Category: Mathayo

Atũmwo arĩa ikũmi na eerĩ a Jesũ

1 Naake Jesũ agĩĩta arutwo aake ikũmi na eerĩ hakuhĩ naake, akĩmahe ũhoti wa kũingata ngoma na wa kũhonia mĩrimũ ya mĩthemba yothe o na wonje wothe.

2 Marĩĩtwa ma atũmwo acio ikũmi na eerĩ nĩ mo maya: wa mbere nĩ Simoni (ũrĩa wetagwo Petero), na mũrũ wa nyina Anderea; aariũ a Zebedi: Jakubu na mũrũ wa nyina Johana;

3 Filipu na Baritholomayo; Toma na Mathayo ũrĩa warĩ mwĩtia wa mbeeca cia igooti; Jakubu mũrũ wa Alufayo, o na Thadayo;

4 Simoni ũrĩa Mũzelote, na Judasi Mũisikariota, ũrĩa wakunyanĩire Jesũ.

Jesũ gũtũma atũmwo acio ikũmi na eerĩ

5 Atũmwo acio ikũmi na eerĩ nĩ o Jesũ aatũmire, akĩmaatha akĩmeera atĩrĩ, “Mũtikaingĩre bũrũri wa andũ a Ndũũrĩrĩ, o na mũtikaingĩre itũũra o na rĩmwe rĩa Asamaria.

6 No thiĩi kũrĩ ng’ondu iria ciũrĩĩte, na nĩcio andũ a Isiraeli.

7 Mwathiĩ mũmahunjĩrie mũkĩmeeraga atĩrĩ, ‘Ũthamaki wa igũrũ ũrĩ hakuhĩ!’

8 Ningĩ mũhonie arĩa arũaru, mũriũkie arĩa akuũ, mũtherie arĩa marĩ na mĩrimũ mĩũru ya ngoothi, na mũingate ngoma. Mũheetwo tũhũ, heanaai tũhũ.

9 Mũtigakuue thahabu kana betha, o na kana mbeeca o ciothe mĩhukoinĩ yanyu.

10 Ningĩ mũtigakuue mondo ya rũgendo, kana nguo ingĩ, kana iraatũ ingĩ tiga o iria irĩ mwĩrĩ, o na kana mũtirima ũngĩ. Nĩ ũndũ-rĩ, mũruti wa wĩra no mũhaka aheeo kĩrĩa abataire.

11 “Na rĩrĩa mwatoonya itũũra kana gĩcagi, mũgacaria mũndũ mwagĩrĩru, na mũgaikara gwake o kinya mũkoima kuo.

12 Mwaingĩra mũciĩ-rĩ, mũkamba kũgeithia eene guo,

13 nao eene mũciĩ maamũkĩria, mũkamaraathima, no maaga kwamũkĩra,, mũtikaũraathimage.

14 Mũndũ aaga kũmũnyiita ũgeni kana kũmũthikĩrĩria, mũkiuma mũciĩ ũcio kana itũũra rĩu mũkeribariba rũkũngũ magũrũ.

15 Ngũmwĩra na ma atĩ, Mũthenya wa Ituĩro Ngai nĩakaiguĩra andũ a Sodomu na Gomora tha gũkĩra andũ a itũũra rĩu!

Kũnyariirwo kũrĩa kũrooka

16 “Atĩrĩĩrĩ, ndamũtũma ta ng’ondu gatagatĩinĩ ka njũũi. Nĩ ũndũ ũcio, gĩai na ũũgĩ ta nyoka, na mũkorwo mũrĩ ahooreri ta ndutuura.

17 Mwĩmenyerereei nĩ ũndũ andũ nĩmakaamũneana Kĩamainĩ na mamũhũũrĩre thunagogiinĩ ciao.

18 Ningĩ nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩakwa nĩmũgaaciirithio mbere ya aathani na athamaki, nĩguo mũhunjie Ũhoro ũrĩa Mwega, kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ.

19 Mwatwarwo igootiinĩ mũtikaanetange na ũrĩa mũkoiga kana ũrĩa mũkaaria, nĩ ũndũ ihindainĩ rĩu nĩmũkeerwo ũrĩa mũkoiga.

20 Ciugo iria mũkoiga itigaakorwo irĩ cianyu, igaakorwo irĩ cia Roho wa Ithe wanyu akĩaria arĩ thĩinĩ wanyu.

21 “Atĩrĩĩrĩ, mũndũ nĩakaaneana mũrũ wa nyina ooragwo, naake mũciari aneane mwana wake. Nacio ciana nĩigookĩrĩra aciari na imoorage.

22 Andũ oothe nĩmakaamũthũũra nĩ ũndũ wakwa. No ũrĩa ũgaakirĩrĩria kinya hĩndĩ ya mũthia nĩakaahonokio.

23 Mwanyariirwo itũũrainĩ rĩmwe, ũragĩraai itũũra rĩrĩa rĩngĩ. Amu ngũmwĩra na ma atĩ, mũtikaarĩĩkia wĩra wanyu matũũrainĩ moothe ma Isiraeli Mũrũ wa Mũndũ atacookeete.

24 “Gũtirĩ mũrutwo mũnene kũrĩ mũrutani wake, o na gũtirĩ ngombo nene kũrĩ mũmĩathi.

25 Kwoguo mũrutwo nĩagĩrĩirwo nĩkũiganĩra angĩhaana ta mũrutani wake, nayo ngombo ta mũmĩathi. Angĩkorwo andũ nĩmeetĩĩte mũnene wa mũciĩ Beelizebuli-rĩ, githĩ andũ acio angĩ a mũciĩ matigeetagwo marĩĩtwa mooru gũkĩra rĩu!

Ũrĩa mwagĩrĩirwo nĩgwĩtigĩra

26 “Kwoguo mũtikaae gwĩtigĩra andũ nĩ ũndũ gũtirĩ ũndũ mũhumbĩre ũtakoimbũrio kana ũndũ mũhithe ũtakaamenyeka.

27 Ũrĩa ngũmwĩrĩra ndumainĩ uugĩreei ũtheriinĩ, na maũndũ marĩa mwaigua na kĩheehũ, maanĩrĩreei mũhaicĩĩte nyũmba igũrũ.

28 Tigaai gwĩtigĩra arĩa mooragaga mwĩrĩ no matingĩhota kũũraga muoyo, mwĩtigĩreei Ngai nĩ ũndũ no ahote kũniina mwĩrĩ na muoyo aciikie icuainĩ.

29 Githĩ tũnyoni twĩrĩ tũtiendagio thendi ĩmwe? No gũtirĩ kanyoni o na kamwe kangĩgũa thĩ Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ igũrũ ateetĩkĩrĩĩte.

30 Ningĩ o na njuĩrĩ cianyu cia mũtwe nĩndare.

31 Tondũ ũcio tigaai gwĩtigĩra; inyuĩ mũrĩ a goro gũkĩra tũnyoni tũingĩ!

Kuumbũra kana gũkaana Kristũ

32 “Mũndũ angiumbũra mbere ya andũ oige atĩ nĩ wakwa, na niĩ nĩngaamuumbũra mbere wa Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ njuge atĩ nĩ wakwa.

33 No mũndũ angĩngaana mbere ya andũ, na niĩ nĩngaamũkaana mbere ya Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ.

Ndiareehire thaayũ no ndaareehire haaro

34 “Mũtigeciirie atĩ njũkĩĩte kũreehe thaayũ thĩ. Niĩ ndiũkĩĩte kũreehe thaayũ njũkĩĩte kũreehe haaro.

35 Njũkĩĩte gũtũma mwanake ookĩrĩre ithe, na mũirĩĩtu ookĩrĩre nyina, na mũirĩĩtu ahika ookĩrĩre nyaciarawe,

36 nacio thũ cia mũndũ iria njũru mũno igaakorwo irĩ o andũ a gwake mũciĩ.

37 “Mũndũ wendeete ithe kana nyina gũkĩra ũrĩa anyendeete ti mwagĩrĩru gũtuĩka mũrutwo wakwa. Na ũrĩa wendeete mũũriũ kana mwarĩ kũrĩ ũrĩa anyendeete ti mwagĩrĩru gũtuĩka mũrutwo wakwa.

38 Mũndũ ũrĩa wothe ũtekuoya mũtharaba wake anũmĩrĩre ti mwagĩrĩru gũtuĩka mũrutwo wakwa.

39 Mũndũ ũrĩa ũkũgeria kũmenyerera muoyo wake nĩakoorwo nĩguo, no ũrĩa ũkũũrwo nĩ muoyo wake nĩ ũndũ wakwa nĩakaawona.

Iheeo

40 “Mũndũ wothe ũmwamũkagĩra inyuĩ nĩ niĩ aamũkagĩra, na ũrĩa ũnyamũkagĩra nĩ ũrĩa wandũmire aamũkagĩra.

41 Mũndũ wothe wamũkagĩra mũnabii nĩ ũndũ nĩ mũnabii, nĩakaaheeo kĩheeo kĩrĩa kĩheagwo mũnabii, na mũndũ wothe wamũkagĩra mũndũ mũthingu nĩ ũndũ nĩ mũthingu, nĩakaaheeo kĩheeo kĩrĩa kĩheagwo mũndũ mũthingu.

42 Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, ũrĩa ũkaahe ũmwe wa arutwo aya aakwa anyiinyi o na gĩkombe kĩa maaĩ mahehu ma kũnyua nĩ ũndũ nĩ mũrutwo wakwa, ndakaaga kũheeo kĩheeo gĩake.”

Andũ arĩa maatũmĩĩtwo nĩ Johana Mũbatithania

1 Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩĩkia gũtaarĩria arutwo acio aake ikũmi na eerĩ maũndũ macio, akiuma kũu agĩthiĩ kũrutana na kũhunjia matũũrainĩ marĩa maarĩ gũkuhĩ na kũu.

2 Na rĩĩrĩ, Johana Mũbatithania arĩ njeera nĩaiguire maũndũ marĩa Kristũ eekaga, naake akĩmũtũmĩra arutwo aake mathiĩ makamũũrie atĩrĩ,

3 “Wee nĩ we ũrooka kana tweterere ũngĩ?”

4 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Thiĩi mwĩre Johana maũndũ marĩa mũraigua na mũkoona;

5 atumuumu nĩmarona, ithua nĩiretwara, arĩa marũarĩĩte mĩrimũ mĩũru ya ngoothi nĩmaratherio, arĩa mataiguaga nĩmaraigua, arĩa akuũ nĩmarariũkio, na athĩĩni makahunjĩrio Ũhoro ũrĩa Mwega.

