Category: Luka

Gũtaarĩria

Ibuku rĩĩrĩ rĩa Ũhoro Mwega ũrĩa wandĩkirwo nĩ Luka rĩonanagia atĩ Jesũ nĩ we Mũhonokia ũrĩa Ngai eerĩire andũ a Isiraeli, na no we Mũhonokia wa andũ oothe a thĩ. Ningĩ Luka nĩonanĩĩtie atĩ Jesũ eetirwo nĩ Roho wa Mwathani “Ahunjie Ũhoro Mwega kũrĩ andũ arĩa athĩĩni.”

Ibuku rĩĩrĩ nĩrĩkĩrĩ na ũhoro mũingĩ mũno wa andũ na mathĩĩna maao ma mĩthemba mĩingĩ marĩa makoragwo namo. Thĩinĩ wa icunjĩ cia mbere cia ibuku rĩĩrĩ, ũhoro wa gĩkeno nĩwonanĩĩtio wega, na makĩria thĩinĩ wa icunjĩ iria ciarĩĩtie ũhoro wa gũũka kwa Jesũ na icunjĩinĩ cia kũrĩĩkĩrĩria, irĩa iheanĩĩte ũhoro wa Jesũ kwambata igũrũ. Ningĩ Luka no we wandĩkĩĩte ũrĩa Ũkristiano wakũrire na ũgĩtamba thuutha wa Jesũ kwambata igũrũ.

Maũndũ maingĩ marĩa me thĩinĩ wa icunjĩ cia 1.5–2.52 na 9.51–19.27 moonekaga o thĩinĩ wa ibuku rĩĩrĩ riiki; ũguo nĩkuuga atĩ matirĩ mabukuinĩ marĩa mangĩ ma Kĩrĩĩkanĩro Kĩrĩa Kĩerũ. Maũndũ mamwe ma macio nĩ: ng’ano iria ciarĩĩtie ũhoro wa rwĩmbo rwa araika na ũhoro wa arĩithi arĩa maathiire kuona Jesũ aaciarwo; ũhoro wa Jesũ rĩrĩa aarĩ Hekaarũinĩ e kamwana kaniini; na ngerekano ya Mũsamaria Mwega, na Mwana ũrĩa worĩĩte. Ibuku rĩĩrĩ rĩ na maũndũ rĩgaathĩrĩirie mũno, namo nĩ: mahooya, Roho Mũtheru, wĩra wa atumia ũtungatiinĩ wa Jesũ, na ũrĩa Ngai oohagĩra andũ meehia maao.

Maũndũ marĩa marĩ ibukuinĩ rĩĩrĩ

Gũtaarĩria 1.1-4

Gũciarwo kwa Johana Mũbatithania na kwa Jesũ o na wana wao 1.5–2.52

Wĩra wa Johana Mũbatithania 3.1-20

Kũbatithio na kũgerio kwa Jesũ 3.21–4.13

Wĩra wa Jesũ mũingĩinĩ wa Galili 4.14–9.50

Rũgendo rwake kuuma Galili kinya Jerusalemu 9.51–19.27

Kiumia kĩa mũthia e hakuhĩ gũkinya Jerusalemu na arĩ kuo 19.28–23.56

Mwathani kũriũka, kuumĩrĩra andũ, na kwambata igũrũ 24.1-53

1 Kũrĩ mũgaathe Theofilo: Andũ aingĩ nĩmarĩĩkĩĩtie kwandĩka ũhoro wa maũndũ marĩa marĩĩkĩĩtie kuoneka gatagatĩinĩ gaitũ.

2 Maandĩkire kũringana na ũrĩa twaheetwo ũhoro nĩ andũ arĩa meyoneire maũndũ macio kuuma o kĩambĩrĩria, o na arĩa maahunjagia ũhoro.

3 Na rĩu mũgaathe Theofilo, nĩ ũndũ nĩnduĩrĩĩtie maũndũ macio wega kuuma o kĩambĩrĩria, nĩngwĩciiria atĩ nĩ wega ngwandĩkĩre maũndũ macio na njĩra ya mũtaratara wa ũrĩa meekĩkire.

4 Ngũkwandĩkĩra nĩ geetha ũmenye ũũma wa maũndũ marĩa ũrutĩĩtwo.

Kũmenyithanio ũhoro wa gũciarwo kwa Johana Mũbatithania

5 Hĩndĩ ĩrĩa Herode aarĩ mũthamaki wa Judea, nĩkwarĩ mũthĩnjĩri Ngai wetagwo Zakaria, na aarĩ wa gĩkundi kĩa athĩnjĩri Ngai a Abija. Mũtumia wake eetagwo Elizabethi na aarĩ wa mũhĩrĩga wa Harũni.

6 Eerĩ maatũire marĩ athingu mbere ya Ngai, na nĩmaathĩkagĩra mawatho ma Mwathani o hamwe na maathani maake.

7 Matiarĩ na mwana nĩ ũndũ Elizabethi aarĩ thaata, na eerĩ maarĩ akũrũ mũno.

8 Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Zakaria aarĩ Hekaarũ thĩinĩ akĩruta wĩra wake wa ũthĩnjĩri Ngai, tondũ rĩarĩ ihinda rĩa gĩkundi kĩrĩa aarĩ wakĩo gũtungata kũu Hekaarũinĩ.

9 Rĩrĩa mĩtĩ yacuukirwo, kũringana na mũtugo wa athĩnjĩri Ngai, Zakaria nĩathuurirwo agacinĩre Ngai ũbaani thĩinĩ wa Hekaarũ.

10 Na rĩĩrĩ, andũ oothe nĩkũhooya maahooyaga na kũu nja hĩndĩ ĩrĩa ũbaani wacinagwo.

11 Naake arĩ kũu thĩinĩ, mũraika wa Mwathani akĩmuumĩrĩra, akĩrũũgama mwena wa ũrĩo wa kĩgongoona gĩa gũcinĩrwo ũbaani.

12 Rĩrĩa Zakaria aamuonire, akĩmaka na agĩĩtigĩra.

13 No mũraika ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Zakaria, tiga gwĩtigĩra! Ngai nĩaiguĩte mahooya maaku, na mũtumia waku Elizabethi nĩegũgũciarĩra kahĩĩ, na ũgaagatua Johana.

14 Wee nĩũgaakena, na ũcanjamũke, na andũ angĩ aingĩ nĩmagaakena rĩrĩa gagaaciarwo!

15 Nĩ tondũ gagaakorwo karĩ mũndũ mũnene mbere ya Mwathani. Gatikaanyuaga ndibei kana njoohi, ningĩ gagaakorwo kaiyũrĩĩtwo nĩ Roho Mũtheru o na karĩ ndainĩ ya nyina,

16 nako nĩgagacookia andũ aingĩ a Isiraeli kũrĩ Mwathani Ngai wao.

17 Ningĩ nĩgagaathiĩ mbere ya Mwathani na roho na hinya o ta wa Elija ũrĩa warĩ mũnabii. Nĩgagaatũma maithe meendane na ciana, kagarũre andũ arĩa aaganu maambĩrĩrie gwĩciiria maũndũ ma ũthingu na nĩgakaahaarĩria andũ nĩguo meeterere Mwathani.”

18 Naake Zakaria akĩũria mũraika atĩrĩ, “Ngaakĩmenya maũndũ macio atĩa na niĩ ndĩ mũkũrũ na mũtumia wakwa o naake no mũkũrũ?”

19 Naake mũraika akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ niĩ Gaburieli, ũrĩa ũrũũgamaga mbere ya Ngai, ũrĩa ũndũmĩĩte njũke ngũhe ũhoro ũyũ mwega.

20 Atĩrĩĩrĩ, tondũ nĩwarega gwĩtĩkia ũhoro ũcio ndakwĩra, ũgũtuĩka buubu; ndũgũcooka kwaria kinya mũthenya ũrĩa ũndũ ũcio ndakwĩra ũkaahinga, mahinda maaguo marĩa maagĩrĩire makinya.”

21 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo yothe andũ no gweterera meetereire Zakaria oime, na nĩmaarigagwo nĩ kĩrĩa gĩatũmĩĩte aikare ũguo thĩinĩ wa Hekaarũ.

22 Rĩrĩa oimire, ndahotaga kũmaarĩria, na nĩ ũndũ ũcio magĩkĩmenya atĩ nĩoneete kĩoneki e kũu Hekaarũ thĩinĩ. Naake agĩkĩambĩrĩria kũmahe ũhoro na mooko, na kuuma hĩndĩ ĩyo agĩikara arĩ o buubu.

23 Rĩrĩa matukũ maake ma gũtungata thĩinĩ wa Hekaarũ maathirire, akĩinũka gwake mũciĩ.

24 Na rĩĩrĩ, matukũ manyiinyi mathira, mũtumia wake Elizabethi akĩgĩa nda. Naake Elizabethi agĩgĩtũũra ehithĩĩte ihinda rĩa mĩeri ĩtaano akiugaga atĩrĩ,

25 “Rĩu Mwathani nĩandeithĩĩtie nĩguo eeherie gĩconoko gĩakwa gatagatĩinĩ ka andũ!”

Mariamu kũmenyithio nĩegũciara Jesũ

26 Na rĩĩrĩ, mweriinĩ wa ĩtandatũ wa Elizabethi gũkorwo e na nda-rĩ, Ngai nĩatũmire mũraika Gaburieli itũũrainĩ rĩa Galili rĩrĩa rĩĩtagwo Nazarethi.

27 Aamũtũmire kũrĩ mũirĩĩtu thingi worĩĩtio nĩ mũndũ wetagwo Josefu warĩ wa rũciaro rwa mũthamaki Daudi. Mũirĩĩtu ũcio eetagwo Mariamu.

28 Mũraika ũcio agĩgĩthiĩ kũrĩ Mariamu akĩmũgeithia atĩrĩ, “Wĩ mwega? Wee wĩ mũraathime mũno! Mwathani arĩ hamwe nawe!”

29 Naake Mariamu agĩgĩtangĩka ngoro mũno nĩ ũndũ wa ngeithi icio cia mũraika, na akĩrigwo nĩ ũrĩa ciugo icio ciendaga kuuga.

30 Naake mũraika akĩmwĩra atĩrĩ, “Mariamu, tiga gwĩtigĩra nĩ gũkorwo Ngai nĩagũtaanahĩire.

31 Nĩũkũgĩa nda, ũciare kahĩĩ, na ũgaagatua Jesũ.

32 Nako nĩgagaatuĩka mũndũ mũnene, na gageetagwo Mũrũ wa Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno. Mwathani Ngai nĩagaagatua mũthamaki o ta ũrĩa ithe Daudi aarĩ mũthamaki.

33 Agaagatua mũthamaki wa andũ a Isiraeli tene na tene; ũthamaki wako ndũgaathira!”

34 Naake Mariamu akĩĩra mũraika ũcio atĩrĩ, “Niĩ ndĩ mũirĩĩtu thingi. Ũhoro ũcio ũngĩkĩhoteka atĩa?”

35 Naake mũraika akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Roho Mũtheru nĩagooka kũrĩ we, naguo hinya wa Ngai nĩũgaakũhumbĩra. Nĩ ũndũ ũcio mwana ũcio ũgaaciara ageetagwo ũrĩa mũtheru, Mũrũ wa Ngai.

36 Nĩũkũririkana mũtumia ũrĩa wanyu wĩtagwo Elizabethi ũrĩa weragwo atĩ ndangĩgĩa mwana, rĩu o naake ũkũrũinĩ wake nĩagĩĩte, na ũyũ nĩguo mweri wake wa gatandatũ kuuma rĩrĩa aamĩgĩire.

37 Atĩrĩĩrĩ, gũtirĩ ũndũ ũngĩrema Ngai.”

38 Naake Mariamu agĩkiuga atĩrĩ, “Niĩ ndĩ ndungata ya Mwathani; kũrotuĩka kũrĩ niĩ o ũguo woiga.” Naake mũraika akĩmũtiga agĩĩthiĩra.

Mariamu gũthiĩ gũceerera Elizabethi

39 Matukũinĩ o ro macio Mariamu nĩathiire ahiũhĩĩte itũũrainĩ rĩarĩ bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Judea.

40 Na rĩĩrĩ, aathiĩ agĩtoonya nyũmba gwa Zakaria akĩgeithia Elizabethi.

41 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Elizabethi aiguire ngeithi cia Mariamu, mwana ũrĩa warĩ nda yake akĩambarara, naake Elizabethi akĩiyũrwo nĩ Roho Mũtheru,

42 akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “Wee ũrĩ mũraathime gatagatĩinĩ ka atumia oothe, na mwana ũrĩa ũgaaciara nĩmũraathime!

43 Nĩ kĩĩ gĩgũtũma ũndũ mũnene ta ũyũ woneke kũrĩ niĩ, atĩ nyina wa Mwathani wakwa agooka kũnjeerera?

44 Nĩ amu mũgambo wa ngeithi ciaku wakinya matũinĩ maakwa o ro ũguo, mwana ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wakwa nĩambarara e na gĩkeno.

45 Na kaĩ kũraathimwo nĩ we nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia atĩ ũhoro ũrĩa werirwo nĩ Mwathani nĩũkaahinga-ĩ!”

