire gĩthingithia na makĩona ũrĩa kwahaanire, makĩiyũrwo nĩ kĩmako makiuga atĩrĩ, “Ti itherũ ũyũ oima Mũrũ wa Ngai.”

55 Naho nĩhaarĩ atumia aingĩ meeroragĩra ũrĩa kũrathiĩ na mbere me haraaya, arĩa maarũmĩrĩire Jesũ kuuma Galili makĩmũtungatagĩra.

56 Gatagatĩinĩ kaao haarĩ Mariamu Mũmagidali, Mariamu nyina wa Jakubu na Josefu, na nyina wa aariũ a Zebedi.

Jesũ gũthikwo

57 Hwaĩinĩ ũcio mũndũ mũtongu woimĩĩte itũũra rĩa Arimathea wetagwo Josefu, warĩ mũrutwo wa Jesũ,

58 agĩthiĩ kũrĩ Pilato akiuga anengerwo mwĩrĩ wa Jesũ. Naake Pilato agĩathana atĩ Josefu anengerwo.

59 Naake Josefu agĩkĩwoya, akĩwoha na cuka wa gataani,

60 akĩũiga mbĩĩrĩrainĩ yake ĩrĩa eenjeete ihigainĩ. Agĩcooka akĩgaragaria ihiga inene akĩhinga mbĩĩrĩra, agĩĩthiĩra.

61 Naake Mariamu Mũmagidali na Mariamu ũcio ũngĩ maikarĩĩte hau kũng’ethanĩra na mbĩĩrĩra.

Thigari kũrangĩra mbĩĩrĩra

62 Mũthenya ũyũ ũngĩ, nĩguo warĩ wa Thabatũ, athĩnjĩri Ngai arĩa anene na Afarisai makĩũngana mbere ya Pilato, makĩmwĩra atĩrĩ,

63 “Mwathi witũ, nĩtũkũririkana atĩ mũndũ ũcio wa maheeni arĩ muoyo nĩoigĩĩte atĩrĩ, ‘Nĩngaariũka mũthenya wa ĩtatũ.’

64 Nĩ ũndũ ũcio athana mbĩĩrĩra yake ĩrangĩrwo kinya mũthenya wa ĩtatũ, nĩ geetha arutwo aake matikaae gũthiĩ maiye mwĩrĩ wake, macooke meere andũ atĩ nĩariũkĩĩte kuuma kũrĩ arĩa akuũ. Maheeni ta macio no makorwo marĩ mooru kũrĩ marĩa ma mbere.”

65 Naake Pilato akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmũkoragwo na arangĩri. Thiĩi mũkamĩrangĩrithie o ta ũrĩa mũngĩhota.”

66 Nĩ ũndũ ũcio, magĩthiĩ makĩhinga ihiga rĩa mbĩĩrĩra biũ na makĩrĩĩkĩra mũhũũri, magĩcooka magĩtiga arangĩri a kũmĩrangĩra.

Jesũ kũriũka

1 Nayo Thabatũ yathira, mũthenya wa kiumia rũũciinĩ tene, Mariamu Mũmagidali na Mariamu ũcio ũngĩ magĩthiĩ kũrora mbĩĩrĩra.

2 O rĩmwe gũkĩgĩa na gĩthingithia kĩnene; mũraika wa Mwathani agĩikũrũka kuuma igũrũ, akĩgaragaria ihiga akĩrĩthengia na akĩrĩikarĩra.

3 Mũraika ũcio ookire ahaana rũheni, nguo ciake ciarĩ njerũ o ta ira.

4 Nao arangĩri makĩmaka mũno na makĩinaina, makĩhaana ta andũ makuĩte.

5 Naake mũraika ũcio akĩĩra atumia acio atĩrĩ, “Tigaai gwĩtigĩra, nĩ amu nĩnjũũĩ mũracaria Jesũ ũrĩa ũrambĩĩtwo.

6 Ndarĩ haaha; nĩariũkĩĩte o ta ũrĩa oigire. Tookaai muone harĩa araarĩ.

7 Rĩu thiĩi narua mwĩre arutwo aake atĩrĩ, ‘Nĩariũkĩĩte kuuma kũrĩ akuũ, na nĩegũthiĩ Galili mbere yanyu, na kũu nĩkuo mũrĩmuona!’ Ririkanaai ũguo ndamwĩra.”

8 Nao makiuma mbĩĩrĩrainĩ na ihenya mamakĩĩte no marĩ na gĩkeno, magĩteng’era kwĩra arutwo aake.

9 Na rĩĩrĩ, o rĩmwe Jesũ agĩtũnga atumia acio akĩmeera atĩrĩ, “Mũrĩ eega!” Nao magĩthiĩ harĩ we, makĩmũnyiita magũrũ na makĩmũthaathaiya.

10 Naake akĩmeera atĩrĩ, “Tigaai gwĩtigĩra. Thiĩi mwĩre aariũ a Awa mathiĩ Galili, kũu nĩkuo makaanyona.”

Ũrĩa arangĩri moigire

11 Hĩndĩ ĩrĩa atumia acio maathiire, arangĩri amwe magĩcooka itũũrainĩ, makĩĩra athĩnjĩri Ngai arĩa anene ũrĩa wothe gwekĩkĩĩte.

12 Nao athĩnjĩri Ngai acio magĩcemania na athuuri, magĩthondeka mũbango wao. Makĩhe arangĩri acio mbeeca makĩmeera atĩrĩ,

13 “Mũkuuga atĩ arutwo aake marookire ũtukũ maraiya mwĩrĩ wake mwĩ toro.

14 Barũũthi angĩigua ũguo nĩtũkũmwĩra atĩ mũtiĩhĩĩtie, nĩ ũndũ ũcio mũtikaae gwĩtigĩra.”

15 Nao arangĩri makĩoya mbeeca, magĩgĩĩka ũrĩa meerĩĩtwo meeke. Na ũguo nĩguo Ayahudi matũire moigaga kinyagia ũũmũũthĩ.

Jesũ kuumĩrĩra arutwo aake

16 Nao arutwo arĩa ikũmi na ũmwe magĩthiĩ Galili kĩrĩmainĩ kũrĩa Jesũ aameerĩĩte mathiĩ.

17 Nao mamuona makĩmũthaathaiya o na gũtuĩka amwe aao maarĩ na nganja.

18 Naake Jesũ akĩmakuhĩrĩria akĩmeera atĩrĩ, “Nĩheetwo ũhoti wothe kũũrĩa igũrũ o na gũũkũ thĩ.

19 Nĩ ũndũ ũcio thiĩi kũrĩ andũ oothe kũndũ guothe mũmatue arutwo aakwa, mũkĩmabatithagia thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Ithe, na rĩa Mũũriũ na rĩa Roho Mũtheru,

20 na mũmarute gwathĩkĩra maũndũ moothe marĩa ndĩmwathĩĩte. Na nĩndĩkoragwo na inyuĩ hĩndĩ ciothe kinyagia ithirĩro rĩa mahinda.”