6 Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa matarĩ na nganja ũhoroinĩ wakwa!”

7 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa arutwo a Johana moimaga hau, Jesũ akĩambĩrĩria kwarĩria andũ ũhoro wa Johana, akĩmooria atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩrĩa mwathiĩte werũinĩ kwĩ Johana-rĩ, nĩ kĩĩ mwathiĩte kuona? Nĩ kamũtĩ ga ithanjĩ gakĩinainio nĩ rũhuuho?

8 Mwagĩthiĩte kuona ũ? Mwathiĩte kuona mũndũ wekĩrĩĩte nguo irĩ na riiri? Arĩa meekĩraga nguo irĩ riiri makoragwo mĩciĩ gwa athamaki.

9 Mwagĩthiĩte kuona ũ? Mwathiĩte kuona mũnabii? Ĩĩ, nĩ ma, no nĩmuonire mũndũ ũkĩrĩĩte mũnabii.

10 Johana nĩ we maandĩko maandĩkĩĩte ũhoro wake makoiga atĩrĩ, ‘Ngai oigire, nĩngũtũma mũrekio wakwa mbere yaku agũthondekere njĩra.’

11 Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, Johana Mũbatithania nĩ mũnene gũkĩra andũ oothe arĩa maanaciarwo. No ũrĩa mũnyiinyi biũ Ũthamakiinĩ wa igũrũ nĩ mũnene kũmũkĩra.

12 Kuuma hĩndĩ ĩrĩa Johana Mũbatithania aambĩrĩirie kũhunjia kinyagia ũũmũũthĩ, Ũthamaki wa igũrũ nĩũkoreetwo ũgĩthĩĩnio mũno, na andũ ooru nĩmageragia kũũhuria na hinya.

13 O na anabii oothe o hamwe na Watho wa Musa nĩmaatũire marathaga ũhoro wa Ũthamaki ũcio nginyagia hĩndĩ ya Johana.

14 Angĩkorwo nĩmũgwĩtĩkia ũhoro wao-rĩ, Johana nĩ we Elija ũrĩa gũũka gwake kweranĩirwo.

15 Ũrĩa ũrĩ na matũ nĩakĩigue.

16 “Rĩu-rĩ, ingĩkĩgerekania rũciaro rũũrũ na kĩ? Rũhaana o ta ciana ciikarĩĩte ndũũnyũinĩ igĩĩta ciana iria ingĩ igaciĩra atĩrĩ:

17 ‘Twamũinĩire nyĩmbo cia ũhiki, no mũtiarũũgarũũgire. Tũgĩcooka tũkĩmũinĩra nyĩmbo cia macakaya, no mũtiacakaire.’

18 Amu Johana Mũbatithania ookire ehingĩĩte kũrĩa, o na ndanyuaga ndibei, nao andũ makiuga atĩ ‘E na ngoma.’

19 Mũrũ wa Mũndũ ooka akĩrĩaga na akĩnyuaga moigire atĩrĩ, ‘Oneei mũndũ mũkoroku na mũrĩĩu, na mũraata wa eetia mbeeca cia igooti na eehia!’ No rĩĩrĩ, ũũgĩ wa Ngai nĩwonanagio atĩ nĩ wa ma nĩ maciaro maaguo.”

Andũ a matũũra marĩa mateetĩkĩĩtie

20 Na hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩambĩrĩria gũteta nĩ ũndũ wa andũ a matũũra kũrĩa aaringĩĩte ciama nyingĩ, no makarega kwĩrira meehia maao, akiuga atĩrĩ,

21 “Kaĩ inyuĩ andũ a matũũra ma Korazini na Bethisaida mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Nĩ amu ciama iria iringĩĩtwo thĩinĩ wa matũũra maanyu korwo ciaringĩirwo Turo na Sidoni, andũ aakuo mangĩehumbire nguo cia makũnia tene na mehurĩrie mũhu nĩ geetha moonanie atĩ nĩmeerirĩĩte meehia maao.

22 Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, Mũthenya wa Ituĩro Ngai, nĩakaiguĩra andũ a Turo na Sidoni tha kũmũkĩra.

23 Inyuĩ andũ a Kaperinaumu-rĩ, mwendaga gwĩtũũgĩria kinya igũrũ? Mũgaikũrũkio nginya kwa arĩa akuũ! Nĩ amu korwo ciama iria mũringĩirwo ciaringĩĩtwo Sodomu, itũũra rĩu nĩrĩngĩtũire kinyagia ũũmũũthĩ.

24 Ikaragaai mũũĩ na ma atĩ Mũthenya wa Ituĩro, Ngai nĩakaiguĩra andũ a Sodomu tha kũmũkĩra.”

Ũkaai kũrĩ niĩ mũhuurũke

25 Hĩndĩ ĩyo Jesũ akiuga atĩrĩ, “Awa, wee Mwathani wa igũrũ na thĩ, nĩndagũcookeria ngaatho nĩ ũndũ nĩũhithĩĩte andũ arĩa oogĩ na me na ũmenyo maũndũ maya no ũkamaguũrĩria andũ arĩa matarĩ oogĩ.

26 Ĩĩ Awa, wĩkĩĩte ũguo na kwenda gwaku.

27 “Awa nĩanengereete maũndũ moothe, na gũtirĩ mũndũ ũũĩ Mũũriũ tiga Ithe, na gũtirĩ mũndũ ũũĩ Ithe tiga Mũũriũ na andũ arĩa Mũũriũ eendaga kũguũrĩria.

28 “Ũkaai kũrĩ niĩ inyuothe mũnogeetio nĩgũkuua mĩrigo mĩritũ na nĩngũmũhuurũkia.

29 Oyai icooki rĩakwa mwĩigĩrĩre na mwĩrute na niĩ nĩ ũndũ ndĩ mũhooreri na mwĩnyiihia ngoroinĩ na nĩmũkuona ũhuurũko;

30 tondũ icooki rĩakwa nĩ ihũthũ na mũrigo wakwa ti mũritũ.”

Kĩũria gĩkoniĩ Mũthenya wa Thabatũ

1 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Jesũ nĩagereire mĩgũndainĩ ya ngano Mũthenya wa Thabatũ. Na tondũ arutwo aake maarĩ ahũũtu, magĩkĩambĩrĩria gũtua ngira cia ngano, magacirigitha makarĩa ngano.

2 Rĩrĩa Afarisai moonire ũguo makĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Tarora, arutwo aaku nĩmareeka ũrĩa Watho witũ ũteetĩkĩrĩĩtie gwĩkwo mũthenya wa Thabatũ.”

3 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Kaĩ mũtarĩ mwathooma ũrĩa Daudi eekire hĩndĩ ĩrĩa we o hamwe na andũ arĩa maarĩ naake maarĩ ahũũtu?

4 Aatoonyire nyũmba ya Ngai hamwe na andũ arĩa maarĩ naake, makĩrĩa mĩgate mĩtheru ĩrĩa yarutĩirwo Ngai, o na gũtuĩka atĩ Watho wa Musa ndwameetĩkĩrĩĩtie mamĩrĩe, tondũ yagĩrĩirwo kũrĩĩo no athĩnjĩri Ngai oiki.

5 Ningĩ kaĩ mũtarĩ mwathooma Wathoinĩ wa Musa atĩ thĩinĩ wa Hekaarũ gũtirĩ mũthenya wa Thabatũ athĩnjĩri Ngai matoinaga Watho o na gũtuĩka matiĩragwo nĩmeehĩĩtie?

6 Ngũmwĩra atĩrĩ, haaha nĩharĩ na ũndũ mũnene gũkĩra Hekaarũ.

7 Maandĩko moigaga atĩrĩ, ‘Nĩ tha ngwenda no ti magongoona.’ Korwo nĩmũũĩ ũguo nĩkuuga atĩa, mũtingĩtuagĩra andũ mateehĩĩtie.

8 Nĩ ũndũ Mũrũ wa Mũndũ nĩ Mwathani o na wa mũthenya wa Thabatũ.”

Jesũ kũhonia mũndũ warĩ na guoko kuonju

9 Na rĩĩrĩ, Jesũ oima kũu nĩathiire agĩtoonya thunagogi yao,

10 nakuo kũu thunagogi nĩkwarĩ na mũndũ wonjeete guoko. Tondũ nĩmaacaragia ũndũ wa gũthitanga Jesũ naguo, makĩmũũria atĩrĩ, “Watho witũ nĩwĩtĩkĩrĩĩtie kũhonania mũthenya wa Thabatũ?”

11 Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Nũũ wanyu ũngĩkorwo na ng’ondu ĩmwe, nayo ĩgwe irima mũthenya wa Thabatũ ũtangĩmĩnyiita amĩrute?

12 Mũndũ arĩ bata mũno gũkĩra ng’ondu, nĩ ũndũ ũcio nĩtwĩtĩkĩrĩĩtio nĩ Watho witũ gwĩka wega Mũthenya wa Thabatũ.”

13 Hĩndĩ ĩyo agĩcooka akĩĩra mũndũ ũcio wonjeete guoko atĩrĩ, “Tambũrũkia guoko gwaku.”

Naake agĩgũtambũrũkia gũkĩagĩra, gũkĩgĩa hinya o ta kũu kũngĩ.

14 Nao Afarisai moima nja magĩcookania ndundu mamenye ũrĩa mangĩũragithia Jesũ.

Ndungata thuure ya Ngai

15 Naake Jesũ aamenya ũguo akiuma kũu, nao andũ aingĩ makĩmũrũmĩrĩra. Naake akĩhonia arĩa oothe maarĩ arũaru,

16 agĩcooka akĩmakaania atĩ matikaae gũtũma amenyeke.

17 Eekire ũguo nĩ geetha ciugo iria ciaririo nĩ Ngai, ahũthĩrĩĩte mũnabii Isaia ihinge atĩ:

18 “Ĩno nĩ yo ndungata yakwa ĩrĩa ndĩthuurĩire,

nĩ yo nyenda na nĩ yo ĩkenagia ngoro yakwa.

Nĩngũikũrũkia Roho wakwa kũrĩ yo,

nayo nĩkaamenyithia andũ a ndũũrĩrĩ ciothe ituĩro rĩakwa.

19 Ndĩgaakararania na andũ kana ĩmagũũthũkĩre,

ningĩ ndĩgathiĩ ikĩmaheaga ũhoro yanĩrĩire njĩrainĩ.

20 Nĩgaakorwo ĩrĩ hooreri mbere ya arĩa matarĩ hinya,

na ĩiguĩre tha arĩa matahotaga gwĩteithia.