Rwĩmbo rwa kũgooca rwa Mariamu

46 Naake Mariamu akiuga atĩrĩ,

“Ngoro yakwa nĩragooca Mwathani

47 na roho wakwa nĩũkeneete nĩ ũndũ wa Ngai Mũhonokia wakwa,

48 nĩ ũndũ nĩaririkanĩĩte kwĩnyiihia kwa ndungata yake ya mũirĩĩtu!

Kuumagia rĩu njiarwa ciothe irĩnjĩtaga mũraathime,

49 nĩ ũndũ wa maũndũ manene marĩa Ngai ũrĩa wĩ hinya anjĩkĩĩte.

Rĩĩtwa rĩake nĩ rĩtheru.

50 Tha ciake nĩikinyagĩra arĩa oothe mamũtĩĩĩte,

kuuma rũciaro rũmwe kinya rũrĩa rũngĩ.

51 Nĩonanĩĩtie hinya wa guoko gwake,

nĩahurunjĩĩte arĩa etĩĩi na mĩbango yao yothe.

52 Nĩehereetie athamaki kuuma itĩinĩ ciao,

na akanenehia arĩa matarĩ kĩene.

53 Nĩahũũnĩĩtie arĩa ahũũtu na mawega maingĩ,

na akaingata itonga itarĩ na kĩndũ.

54 Nĩaigĩĩte kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa eerĩire maithe maitũ,

na nĩateithĩĩtie Isiraeli ndungata yake,

55 o ta ũrĩa eerĩire maithe maitũ, atĩ nĩakaiguĩra Aburahamu tha,

o hamwe na njiarwa ciake tene na tene!”

56 Naake Mariamu agĩikara na Elizabethi ta mĩeri ĩtatũ, agĩcooka akĩinũka.

Gũciarwo kwa Johana Mũbatithania

57 Na rĩĩrĩ, ihinda rĩa Elizabethi rĩa kũheeo mwana nĩrĩakinyire, naake agĩciara kahĩĩ.

58 Nao andũ arĩa maarigainie, na andũ a nyũmba yao maigua ũrĩa Mwathani aamũtugĩĩte, oothe magĩkenanĩra naake.

59 Mũthenya wa kanaana wakinya, makĩũngana nĩguo magakaruithie, nao meendaga gũgatua Zakaria o ta ithe.

60 No nyina akiuga atĩrĩ, “Aaca! Gegũtuuo Johana.”

61 Nao andũ makĩmwĩra atĩrĩ, “Gũtakĩrĩ mũndũ wa nyũmba yanyu wĩtagwo ũguo!”

62 Magĩcooka makĩarĩria ithe wa kaana kau na mooko makĩmũũria rĩĩtwa rĩrĩa eendaga gatuuo.

63 Naake Zakaria akĩũria aheeo kabaaũ ga kwandĩkĩra akĩandĩka atĩrĩ, “Rĩĩtwa rĩako nĩ Johana.” Nao andũ oothe makĩmaka mũno.

64 O hĩndĩ ĩyo Zakaria akĩhota kwaria rĩngĩ akĩambĩrĩria gũkumia Ngai.

65 Nao andũ oothe arĩa maarigainie makĩiyũrwo nĩ guoya, naguo ũhoro wa maũndũ macio moothe ũkĩhunja bũrũri wa irĩma wothe wa Judea.

66 Mũndũ o wothe waiguaga ũhoro ũcio nĩeciiragia na akeyũria atĩrĩ, “Kaĩ kaana gaaka gagaatuĩka ũũ?” Tondũ nĩkwonekaga wega atĩ hinya wa Mwathani warĩ hamwe nako.

Ũrathi wa Zakaria

67 Hĩndĩ ĩyo Zakaria ithe wa kaana kau, akĩiyũrwo nĩ Roho Mũtheru akĩratha akiuga atĩrĩ:

68 “Mwathani Ngai wa Isiraeli arokumio!

Tondũ nĩateithĩĩtie andũ aake, akamakũũra.

69 Nĩatũheete mũhonokia mũnene,

ũrĩa uumĩĩte rũciaroinĩ rwa Daudi ndungata yake,

70 o ta ũrĩa eeranĩire kuuma tene na tũnua twa anabii aake atheru,

71 atĩ nĩagaatũhonokia kuuma kũrĩ thũ ciitũ,

na kuuma mookoinĩ ma andũ oothe arĩa matũmeneete.

72 Nĩoigire atĩ nĩakaiguĩra maithe maitũ tha,

na aririkane kĩrĩĩkanĩro gĩake gĩtheru.

73 Nĩerĩire ithe witũ Aburahamu na mwĩhĩtwa

74 atĩ nĩagaatũhonokia kuuma mookoinĩ ma thũ ciitũ,

na atwĩtĩkĩrie tũmũtungatagĩre tũtarĩ na guoya,

75 tũrĩ athingu na tũrĩ atheru mbere yake,

matukũ moothe marĩa tũgũtũũra muoyo.

76 “Nawe kaana gaaka, nĩũgeetagwo mũnabii wa Ngai Ũrĩa Wĩ Igũrũ Mũno.

Nĩũgaathiĩ mbere ya Mwathani kũmũthondekagĩra njĩra ciake.

77 Ũgaathiĩ kwĩra andũ aake atĩ nĩmekũhonokio

na ũndũ wa kwoherwo meehia maao.

78 Ngai witũ e tha na nĩ mũkirĩrĩria.

Nĩagaatũma tũthererwo nĩ ũtheri wa ũhonokio,

79 uume igũrũ ũtherere andũ oothe

arĩa matũũraga ndumainĩ na kĩĩruruinĩ gĩa gĩkuũ,

na acookie magũrũ maitũ njĩrainĩ ya thaayũ.”

80 Nako kaana kau gagĩgĩkũra, gakĩgĩaga na hinya ngoro. Naake aatũũrire werũinĩ kinya mũthenya ũrĩa eyumĩririe kũrĩ andũ a Isiraeli.

Gũciarwo kwa Jesũ

1 Na rĩĩrĩ, matukũinĩ macio mũthamaki wetagwo Augusito nĩathanire atĩ andũ oothe thĩinĩ wa ũthamaki wothe matarwo.

2 Gũtaranwo kũu nĩkuo kwarĩ kwa mbere gwĩkwo rĩrĩa Kuirinio aarĩ barũũthi wa Siria.

3 O mũndũ nĩagĩthiire kwĩyandĩkithia o itũũrainĩ rĩake kĩũmbe.

4 O naake Josefu nĩambatire akiuma itũũra rĩa Nazarethi, bũrũriinĩ wa Galili, agĩthiĩ itũũra rĩa Bethilehemu bũrũriinĩ wa Judea, kũrĩa mũthamaki Daudi aaciarĩirwo. Aathiire kuo nĩ ũndũ aarĩ wa nyũmba na rũciaro rwa Daudi.

5 Aathiire kwĩyandĩkithia hamwe na Mariamu, mũirĩĩtu ũrĩa oorĩĩtie. Hĩndĩ ĩyo Mariamu aarĩ na nda.

6 Me kũu Bethilehemu-rĩ, hĩndĩ ya Mariamu ya kũheeo mwana ĩgĩkinya.

7 Naake agĩgĩciara kahĩĩ gaake ka irigithaathi, agĩkooha na cuka, agĩgakomia mũharatĩinĩ, nĩ amu gũtiarĩ na handũ mangĩakomire mũkaawainĩ.

Arĩithi na araika

8 Nakuo kũu bũrũriinĩ ũcio nĩkwarĩ na arĩithi maikaire werũinĩ, makĩrangĩra mahiũ maao.

9 Mũraika wa Mwathani akĩmoimĩrĩra, naguo riiri wa Ngai ũkĩmatherera mĩena yothe, nao magĩĩtigĩra mũno.

10 Naake mũraika ũcio akĩmeera atĩrĩ, “Tigaai gwĩtigĩra! Njũkĩĩte kũmũreehere ũhoro mwega, ũrĩa ũgũtũma andũ oothe makene mũno!

11 Ũtukũ wa ũũmũũthĩ, thĩinĩ wa itũũra rĩa Daudi nĩmũciarĩirwo mũhonokia, nĩ we Kristũ Mwathani!

12 Naguo ũhoro ũcio mũrĩũmenya na njĩra ĩno: nĩmũrĩona gakenge karigiicĩirio cuka, na gagakomio mũharatĩinĩ.”

13 Na rĩĩrĩ, ihinda o rĩu mbũtũ nene ya araika ĩkĩoneka ĩ hamwe na mũraika ũcio, nao makĩambĩrĩria gũkumia Ngai makiugaga atĩrĩ:

14 “Ngai ũrĩa ũrĩ igũrũ mũno arakumio,

nakuo thĩ kũrogĩa na thaayũ

gatagatĩinĩ ka andũ arĩa mamũkenagia!”

15 Rĩrĩa araika maambatire magĩcooka igũrũ magĩtiga arĩithi acio-rĩ, nao makĩĩrana atĩrĩ, “Nĩtũthiĩi Bethilehemu tũkeyonere ũndũ ũcio Mwathani atũmenyithia.”

16 Magĩgĩthiĩ mahiũhĩĩte, magĩkora Mariamu na Josefu, na makĩona gakenge gakomeetio mũharatĩinĩ.

17 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maakoonire, makĩĩra nyina na ithe ũrĩa mũraika oigĩĩte ũhoro wako.

18 Nao arĩa oothe maiguire ũrĩa arĩithi acio moigire makĩgega.

19 Nowe Mariamu agĩikara akĩririkanaga maũndũ macio moothe na akameciiragia na ngoro.

20 Nao arĩithi magĩcooka kũrĩ mahiũ maao, makĩgoocaga na magĩkumagia Ngai nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa moothe mooneete na makaigua; maũndũ macio moothe maahaanaga o ta ũrĩa mũraika aameerĩĩte.

Jesũ gũtuuo rĩĩtwa

21 Na rĩĩrĩ, mĩthenya ĩnaana yahinga, kaana kau gakĩruithio na gagĩĩtwo Jesũ. Rĩĩtwa rĩu norĩo mũraika aakaheete o mbere nyina atarĩ aagĩa nda yako.

Jesũ gũtwarwo Hekaarũinĩ

22 Na rĩĩrĩ, ihinda nĩrĩakinyire rĩa Josefu na Mariamu rĩa kũruta igongoona rĩa gũtherio, o ta ũrĩa Watho wa Musa wathanĩĩte. Kwoguo magĩgĩtwara Jesũ Jerusalemu nĩguo magakaneane kũrĩ Mwathani.

23 Meekire ũguo kũringana na ũrĩa kwandĩkĩĩtwo Wathoinĩ wa Mwathani atĩ, “Kahĩĩ o goothe ka irigithaathi no nginya kamũragĩrwo Mwathani.”

24 O na ningĩ nĩmaathiaga kũrutĩra Ngai igongoona rĩa ndirahũgĩ igĩrĩ kana tũtutuura twĩrĩ, kũringana na watho wa Mwathani.

25 Hĩndĩ ĩyo nĩkwarĩ na mũndũ watũũraga Jerusalemu wetagwo Simeoni. Mũndũ ũcio aarĩ mũthingu na nĩatĩĩĩte Ngai, na aatũire eetereire ũhonokio wa andũ a Isiraeli. Roho Mũtheru aarĩ hamwe naake,

26 na nĩamũmenyithĩĩtie atĩ ndagaakua atooneete Mesia ũrĩa weranĩirwo nĩ Mwathani.

27 Simeoni nĩathiire Hekaarũinĩ atongoreetio nĩ Roho Mũtheru. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa aciari a kaana kau ti Jesũ maagatwarire kũu Hekaarũ nĩ geetha mahingie ũrĩa Watho woigĩĩte,

28 Simeoni agĩkooya, agĩcookeria Ngai ngaatho akiuga atĩrĩ:

29 “Rĩu, Mwathani, nĩũkũreka ndungata yaku ĩkue na thaayũ,

tondũ nĩũhingĩĩtie kĩĩranĩro gĩaku kĩrĩa wamĩĩrĩire.

30 Nĩ amu maitho maakwa nĩmeyoneire ũhonokio waku,

31 ũrĩa ũthondekeete andũ oothe me ho,

32 nĩguo ũtheri wa kũguũrĩria andũ a ndũũrĩrĩ ciothe wendi waku,

na wa kũreehe ũkumio kũrĩ andũ aaku a Isiraeli.”

33 Na rĩĩrĩ, ithe na nyina wa Jesũ nĩmaagegire nĩ ũndũ wa maũndũ macio Simeoni oigire maakoniĩ Jesũ.

34 Naake Simeoni akĩmaraathima, agĩcooka akĩĩra nyina Mariamu atĩrĩ, “Mwana ũyũ athuurĩĩtwo nĩ Ngai nĩguo aanange na ahonokie andũ aingĩ thĩinĩ wa Isiraeli. Nĩagaakorwo arĩ kĩmenyithia kuuma kũrĩ Ngai, kĩrĩa andũ aingĩ makaaria maũndũ mooru igũrũ wakĩo,

35 nacio hitho ciao ikĩmenyeke. Nakĩo kĩeha, kĩhaana ta rũhiũ rwa njora rũnoore, nĩgĩgaatheeca ngoro yaku.”

36 Na rĩĩrĩ, o kũu nĩkwarĩ na mũtumia wa ndigwa mũkũrũ mũno warĩ mũnabii wetagwo Ana, mwarĩ wa Fanueli, wa mũhĩrĩga wa Asheri. Arĩĩkia kũhika aikarire na mũthuuriwe o mĩaka mũgwanja tu,

37 mũthuuriwe agĩcooka agĩkua. Hĩndĩ ĩyo aarĩ na mĩaka mĩrongo ĩnaana na ĩna. Ndarĩ hingo oimaga Hekaarũinĩ; aatũũraga athaathayagia Ngai ũtukũ na mũthenya, akĩĩhingaga na akĩhooyaga.

38 O hĩndĩ ĩyo mũtumia ũcio agĩkinya, agĩcookeria Ngai ngaatho na akĩaria ũhoro wa kaana kau kũrĩ andũ oothe arĩa maatũire meetereire Ngai ahonokie Jerusalemu.

Gũcooka Nazarethi

39 Hĩndĩ ĩrĩa Mariamu na Josefu maarĩĩkirie gwĩka maũndũ moothe kũringana na watho wa Mwathani, magĩcooka itũũrainĩ rĩao rĩa Nazarethi bũrũriinĩ wa Galili.

40 Nako kaana kau gagĩkũra na gakĩgĩa na hinya; kaiyũrĩĩtwo nĩ ũũgĩ, na wega wa Ngai warĩ hamwe nako.

Jesũ Hekaarũinĩ

41 Na rĩĩrĩ, o mwaka aciari a Jesũ nĩmaathiaga Jerusalemu gũkũngũĩra thigũkũ ya Bathaka.

42 Jesũ arĩĩkia kũhingia mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ-rĩ, nĩmaathiire naake Jerusalemu, o ta ũrĩa maamenyereete gwĩka.

43 Rĩrĩa Bathaka yathirire, makĩambĩrĩria rũgendo rwao rwa kũinũka, no kamwana kau ti Jesũ gagĩtigwo Jerusalemu. Aciari aako matiamenyire ũndũ ũcio;

44 meeciiragia kaarĩ o gĩkundiinĩ kĩa andũ a kwao. Na rĩĩrĩ, mathiĩte rũgendo rwa mũthenya mũgima nĩrĩo maambĩrĩirie gũgacaria gatagatĩinĩ ka andũ aao na araata.

45 Rĩrĩa maakaagire o biũ, magĩcooka kinya Jerusalemu, o magĩgacaragia.

46 Thuutha wa mĩthenya ĩtatũ nĩguo maakoonire Hekaarũinĩ, gaikarĩĩte thĩ hamwe na arutani a Ayahudi, kamathikĩrĩirie gakĩmooragia ciũria.

47 Andũ oothe arĩa maagathikĩrĩirie nĩmaagegaga nĩ ũndũ wa ũũgĩ wa macookio maako.

48 Rĩrĩa aciari aako maakoonire makĩmaka, naake nyina agĩkooria atĩrĩ, “Mũũriũ, nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte ũtwĩke ũũ? Niĩ na thooguo tũkoreetwo na kĩeha mũno tũgĩgũcaria.”

49 Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩratũma mũnjarie? Kaĩ mũtooĩ atĩ nĩnjagĩrĩirwo nĩ gũkorwo ndĩ nyũmbainĩ ya Awa?”

50 No rĩĩrĩ, nyina na ithe matiamenyire ũrĩa aamacookeirie.

51 Naake Jesũ agĩgĩcooka nao Nazarethi, na nĩamaathĩkagĩra. Naake nyina no aigaga maũndũ macio moothe ngoroinĩ yake.

52 Naake Jesũ agĩgĩkũra akĩũhigaga, akĩendagwo nĩ Ngai o hamwe na andũ.

Mahunjio ma Johana Mũbatithania

1 Na rĩĩrĩ, mwakainĩ wa ikũmi na ĩtaano wa wathani wa mũthamaki Tiberio ũthamakiinĩ wa Aroma, Ponitio Pilato nĩ we warĩ barũũthi wa Judea, naake Herode aathanaga Galili, naake mũrũ wa nyina Filipu nĩ we wathanaga mabũrũriinĩ ma Iturea na Turakoniti, naake Lisania agaathana Abilene,

2 nao Anasi na Kaiafa nĩ o maarĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene. Hĩndĩ ĩyo kiugo kĩa Ngai gĩgĩkinyĩra Johana mũrũ wa Zakaria arĩ werũinĩ.

3 Kwoguo Johana agĩthiĩ akĩhunjagia bũrũriinĩ wothe ũrĩa wakuhĩrĩirie rũũĩ rwa Jorodani, akiugaga atĩrĩ, “Mwĩrireei meehia maanyu, na mũbatithio, na nĩmũkuoherwo meehia maanyu.”

4 Eekire ũguo kũringana na ũrĩa handĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩa mũnabii Isaia atĩ:

“Kwĩ mũgambo wa mũndũ ũranĩrĩra werũinĩ akoiga atĩrĩ:

‘Haarĩriai njĩra ya Mwathani;

na mũrũngarie tũcĩra twake!

5 Mĩkuru yothe nĩĩkaiyũrio,

nacio irĩma ciothe na ithũngũri ciigananio.

Njĩra ciothe itarĩ nũngarũ nĩikaarũngario,

na iria itarĩ njaraganu ciaraganio.

6 Andũ oothe nĩmakoona ũhonokio wa Ngai!’ ”

7 Na rĩĩrĩ, andũ aingĩ nĩmaathiire kũrĩ Johana akamabatithie, naake akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ ciana ici cia nduĩra! Nũũ ũmwĩrĩĩte atĩ no mũhote kũũrĩra maraakara marĩa makirie gũũka?

8 Ĩkaai ciĩko cia kuonania atĩ nĩmwĩrirĩĩte meehia maanyu, na mũtikaae kwĩĩra na ngoro atĩrĩ, ‘Ithe witũ nĩ Aburahamu!’ Nĩ gũkorwo ngũmwĩra atĩ, Ngai no ahote gũtũma mahiga maya matuĩke ciana cia Aburahamu!

9 Na rĩu ithanwa nĩrĩhaarĩrie rĩa gũtema mũtĩ o gĩtinainĩ; mũtĩ o wothe ũtaciaraga maciaro meega ũrĩtemagwo ũgaikio mwakiinĩ.”

10 Nao andũ makĩmũũria atĩrĩ, “Tũgũgĩĩka atĩa rĩu?”

11 Naake Johana akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ wĩ na nguo igĩrĩ nĩahe ĩmwe ũrĩa ũtarĩ, na mũndũ wĩ na irio nĩagaĩre ũrĩa ũtarĩ.”

12 Nao eetia a mbeeca cia igooti magĩũka kũbatithio, makĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, ithuĩ na ithuĩ tũgwĩka atĩa?”

13 Naake akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Mũtikaae kũũnganagia mbeeca nyingĩ gũkĩra iria watho ũmwĩtĩkĩrĩĩtie.”

14 Nacio thigari ikĩmũũria atĩrĩ, “Ĩ ithuĩ na ithuĩ tũgwĩka atĩa?”

Naake agĩcicookeria agĩciĩra atĩrĩ, “Mũtigatuunyage mũndũ o wothe mbeeca ciake na hinya kana na ũndũ wa kũmũigĩrĩra kĩgeenyo. Ningĩ iganagwoi nĩ mũcaara wanyu.”

15 Na rĩĩrĩ, tondũ wa mwĩhoko ũrĩa andũ maarĩ naguo, magĩkĩambĩrĩria kwĩyũria na ngoro kana hiihi Johana aarĩ Mesia.

16 Naake Johana agĩkĩmeera oothe atĩrĩ, “Niĩ ndĩramũbatithia na maaĩ, no nĩkũrĩ mũndũ mũnene kũrĩ niĩ ũgũũka, ũrĩa o na niĩ itaagĩrĩirwo nĩkuohora ndigi cia iraatũ ciake. We arĩmũbatithagia na Roho Mũtheru na mwaki.

17 Na rĩĩrĩ, e na gĩcungi gĩake gĩa gũcunga ngano, eeherie ngano amĩige makũmbĩ, namo mahuti amacine na mwaki ũtahoraga.”

18 Johana nĩakĩhunjirie Ũhoro ũrĩa Mwega na njĩra nyingĩ agĩthaithaga andũ magarũrĩre mĩthiĩre yao.

19 No rĩĩrĩ, Johana nĩatetirie Herode, ũrĩa warĩ mũthamaki, nĩ ũndũ wa kũhikia Herodia, mũtumia wa mũrũ wa nyina, o na nĩ ũndũ wagwĩka maũndũ mangĩ maingĩ ma waganu.

20 Naake Herode agĩgĩĩka ũndũ mũũru makĩria; akĩnyiita Johana, akĩmũikia njeera.

Jesũ kũbatithio

21 Na rĩĩrĩ, andũ oothe marĩĩkia kũbatithio, o naake Jesũ akĩbatithio. Rĩrĩa aahooyaga, igũrũ rĩkĩhingũka,

22 naake Roho Mũtheru agĩikũrũka igũrũ rĩake e na mwĩrĩ wahaanaga ta wa ndutuura. Naguo mũgambo ũkiuma igũrũ ũkiuga atĩrĩ, “Wee nĩ we Mũrũ wakwa nyendeete; nĩngenaga mũno nĩ we.”

Ndĩra cia Rũruka rwa Jesũ Kristũ

23 Na rĩĩrĩ, Jesũ akĩambĩrĩria wĩra wake aarĩ wa mĩaka ta mĩrongo ĩtatũ. Kũringana na ũrĩa andũ meeciiragia, Jesũ aarĩ mũrũ wa Josefu, mũrũ wa Heli,

24 mũrũ wa Mathati, mũrũ wa Lawi, mũrũ wa Meliki, mũrũ wa Janai, mũrũ wa Josefu,

25 mũrũ wa Matathia, mũrũ wa Amosi, mũrũ wa Nahumu, mũrũ wa Shealitieli,

26 mũrũ wa Maathi, mũrũ wa Matathia, mũrũ wa Semeini, mũrũ wa Joseki, mũrũ wa Joda,

27 mũrũ wa Joanani, mũrũ wa Resa, mũrũ wa Zerubabeli, mũrũ wa Shealitieli, mũrũ wa Neri,

28 mũrũ wa Meliki, mũrũ wa Adi, mũrũ wa Kosama, mũrũ wa Elimadami, mũrũ wa Eri,

29 mũrũ wa Joshua, mũrũ wa Eliezeri, mũrũ wa Jorimu, mũrũ wa Mathati, mũrũ wa Lawi,

30 mũrũ wa Simeoni, mũrũ wa Juda, mũrũ wa Josefu, mũrũ wa Jonamu, mũrũ wa Eliakimu,

31 mũrũ wa Melea, mũrũ wa Mena, mũrũ wa Matatha, mũrũ wa Nathani, mũrũ wa Daudi,

32 mũrũ wa Jesii, mũrũ wa Obedi, mũrũ wa Boazu, mũrũ wa Salimoni, mũrũ wa Nahashoni,

33 mũrũ wa Aminadabu, mũrũ wa Adimini, mũrũ wa Aruni, mũrũ wa Hezironi, mũrũ wa Perezu, mũrũ wa Juda,

34 mũrũ wa Jakubu, mũrũ wa Isaaka, mũrũ wa Aburahamu, mũrũ wa Tera, mũrũ wa Nahori,

35 mũrũ wa Serugu, mũrũ wa Reu, mũrũ wa Pelegi, mũrũ wa Eberi, mũrũ wa Shela,

36 mũrũ wa Kainani, mũrũ wa Arifakishadi, mũrũ wa Shemu, mũrũ wa Noa, mũrũ wa Lameki,

37 mũrũ wa Methusela, mũrũ wa Enoku, mũrũ wa Jaredi, mũrũ wa Mahalaleli, mũrũ wa Kenani,

38 mũrũ wa Enoshu, mũrũ wa Sethu, mũrũ wa Adamu, mũrũ wa Ngai.

Jesũ kũgerio

1 Naake Jesũ akiuma kũu rũũĩinĩ rwa Jorodani aiyũrĩĩtwo nĩ Roho Mũtheru. Naake Roho ũcio akĩmũtongoria akĩmũtwara werũinĩ,

2 kũrĩa aageririo nĩ Mũcuukani matukũ mĩrongo ĩna. Na rĩĩrĩ, ndarĩ kĩndũ aarĩaga matukũ macio moothe; kwoguo matukũ macio magĩthira aarĩ mũhũũtu.

3 Naake Mũcuukani akĩmwĩra atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩ we Mũrũ wa Ngai-rĩ, atha ihiga rĩĩrĩ rĩtuĩke irio.”

4 Naake Jesũ akĩmĩcookeria atĩrĩ, “Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, ‘To irio ciiki ingĩtũũria mũndũ muoyo!’ ”

5 Ningĩ Mũcuukani agĩtwara Jesũ handũ igũrũ, na kwa ihinda iniini mũno akĩmuonia moothamaki moothe ma thĩ,

6 akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩngũkũhe wathani na riiri wa moothamaki maya moothe, amu nĩnengereetwo moothe na no ndĩmahe mũndũ o wothe ingĩenda.