Ndĩgaakua ngoro kinya kĩhooto kĩhootane thĩ,

21 nao andũ oothe a ndũũrĩrĩ nĩmakaiga mwĩhoko wao thĩinĩ wayo.”

Jesũ na Beelizebuli

22 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩreeherwo mũndũ warĩ mũtumuumu na ũtangĩahotire kwaria tondũ aarĩ na ngoma. Naake Jesũ akĩmũhonia akĩhota kwaria na kuona.

23 Nao andũ oothe makĩgega makĩũrania atĩrĩ, “Ũyũ no akorwo arĩ we mũrũ wa Daudi?”

24 No hĩndĩ ĩrĩa Afarisai maiguire ũguo makiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ aingataga ngoma na hinya wa Beelizebuli, mũnene wa ngoma.”

25 Naake Jesũ aamenya ũrĩa meeciiragia akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki o wothe ũngĩatũkana na andũ aaguo mookanĩrĩre o eene nĩũharaganaga. Narĩo itũũra kana nyũmba o yothe ĩngĩatũkana nao eene mookanĩrĩre ndĩngĩĩhanda.

26 Nĩ ũndũ ũcio, angĩkorwo Caitaani nĩ we ũraingata Caitaani thĩinĩ wa andũ-rĩ, nyũmba yake nĩyũkanĩrĩire, naguo ũnene wake ũngĩkĩhanda atĩa?

27 Angĩgĩkorwo nyingataga ngoma na hinya wa Beelizebuli-rĩ, arũmĩrĩri aanyu macingataga na hinya wa ũ? Kwoguo acio nĩ o makaamũtuĩra.

28 No rĩĩrĩ, angĩkorwo nyingataga ngoma na hinya wa Roho wa Ngai-rĩ Ũthamaki wa Ngai nĩũũkĩĩte kũrĩ inyuĩ.

29 “Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kũingĩra nyũmba ya mũndũ njamba akuue indo ciake ataambĩĩte kuoha mũndũ ũcio njamba. No aambire amuohe agĩcooka gũtaha indo ciake.

30 “Mũndũ ũrĩa ũtarĩ hamwe na niĩ nĩ thũ yakwa, na mũndũ ũrĩa ũtacookanagĩrĩria hamwe na niĩ nĩahurunjaga.

31 Tondũ ũcio ngũmwĩra atĩrĩ, andũ no mooherwo meehia o moothe o na irumi o ciothe; no mũndũ ũrĩa ũrumaga Roho Mũtheru ndakooherwo.

32 Mũndũ o wothe waragia kiugo gĩa gũcambia Mũrũ wa Mũndũ nĩakooherwo; no mũndũ o wothe ũcambagia Roho Mũtheru ndakooherwo, mahindainĩ maya kana marĩa magooka.

Mũtĩ na matunda maaguo

33 “Nĩ geetha mũtĩ ũciare matunda meega no mũhaka ũkorwo ũrĩ mwega. Angĩkorwo mũtĩ nĩ mũũru matunda maaguo marĩkoragwo marĩ mooru. Mũtĩ ũmenyekanaga nĩ ũndũ wa matunda maaguo.

34 Inyuĩ ciana cia nduĩra! Mũngĩhota atĩa kwaria maũndũ meega na mũrĩ ooru? Kanua kaaragia maũndũ marĩa marĩ ngoro.

35 Mũndũ mwega aaragia maũndũ meega kuuma mũthiithũinĩ wa wega wake, na mũndũ mũũru aaragia maũndũ mooru kuuma mũthiithũinĩ wa ũũru wake.

36 “Ikaragaai mũũĩ na ma atĩ Mũthenya wa Ituĩro andũ nĩmakaaheana gĩtũmi gĩa ciugo ciothe cia tũhũ iria cianoima tũnuainĩ twao.

37 Ciugo ciaku nĩcio igaatũma ũtuĩke ndũrĩ na mahĩtia, na nocio igaatũma ũtuĩrwo.”

Andũ kũũria maringĩrwo kĩama

38 Na rĩĩrĩ, arutani amwe a Watho o hamwe na Afarisai amwe nĩmeerire Jesũ atĩrĩ, “Mũrutani, nĩtũkwenda kuona ũkĩringa kĩama.”

39 No Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Kaĩ andũ a rũciaro rũũrũ nĩmaaganĩĩte na makarega gwĩtĩkia Ngai-ĩ! Marooria maringĩrwo kĩama, no gũtirĩ kĩama mekũringĩrwo tiga o kĩa mũnabii Jona.

40 O ta ũrĩa Jona aikarire mĩthenya ĩtatũ na mootukũ matatũ thĩinĩ wa thamaki ĩrĩa nene iriainĩ-rĩ, ũguo noguo Mũrũ wa Mũndũ agaikara mĩthenya ĩtatũ na mootukũ matatũ tĩĩriinĩ.

41 Mũthenya wa Ituĩro andũ a Nineve nĩmagookĩra na igũrũ mathitange andũ a rũciaro rũũrũ nĩ ũndũ o nĩmeeririre hĩndĩ ĩrĩa Jona aamahunjĩirie; ngũmwĩra na ma atĩ, haaha nĩharĩ ũndũ mũnene gũkĩra Jona!

42 Mũthenya wa Ituĩro kwini wa Sheba nĩakaarũũgama na igũrũ athitange andũ a rũciaro rũũrũ, nĩ ũndũ nĩathiire rũgendo rũnene kuuma bũrũri wake nĩ geetha akaigue ũũgĩ wa Solomoni; ngũmwĩra na ma atĩ, haaha nĩharĩ ũndũ mũnene gũkĩra Solomoni!

Ngoma gũcooka

43 “Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa ngoma yoima thĩinĩ wa mũndũ, ĩgeragĩra kũndũ kũũmũ ĩgĩcaria ũhuurũko, no ndĩwonaga.

44 Yawaga ĩkeĩĩra atĩrĩ, ‘Nĩngũcooka nyũmba yakwa kũrĩa ndĩroimire.’ Nayo yacooka ĩgagĩkora nyũmba ĩrĩ ũtheri, ĩrĩ haate, na ĩgathondekwo.

45 Hĩndĩ ĩyo ngoma ĩyo ĩgathiĩ ĩkagĩĩra ngoma ingĩ mũgwanja njũru kũrĩ yo, nacio igooka igaatũũra kũu. Naake mũndũ ũcio agakĩĩhĩrwo gũkĩra ũrĩa aarĩ mbere. Ũguo nĩguo gũkaahaana kũrĩ andũ a rũciaro rũũrũ rwaganu.”

Nyina wa Jesũ hamwe na aariũ a nyina

46 O hĩndĩ ĩyo Jesũ aaragĩria andũ, nyina na aariũ a nyina magĩũka magĩikara nja makĩenda kũmwarĩria. [

47 Naake mũndũ ũmwe warĩ ho akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Maitũguo na aariũ a maitũguo, marũũgamĩĩte nja na nĩmarenda gũkwarĩria.”]

48 Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Maitũ nũũ, na aariũ a maitũ nĩ a?”

49 Agĩcooka akĩoroota arutwo aake akiuga atĩrĩ, “Taroraai, aya nĩ o a maitũ na aariũ a maitũ.

50 Amu mũndũ o wothe wĩkaga ũrĩa Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ eendaga ũcio nĩ we maitũ, mwarĩ wa maitũ na mũrũ wa maitũ.”

Ngerekano ya mũhuri wa mbegũ

1 Na rĩĩrĩ, o ro mũthenya ũcio Jesũ akiuma nyũmba agĩthiĩ agĩikara rũteereinĩ rwa iria.

2 Nao andũ aingĩ mũno makĩmũthiũrũrũkĩria, tondũ ũcio akĩingĩra gatarũ agĩikara thĩ ho, nao andũ acio makĩrũũgama hũgũrũrũinĩ cia iria.

3 Naake Jesũ akĩmaruta maũndũ maingĩ na ngerekano, akĩmeera atĩrĩ,

“Hĩndĩ ĩmwe mũhuri nĩoimagarire agĩthiĩ kũhura mbegũ.

4 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa aahuraga, imwe ikĩgũa njĩrainĩ, nacio nyoni igĩũka igĩcirĩa.

5 Ingĩ ikĩgũa rũnyanjarainĩ kũrĩa gũtaarĩ na tĩĩri mũingĩ, igĩkĩmera o narua nĩ ũndũ tĩĩri ndwarĩ mũriku.

6 Ĩndĩ hĩndĩ ĩrĩa riũa rĩarire, rĩgĩcicina, nacio ikĩũma o narua tondũ itiarĩ na mĩri.

7 Ingĩ nacio ikĩgũa mĩiguainĩ, nayo mĩigua ĩgĩkũra ĩgĩcithararia.

8 Iria ingĩ nacio ikĩgũa tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru, igĩciara wega, imwe ciacio igĩciara maita igana rĩmwe, ingĩ maita mĩrongo ĩtandatũ, na iria ingĩ maita mĩrongo ĩtatũ.”

9 Jesũ arĩĩkia ngerekano ĩyo akĩmeera atĩrĩ, “Ũrĩa ũrĩ na matũ nĩakĩigue.”

Gĩtũmi kĩa ngerekano

10 Nao arutwo magĩũka harĩ Jesũ makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmaga warĩrie andũ na ngerekano?”

11 Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ nĩmũheetwo ũũgĩ wa kũmenya hitho cia Ũthamaki wa igũrũ, no o matiheetwo.

12 Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ ũrĩa ũrĩ na indo nyingĩ nĩakongererwo ciingĩhe makĩria, no ũrĩa ũtarĩ nĩagaatuunywo o na kĩrĩa arĩ nakĩo.

13 Ndĩmaaragĩria na ngerekano nĩ ũndũ maroraga na mationaga, na magathikĩrĩria na matiiguaga, o na kana magataũkĩrwo nĩ ũndũ.

14 Acio nĩ o mũnabii Isaia aaragia ũhoro wao hĩndĩ ĩrĩa oigire atĩrĩ:

‘Andũ aya magaathikagĩrĩria na matikaigua;

makaaroraga na matione.

15 Nĩ ũndũ nĩmoomĩĩtie ngoro,

makahinga matũ,

na makahinga maitho.

Tiga nĩ ũguo,

no moone na maitho, na maigue na matũ maao, na ngoro ciao itaũkĩrwo,

nao makĩnjookerere na niĩ ndĩmahonie.’