7 Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, ũngĩthaathaiya, moothe megũtuĩka maaku.”

8 Naake Jesũ akĩmĩcookeria atĩrĩ, “Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, ‘Thaathayagia Mwathani Ngai waku na ũmũtungatagĩre o we wiki!’ ”

9 Ningĩ Mũcuukani agĩcooka akĩmũtwara Jerusalemu, akĩmũhaicia gathũrũmũndũinĩ ka Hekaarũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩ we Mũrũ wa Ngai-rĩ, wĩgũithie thĩ kuuma haaha,

10 nĩ ũndũ Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, ‘Ngai nĩagaatha araika aake makũgitĩre.’

11 O na ningĩ nĩmoigĩĩte atĩrĩ, ‘Nĩmagaakwanĩrĩria na mooko maao nĩ geetha ndũkaagũthwo kũgũrũ nĩ ihiga.’ ”

12 No Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “O Maandĩko macio nĩmoigĩĩte atĩrĩ, ‘Ndũkaanagerie Mwathani Ngai waku.’ ”

13 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Mũcuukani arĩĩkirie kũgeria Jesũ na njĩra ciothe, agitigana naake kwa ihinda.

Jesũ kwambĩrĩria wĩra wake Galili

14 Naake Jesũ agĩcooka bũrũriinĩ wa Galili, e na hinya wa Roho Mũtheru. Nayo ngumo yake ĩkĩiyũra bũrũri ũcio wothe.

15 Naake akĩrutana thunagogiinĩ, nao andũ oothe makĩmũkumia.

Jesũ kũregwo Nazarethi

16 Na rĩĩrĩ, Jesũ nĩathiire Nazarethi kũrĩa aarereirwo, na mũthenya wa Thabatũ agĩthiĩ thunagogi, o ta ũrĩa aamenyereete gwĩka. Naake agĩkĩrũũgama na igũrũ gũthooma Maandĩko.

17 Akĩnengerwo ibuku rĩa mũnabii Isaia, akĩhingũra harĩa handĩkĩĩtwo atĩrĩ,

18 “Roho wa Mwathani arĩ hamwe na niĩ,

nĩ ũndũ nĩathuurĩĩte ndeehe Ũhoro ũrĩa Mwega kũrĩ andũ arĩa athĩĩni,

Nĩandũmĩĩte thiĩ ngahunjĩrie arĩa mooheetwo atĩ nĩmarekererio,

na ngahunjie ũhoro wa atumuumu gũcooka kuona,

na ngoohorithie arĩa mahinyĩrĩirio.

19 Ningĩ nĩandũmĩĩte ngaanĩrĩre atĩ ihinda nĩikinyu

rĩa Mwathani kũhonokia andũ aake.”

20 Jesũ agĩcooka akĩhinga ibuku, akĩrĩnengera ndungata, agĩikara thĩ. Nao andũ oothe arĩa maarĩ kũu thunagogiinĩ makĩmũrora,

21 naake akĩmeera atĩrĩ, “Maandĩko macio ũũmũũthĩ ũyũ nĩmahinga, o ta ũguo mwaigua magĩthoomwo.”

22 Na rĩĩrĩ, andũ oothe nĩmaamũganire na makĩgegio nĩ mĩario mĩega iria aaragia. Nao magĩkĩũrania atĩrĩ, “Githĩ ũyũ ti mũrũ wa Josefu?”

23 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Nĩnjũũĩ na ma nĩmũkũngwetera thimo ĩrĩa yugaga atĩrĩ, ‘Ndagĩtaarĩ, amba wĩthondeke wee mwene.’ O na nĩnjũũĩ nĩmũkũnjĩĩra njĩke gũũkũ itũũrainĩ riitũ maũndũ marĩa mwaiguire atĩ nĩndeekire itũũrainĩ rĩa Kaperinaumu.

24 Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, ‘Mũnabii ndaamũkagĩrwo kwao.’ ”

25 Ningĩ akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ ũhoro wa ma atĩ hĩndĩ ya Elija bũrũri wa Isiraeli warĩ na atumia aingĩ a ndigwa, hĩndĩ ĩrĩa gwaikarire mĩaka ĩtatũ na nuthu gũtarĩ kwoira. Hĩndĩ ĩyo nĩkwagĩire na ng’aragu nene mũno bũrũriinĩ wothe.

26 O na gwatuĩka ũguo, Elija ndatũmirwo kũrĩ mũndũ ũngĩ tiga kũrĩ o mũtumia ũmwe wa ndigwa waikaraga itũũrainĩ rĩa Zarefathu bũrũriinĩ wa Sidoni.

27 Ningĩ, thĩinĩ wa bũrũri wa Isiraeli kwarĩ na andũ aingĩ maarũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi hĩndĩ ya mũnabii ũrĩa wetagwo Elisha; no rĩĩrĩ, gũtirĩ o na ũmwe wahonirio tiga o Naamani ũrĩa warĩ Mũsiria.”

28 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa andũ arĩa maarĩ thunagogiinĩ maiguire ũguo, makĩraakara mũno.

29 Magĩgĩũkĩra, makĩmũkururia kuuma kũu itũũrainĩ, makĩmũtwara kĩrĩma igũrũ kĩrĩa itũũra rĩu rĩao rĩakĩĩtwo makĩenda kũmũikia na kũu kĩharũrũkainĩ.

30 No Jesũ akĩgerera gatagatĩinĩ kaao agĩĩthiĩra.

Mũndũ warĩ na ngoma

31 Naake Jesũ agĩcooka agĩthiĩ Kaperinaumu, itũũra rĩarĩ bũrũriinĩ wa Galili, akĩrutana kuo mũthenya wa Thabatũ.

32 Andũ oothe nĩmaagegire nĩ ũndũ wa ũrĩa aarutanaga, nĩ ũndũ mũrutanĩre wake warĩ na ũhoti.

33 Na rĩĩrĩ, kũu thunagogiinĩ nĩkwarĩ mũndũ warĩ na ngoma. Mũndũ ũcio agĩkaya akiuga atĩrĩ,

34 “Aa! Jesũ wa Nazarethi, ũkwenda atĩa na ithuĩ? Ũũkĩĩte gũtũniina? Nĩnjũũĩ wee wĩ ũ: wĩ mũrekio mũtheru wa Ngai!”

35 No rĩĩrĩ, Jesũ agĩatha ngoma ĩyo akĩmĩĩra atĩrĩ, “Kira na uume thĩinĩ wake!” Nayo ngoma ĩyo ĩgĩtungumania mũndũ ũcio hau thĩ mbere yao, ĩgĩcooka ĩkiuma na ndĩmũgere ngero.

36 Nao andũ oothe makĩgega makĩũrania atĩrĩ, “Kaĩ ciugo icio ihaana atĩa? Mũndũ ũyũ, arĩ na ũhoti na hinya; araatha ngoma agaciĩra itige mũndũ na ikamũtiga.”

37 Nayo ngumo ya Jesũ ĩgĩkĩhunja matũũrainĩ moothe marĩa maarĩ hakuhĩ.

Jesũ kũhonia andũ aingĩ

38 Naake Jesũ akiuma kũu thunagogiinĩ, agĩthiĩ mũciĩ gwa Simoni. Na rĩĩrĩ, nyina wa mũtumia wa Simoni aarĩ mũrũaru mũrimũ wa kũhiũha mwĩrĩ, nao magĩkĩĩra Jesũ ũhoro wake.

39 Naake Jesũ agĩthiĩ akĩrũũgama hakuhĩ naake, agĩatha mũrimũ ũcio uume thĩinĩ wake, naguo ũkiuma. Na rĩĩrĩ, ihinda o rĩu mũtumia ũcio agĩũkĩra akĩambĩrĩria kũmatungata.

40 Rĩrĩa riũa rĩathũaga, andũ oothe arĩa maarĩ na andũ maarũarĩĩte mĩrimũ mwanya mwanya makĩmareehe kũrĩ Jesũ, naake akĩmaigĩrĩra mooko, akĩmahonia.

41 O nacio ngoma nĩcioimire thĩinĩ wa andũ aingĩ ikĩanagĩrĩra ikoiga atĩrĩ, “Wee ũrĩ Mũrũ wa Ngai!”

No rĩĩrĩ, Jesũ agĩatha ngoma icio na ndaigana gũciĩtĩkĩria ciarie, tondũ nĩcioĩ atĩ we aarĩ Mesia.

Jesũ kũhunjia thunagogiinĩ

42 Na rĩĩrĩ, kwarooka gũkĩa Jesũ akiuma kũu, agĩthiĩ handũ hataarĩ na andũ. Nao andũ makĩmũcaria, nginya makĩmuona, makĩgeria kũmũgirĩrĩria ndakoime kũu.

43 No we akĩmeera atĩrĩ, “Nĩnjagĩrĩirwo nĩkũhunjia Ũhoro Ũrĩa Mwega wa Ũthamaki wa Ngai matũũrainĩ marĩa mangĩ o namo, nĩ ũndũ ũguo nĩguo Ngai aandũmire njũke njĩke.”

44 Kwoguo agĩgĩthiĩ akĩhunjagia thunagogiinĩ cia bũrũri wothe wa Judea.

Jesũ gwĩta arutwo a mbere

1 Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Jesũ aarũũgamĩĩte hũgũrũrũinĩ cia iria rĩa Genesareti, nao andũ nĩmaahatĩkanaga mamũkuhĩrĩrie nĩguo maigue Ũhoro wa Ngai.

2 Naake Jesũ akĩona tũtarũ twĩrĩ hau hũgũrũrũinĩ cia iria, no eene tuo nĩmoimĩĩte tũtarũinĩ tũu na nĩgũthambia maathambagia ngara ciao cia gũtega thamaki.

3 Na rĩĩrĩ, Jesũ agĩtoonya gatarũinĩ kamwe ka mũndũ wetagwo Simoni, akĩmũũria agatwaratware haniini koime hũgũrũrũinĩ. Naake Jesũ agĩikara thĩ gatarũinĩ kau akĩambĩrĩria kũruta kĩrĩndĩ.

4 Naake arĩĩkia kwaria akĩĩra Simoni atĩrĩ, “Twaratwara gatarũ na kũũrĩa ndiainĩ harĩa hariku, mũcooke mũrekie ngara cianyu mũtege thamaki.”

5 Naake Simoni akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, tũraire tũgĩtega ũtukũ wothe na gũtirĩ kĩndũ tũnyiitire. No ũngĩkiuga ũguo-rĩ, nĩngũikia ngara.”

6 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa meekire ũguo aameerire, makĩnyiita thamaki nyingĩ mũno o nginya ngara ciao ikĩenda gũtuĩka.

7 Magĩkĩheneria andũ arĩa maarutithanagia wĩra nao arĩa maarĩ gatarũinĩ kau kangĩ mooke mamateithie. Nao magĩgĩũka, magĩĩkĩra thamaki tũtarũinĩ twerĩ tũkĩiyũra biũ, o nginya tũkĩambĩrĩria kũũrĩra.

8 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Simoni Petero oonire ũguo, agĩturia maru mbere ya Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ehera harĩ niĩ, Mwathani! Niĩ ndĩ mũndũ mwĩhia!”

9 Atĩrĩĩrĩ, Simoni hamwe na arĩa maarĩ nao nĩmaagegire nĩ ũndũ wa ũingĩ wa thamaki iria maanyiitĩĩte.

10 O nao aariũ a Zebedi, nĩ o Jakubu na Johana, arĩa maarutithanagia wĩra na Simoni nĩmaagegire. Naake Jesũ agĩkĩĩra Simoni atĩrĩ, “Tiga gwĩtigĩra; kuuma ũũmũũthĩ ũgũcooka gũtega andũ.”

11 Na rĩĩrĩ, marĩĩkia kũguucia tũtarũ, kinya hũgũrũrũinĩ cia iria, magĩtiga indo ciothe, makĩrũmĩrĩra Jesũ.

Jesũ kũhonia mũndũ warũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi

12 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe Jesũ aarĩ itũũrainĩ rĩmwe rĩarĩ na mũndũ warũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi. Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũcio oonire Jesũ, akĩĩgũithia mbere yake, akĩmũthaitha akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ũngĩenda, no ũtherie!”

13 Naake Jesũ agĩtambũrũkia guoko, akĩmũhuutia, akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩngwenda, thera!” O rĩmwe mũndũ ũcio agĩthirwo nĩ mũrimũ ũcio.

14 Naake Jesũ akĩmũkaania akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũkeere mũndũ o na ũmwe; thiĩ ũkarorwo nĩ mũthĩnjĩri Ngai, ũcooke ũrute igongoona rĩa gũtherio kũringana na ũrĩa Musa aathanire, rĩa kũmenyithia andũ oothe atĩ wĩ mũhonu.”

15 Na rĩĩrĩ, ngumo ya Jesũ no gũthiĩ yathiaga o na mbere kũhunja kũndũ guothe, na andũ aingĩ nĩmookaga kũmũthikĩrĩria na kũhonio mĩrimũ yao.