16 “Kaĩ inyuĩ mũrĩ araathime-ĩ! Amu maitho maanyu nĩmoonaga na matũ maanyu makaigua.

17 Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, anabii aingĩ o na andũ aingĩ athingu nĩmangĩendire mũno kuona maũndũ marĩa mũrona, no matiamoonire; kũigua maũndũ marĩa mũraigua, no matiamaiguire.

Jesũ gũtaarĩria ngerekano ya mũhuri

18 “Kwoguo tagĩthikĩrĩriei mũigue ngĩtaarĩria ngerekano ĩyo ya mũhuri.

19 Arĩa maiguaga ũhoro wa Ũthamaki na ndũmataũkĩre, mahaana ta mbegũ iria ciagũire njĩrainĩ. Ũrĩa mũũru ookaga akamatuunya kĩrĩa kĩhandĩĩtwo ngoroinĩ ciao.

20 Nacio mbegũ iria ciagũire mahigainĩ ihaana ta andũ arĩa maiguaga ũhoro na o rĩmwe makawamũkĩra na gĩkeno.

21 No matiũnyiitaga hĩndĩ ndaaya nĩ ũndũ ndũkoragwo ũrũmĩĩte thĩinĩ wao. Na ũndũ ũcio hĩndĩ ĩrĩa maathĩĩnio kana maanyariirwo nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio, maũtirikaga o narua.

22 Nacio mbegũ iria ciagũire mĩiguainĩ, nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro, no mathĩĩna ma gũũkũ thĩ na kwenda ũtonga, igathararia ũhoro, makaaga kũgĩa na maciaro.

23 Nacio mbegũ iria ciagũire tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro na magataũkĩrwo nĩguo, amwe magaciara maita igana, angĩ maita mĩrongo ĩtandatũ na arĩa angĩ maita mĩrongo ĩtatũ.”

Ngerekano ya ngano na itindiĩ

24 Ningĩ Jesũ akĩmahe ngerekano ĩngĩ akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa Igũrũ ũhaana ta mũndũ wahandire mbegũ njega mũgũndainĩ wake,

25 no ũtukũ ũmwe andũ me toro, thũ yake ĩgĩũka ĩkĩhandĩrĩra itindiĩ nganoinĩ, ĩgĩcooka ĩgĩĩthiĩra.

26 Na hĩndĩ ĩrĩa ngano yamerire na ĩgĩkũra ĩkĩambĩrĩria gũciara, o nacio itindiĩ igĩkũũrĩkana.

27 Nacio ndungata cia mũndũ ũcio igĩgĩthiĩ kũrĩ we ikĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mũnene, githĩ ndwahandire mbegũ njega mũgũndainĩ waku? Itindiĩ ciakiumire na kũ?’

28 Naake agĩcicookeria agĩciĩra atĩrĩ, ‘Thũ nĩ yo yekire ũguo.’ Nacio ndungata ikĩmwĩra atĩrĩ, ‘Nĩũkwenda tũgacimunye?’

29 Naake agĩcicookeria agĩciĩra atĩrĩ, ‘Aaca, nĩ tondũ mũkĩmunya itindiĩ mwahota gũcimunyanĩria na ngano.

30 Rekeei ikũranĩre kinya hĩndĩ ya magetha. Hĩndĩ ĩyo nĩngeera agethi maambe mamunye itindiĩ maciohe itĩĩa macicine, macooke macookanĩrĩrie ngano mamĩige ikũmbĩ rĩakwa.’ ”

Ngerekano ya mbegũ ya mũtĩ wa karatarĩ

31 Ningĩ Jesũ akĩmahe ngerekano ĩngĩ akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa igũrũ ũngĩhaananio na mbegũ ya mũtĩ wa karatarĩ ĩrĩa mũndũ oire akĩmĩhanda mũgũnda gwake.

32 Mbegũ ya karatarĩ nĩ yo niini kũrĩ mbegũ ciothe, no yakũra ĩnenehaga gũkĩra mĩmera ĩrĩa ĩngĩ yothe, ĩrĩ mũgũnda, nacio nyoni cigagĩũkaga gwaka itara hongeinĩ ciaguo.”

Ngerekano ya ndaawa ya kũimbia mĩgate

33 Ningĩ Jesũ akĩmahe ngerekano ĩngĩ akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa igũrũ ũngĩhaananio na ndaawa ya kũimbia mĩgate ĩrĩa mũtumia ooire agĩtukania na mũtu wa ngano kiro mĩrongo ĩna, naguo wothe ũkĩimba.”

Gĩtũmi gĩa kũmaruta na ngerekano

34 Jesũ aatũmagĩra ngerekano akĩĩra andũ maũndũ macio moothe; ndarĩ ũndũ aameeraga ategũtũmĩra ngerekano.

35 Eekaga ũguo nĩ geetha ciugo iria ciarathĩĩtwo nĩ mũnabiiihinge:

“Ngaatũmĩra ngerekano ngĩmaarĩria,

na ngĩmeera maũndũ marĩa maatũire mahithĩĩtwo

kuuma hĩndĩ ĩrĩa thĩ yombirwo.”

Jesũ gũtaarĩria ngerekano ya itindiĩ

36 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aatigire andũ akĩingĩra nyũmba, arutwo aake magĩthiĩ harĩ we makĩmwĩra atĩrĩ, “Ta tũtaarĩrie ngerekano ya itindiĩ.”

37 Naake Jesũ agĩkĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ ũcio wahandire mbegũ njega, nĩ Mũrũ wa Mũndũ.

38 Mũgũnda naguo nĩ thĩ ĩno, mbegũ iria njega nĩ andũ a Ũthamaki, itindiĩ nacio nĩ andũ a Ũrĩa Mũũru.

39 Thũ ĩyo yahandire itindiĩ nĩ Ngoma. Nayo hĩndĩ ya magetha nĩ ithirĩro rĩa thĩ, na agethi nĩ araika.

40 O ta ũrĩa itindiĩ ciũnganagio na igacinwo na mwaki, ũguo noguo gũkaahaana ithirĩroinĩ:

41 Mũrũ wa Mũndũ nĩagaatũma araika aake magacookanĩrĩrie arĩa oothe mahĩtithagia andũ, na arĩa oothe aaganu moime Ũthamakiinĩ wake.

42 Macooke mamaikie icuainĩ rĩa mwaki kũrĩa makaarĩra na mahagaranie magego.

43 Hĩndĩ ĩyo andũ arĩa athingu nao makaahenia ta riũa Ũthamakiinĩ wa Ithe wao. Ũrĩa wĩ na matũ, nĩakĩigue!

Ngerekano ya mũthiithũ

44 “Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũthiithũ ũhithĩĩtwo mũgũndainĩ, ũgacooka ũkoonwo nĩ mũndũ, agakena mũno agakĩũhumbĩra. Mũndũ ũcio, agacooka agathiĩ akeendia indo ciake ciothe akagũra mũgũnda ũcio.

Ngerekano ya ruuru

45 “Ningĩ Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũhũũri mbiacara wethaga ruuru,

46 na arĩĩkia kuona ruuru ĩmwe ya goro, agathiĩ akeendia indo ciake ciothe akagũra ruuru ĩyo.

Ngerekano ya rũgara rwa gũtega thamaki

47 “Ningĩ Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta rũgara rũrĩa rwaikirio iriainĩ rũkĩgwatia thamaki cia mĩthemba yothe.

48 Naruo rwaĩyũra andũ makĩrũguucia hũgũrũrũinĩ, magĩikara thĩ makĩambĩrĩria gũthuurania thamaki; iria njega magĩciĩkĩra ikabũinĩ, na iria njũru magĩcite.

49 Ũguo noguo gũgaakorwo kũhaana ithirĩro rĩa thĩ: araika nĩmagooka kwamũrania andũ arĩa aaganu kuuma kũrĩ arĩa athingu.

50 Arĩa aaganu makaamaikia icuainĩ rĩa mwaki, kũrĩa makaarĩra na mahagaranie magego.”

Mũthiithũ mwerũ na mũkũrũ

51 Hĩndĩ ĩyo Jesũ agĩkĩmooria atĩrĩ, “Nĩmũrataũkĩrwo nĩ maũndũ maya moothe?”

Nao makĩmũcookeeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩĩ.”

52 Naake agĩkĩmeera atĩrĩ, “Ũguo nĩkuonania atĩ mũrutani wothe wa Watho ũtuĩkaga mũrũmĩrĩri wa Ũthamaki wa igũrũ ahaana ta mwene mũciĩ ũrĩa ũrutaga mũthiithũinĩ wake indo njerũ na ngũrũ.”

Jesũ kũregwo Nazarethi

53 Naake Jesũ arĩĩkia kũheana ngerekano icio akiuma kũu.

54 Akinya itũũrainĩ rĩao akĩrutana thunagogiinĩ yakuo, nao arĩa maamũiguire makĩgega makĩũrania atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ aarutire ũũgĩ ũyũ na ciĩko ici kũ?

55 Githĩ ũyũ ti mũrũ wa bundi ũrĩa wa mbaaũ? Na githĩ nyina ndeetagwo Mariamu? Ningĩ githĩ ti mũrũ wa nyina na Jakubu, na Josefu, na Simoni, na Judasi?

56 Nao aarĩ a nyina githĩ matirĩ gũũkũ na ithuĩ? Nĩ kũ aakĩrutire maũndũ maya moothe?”

57 Nao magĩkĩregana naake.

Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mũnabii nĩarĩ ngumo kũndũ guothe tiga o itũũrainĩ rĩake na gwake mũciĩ.”

58 Naake ndaringire ciama nyingĩ kũu nĩ ũndũ wa ũrĩa maagĩĩte wĩtĩkio.

Gũkua kwa Johana Mũbatithania

1 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Herode ũrĩa wathanaga Galili nĩaiguire ngumo ya Jesũ.

2 Naake agĩkĩĩra ndungata ciake atĩrĩ, “Ũyũ nĩ Johana Mũbatithania ũriũkĩĩte, nĩkĩo e na hinya wa kũringa ciama.”

3 Amu Herode nĩanyiitithĩĩtie Johana akamuohithia na akamũikithia njeera nĩ ũndũ wa Herodia ũrĩa warĩ mũtumia wa mũrũ wa nyina na Filipu,

4 Johana nĩerĩĩte Herode atĩ ndaagĩrĩirwo nĩkũmũhikia.

5 Na rĩĩrĩ, o na gũtuĩka Herode nĩendaga kũũragithia Johana, nĩetigagĩra Ayahudi tondũ nĩmeetĩkĩĩtie atĩ Johana aarĩ mũnabii.