16 No Jesũ nĩathiaga kũndũ kũrĩa gũtaakoragwo na andũ, akahoera Ngai kuo.

Jesũ kũhonia mũndũ wakuĩte ciĩga

17 Mũthenya ũmwe Jesũ nĩkũrutana aarutanaga, naho hau aarutanagĩra hagĩkorwo harĩ na Afarisai amwe na arutani a Watho maikarĩĩte thĩ, moimĩĩte matũũrainĩ moothe ma Galili na Judea na Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, hinya wa Mwathani wa kũhonania warĩ hamwe na Jesũ.

18 Nao andũ amwe magĩũka makuuĩĩte na ũrĩrĩ mũndũ warĩ mũrũaru mũrimũ wa gũkua ciĩga, makĩgeria kũmũtoonyia nyũmba mamũige mbere ya Jesũ.

19 No rĩĩrĩ, nĩ ũndũ wa ũrĩa andũ maarĩ aingĩ makĩaga gwa kũmũtoonyeria. Nĩ ũndũ ũcio, makĩmũhaicia nyũmba igũrũ, magĩtharũria maturubaarĩ hakĩgĩa mwanya, makĩmũikũrũkĩria ho na ũrĩrĩ wake, makĩmũiga gatagatĩinĩ ka andũ o mbere ya Jesũ.

20 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ oonire ũrĩa andũ acio meetĩkĩĩtie, akĩĩra mũndũ ũcio atĩrĩ, “Mũraata wakwa, nĩwoherwo meehia maaku.”

21 Nao arutani a Watho na Afarisai makĩambĩrĩria kũũrania atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ nũũ ũraruma Ngai? Nũũ ũngĩhota kuohanĩra meehia tiga o Ngai wiki?”

22 Naake Jesũ akĩmenya ũrĩa meeciiragia akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩratũma mwĩciirie maũndũ ta macio ngoroinĩ cianyu?

23 Nĩ ũndũ ũrĩkũ mũhũthũ; kuuga, ‘Nĩwoherwo meehia maaku’ kana ‘Ũkĩra wĩtware?’

24 Nĩngũmuonia atĩ Mũrũ wa Mũndũ e na ũhoti gũũkũ thĩ wa kuohanĩra meehia.” Agĩkĩĩra mũndũ ũcio warĩ mũrũaru mũrimũ wa gũkua ciĩga atĩrĩ, “Ndakwĩra atĩrĩ, ũkĩra woe ũrĩrĩ waku ũinũke!”

25 Naake mũndũ ũcio akĩrũũgama o rĩmwe andũ oothe mamwĩroreire, akĩoya ũrĩrĩ ũrĩa aakomeire akĩinũka akĩgoocaga Ngai.

26 Nao andũ oothe makĩgega, makĩambĩrĩria kũgooca Ngai maiyũrĩĩtwo nĩ guoya makiugaga atĩrĩ, “Kaĩ ũũmũũthĩ nĩtweyonera maũndũ ma magegania-ĩ!”

Jesũ gwĩta Lawi

27 Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩĩkia gwĩka ũguo, akiuma nja, akĩona mwĩtia wa mbeeca cia igooti wetagwo Lawi aikarĩĩte wabiciinĩ yake ya kũrutĩrwo igooti, akĩmwĩra atĩrĩ, “Nũmĩrĩra.”

28 Naake Lawi agĩũkĩra agĩtiga indo ciothe, akĩmũrũmĩrĩra.

29 Naake Lawi agĩthondekera Jesũ iruga inene mũno gwake mũciĩ. Na rĩĩrĩ, irugainĩ rĩu nĩhaarĩ na eetia a mbeeca cia igooti aingĩ, na andũ angĩ maarĩanagĩra nao.

30 Nao Afarisai amwe, na arutani a Watho arĩa maarĩ a gĩkundi kĩao, makĩnegenia arutwo a Jesũ makĩmeera atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩtũmaga mũrĩanĩre na mũnyuanĩre na eetia a mbeeca cia igooti o hamwe na eehia?”

31 Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Andũ arĩa arũaru nĩ o makoragwo na bata wa ndagĩtaarĩ, no ti arĩa matarĩ arũaru.

32 Niĩ ndiũkĩĩte gwĩta arĩa athingu; njũkĩĩte gwĩta arĩa eehia merire.”

Kĩũria gĩkoniĩ kwĩhinga

33 Nao andũ amwe makĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Arutwo a Johana nĩmehingaga kaingĩ na makahooya, na arutwo a Afarisai o taguo, no arutwo aaku no kũrĩa marĩaga na makanyua.”

34 Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “No mũhote gũtũma andũ meetĩirwo ũhiki maage kũrĩa irio rĩrĩa me hamwe na mũhikania?

35 No rĩĩrĩ, mũthenya nĩũgaakinya rĩrĩa mũhikania akeeherio gatagatĩinĩ kaao, na hĩndĩ ĩyo nĩmakeehinga.”

36 Ningĩ Jesũ akĩmahe ngerekano ĩmwe akĩmeera atĩrĩ, “Gũtirĩ mũndũ ũngĩĩkĩra nguo ngũrũ kĩraka kĩa nguo njerũ. Angĩĩka ũguo-rĩ, no akorwo atembũrĩĩte nguo ĩyo njerũ, nakĩo kĩraka kĩu kĩerũ kĩage kwaganĩrĩra na nguo ĩyo ngũrũ.

37 O na ningĩ gũtirĩ mũndũ wĩkĩraga ndibei ya mũhihano mondoinĩ ngũrũ. Angĩĩka ũguo-rĩ, ndibei ĩyo ya mũhihano no ĩtarũre mondo ĩyo, ĩgĩĩtĩke, nayo mondo ĩyo ĩgĩthũũke o biũ.

38 Atĩrĩĩrĩ, ndibei ya mũhihano no mũhaka ĩĩkagĩrwo mondoinĩ ĩtarĩ ngũrũ.

39 O na rĩĩrĩ, angĩkorwo anyuĩte ndibei ya tene ndangĩenda ya mũhihano, nĩ ũndũ oigaga atĩrĩ, ‘Ĩrĩa ya tene nĩ njega makĩria.’ ”

Kĩũria gĩkoniĩ mũthenya wa Thabatũ

1 Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe wa Thabatũ Jesũ nĩagereire mĩgũndainĩ ya ngano. Nao arutwo aake magĩthiĩ magĩtuaga ngira cia ngano, magacirigitha na mooko makarĩa ngano.

2 Nao Afarisai amwe makĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩgũtũma mwĩke ũrĩa Watho witũ ũteetĩkĩrĩĩtie gwĩkwo mũthenya wa Thabatũ?”

3 Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Kaĩ mũtarĩ mwathooma ũrĩa Daudi eekire, we mwene o hamwe na andũ arĩa maarĩ naake, rĩrĩa maarĩ ahũũtu?

4 Daudi aatoonyire nyũmba ya Ngai, akĩoya mĩgate mĩtheru ĩrĩa yarutĩirwo Ngai, akĩrĩa, na akĩhe andũ arĩa maarĩ naake. Watho witũ ndwĩtĩkĩrĩĩtie mũndũ ũngĩ kũrĩa mĩgate ĩyo tiga o athĩnjĩri Ngai oiki.”

5 Jesũ agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Mũrũ wa Mũndũ nĩ we Mwathani wa mũthenya wa Thabatũ.”

Jesũ kũhonia mũndũ wonjeete guoko

6 Na rĩĩrĩ, mũthenya ũngĩ wa Thabatũ Jesũ nĩatoonyire thunagogi, akĩrutana. Kũu thunagogiinĩ nĩkwarĩ na mũndũ wonjeete guoko gwake kwa ũrĩo.

7 No rĩĩrĩ, arutani a Watho na Afarisai nĩmeendaga gũcaria gĩtũmi kĩrĩa mangĩathitangire Jesũ nakĩo, na nĩ ũndũ ũcio makĩmũrora mũno moone kana nĩekũhonania mũthenya wa Thabatũ.

8 No rĩĩrĩ, Jesũ nĩamenyaga ũrĩa meeciiragia, naake agĩkĩĩra mũndũ ũcio wonjeete guoko atĩrĩ, “Ũka ũrũũgame haaha.” Mũndũ ũcio akĩrũũgama, agĩthiĩ hau mbere.

9 Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Watho witũ wĩtĩkĩrĩĩtie gwĩkagwo atĩa mũthenya wa Thabatũ? Gũteithania kana kũũnũhana? Kũhonokia muoyo wa mũndũ kana kũwananga?”

10 Akĩmarora oothe, agĩcooka akĩĩra mũndũ ũcio atĩrĩ,“Tambũrũkia guoko gwaku.” Naake mũndũ ũcio agĩĩka ũguo, nakuo gũkĩagĩra.

11 Nao makĩiyũrwo nĩ maraakara, makĩambĩrĩria kũũrania ũrĩa mangĩĩka Jesũ.

Jesũ gũthuura atũmwo ikũmi na eerĩ

12 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Jesũ agĩthiĩ kĩrĩmainĩ kũhooya, naake akĩraara kuo akĩhooya Ngai.

13 Kwarooka gũkĩa-rĩ, agĩĩta arutwo aake, agĩthuura kuuma harĩ o andũ ikũmi na eerĩ, akĩmeeta atũmwo.

14 Andũ acio ikũmi na eerĩ nĩ: Simoni (ũrĩa aatuire Petero), Anderea mũrũ wa nyina, Jakubu na Johana, Filipu, Baritholomayo,

15 Mathayo, Toma, Jakubu mũrũ wa Alufayo, Simoni (ũrĩa wetagwo Zelote)

16 Judasi mũrũ wa Jakubu, na Judasi Mũisikariota ũrĩa wacookire kũmũkunyanĩra.

Jesũ kũrutana na kũhonania

17 Na rĩĩrĩ, Jesũ agĩikũrũka kuuma kũu kĩrĩmainĩ e na atũmwo acio aake akĩrũũgama handũ haaraganu e na arutwo aake gĩkundi kĩnene mũno. Nao andũ aingĩ kuuma bũrũriinĩ wothe wa Judea, Jerusalemu, na matũũra ma Turo na Sidoni marĩa maarĩ rũteereinĩ rwa iria,

18 nĩmookĩĩte kũmũthikĩrĩria na kũhonio mĩrimũ yao. O na arĩa maathĩĩnagio nĩ ngoma nĩmookire, naake akĩmahonia.

19 Na rĩĩrĩ, andũ oothe arĩa maarĩ arũaru nĩmaageragia kũmũhuutia nĩ ũndũ hinya nĩwoimaga harĩ we ũkamahonia oothe.

Iraathimo na irumi

20 Naake Jesũ akĩrora arutwo aake akĩmeera atĩrĩ,

“Kũraathimwo-rĩ, nĩ inyuĩ athĩĩni;

nĩ ũndũ Ũthamaki wa Ngai nĩ wanyu!

21 “Kũraathimwo-rĩ, nĩ inyuĩ ahũũtu rĩu,

nĩ ũndũ nĩmũkaahũũnio!

“Kũraathimwo-rĩ, nĩ inyuĩ mũrarĩra rĩu,

nĩ ũndũ nĩmũgaatheka!

22 “Kũraathimwo-rĩ, nĩ inyuĩ rĩrĩa andũ maramũmena, makamũrega, makamũruma, na makamũcambia nĩ ũndũ wa Mũrũ wa Mũndũ!

23 Rĩrĩa maramwĩka ũguo-rĩ, kenagaai na mũrũũgarũũgage, nĩ ũndũ kĩheeo kĩanyu nĩ kĩnene mũno igũrũ. Ũguo noguo maithe maao meekire anabii.

24 “No rĩĩrĩ, kaĩ inyuĩ arĩa atongu rĩu mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ!

Matukũ maanyu ma gĩkeno nĩmathiru!

25 “Kaĩ inyuĩ mũhũũnĩĩte rĩu mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ!

Nĩmũkaahũũta!

“Kaĩ o na inyuĩ mũratheka rĩu mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ!

Mũkaarĩra na mũgirĩke!

26 “Kaĩ mũrĩ thĩĩnainĩ, rĩrĩa andũ oothe mekũmũgaathĩrĩria-ĩ! Atĩrĩĩrĩ, ũguo noguo maithe maao maagaathagĩrĩria anabii a maheeni.

Endagaai thũ cianyu

27 “Ngũmwĩra atĩrĩĩrĩ inyuĩ arĩa mũranjigua, endagaai thũ cianyu, na mwĩkage wega arĩa mamũthũire.

28 Raathimagaai arĩa maramũruma, na mũhooyagĩre arĩa maramwĩka ũũru.

29 Mũndũ akũgũtha rũhĩ rũthĩa rũmwe, reke akũgũthe rũthĩa rũu rũngĩ o naruo, na mũndũ ooya igooti rĩaku, reke akuue o na caati yaku.

30 Mũndũ o wothe akũhooya kĩndũ mũhe, na mũndũ ooya kĩndũ gĩaku, ndũkaae kũmwĩtia.

31 Ĩkaga andũ arĩa angĩ ũrĩa ũngĩenda magwĩkage.

32 “Harĩ na uumithio ũrĩkũ kwenda o andũ arĩa mamwendeete? O na eehia nĩmeendeete arĩa mameendeete!

33 Harĩ na uumithio ũrĩkũ gwĩka wega o andũ arĩa mamwĩkaga wega? O na eehia nĩmeekaga o ro ũguo!

34 Harĩ na uumithio ũrĩkũ gũkombera o andũ arĩa mangĩmũrĩha? O na eehia nĩmakombagĩra eehia arĩa angĩ nĩ geetha makaamarĩha!

35 Atĩrĩĩrĩ, endagaai thũ cianyu na mũciĩkage wega; kombanagĩraai mũtegwĩciiria atĩ nĩmũkaarĩhwo, narĩo igai rĩanyu nĩrĩgaakorwo rĩrĩ inene, na nĩmũgaatuĩka ciana cia Ngai ũrĩa wĩ igũrũ. Nĩ ũndũ-rĩ, Ngai nĩ mwega o na harĩ andũ arĩa matarĩ ngaatho na arĩa aaganu.

36 Kwoguo, iguanagĩrai tha o ta ũrĩa ithe wanyu aiguanagĩra tha.

Ũhoro wa gũtuĩra andũ arĩa angĩ

37 “Atĩrĩĩrĩ, mũtigaatuanagĩre, na inyuĩ mũtirĩtuagĩrwo nĩ Ngai:: mũtigekũũanagĩre, na inyuĩ Ngai ndarĩmwĩkũũagĩra; ohanagĩraai, na inyuĩ Ngai nĩarĩmuohagĩra.

38 Heanagaai, na inyuĩ Ngai nĩarĩmũheaga. Iheeo iria mũrĩheagwo irĩkoragwo irĩ nyingĩ; irĩũmbagĩrĩrwo mookoinĩ maanyu o nginya imwe igaĩtĩka thĩ. Gĩthimi kĩrĩa mũrĩthimanagĩra nakĩo nokĩo o na inyuĩ mũrĩthimagĩrwo nakĩo.”

39 O na ningĩ Jesũ nĩamaheire ngerekano ĩno akiuga atĩrĩ, “Mũndũ mũtumuumu, ndangĩtongoria mũndũ ũngĩ mũtumuumu. Angĩĩka ũguo-rĩ, eerĩ no kũgũa mangĩgũa irima.

40 Ningĩ gũtirĩ mũrutwo mũnene gũkĩra mũrutani wake; no rĩĩrĩ, mũrutwo o wothe arĩĩkia gĩthoomo gĩake atuĩkaga o ta mũrutani wake.

41 “Nĩ kĩĩ gĩtũmaga wone kĩhuti kĩrĩa kĩ riitho rĩa mũrũ wa thooguo no ndũiguaga mũgogo ũrĩa wĩ riitho rĩaku?

42 Kana ũngĩhota atĩa kwĩra mũrũ wa thooguo, atĩ ũmũrute kĩhuti kĩrĩa kĩrĩ riitho rĩake o rĩrĩa wee mwene ũtarona mũgogo ũrĩa wĩ riitho rĩaku? Wee hinga ĩno! Amba ũrute mũgogo ũrĩa wĩ riitho rĩaku mwene nĩguo ũhote kuona wega ũkĩruta kĩhuti kĩrĩa kĩ riitho rĩa mũrũ wa thooguo!

Mũtĩ na matunda maaguo

43 “Gũtirĩ mũtĩ mwega ũciaraga matunda mooru, o na gũtirĩ mũtĩ mũũru ũciaraga matunda meega.

44 Mũtĩ o wothe ũmenyekaga na ũndũ wa matunda maaguo; andũ matituaga ngũyũ kuuma mĩtĩinĩ ya mĩigua kana magatua thabibũ mĩtareinĩ.

45 Mũndũ mwega aaragia maũndũ meega moimĩĩte mũthiithũinĩ wa maũndũ meega marĩa me ngoroinĩ yake, naake mũndũ mũũru aaragia maũndũ mooru moimĩĩte mũthiithũinĩ wake wa maũndũ mooru. Nĩ ũndũ-rĩ, kanua kaaragia maũndũ marĩa maiyũrĩĩte ngoro.

Aaki eerĩ

46 “Atĩrĩĩrĩ, mũnjĩtaga, ‘Mwathani, Mwathani,’ nĩkĩ, na mũtiĩkaga maũndũ marĩa ndĩmwĩraga?

47 Nĩngũmuonia ũrĩa mũndũ o wothe ũũkaga kũrĩ niĩ, akaigua ciugo ciakwa, na ageeka kũringana na ũrĩa ciugĩĩte ahaana:

48 Ahaana ta mũndũ ũrĩa agĩaka nyũmba aambire kwenja thĩ, agĩaka mũthingi wayo ũrĩ wa ihiga. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa rũũĩ rwaiyũrire, maaĩ makĩgũtha nyũmba ĩyo na hinya, no matiamĩenyenyirie, tondũ yarĩ njake wega.

49 No rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa ũiguaga ciugo ciakwa, na ndeekaga kũringana na ũrĩa ciugĩĩte, ahaana ta mũndũ ũrĩa wakire nyũmba ĩtarĩ na mũthingi; rĩrĩa rũũĩ rwaiyũrire, maaĩ makiuna makĩgũtha nyũmba ĩyo, makĩmĩmomora o rĩmwe. Gũthũũkangio kwa nyũmba ĩyo kaĩ kwarĩ kũnene-ĩ!”

Jesũ kũhonia ndungata ya mũnene wa thigari

1 Naake Jesũ arĩĩkia kwĩra andũ maũndũ macio moothe agĩthiĩ Kaperinaumu.

2 Na rĩĩrĩ, Mũroma ũmwe mũnene wa thigari igana, aarĩ na ndungata eendeete mũno, nayo yarĩ ndũaru hakuhĩ gũkua.

3 Rĩrĩa mũnene ũcio aiguire ũhoro wa Jesũ agĩtũma athuuri amwe a Ayahudi makamwĩte ooke ahonie ndungata ĩyo yake.

4 Nao athuuri acio magĩthiĩ kwĩ Jesũ makĩmũthaitha magwatĩirie makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩwagĩrĩirwo nĩgũteithia mũndũ ũcio,

5 nĩ ũndũ nĩendeete andũ aitũ, o na nĩatwakĩire thunagogi.”

6 Jesũ agĩgĩthiĩ hamwe nao. Na rĩĩrĩ, me hakuhĩ gũkinya mũciĩ, mũnene ũcio agĩtũma andũ angĩ kũrĩ Jesũ akĩmeera makamwĩre atĩrĩ, “Mwathani, tiga gwĩthĩĩnia nĩ ũndũ ndiagĩrĩirwo nĩũũke gwakwa mũciĩ,

7 o na ndikuona niĩ mwene njagĩrĩirwo nĩgũũka kũrĩ we; no rĩĩrĩ, athana na ngombo yakwa nĩĩkũhona.

8 Nĩ ũndũ o na niĩ ndĩ mũndũ wathagwo, na ndĩ thigari njathaga. Ndeera ũmwe, ‘Thiĩ,’ nĩathiaga, ndeera ũngĩ, ‘Ũka,’ nĩokaga, na ngombo yakwa ndamĩĩra, ‘Ĩka ũũ’ nĩĩkaga.”

9 Rĩrĩa, Jesũ aiguire ũguo nĩagegire, akĩhũgũkĩra andũ arĩa mamũrũmĩrĩire akĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra niĩ ndirĩ ndoona mũndũ o na ũmwe thĩinĩ wa Isiraeli wĩ na wĩtĩkio ta ũyũ!”

10 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ acio maatũmĩĩtwo nĩ mũnene ũcio maacookire mũciĩ, magĩkora ndungata ĩyo ĩhoneete.

Jesũ kũriũkia mũũriũ wa mũtumia wa ndigwa

11 Thuutha ũcio, Jesũ agĩthiĩ itũũra rĩetagwo Naini, arĩ hamwe na arutwo aake na andũ aingĩ mũno.

12 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa aakuhĩrĩirie kĩhingo kĩa itũũra rĩu-rĩ, agĩtũngana na andũ maathiaga mathiko. Mũndũ ũcio wakuĩte aarĩ mwana wa mũũmwe wa mũtumia wa ndigwa, na andũ aingĩ a kuuma itũũra rĩu nĩmookĩĩte mathikoinĩ macio.

13 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ oonire mũtumia ũcio, akĩringwo nĩ tha akĩmwĩra atĩrĩ, “Tiga kũrĩra.”

14 Agĩcooka agĩthiĩ akĩhuutia ithandũkũ, nao andũ arĩa maarĩkuuĩĩte makĩrũũgama. Naake Jesũ akiuga atĩrĩ, “Mwanake! Ndakwĩra ũkĩra!”

15 Naake mũndũ ũcio wakuĩte agĩikara thĩ, na akĩambĩrĩria kwaria. Naake Jesũ akĩmũnengerana kwĩ nyina.

16 Nao andũ oothe arĩa maarĩ ho makĩnyiitwo nĩ guoya, magĩkumia Ngai makiuga atĩrĩ, “Mũnabii mũnene nĩokĩĩte gatagatĩinĩ gaitũ. Ngai nĩaceereire andũ aake!”

17 Naguo ũhoro ũcio wa Jesũ ũkĩhunja bũrũri wothe wa Judea o hamwe na matũũra marĩa maũthiũrũrũkĩirie.

Andũ arĩa maatũmĩĩtwo nĩ Johana Mũbatithania

18 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa arutwo a Johana maamwĩrire ũhoro wa maũndũ macio moothe, agĩĩta arutwo aake eerĩ,

19 akĩmatũma kũrĩ Mwathani makamũũrie atĩrĩ, “Wee nĩ we ũrĩa Johana oigire atĩ nĩegũũka kana tweterere ũngĩ?”

20 Nao arutwo acio magĩthiĩ kwĩ Jesũ makĩmwĩra atĩrĩ, “Twatũmwo nĩ Johana Mũbatithania tũũke tũkũũrie kana wee nĩ we kwerirwo atĩ nĩũgũũka kana tweterere ũngĩ.”

21 Hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩhonia andũ aingĩ mĩrimũ na ndwarĩ ciao, akĩingata ngoma kuuma thĩinĩ wa andũ na agĩtũma atumuumu aingĩ moone.

22 Agĩcooka akĩĩra arutwo acio maatũmĩĩtwo nĩ Johana atĩrĩ, “Thiĩi mwĩre Johana ũrĩa mweiguĩra na mweyonera: atumuumu nĩmarona, ithua nĩiretwara, arĩa me na mĩrimũ mĩũru ya ngoothi nĩmarahona, itaigua nĩiraigua, arĩa akuũ nĩmarariũkio, na arĩa athĩĩni nĩmarahunjĩrio Ũhoro Ũrĩa Mwega.

23 Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa matarĩ na nganja ũhoroinĩ wakwa!”

24 Nao arutwo a Johana marĩĩkia gũthiĩ, Jesũ akĩambĩrĩria kwĩra andũ ũhoro wa Johana, akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ mwathiĩte kwĩrorera werũinĩ? Nĩ kamũtĩ ga ithanjĩ gakĩinainio nĩ rũhuuho?

25 Mwagĩthiĩte kuona kĩ? Mwathiĩte kuona mũndũ wĩkĩrĩĩte nguo ĩ na riiri? Ngũmwĩra atĩrĩ, andũ arĩa meekĩraga nguo irĩ riiri na maikaraga wega makoragwo mĩciĩinĩ ya athamaki.

26 No rĩĩrĩ, njĩĩraai mwagĩthiĩte kuona kĩ? Mwathiĩte kuona mũnabii? Ĩĩ nĩ ma mwathiĩte kuona mũnabii, no nĩmuonire mũndũ ũkĩrĩĩte mũnabii.

27 Johana nĩ we Maandĩko moigaga ũhoro wake atĩrĩ, ‘Nĩngũtũma mũrekio wakwa mbere yaku agagũthondekere njĩra.’

28 Ngũmwĩra atĩrĩ, Johana nĩ mũnene gũkĩra andũ oothe arĩa maanaciarwo nĩ atumia, no rĩĩrĩ, ũrĩa mũnyiinyi biũ Ũthamakiinĩ wa Ngai nĩ mũnene kũmũkĩra.”

29 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ oothe o hamwe na eetia a mbeeca cia igooti maiguire ũguo, makĩgaatha Ngai, tondũ o nĩmaabatithĩĩtio nĩ Johana.

30 No rĩĩrĩ, Afarisai na arutani a Watho nĩmaaregire gwĩka ũrĩa Ngai eendaga meeke, tondũ o matiabatithĩĩtio nĩ Johana.

31 Naake Jesũ agĩthiĩ na mbere akiuga atĩrĩ, “Ngũgerekania andũ a matukũ maya na kĩĩ? Mahaana ta kĩ?

32 Mahaana ta ciana ciikarĩĩte ndũũnyũ ikĩĩrana atĩrĩ, ‘Tũmũinĩire nyĩmbo cia ũhiki, no matinarũũgarũũga. Twacooka twamũinĩra nyĩmbo cia macakaya, no mũtiinacakaya!’