6 Na rĩĩrĩ mũthenya wa gũkũngũĩra gũciarwo kwa Herode wakinya-rĩ, mwarĩ wa Herodia nĩainire mbere ya andũ oothe.

7 Naake agĩgĩkenia Herode mũno o kinya akĩmwĩrĩra mwĩhĩtwa atĩ nĩekũmũhe o kĩrĩa gĩothe aangĩetirie.

8 Naake mũirĩĩtu ũcio agĩtaarwo nĩ nyina akĩĩrwo atĩrĩ, “Mwĩre o rĩu akũhe mũtwe wa Johana Mũbatithania wĩkĩrĩĩtwo kiugainĩ.”

9 Na rĩĩrĩ, mũthamaki nĩaiguire kĩeha, no nĩ ũndũ wa kĩĩranĩro gĩake o na ageni aake, agĩathana atĩ mũirĩĩtu ũcio anengerwo mũtwe wa Johana.

10 Kwoguo agĩgĩtũmana njeera, Johana agĩtinio mũtwe.

11 Naguo mũtwe ũgĩkĩreehwo na kiuga ũkĩnengerwo mũirĩĩtu ũcio, naake akĩũtwarĩra nyina.

12 Nao arutwo a Johana magĩũka, magĩkuua kĩimba gĩake magĩgĩthika, na magĩthiĩ makĩĩra Jesũ.

Jesũ kũhũũnia andũ ngiri ithaano

13 Rĩrĩa Jesũ aiguire ũhoro wa Johana akĩingĩra gatarũ agĩthiĩ arĩ o wiki handũ hataarĩ na andũ. Rĩrĩa nao andũ maiguire ũguo makĩmũrũmĩrĩra na magũrũ kuuma matũũrainĩ maao.

14 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aakinyire hũgũrũrũinĩ cia iria akĩona andũ aingĩ, akĩmaiguĩra tha na akĩhonia arĩa maarĩ arũaru.

15 Gwakinya hwaĩinĩ, arutwo aake magĩthiĩ harĩ we makĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩu nĩkũratuka, na gũũkũ gũtirĩ na mĩciĩ; ĩra andũ mainũke nĩ geetha mathiĩ makeegũrĩre irio icagiinĩ.”

16 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Matiagĩrĩirwo nĩgũthiĩ; maheei gĩa kũrĩa arĩ inyuĩ!”

17 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũrĩ o na mĩgate ĩtaano na thamaki igĩrĩ.”

18 Naake akĩmeera atĩrĩ, “Ndeehereei ciothe haaha.”

19 Agĩcooka agĩatha andũ maikare thĩ nyekiinĩ; oya mĩgate ĩyo ĩtaano na thamaki icio igĩrĩ, akĩrora igũrũ, agĩciraathima. Agĩcooka agĩcienyũranga, akĩnengera arutwo, nao makĩhe andũ.

20 Nao oothe makĩrĩa makĩhũũna. Nao arutwo magĩcooka makĩũngania cienyũ iria ciatigarĩĩte makĩiyũria ciondo ikũmi na igĩrĩ.

21 Andũ arĩa maarĩire maarĩ arũme ta ngiri ithaano, andũ a nja na ciana matatarĩĩtwo.

Jesũ kũgerera maaĩ igũrũ

22 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ o ĩyo Jesũ akĩringĩrĩria arutwo aake maingĩre gatarũ mathiage mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria kamũira ka arĩĩkie kuugĩra andũ ũhoro.

23 Arĩĩkia kuugĩra andũ ũhoro, agĩthiĩ kĩrĩmainĩ kũhooya arĩ o wiki. Hwaĩinĩ ũgĩkinya aarĩ kĩrĩmainĩ arĩ o wiki,

24 nako gatarũ kaarĩ iria gatagatĩ gakĩhũũrana na makũmbĩ ma maaĩ nĩ ũndũ keerekeire mwena ũrĩa rũhuuho rwoimaga.

25 Na kũrĩ ũtukũ ta rĩrĩa ngũkũ igambaga, Jesũ agĩthiĩ na magũrũ, kũrĩ arutwo aake agereire maaĩ igũrũ.

26 Hĩndĩ ĩrĩa maamuonire agereire maaĩ igũrũ na magũrũ, makĩinaina mũno makiuga atĩrĩ, “Nĩ ngoma!” Magĩgĩkayũrũrũka nĩ guoya.

27 Naake Jesũ o rĩmwe akĩmaarĩria akĩmeera atĩrĩ, “Ũmĩrĩriai! Nĩ niĩ! Tigaai gwĩtigĩra!”

28 Hĩndĩ o ĩyo Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, angĩkorwo nĩ we, reke njũke kũrĩ we na magũrũ ngereire maaĩ igũrũ.”

29 Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũka!” Naake Petero agĩkiuma gatarũinĩ, akĩambĩrĩria kũgerera maaĩ igũrũ aroreete na kwĩ Jesũ.

30 No hĩndĩ ĩrĩa oonire rũhuuho rũnene agĩĩtigĩra, naake aambĩrĩria gũtoonyerera maaĩinĩ, agĩkaya akiuga atĩrĩ, “Mwathani, honokia!”

31 O rĩmwe Jesũ agĩtambũrũkia guoko akĩmũnyiita, akĩmwĩra atĩrĩ, “Kaĩ wĩtĩkio waku nĩ mũniini-ĩ! Nĩkĩ gĩgũtũma ũgĩe na mathangania?”

32 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa eerĩ maatoonyire gatarũinĩ, rũhuuho rũgĩtiga kũhuruutana.

33 Nao arĩa maarĩ gatarũinĩ makĩmũthaathaiya makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ ma wee wĩ Mũrũ wa Ngai!”

Jesũ Kũhonania Genesareti

34 Nao maaringa iria magĩkinya bũrũri wa Genesareti.

35 Hĩndĩ ĩrĩa andũ a kũu maamũmenyire magĩtũmanĩra arĩa maarĩ arũaru kũu guothe, makĩreehwo kũrĩ Jesũ.

36 Magĩkĩmũthaitha eetĩkĩrie acio maarĩ arũaru mahuutie o na akorwo no gĩcũrĩ kĩa nguo yake. Nao arĩa oothe maahuutirie makĩhonio.

Ũrutani wa maithe maitũ ma tene

1 Na rĩĩrĩ, Afarisai amwe na arutani a Watho amwe nĩmookire kũrĩ Jesũ moimĩĩte Jerusalemu makĩmũũria atĩrĩ,

2 “Nĩkĩ gĩtũmaga arutwo aaku maage kũhingia maũndũ marĩa twatigĩirwo nĩ maithe maitũ ma tene? Matiĩthambaga mooko ta ũrĩa kwagĩrĩire mbere ya kũrĩa!”

3 Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Na inyuĩ nĩkĩ gĩtũmaga muune watho wa Ngai mũkarũmagĩrĩra ũrutani wanyu?

4 Nĩ ũndũ Ngai aathanire atĩrĩ, ‘Tĩĩa thooguo na maitũguo,’ na ‘Mũndũ wa kũruma ithe kana nyina, arokua.’

5 No inyuĩ muugaga atĩ mũndũ angĩĩra ithe kana nyina atĩrĩ, ‘Kĩrĩa ingĩagũteithia nakĩo nĩkĩheane kũrĩ Ngai,’

6 ndarĩ na bata wa gũtĩĩa ithe. Nĩ ũndũ ũcio mũgakĩagĩra watho wa Ngai bata nĩ geetha mũrũmĩrĩre kĩrĩra kĩu kĩanyu.

7 Inyuĩ hinga ici! Isaia nĩamenyeete wega hĩndĩ ĩrĩa aarathire ũhoro wanyu akiuga atĩrĩ,

8 ‘Andũ aya maaheaga gĩtĩĩo na mĩromo,

ĩndĩ ngoro ciao irĩ kũraaya na niĩ.

9 Gũtirĩ bata wao gũũthaathaiya,

nĩ ũndũ marutanaga mawatho marĩa matuĩtwo nĩ andũ

ta arĩ mo maathani maakwa!’ ”

Kĩrĩa gĩthaahagia mũndũ

10 Thuutha ũcio Jesũ agĩĩta andũ harĩ we akĩmeera atĩrĩ, “Thikĩrĩriai na mũtaũkĩrwo!

11 Kĩndũ kĩrĩa gĩtoonyaga kanua ka mũndũ ti kĩo kĩmũthaahagia, no kĩrĩa kiumaga kanua nĩkĩo kĩmũthaahagia.”

12 Hĩndĩ ĩyo arutwo magĩũka kũrĩ we makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩũũĩ atĩ Afarisai nĩmaraakaririo nĩ ũrĩa uugire?”

13 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Mũmera o wothe ũrĩa ũtahandĩĩtwo nĩ Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ nĩũkaamunywo.

14 Tiganaai nao! Nĩ itumuumu igĩtongoria itumuumu, na gĩtumuumu kĩngĩtongoria gĩtumuumu kĩrĩa kĩngĩ, cierĩ no kũgũa ingĩgũa irima.”

15 Naake Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Ta tũtaarĩrie ngerekano ĩyo.”

16 Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “O na inyuĩ mũtirĩ mũrataũkĩrwo?

17 Mũtiramenya atĩ kĩrĩa gĩothe gĩtoonyagĩra kanua gĩthiaga nda gĩgacooka gĩkoima?

18 No kĩrĩa kiumaga na kanua kiumaga ngoroinĩ, na nĩkĩo gĩthaahagia mũndũ.

19 Amu nĩ thĩinĩ wa ngoro ya mũndũ kuumaga meciiria mooru, ũũragani, ũtharia, ũmaraaya, ũici, ũira wa maheeni, na gũcambania.

20 Maũndũ macio nĩ mo mathaahagia mũndũ, no kũrĩa irio na mooko matarĩ mathambie gũtingĩtũma mũndũ agĩe na thaahu.”

Wĩtĩkio wa mũtumia Mũkanaani

21 Ningĩ Jesũ akiuma kũu agĩthiĩ ndeereinĩ cia matũũra ma Turo na Sidoni.

22 Na rĩĩrĩ, mũtumia Mũkanaani woimĩĩte o kũu agĩũka kũrĩ we akĩmũkaĩra akĩmwĩra atĩrĩ, “Njiguĩra tha Mwathani, Mũrũ wa Daudi. Mũirĩĩtu wakwa nĩarathĩĩnio mũno nĩ ngoma.”