33 Nĩ gũkorwo Johana Mũbatithania ooka ehingĩĩte kũrĩa na kũnyua ndibei, muoigire atĩrĩ, ‘E na ngoma!’

34 Naake Mũrũ wa Mũndũ ooka akĩrĩaga na akĩnyuaga mũroiga atĩrĩ, ‘Taroraai mũndũ mũkoroku, mũrĩĩu na mũraata wa eetia a mbeeca cia igooti na eehia!’

35 No rĩĩrĩ, ũũgĩ wa Ngai nĩwonanagio nĩ wa ma nĩ arĩa oothe mawamũkagĩra.”

Jesũ gũceera kwa Mũfarisai wetagwo Simoni

36 Na rĩĩrĩ, Mũfarisai ũmwe nĩetĩire Jesũ irio gwake, naake Jesũ agĩgĩthiĩ kwa Mũfarisai ũcio agĩikara meethainĩ kũrĩa.

37 Kũu itũũrainĩ rĩu nĩkwarĩ mũndũ wa nja warĩ mwĩhia. Rĩrĩa aiguire atĩ Jesũ nĩokĩĩte kũrĩa irio kwa Mũfarisai ũcio, agĩthiĩ akuuĩĩte cuuba yarĩ na maguta maanungaga wega.

38 Akĩrũũgama thuutha wa Jesũ, o magũrũinĩ akĩrĩraga, maithori magĩitĩkĩra nyaarĩrĩ cia Jesũ. Agĩcooka akĩgiria maithori macio na njuĩrĩ yake, akĩmũmumunya nyaarĩrĩ na agĩcihaka maguta.

39 Rĩrĩa Mũfarisai ũcio wetĩĩte Jesũ oonire ũguo, akĩĩĩra na ngoro atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ angĩrĩ mũnabii-rĩ, nĩangĩramenya mũndũ wa nja ũyũ ũramũhuutia nĩ ũrĩkũ, o na nĩ wa mũthemba ũrĩkũ, nĩ ũndũ nĩ mwĩhia.”

40 Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Simoni, ndĩ na ũndũ ngwenda gũkwĩra.”

Naake Simoni akiuga atĩrĩ, “Mũrutani, njĩĩra.”

41 Jesũ agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩmwe nĩkwarĩ na mũndũ wakombeire andũ eerĩ mbeeca, ũmwe akĩmũkombera dinarimagana mataano, naake ũrĩa ũngĩ dinari mĩrongo ĩtaano.

42 Na rĩĩrĩ, andũ acio eerĩ nĩmaaremirwo nĩkũmũrĩha, naake akĩmarekera mathiirĩ maao. Andũ acio eerĩ-rĩ, nĩ ũrĩkũ ũngĩenda mũndũ ũcio wamakombeire mbeeca makĩria?”

43 Naake Simoni akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Ngwĩciiria nĩ ũrĩa warekeirwo mbeeca nyingĩ.”

Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩwoiga wega.”

44 Agĩcooka akĩĩhũgũra na kũrĩa mũndũ wa nja ũcio aarĩ, akĩũria Simoni atĩrĩ, “Nĩũkuona mũndũ wa nja ũyũ? Kuuma rĩrĩa ndoonyire nyũmba ĩno yaku, ndũrĩ ũrahe maaĩ ma gwĩthamba nyaarĩrĩ, no mũndũ wa nja ũyũ nĩathambia nyaarĩrĩ na maithori maake, acooka angiria na njuĩrĩ yake.

45 Wee-rĩ, ndũũnamumunya, no kuuma rĩrĩa njũkire mũndũ wa nja ũyũ ndarĩ aratiga kũũmumunya nyaarĩrĩ.

46 Wee-rĩ, ndũnaahaka maguta mũtwe, no mũndũ wa nja ũyũ nĩahaka nyaarĩrĩ maguta marĩa manungaga wega.

47 Nĩ ũndũ ũcio, ngũkwĩra atĩrĩ, nĩoherwo meehia maake maingĩ, tondũ nĩonanĩĩtie wendo mũnene; no rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa woheirwo meehia maniini eendanaga o haniini!”

48 Jesũ agĩcooka akĩĩra mũndũ wa nja ũcio atĩrĩ, “Nĩwoherwo meehia maaku.”

49 Nao arĩa maikarĩĩte meethainĩ na Jesũ makĩambĩrĩria kwĩyũria atĩrĩ, “Kaĩ ũyũ arĩ we ũ, tondũ o na meehia nĩarohanĩra?”

50 Naake Jesũ agĩcooka akĩĩra mũndũ wa nja ũcio atĩrĩ, “Wĩtĩkio waku nĩguo wakũhonokia; thiĩ na thaayũ.”

Atumia arĩa maatwaranaga na Jesũ

1 Na rĩĩrĩ, thuutha wa ihinda iniini gũthira, Jesũ agĩthiĩ agĩceeraga matũũrainĩ o na icagiinĩ, akĩhunjagia Ũhoro ũrĩa Mwega wa Ũthamaki wa Ngai, nao arutwo arĩa ikũmi na eerĩ maarĩ hamwe naake.

2 O na ningĩ nĩhaarĩ atumia amwe arĩa maarutĩĩtwo ngoma na arĩa maahoneetio. Atumia arĩa maarĩ ho nĩ: Mariamu, (ũrĩa wetagwo Mũmagidali), ũrĩa warutĩĩtwo ngoma mũgwanja,

3 Joana mũtumia wa Husa ũrĩa warĩ mũrori wa indo cia Herode, Susana, na atumia angĩ aingĩ arĩa maarutaga indo ciao nĩ ũndũ wa gũteithĩrĩria Jesũ na arutwo aake.

Ngerekano ya mũhuri wa mbegũ

4 Ningĩ andũ magĩgĩthiĩ na mbere gũũka kũrĩ Jesũ moimĩĩte matũũrainĩ maingĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maingĩhire mũno, Jesũ akĩmahe ngerekano ĩno:

5 “Hĩndĩ ĩmwe mũhuri nĩoimagarire agĩthiĩ kũhura mbegũ mũgũnda. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa aacihuraga, imwe ikĩgũa njĩrainĩ ikĩrangwo nĩ andũ, igĩcooka ikĩrĩĩo nĩ nyoni.

6 Ingĩ ikĩgũa rũnyanjara igũrũ, na rĩrĩa ciamerire ikĩũma, tondũ hatiarĩ na ũigũ.

7 Ingĩ ikĩgũa mĩiguainĩ, nayo mĩigua ĩgĩkũranĩra nacio ĩgĩcithararia.

8 Iria ingĩ nacio ikĩgũa tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru nacio igĩkũra na igĩciara, o ĩmwe ĩgĩciara maita igana.”

Jesũ arĩĩkia kuuga maũndũ macio akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Ũrĩa wĩ na matũ makũigua nĩakĩigue!”

Gĩtũmi kĩa ngerekano

9 Nao arutwo aake makĩmũũria ũrĩa ngerekano ĩyo yoigaga.

10 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Inyuĩ nĩmũheetwo ũũgĩ wa kũmenya hitho cia Ũthamaki wa Ngai, no andũ arĩa angĩ hitho icio marutagwo na ngerekano, nĩ geetha marora makaaga kuona, na maigua makaaga gũtaũkĩrwo.

Jesũ gũtaarĩria ngerekano ya mũhuri

11 “Atĩrĩĩrĩ, ngerekano ĩyo ĩhaana ta ũũ: Mbegũ icio nĩ ũhoro wa Ngai.

12 Mbegũ iria ciagũire njĩrainĩ nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro no thuutha wa kũũigua, Ngoma agatoonya ngoroinĩ ciao akeeheria ũhoro ũcio nĩ geetha matigeetĩkie mahonokio.

13 Nacio iria ciagũire rũnyanjara igũrũ nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro, makawamũkĩra na gĩkeno, no ũhoro ũcio ũkaaga kũrũma thĩinĩ wao; maikaraga kwa ihinda meetĩkĩĩtie, no rĩrĩa magerio mamakora, magate wĩtĩkio wao.

14 Nacio iria ciagũire mĩiguainĩ nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro, no mĩhang’o na ũtonga na ikeno cia gũũkũ thĩ ikaũthararia, na nĩ ũndũ ũcio ũhoro ũcio ũkaaga maciaro thĩinĩ wao.

15 Nacio mbegũ iria ciagũire tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru, nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro makaũnyiita na ngoro njega na njathĩki, magaikara naguo makirĩrĩirie kinya magaciara maciaro.

Taawa ũkunĩkĩirwo na irebe

16 “Gũtirĩ mũndũ ũgwatagia taawa agacooka akaũkunĩkĩra na irebe kana akaũiga rungu rwa ũrĩrĩ. Handũ ha gwĩka ũguo, aũigagĩrĩra handũ igũrũ nĩ geetha andũ oothe magĩtoonya nyũmba makoona ũtheri.

17 “Gũtirĩ ũndũ o wothe mũhithe ũtakoonanio ũtheriinĩ, na ũhoro o wothe mũhithe nĩũkaamenyeka na uumĩrio ũtheriinĩ.

18 “Kwoguo mwĩmenyagĩrĩreei ũrĩa mũthikagĩrĩria, nĩ ũndũ mũndũ ũrĩa wĩ na indo nĩ we ũkaaheeo ingĩ, no ũrĩa ũtarĩ nĩagaatuunywo o na kĩrĩa eciiragia e na kĩo.”

Nyina wa Jesũ na aariũ a nyina

19 Na rĩĩrĩ, nyina wa Jesũ na aariũ a nyina na Jesũ magĩũka kũrĩ we, no makĩremwo nĩgũkinya hakuhĩ naake nĩ ũndũ wa andũ kũingĩha.

20 Naake Jesũ akĩĩrwo atĩrĩ, “Maitũguo na aariũ a maitũguo marũũgamĩĩte nja makĩenda gũkuona.”

21 No Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Maitũ na aariũ a maitũ nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro wa Ngai na makawathĩkĩra.”

Jesũ kũhooreria iria

22 Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Jesũ na arutwo aake nĩmaahaicire gatarũ, naake akĩmeera atĩrĩ, “Nĩtũringeei mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria.” Magĩkĩohora gatarũ, makĩambĩrĩria rũgendo.

23 Hĩndĩ ĩrĩa maathiaga-rĩ, Jesũ akĩhĩtwo nĩ toro. Na rĩĩrĩ, kũu iriainĩ nĩkwagĩire na kĩhuuhũkanio kĩnene o kinya gatarũ gakĩenda kũũrĩra maaĩinĩ, na kwoguo oothe magĩgĩkorwo marĩ ũgwatiinĩ mũnene.

24 Nao arutwo aake magĩthiĩ makĩmũũkĩria makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, Mwathani! Nĩtũgũthira!”

Naake Jesũ agĩũkĩra agĩkũũma rũhuuho o na makũmbĩ macio maahũũranaga ma maaĩ, nacio cierĩ igĩthira, gũkĩhoorera.

25 Agĩcooka akĩũria arutwo aake atĩrĩ, “Wĩ kũ wĩtĩkio wanyu?”

Nao magĩĩtigĩra na makĩgega makĩũrania atĩrĩ, “Hĩ, kaĩ mũndũ ũyũ akĩrĩ ũ ũraatha rũhuuho na maaĩ nacio ikamwathĩkĩra?”

Jesũ kũhonia mũndũ warĩ na ngoma

26 Naake Jesũ hamwe na arutwo aake magĩthiĩ kinya itũũra rĩa Gerasa, rĩrĩa rĩng’ethanĩire na Galili.

27 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ oimire gatarũinĩ, agĩtũngwo nĩ mũndũ woimĩĩte itũũrainĩ rĩu warĩ na ngoma. Mũndũ ũcio aatũũraga ategwĩkĩra nguo, na ndaikaraga mũciĩ; aatũũraga mbĩĩrĩrainĩ.

28 Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũcio oonire Jesũ, agĩkaya, akĩĩgũithia thĩ mbere yake, akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Jesũ Mũrũ wa Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno! Ũrenda atĩa na niĩ? Ndagũthaitha ndũkaae kũherithia!”

29 Oigire ũguo nĩ ũndũ Jesũ nĩathĩĩte ngoma ĩyo yume thĩinĩ wake. Mũndũ ũcio nĩanyiitagwo nĩ ngoma ĩyo maita maingĩ na o na gũtuĩka nĩahingagĩrwo ooheetwo na mĩnyororo mooko na magũrũ, nĩatuangaga mĩnyororo ĩyo, agatwarwo nĩ ngoma ĩyo werũinĩ.

30 Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Wĩtagwo atĩa?”

Naake akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Njĩtagwo Mbũtũ.” Aacookirie ũguo nĩ ũndũ aarĩ na ngoma nyingĩ.

31 Nacio ngoma icio igĩthaitha Jesũ ndagaciathe ithiĩ irimainĩ rĩrĩa iriku rĩtarĩ gĩturi.

32 Na rĩĩrĩ, kũu kĩharũrũkainĩ nĩkwarĩ na rũũru rwa ngũrũe rwarĩaga kuo. Nacio ngoma icio igĩthaitha Jesũ aciĩtĩkĩrie itoonye thĩinĩ wa ngũrũe icio, naake agĩciĩtĩkĩria.

33 Ngoma icio igĩkiuma thĩinĩ wa mũndũ ũcio, igĩtoonya thĩinĩ wa ngũrũe, naruo rũũru rũu ruothe rwa ngũrũe rũgĩkĩharũrũka kũu kĩharũrũkainĩ, rũkĩĩikia iriainĩ, rũkĩũrĩra.