23 No Jesũ ndarĩ ũndũ aamũcookeirie. Nao arutwo aake magĩthiĩ harĩ we, makĩmũthaitha makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwĩre athiĩ nĩ ũndũ nĩarakayũrũrũka mũno atũrũmĩrĩire!”

24 Naake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Ndatũmirwo o kũrĩ ng’ondu iria ciũrĩĩte na nĩcio andũ a Isiraeli.”

25 No mũtumia ũcio agĩũka agĩturia maru mbere yake akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ndeithia.”

26 Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ti wega kuoya irio cia ciana na gũcikĩria ngui.”

27 Naake mũtumia akĩmũcookeria atĩrĩ, “Noguo Mwathani, ĩndĩ o na ngui nĩirĩaga matigari marĩa magũaga kuuma meethainĩ ya mwene cio.”

28 Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũtumia ũyũ, kaĩ wĩtĩkio waku nĩ mũnene-ĩ! Ũroĩkĩrwo ũrĩa ũrenda.” Naake mwarĩ akĩhonio o ro ihinda o rĩu.

Jesũ kũhonia andũ aingĩ

29 Ningĩ Jesũ oima kũu agĩthiĩ agereire hũgũrũrũinĩ cia iria rĩa Galili, akĩambata kĩrĩmainĩ agĩikara thĩ.

30 Nao andũ aingĩ magĩthiĩ kũrĩ we makĩmũtwarĩra ithua, itumuumu, cionje, arĩa mataaragia, na angĩ aingĩ arĩa maarĩ arũaru. Magĩkĩmaiga magũrũinĩ maake, naake akĩmahonia.

31 Nao andũ makĩgega mũno hĩndĩ ĩrĩa moonire andũ arĩa mataaragia makĩaria, cionje ikĩĩrũũgamia, ithua igĩĩtwara, na itumuumu ikĩona. Nao makĩgooca Ngai wa Isiraeli.

Jesũ kũhũũnia andũ ngiri inya

32 Hĩndĩ ĩyo Jesũ agĩĩta arutwo aake harĩ we akĩmeera atĩrĩ, “Nĩndĩraiguĩra andũ aya tha tondũ makoreetwo na niĩ mĩthenya ĩtatũ na matirĩ na kĩndũ gĩa kũrĩa. Ndikwenda kũmeera mainũke marĩ ahũũtu tondũ mahota kũringĩkĩra njĩra.”

33 Nao arutwo makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kũ tũngĩruta mĩgate ya kũhũũnia andũ aingĩ ũũ gũũkũ werũinĩ?”

34 Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Mwĩ na mĩgate ĩigana?”

Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Twĩ na mĩgate mũgwanja na tũthamaki tũtarĩ tũingĩ.”

35 Naake Jesũ agĩatha andũ maikare thĩ.

36 Agĩcooka akĩoya mĩgate ĩyo mũgwanja na tũthamaki tũu, agĩcookeria Ngai ngaatho, akĩenyũranga, akĩnengera arutwo, nao arutwo makĩhe andũ.

37 Nao andũ oothe makĩrĩa makĩhũũna. Nao arutwo magĩcooka makĩũngania cienyũ iria ciatigarĩĩte makĩiyũria ciondo mũgwanja.

38 Andũ arĩa maarĩire maarĩ arũme ngiri inya, andũ a nja na ciana matatarĩĩtwo.

39 Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩĩkia kuugĩra andũ ũhoro, agĩcooka akĩingĩra gatarũ, agĩthiĩ mwena wa Magadani.

Afarisai na Asadukai gwĩtia kĩama

1 Na rĩĩrĩ, Afarisai na Asadukai magĩũka kwĩ Jesũ, na tondũ nĩmeendaga kũmũgeria, makĩmwĩra atĩ amaringĩre kĩama nĩguo oonanie atĩ hinya wake uumĩĩte kwĩ Ngai.

2 No Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Rĩrĩa riũa rĩgũthũa, muugaga atĩrĩ, ‘Mũthenya wa rũũciũ nĩũgaakorwo wĩ mwega tondũ igũrũ nĩ gũtuune.’

3 Ningĩ rũũciinĩ rũgĩkinya mũkoiga atĩrĩ, ‘Ũũmũũthĩ nĩgũkuura nĩ ũndũ matu nĩ mairũ na nĩ mathimbu.’ Inyuĩ mwarora igũrũ nĩmũũĩ gũtaũra ũrĩa mũthenya ũrĩkorwo ũhaana no mũtihotaga gũtaũra imenyithia cia mahinda maya.

4 Kaĩ andũ a rũciaro rũũrũ nĩ ooru na nĩmaregeete gwĩtĩkia Ngai-ĩ! Mũranjĩĩra ndĩmũringĩre kĩama? Gũtirĩ kĩama mũkũringĩrwo tiga o kĩama kĩa Jona.”

Naake agĩkĩmatiga agĩĩthiĩra.

Ũrutani wa Afarisai na Asadukai ũhaana Ndaawa ya kũimbia mĩgate

5 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa arutwo maaringaga mathiĩ mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria, nĩmaariganĩirwo nĩgũkuua mĩgate.

6 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩmenyerereei na mwĩhũũgage ndaawa ya kũimbia mĩgate ya Afarisai na Asadukai.”

7 Nao arutwo makĩambĩrĩria kwĩrana atĩrĩ, “Aroiga ũguo nĩ ũndũ tũtinakuua mĩgate.”

8 Naake Jesũ aamenya ũrĩa meeranaga akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩratũma mwĩrane atĩ mũtinakuua mĩgate? Kaĩ wĩtĩkio wanyu nĩ mũniini-ĩ!

9 O na rĩu mũtirĩ mũrataũkĩrwo? Mũtiraririkana rĩrĩa ndahũũnirie andũ ngiri ithaano na mĩgate ĩrĩa ĩtaano? Nĩ ciondo ciigana muonganirie?

10 Ningĩ hĩndĩ ĩrĩa ndahũũnirie andũ ngiri inya na mĩgate mũgwanja-rĩ, nĩ ciondo ciigana muonganirie?

11 Nĩkĩ gĩgũtũma mwage kũmenya atĩ ti ũhoro wa mĩgate ngũmwaragĩria? Mwĩhũũgageei ndaawa ya Afarisai na Asadukai ya kũimbia mĩgate.”

12 Hĩndĩ ĩyo arutwo makĩmenya atĩ ndameeraga mehũũgage ndaawa ya kũimbia mĩgate; no aameeraga mehũũgage ũrutani wa Afarisai na Asadukai.

Petero kuumbũra Jesũ

13 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ na arutwo aake maakinyire rũgongo rũrĩa rũrĩ hakuhĩ na itũũra rĩrĩa rĩetagwo Kaisarea Filipi, akĩũria arutwo aake atĩrĩ, “Andũ moigaga Mũrũ wa Mũndũ nũũ?”

14 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Amwe moigaga atĩ we nĩ we Johana Mũbatithania; angĩ makoiga nĩ we Elija, nao angĩ makoiga nĩ we Jeremia kana ũmwe wa anabii.”

15 Agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Ĩ inyuĩ muugaga niĩ ndĩ ũ?”

16 Naake Simoni Petero akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee nĩ we Mesia, Mũrũ wa Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo.”

17 Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Kũraathimwo nĩ we Simoni mũrũ wa Jona! Ti mũndũ ũkũguũrĩirie ũguo, nĩ Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ ũkũheete ũmenyo ũcio.

18 Ngũkwĩra atĩrĩ Petero, Wee wĩ ihiga, na igũrũ rĩa mũthingi ũyũ wa ihiga nĩ ho ngaaka kanitha wakwa, na o na gĩkuũ gĩtikaũtooria.

19 Nĩngaakũnengera macabi ma Ũthamaki wa igũrũ, na o gĩothe ũkooha thĩ nĩgĩkoohwo igũrũ; na kĩrĩa o gĩothe ũkoohora gũũkũ thĩ nĩgĩkoohorwo igũrũ.”

20 Naake Jesũ agĩcooka agĩkaania arutwo aake na hinya mũno akĩmeera matikeere mũndũ o na ũmwe atĩ nĩ we Mesia.

Jesũ kwaria ũhoro wa gũthĩĩnio gwake na gũkua gwake

21 Kuuma hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩambĩrĩria kwĩra arutwo aake atekũhithĩrĩra atĩrĩ, “No mũhaka thiĩ Jerusalemu, nyamaario mũno nĩ athuuri na athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho, o na njũragwo, no mũthenya wa ĩtatũ nĩngaariũkio.”

22 Naake Petero akĩoya Jesũ akĩmũtwara ndundu akĩmũkaania akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, Ngai arogiria ũndũ ta ũcio gũgaagũkora.”

23 Naake Jesũ akĩhũgũkĩra Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Cooka thuutha wakwa Caitaani! Wee ũrĩ mũhĩnga harĩ niĩ nĩ ũndũ meciiria macio maaku matiumĩĩte kũrĩ Ngai, no moimĩĩte kũrĩ andũ.”

24 Jesũ agĩcooka akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Angĩkorwo mũndũ o wothe nĩekwenda kũũnũmĩrĩra, nĩambe eerege we mwene, acooke akuue mũtharaba wake anũmĩrĩre.

25 Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ o wothe ũngĩenda kũhonokia muoyo wake nĩakoorwo nĩguo; no ũrĩa wothe ũũragwo nĩ muoyo wake nĩ ũndũ wakwa nĩakaawona.

26 Nĩ amu mũndũ angĩĩguna nakĩ o na angĩgaya thĩ yothe no oorwo nĩ muoyo wake? Gũtirĩ kĩndũ angĩheana nĩ geetha acookerio muoyo wake.

27 Mũrũ wa Mũndũ e hakuhĩ gũũka e na riiri wa Ithe o na araika aake, na nĩakaarĩha mũndũ o wothe kũringana na ciĩko ciake.

28 Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, nĩkũrĩ amwe a aya marĩ haaha matagaakua matooneete Mũrũ wa Mũndũ agĩũka e Mũthamaki.”

Jesũ kũgarũrũka ũrĩa aatariĩ

1 Na rĩĩrĩ, thuutha wa mĩthenya ĩtandatũ, Jesũ akĩoya Petero na Jakubu na mũrũ wa nyina Johana, akĩmatwara kĩrĩma igũrũ kĩraaya handũ hataarĩ na andũ.

2 Naake Jesũ akĩgarũrũka ũrĩa aatariĩ mamwĩroreire; ũthiũ wake ũkĩhenia ta riũa, nacio nguo ciake igĩtuĩka njerũ cua.

3 Na rĩĩrĩ, arutwo acio atatũ makĩona Musa na Elija makĩaria na Jesũ.

4 Naake Petero akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mwathani, kaĩ nĩ wega tondũ twĩ haaha-ĩ! Ũngĩenda no njake ithũnũ ithatũ haaha, kĩmwe gĩaku na kĩmwe kĩa Musa, na kĩrĩa kĩngĩ kĩa Elija.”

5 Na rĩĩrĩ, o hĩndĩ ĩyo Petero aaragia, itu rĩahenagia rĩgĩũka rĩkĩmahumbĩra, naguo mũgambo ũkiuma ituinĩ rĩu ũkiuga atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Mũrũ wakwa ũrĩa nyendeete, na nĩngenaga mũno nĩ ũndũ wake. Mũiguageei!”

6 Na rĩĩrĩ, arutwo maigua ũguo makĩmaka mũno kinya makĩgũa thĩ.

7 No Jesũ agĩũka akĩmahuutia akĩmeera atĩrĩ, “Ũkĩraai na mũtige gwĩtigĩra!”

8 Nao matiira maitho gũtirĩ mũndũ moonire tiga o Jesũ wiki.

9 Rĩrĩa maikũrũkaga kuuma kĩrĩmainĩ, Jesũ akĩmaatha akĩmeera atĩrĩ, “Mũtikaae kwĩra mũndũ o na ũmwe ũguo muona kinyagia rĩrĩa Mũrũ wa Mũndũ akaariũkio oime kũrĩ arĩa akuũ.”

10 Nao arutwo makĩmũũria atĩrĩ, “Arutani a Watho moigaga atĩ Elija no mũhaka aambe ooke nĩkĩ?”

11 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Elija nĩegũũka ahaarĩrie maũndũ moothe.

12 No ngũmwĩra atĩrĩ, Elija nĩarĩĩkĩĩtie gũũka, no andũ matiigana kũmũmenya, maamwĩkire o ũrĩa meendaga. Ũguo noguo o naake Mũrũ wa Mũndũ eerekeire kũnyariirwo nĩ o.”

13 Hĩndĩ ĩyo arutwo magĩkĩmenya atĩ Jesũ aamaheaga ũhoro wa Johana Mũbatithania.

Jesũ kũhonia kamwana kaarĩ na ngoma

14 Nao maakinya harĩ andũ, mũndũ ũmwe agĩũka harĩ Jesũ akĩmũturĩria ndu

15 akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, iguĩra mũrũ wakwa tha nĩ ũndũ akoragwo arĩ mũrũaru mũrimũ wa kĩbaaba na nĩathĩĩnĩkaga mũno. Mahinda maingĩ nĩagũaga mwakiinĩ o na maaĩinĩ.

16 Ndĩmũreeheire arutwo aaku, no matinahota kũmũhonia.”

17 Naake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Kaĩ andũ a matukũ maya nĩmaagĩĩte wĩtĩkio na makahĩtia-ĩ! Ngũikara na inyuĩ kinya rĩ, na ngũmũkirĩrĩria kinya rĩ? Reeheei kamwana kau haaha harĩ niĩ!”

18 Naake Jesũ agĩkũũma ngoma ĩyo, ĩgĩtiga kamwana kau, nako gakĩhonio o hĩndĩ ĩyo.

19 Nao arutwo magĩcooka magĩthiĩ kũrĩ Jesũ marĩ oiki makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmire tũremwo nĩkũingata ngoma ĩyo?”

20 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩ tondũ wĩtĩkio wanyu nĩ mũniini. Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, mũngĩkorwo mwĩ na wĩtĩkio mũniini o ta mbegũ ya mũtĩ wa karatarĩ, no mũhote kwĩra kĩrĩma gĩĩkĩ atĩrĩ, ‘Uma haaha ũthiĩ haarĩa,’ na gĩthiĩ, na gũtirĩ ũndũ ũngĩkaamũrema. [

21 No ngoma ya mũthemba ũcio ndĩingatĩkaga na kĩndũ o kĩngĩ tiga o mahooya na kwĩhinga.”]

Jesũ kwaria rĩngĩ ũhoro wa gũkua na kũriũka gwake

22 Rĩrĩa arutwo oothe maacookanĩrĩire hamwe kũu Galili, Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mũrũ wa Mũndũ nĩekũnengeranwo kũrĩ andũ

23 arĩa makaamũũraga, no mũthenya wa ĩtatũ nĩakaariũkio.” Nao arutwo makĩgĩa na kĩeha kĩnene.

Kũrĩha igooti rĩa Hekaarũ

24 Na rĩĩrĩ, Jesũ na arutwo aake maakinya Kaperinaumu, andũ arĩa meetagia igooti rĩa Hekaarũ magĩthiĩ harĩ Petero makĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani wanyu nĩarĩhaga igooti rĩa Hekaarũ?”

25 Naake Petero akĩmacookeria atĩrĩ, “Ĩĩ.”

Hĩndĩ ĩrĩa Petero aacookire nyũmba Jesũ akĩmũhĩta na mĩario akĩmũũria atĩrĩ, “Simoni, ũgwĩciiria atĩa? Nĩ a marĩhaga athamaki a thĩ ĩno igooti? Nĩ eene bũrũri kana nĩ ageni?”

26 Naake Petero akĩmũcookeria atĩ nĩ ageni.

Jesũ agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Ũguo nĩkuuga eene bũrũri matirĩhaga.

27 No tondũ tũtikwenda kũhĩtĩria andũ aya, thiĩ iriainĩ ũikie ndwano, na thamaki ĩrĩa ũkũnyiita mbere, ũhingũre kanua kaayo, na nĩũkuona mbeeca njiganu igooti rĩa Hekaarũ rĩakwa na rĩaku. Thiĩ ũmatwarĩre ũrĩhe igooti riitũ.”

Nũũ mũnene ũthamakiinĩ wa igũrũ

1 Na hĩndĩ o ĩyo arutwo a Jesũ magĩũka kũrĩ we makĩmũũria atĩrĩ, “Nũũ mũnene makĩria Ũthamakiinĩ wa igũrũ?”

2 Naake Jesũ agĩĩta kaana, agĩkarũũgamia gatagatĩ kaao,

3 akĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, tiga mũgarũrũkire mũhaane ta ciana, gũtirĩ hĩndĩ mũgaatoonya Ũthamakiinĩ wa igũrũ.

4 Mũndũ ũrĩa wĩnyiihagia ta kaana gaaka nĩ we mũnene kũrĩ arĩa angĩ Ũthamakiinĩ wa igũrũ.

5 Ningĩ mũndũ o wothe wamũkagĩra kaana ta gaaka thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa nĩ niĩ aamũkagĩra.

Magerio

6 “Mũndũ o na ũmwe angĩhĩtithia kamwe ga tũũtũ tũnjĩtĩkĩĩtie atũme keehie, wega nĩ mũndũ ũcio oohererwo ihiga inene rĩa gĩthĩi ngingo aikio iriainĩ kũrĩa kũriku.

7 Kaĩ nĩ ũũru atĩ thĩ kũrĩ maũndũ matũmaga andũ mate wĩtĩkio wao-ĩ! Maũndũ ta macio nĩmarĩũkaga hĩndĩ ciothe, no ũrĩa ũtũmaga mooke kaĩ arĩ thĩĩnainĩ-ĩ!

8 “Guoko gwaku kana kũgũrũ gwaku kũngĩtũma wĩhie, gũtinie ũgũte! Nĩ kaba kũingĩra muoyoinĩ ũrĩ kĩonje kana wĩ gĩthua gũkĩra gũikio mwakiinĩ wa tene na tene wĩ na mooko meerĩ, kana na magũrũ meerĩ.

9 O narĩo riitho rĩaku rĩngĩtũma wĩhie, rĩkũũre ũrĩte! Nĩ kaba kũingĩra muoyoinĩ wĩ na riitho rĩmwe gũkĩra gũikio icuainĩ rĩa mwaki wĩ na maitho meerĩ.

Ngerekano ya ng’ondu ĩrĩa yorĩĩte

10 “Menyereraai mũtikaae kũnyarara o na kamwe ga tũũtũ tũniini nĩ ũndũ ngũmwĩra atĩrĩ, araika aatuo makoragwo igũrũ harĩ Awa hĩndĩ ciothe. [

11 Nĩ ũndũ Mũrũ wa Mũndũ ookire kũhonokia arĩa moorĩĩte.]

12 “Mũgwĩciiria mũndũ ũrĩ na ng’ondu igana rĩmwe angĩĩka atĩa, ĩmwe yacio ĩngĩũra? Githĩ ndangĩtiga ng’ondu icio ingĩ mĩrongo kenda na kenda irĩmainĩ athiĩ agacarie ĩrĩa yũrĩĩte?

13 Ngũmwĩra na ma atĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa oona ng’ondu ĩyo yũũrĩĩte nĩakenaga mũno makĩria nĩ ũndũ wayo kũrĩ ũrĩa akenagio nĩ ng’ondu icio ingĩ mĩrongo kenda na kenda itaroorĩĩte.

14 Ũguo noguo Ithe wanyuũrĩa ũrĩ igũrũ o naake atangĩenda o na kamwe ga tũũtũ tũnyiinyi koore.

Mũndũ kũhĩtĩria mũrũ kana mwarĩ wa ithe

15 “Mũrũ kana mwarĩ wa thooguo angĩkũhĩtĩria, thiĩ ũmwĩre mahĩtia maake mũrĩ o naake inyuerĩ. Angĩgũthikĩrĩria, nĩmwacookanwo.

16 No rĩĩrĩ, angĩrega gũgũthikĩrĩria, thiĩ kũrĩ we wĩ na mũndũ ũmwe kana eerĩ, nĩ geetha ciugo ciaku itĩtĩrithio nĩ ũira wa mũndũ ũmwe kana eerĩ.

17 Angĩrega kũmũthikĩrĩria, thiĩ ũmenyithie kanitha. Na angĩrega gũthikĩrĩria o na kanitha, mũtue ta mũndũ ũteetĩkĩĩtie, kana ta mwĩtia mbeeca cia igooti.

Kuoha na kuohora

18 “Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, maũndũ marĩa mũkooha gũũkũ thĩ, o na igũrũ nĩmakoohwo, na marĩa mũkoohora gũũkũ thĩ o na igũrũ nĩmakoohorwo.

19 “Ningĩ ngũmwĩra na ma atĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa andũ eerĩ aanyu mageetĩkanĩria ũndũ ũrĩa marahooya gũũkũ thĩ, ũndũ ũcio nĩmakaahingĩrio nĩ Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ.

20 Nĩ ũndũ harĩa andũ eerĩ kana atatũ moonganĩĩte thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa, ndĩkoragwo ho gatagatĩinĩ kaao.”

Ngerekano ya ndungata ĩrĩa yaregire kuohanĩra

21 Naake Petero agĩthiĩ kwĩ Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Mwathani, mũrũ kana mwarĩ wa Awa angĩĩhĩtĩria maita maigana ngĩmuohagĩra? Nĩ maita mũgwanja?”

22 Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Aaca, ti maita mũgwanja. Nĩ maita mĩrongo mũgwanjamaita mũgwanja,

23 nĩ ũndũ ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũthamaki wendaga gũtuĩria mathiirĩ maake marĩa ndungata ciake ciarĩ namo.

24 No hĩndĩ ĩrĩa aambĩrĩirie gwĩka ũguo, nĩareeheirwo ndungata ĩmwe yake yarĩ na thiirĩ wa tarandangiri ikũmi.

25 Tondũ ndĩngĩahotire gũcirĩha, mũthamaki agĩathana yendio ta ngombo hamwe na mũtumia wayo, na ciana ciayo na indo ciayo ciothe nĩ geetha thiirĩ ũrĩhĩke.

26 Nayo ndungata ĩyo ĩgĩturia ndu ĩkĩmũthaitha ĩkiugaga atĩrĩ, ‘Mwathani, ngirĩrĩria na nĩngũkũrĩha mbeeca ciaku ciothe.’

27 Naake mũthamaki akĩmĩiguĩra tha, akĩmĩrekera thiirĩ, akĩmĩĩtĩkĩria ĩthiĩ.

28 “No ndungata ĩyo ĩkiuma kũu kwa mũthamaki ĩgĩcemania na ndungata ĩngĩ yarĩ na dinari ciayo igana rĩmwe, ĩkĩmĩnyiita mũmero ĩkĩmĩĩra atĩrĩ, ‘Rĩha thiirĩ wakwa!’

29 Nayo ndungata ĩyo ĩgĩturia ndu na ĩkĩmũthaitha atĩrĩ, ‘Ngirĩrĩria na nĩngũkũrĩha.’

30 No yo ĩkĩrega, ĩgĩthiĩ ĩkĩmĩikithia njeera kinya ĩkaahota kũmĩrĩha thiirĩ.

31 Nacio ndungata iria ingĩ ciona ũguo ikĩraakara mũno, igĩthiĩ kũrĩ mũthamaki ikĩmũhe ũhoro ũcio wothe.

32 Naake mũthamaki agĩĩta ndungata ĩyo aarekeire thiirĩ akĩmĩĩra atĩrĩ, ‘Wee ndungata ĩno njaganu! Ngũrekeire thiirĩ ũcio wothe nĩ ũndũ nĩũthaithire.

33 Wee nawe nĩũkwagĩrĩirwo nĩkũiguĩra ndungata ĩyo mũrutaga wĩra nayo tha o ta ũrĩa niĩ ngũiguĩrĩire tha.’

34 Tondũ wa maraakara, mũthamaki agĩikithia ndungata ĩyo njeera kinya ĩkaarĩha thiirĩ wayo.”

35 Naake Jesũ akĩrĩĩkia akĩmeera atĩrĩ, “Ũguo noguo Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ akaamwĩka inyuothe mũngĩaga kuohera aariũ na aarĩ a ithe wanyu kuuma ngoroinĩ cianyu.”

Jesũ kũrutana ũhoro wa gũtigana kwa mũthuuri na mũtumia

1 Jesũ arĩĩkia kũmeera maũndũ macio akiuma Galili agĩthiĩ bũrũri wa Judea mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa Rũũĩ rwa Jorodani.

2 Nao andũ aingĩ makĩmũrũmĩrĩra, naake akĩmahoneria kuo.

3 Nao Afarisai amwe magĩthiĩ kũrĩ we makĩmũgeria makĩmũũria atĩrĩ, “Watho nĩwĩtĩkĩrĩĩtie mũndũ atigane na mũtumia wake nĩ ũndũ wa gĩtũmi o na kĩrĩkũ?”

4 Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Kaĩ mũtarĩ mwathooma atĩ o kĩambĩrĩria Ngai oombire mũndũ mũrũme na mũndũ mũka,

5 na akiuga atĩrĩ, ‘Nĩ ũndũ wa gĩtũmi kĩu mũndũ mũrũme nĩarĩtigaga ithe na nyina, akanyiitana na mũtumia wake, nao eerĩ magatuĩka mwĩrĩ ũmwe?’

6 Nĩ ũndũ ũcio matirĩkoragwo marĩ eerĩ hĩndĩ ĩngĩ, marĩkoragwo marĩ mwĩrĩ ũmwe. Nĩ ũndũ ũcio mũndũ ndagatigithũrane kĩrĩa Ngai anyiitithanĩĩtie.”

7 Nao Afarisai makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩatũmire Musa aathane atĩ mũndũ no atigane na mũtumia wake arĩĩkia kũmũhe marũa ma gũtigana?”

8 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Musa aamũheire rũũtha rwa gũtiganaga na atumia aanyu nĩ ũndũ mũrĩ andũ oomũ ngoro, no gũtiahaanaga ũguo kĩambĩrĩriainĩ.

9 Ngũmwĩra atĩ mũndũ mũrũme o wothe ũngĩtigana na mũtumia wake, tiga no ũndũ wa kwaga kwĩhokeka, angĩhikia mũtumia ũngĩ nĩgũtharia atharagia.”

10 Nao arutwo aake makĩmwĩra atĩrĩ, “Angĩkorwo ũguo nĩguo kũhaana gatagatĩinĩ ka mũndũ na mũtumia wake, nĩ kaba kwaga kũhikania.”

11 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ti andũ oothe mangĩhota kwamũkĩra ũrutani ũyũ, tiga o arĩa Ngai ahotithĩĩtie kũwamũkĩra.

12 Nĩ ũndũ nĩkũrĩ itũmi cia mĩthemba mĩingĩ iria igiragia andũ mahikanie; amwe nĩ ũndũ maaciarirwo mahaana ta andũ ahakũre; angĩ nĩ ũndũ andũ nĩmaamatuire ũguo; nao angĩ magaga kũhikania nĩ ũndũ wa Ũthamaki wa igũrũ. Reke ũrĩa ũngĩhota kwamũkĩra ũrutani ũyũ awamũkĩre.”

Jesũ kũraathima ciana

13 Na rĩĩrĩ, andũ amwe nĩmaareehire ciana harĩ Jesũ nĩ geetha aciigĩrĩre mooko na acihoere, no arutwo aake magĩkũũma andũ acio.

14 No Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Rekeei ciana ciũke kũrĩ niĩ. Tigaai gũcigiria, nĩ ũndũ Ũthamaki wa igũrũ nĩ wa arĩa mahaana ta cio.”

15 Naake agĩciigĩrĩra mooko agĩcooka agĩĩthiĩra.

Mũndũ mwĩthĩ gĩtonga

16 Na hĩndĩ ĩmwe mũndũ ũmwe agĩũka kũrĩ Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, nĩ ũndũ ũrĩkũ mwega njagĩrĩirwo nĩgwĩka nĩ geetha ngĩe muoyo wa tene na tene?”

17 Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩgũtũma ũhooe kĩrĩra gĩkoniĩ ũndũ ũrĩa mwega? Kũrĩ o ũmwe wiki mwega. Angĩkorwo nĩũkwenda gũtoonya muoyoinĩ, athĩkagĩra maathani.”

18 Naake akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ maathani marĩkũ?”

Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndũkaanoragane; ndũkaanatharanie, ndũkaanaiye; ndũkaanaigĩrĩre mũndũ kĩgeenyo;

19 tĩĩa thooguo na maitũguo; na ningĩ wende mũndũ ũrĩa mũrigainie naake o ta ũrĩa wĩyendeete wee mwene.”

20 Naake mũndũ ũcio mwĩthĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩnũmagĩrĩra maathani macio moothe. Nĩ atĩa ũngĩ njagĩrĩirwo nĩgwĩka?”

21 Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ũngĩenda kwagĩrĩra kũna, thiĩ wendie indo iria ũrĩ nacio ciothe ũcooke ũhe athĩĩni mbeeca icio, na nĩũkũgĩa na mũthiithũ igũrũ. Weka ũguo ũcooke ũũke ũũnũmĩrĩre.”

22 Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũcio mwĩthĩ aiguire ũguo, agĩthiĩ arĩ na kĩeha nĩ ũndũ aarĩ mũtongu mũno.

23 Naake Jesũ agĩcooka akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ nĩgũgaakorwo arĩ hinya itonga gũtoonya Ũthamakiinĩ wa igũrũ.

24 Ngũmwĩra o rĩngĩ atĩrĩ, nĩ ũhũthũ ngamĩĩra gũtoonyera irima rĩa cindano gũkĩra mũndũ mũtongu gũtoonya Ũthamakiinĩ wa Ngai.”

25 Nao arutwo maigua ũguo makĩgega mũno, makĩũrania atĩrĩ, “Nũũ ũngĩkĩhota kũhonoka?”

26 Naake Jesũ akĩmarora akĩmeera atĩrĩ, “Ũndũ ũcio ndũngĩhoteka nĩ andũ, no maũndũ moothe nĩmahotekaga nĩ Ngai.”

27 Hĩndĩ ĩyo Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Ithuĩ nĩtũtigĩĩte indo ciothe tũgakũrũmĩrĩra. Nĩ kĩĩ tũkaaheeo?”

28 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, hĩndĩ ĩrĩa Mũrũ wa Mũndũ agaikarĩra gĩtĩ gĩake kĩa ũnene thĩinĩ wa thĩ njerũ, inyuĩ mũũnũmagĩrĩra nĩmũgaikarĩra itĩ ikũmi na igĩrĩ cia ũnene, na nĩmũgaatha mĩhĩrĩga ĩrĩa ikũmi na ĩĩrĩ ya Isiraeli.

29 Mũndũ wothe ũtigĩĩte nyũmba ciake kana aariũ na aarĩ a nyina, kana ithe, kana nyina; o na kana ciana na mĩgũnda nĩ ũndũ wakwa, nĩakaaheeo indo icio maita igana na acooke agae muoyo wa tene na tene.

30 No rĩĩrĩ, andũ aingĩ arĩa rĩu me mbere nĩ o makaarigia, na aingĩ arĩa me thuutha, nĩ o magaatongoria.