34 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa arĩithi aacio moonire ũguo, makĩũra, magĩthiĩ kũheana ũhoro ũcio itũũrainĩ o na mĩgũndainĩ.

35 Nao andũ magĩkiumagara makeyonere ũrĩa gwekĩkĩĩte. Rĩrĩa maakinyire harĩ Jesũ magĩkora mũndũ ũcio warutĩĩtwo ngoma aikarĩĩte thĩ magũrũinĩ maake, ehumbĩĩte nguo na atarĩ na ũũru; nao magĩĩtigĩra.

36 Na rĩĩrĩ, arĩa meyoneire mũndũ ũcio akĩhonio nĩmaheaga acio angĩ ũhoro wa ũrĩa mũndũ ũcio watũũraga na ngoma aahoneetio.

37 Nao andũ oothe a itũũra rĩu rĩa Gerasa makĩmũũria oime kũu kwao nĩ ũndũ nĩmaanyiitĩĩtwo nĩ guoya. Naake Jesũ agĩkĩhaica gatarũ, agĩcooka na kũrĩa oimĩĩte.

38 Naake mũndũ ũcio warutĩĩtwo ngoma agĩthaitha Jesũ amwĩtĩkĩrie mathiĩ naake, no Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ,

39 “Cooka mũciĩ ũkahunjie ũrĩa Ngai agwĩkĩire.”

Naake mũndũ ũcio agĩgĩthiĩ itũũrainĩ rĩothe akĩhunjagia ũrĩa Jesũ aamwĩkĩire.

Mwarĩ wa Jairũ na mũtumia ũrĩa wahuutirie nguo ya Jesũ

40 Rĩrĩa Jesũ aacookire mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria, andũ makĩmwamũkĩra, nĩ ũndũ oothe nĩmaamwetereire.

41 Na rĩĩrĩ, mũndũ wetagwo Jairũ warĩ mũnene wa thunagogi agĩũka, akĩĩgũithia magũrũinĩ ma Jesũ, akĩmũthaitha athiĩ gwake mũciĩ,

42 nĩ ũndũ mũirĩĩtu wake wa mũũmwe warĩ wa mĩaka ta ikũmi na ĩĩrĩ, aarĩ hakuhĩ gũkua.

Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aathiaga kwa mũndũ ũcio, andũ nĩmaamũhatĩkaga na mĩena yothe.

43 Gatagatĩinĩ ka andũ acio nĩhaarĩ na mũtumia watũire oiraga thakame mĩaka ikũmi na ĩĩrĩna gũtirĩ ndagĩtaarĩ o na ũmwe wahoteete kũmũhonia.

44 Naake mũtumia ũcio akiuma Jesũ na thuutha akĩhuutia gĩcũrĩ kĩa nguo yake, na ihinda o rĩu agĩtiga kuura thakame.

45 Naake Jesũ akĩũria atĩrĩ, “Nũũ ũcio wahuutia?”

Rĩrĩa andũ oothe maakaanire, Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, andũ magũthiũrũrũkĩirie na mĩena yothe magĩkũhatĩkaga!”

46 No Jesũ akiuga atĩrĩ, “No nĩharĩ mũndũ wahuutia nĩ ũndũ nĩndaigua ngiumwo nĩ hinya.”

47 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũtumia ũcio oonire atĩ nĩamenyeka, agĩũka akĩinainaga, akĩĩgũithia mbere yake, akiumbũra mbere ya andũ oothe kĩrĩa gĩatũmĩĩte amũhuutie, na ũrĩa aahonirio o rĩmwe.

48 Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwarĩ ũyũ, wĩtĩkio waku nĩguo watũma ũhone. Thiĩ na thaayũ.”

49 O hĩndĩ ĩyo Jesũ oigaga ũguo-rĩ, mũndũ watũmĩĩtwo kuuma kwa mũnene ũcio wa thunagogi agĩũka akĩĩra Jairũ atĩrĩ, “Tiga gũthĩĩnia mũrutani rĩngĩ nĩ ũndũ mwarĩguo nĩakua.”

50 No rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ aiguire ũhoro ũcio akĩĩra Jairũ atĩrĩ, “Ndũkaae gwĩtigĩra; ĩtĩkia tu, na mwarĩguo nĩekũhona.”

51 Na rĩĩrĩ, Jesũ akinya kũu mũciĩ, ndeetĩkĩririe mũndũ ũngĩ atoonye nyũmba hamwe naake tiga o Petero, Johana, Jakubu, na ithe na nyina wa mũirĩĩtu ũcio.

52 Andũ oothe kũu mũciĩ nĩkũrĩrĩra maarĩragĩra mũirĩĩtu ũcio makĩmũcakayagĩra, no Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Tigaai kũrĩra; mũirĩĩtu ti mũkuũ nĩ toro arĩ!”

53 Nao andũ oothe makĩmũthekerera tondũ nĩmooĩ atĩ aarĩ mũkuũ.

54 No rĩĩrĩ, Jesũ akĩmũnyiita guoko akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwana, ũkĩra!”

55 Naguo muoyo wake ũkĩmũcookerera, naake agĩũkĩra o rĩmwe. Naake Jesũ akiuga aheeo gĩa kũrĩa.

56 Nao aciari aake magĩkĩgega mũno, no Jesũ akĩmakaania akĩmeera matikeere mũndũ o na ũmwe ũrĩa gwekĩkĩĩte.

Jesũ gũtũma arutwo arĩa ikũmi na eerĩ

1 Na rĩĩrĩ, Jesũ agĩĩta arutwo arĩa ikũmi na eerĩ makĩũngana hamwe oothe, akĩmahe hinya na ũhoti wa kũingata ngoma ciothe na wa kũhonania.

2 Naake agĩkĩmatũma mathiĩ makahunjie ũhoro wa Ũthamaki wa Ngai, makĩhonagia andũ arĩa arũaru.

3 Naake akĩmeera atĩrĩ, “Mũtigekuuĩre kĩndũ o na kĩ rũgendoinĩ; o na mũtirima kana mondo, kana irio kana mbeeca, o na mũtigakuue nguo ingĩ tiga iria irĩ mwĩrĩ.

4 Na rĩĩrĩ, o nyũmba ĩrĩa mũrĩtoonyaga, mwanyiitwo ũgeni, ikaragaai kuo kinya rĩrĩa mũkoima itũũra rĩu;

5 itũũra rĩrĩa andũ maarega kũmũnyiita ũgeni mwĩribaribage rũkũngũ rũrĩa rwĩ magũrũ maanyu mũkiuma kuo, ũndũ ũcio ũgĩtuĩke kĩonereria kũrĩ o atĩ mũtinakena.”

6 Nao arutwo magĩkiuma hau magĩthiĩra icagiinĩ ciothe makĩhunjagia Ũhoro ũrĩa Mwega, makĩhonagia andũ kũndũ guothe.

Herode kũrigithio nĩ ũhoro wa Jesũ

7 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Herode ũrĩa warĩ mũthamaki wa Galili aiguire maũndũ moothe marĩa meekĩkaga, nĩmaamũrigithirie nĩ tondũ andũ amwe moigaga atĩ nĩ Johana Mũbatithania ũriũkĩĩte.

8 Angĩ nao moigaga nĩ Elija wonekeete, nao arĩa angĩ makoiga nĩ mũnabii ũmwe wa arĩa a tene ũriũkĩĩte.

9 Herode agĩkiuga atĩrĩ, “Nĩndatinithirie Johana mũtwe, mũndũ ũyũ ũngĩ ndĩraigua ũhoro wake-rĩ, nĩ we ũ?” Nĩ ũndũ ũcio Herode agĩkĩĩrirĩria kuona Jesũ.

Jesũ kũhũũnia andũ ngiri ithaano

10 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa atũmwo maacookire makĩĩra Jesũ maũndũ moothe marĩa meekĩĩte. Naake Jesũ akĩmatwara marĩ oiki itũũrainĩ rĩrĩa rĩĩtagwo Bethisaida.

11 Rĩrĩa andũ maamenyire, makĩmũrũmĩrĩra, naake akĩmaamũkĩra na akĩmaruta ũhoro wa Ũthamaki wa Ngai, na akĩhonia arĩa maabatairio nĩkũhonio.

12 Na rĩĩrĩ, riũa rĩatua gũthũa, arutwo arĩa ikũmi na eerĩ magĩũka kũrĩ we makĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩra andũ mathiĩ icagiinĩ o na mĩgũndainĩ gũkuhĩ na gũũkũ nĩ geetha magacarie gĩa kũrĩa na gwa gũkoma, nĩ ũndũ gũũkũ tũrĩ gũtirĩ mĩciĩ.”

13 No Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Maheei gĩa kũrĩa arĩ inyuĩ.”

Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Ithuĩ irio iria twĩ nacio no mĩgate ĩtaano na thamaki igĩrĩ. No tũthiire tũkagũrĩre andũ aya oothe irio.”

14 (Handũ hau haarĩ na arũme ta ngiri ithaano (5,000).)

Naake Jesũ agĩkĩĩra arutwo atĩrĩ, “Ikariai andũ aya thĩ me ikundi cia andũ mĩrongo ĩtaano ĩtaano.”

15 Nao arutwo makĩmaikaria oothe thĩ o ta ũguo Jesũ aameerĩĩte.

16 Naake Jesũ akĩoya mĩgate ĩyo ĩtaano na thamaki icio igĩrĩ, akĩrora igũrũ, agĩciraathima, agĩcooka agĩcienyũranga akĩnengera arutwo aake magaĩre andũ.

17 Nao andũ oothe makĩrĩa, makĩhũũna. Nao arutwo magĩcooka makĩũngania ciondo ikũmi na igĩrĩ cia cienyũ iria ciatigarĩĩte.

Petero kuumbũra Jesũ

18 Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Jesũ akĩhooya arĩ wiki handũ, arutwo nĩmookire harĩ we, naake akĩmooria atĩrĩ, “Andũ moigaga niĩ ndĩ ũ?”

19 Nao arutwo makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Amwe moigaga atĩ wee nĩ we Johana Mũbatithania, angĩ makoiga atĩ wee nĩ we Elija, nao angĩ makoiga atĩ mũnabii ũmwe wa arĩa a tene nĩariũkĩĩte.”

20 Jesũ agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Ĩ inyuĩ-rĩ, muugaga niĩ ndĩ ũ?”

Naake Petero akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee nĩ we Mesia ũrĩa wa Ngai.”

Jesũ kwaria ũhoro wa gũthĩĩnio na gũkua gwake

21 Naake Jesũ akĩmakaania na hinya mũno akĩmeera matikeere mũndũ ũhoro ũcio.

22 Agĩcooka, akĩmeera atĩrĩ, “Mũrũ wa Mũndũ no mũhaka athĩĩnio, na aregwo nĩ athuuri, athĩnjĩri Ngai arĩa anene, na arutani a Watho. Nĩakooragwo, no rĩĩrĩ, mũthenya wa gatatũ nĩakaariũkio.”

23 Agĩcooka akĩĩra andũ oothe atĩrĩ, “Mũndũ o wothe ũngĩenda kũũnũmĩrĩra, nĩerege we mwene, akuuage mũtharaba wake hingo ciothe, anũmagĩrĩre.

24 Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ o wothe ũngĩenda kũhonokia muoyo wake nĩakoorwo nĩguo, no ũrĩa ũũragwo nĩ muoyo wake nĩ ũndũ wakwa nĩakaũhonokia.

25 Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ angĩĩguna na kĩ o na angĩgaya thĩ yothe no ate muoyo wake kana oorwo nĩguo?

26 Nĩ ũndũ mũndũ ũrĩa ũconokaga nĩ ũndũ wakwa, na nĩ ũndũ wa ciugo ciakwa, ũcio nĩagaaconokerwo nĩ Mũrũ wa Mũndũ rĩrĩa agooka na riiri wake o hamwe na wa Ithe na wa araika atheru.

27 Ngũmwĩra na ma atĩ, haaha nĩharĩ andũ amwe matagaakua matooneete Ũthamaki wa Ngai.”

Jesũ kũgarũrũka ũrĩa aatariĩ

28 Na rĩĩrĩ, mũthenya wa ĩnaana thuutha wa Jesũ kuuga maũndũ macio, akĩoya Petero, Johana, na Jakubu, makĩambata kĩrĩma igũrũ kũhooya.

29 Rĩrĩa aahooyaga, ũthiũ wake ũkĩgarũrũka, nacio nguo ciake ikĩerũha cua.

30 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ o ro ĩyo andũ eerĩ makĩaria na Jesũ, nao maarĩ Musa na Elija.

31 Nao moonekaga me na riiri na maaragia naake ũhoro wa gĩkuũ gĩake, kĩrĩa aathiaga kũũragĩrwo Jerusalemu.

32 Hĩndĩ ĩyo Petero na arutwo acio angĩ nĩmaahĩtĩĩtwo nĩ toro, no rĩrĩa mookĩrire, makĩona riiri wa Jesũ na wa andũ acio angĩ eerĩ marũũgamĩĩte naake.

33 Rĩrĩa andũ acio maatuire gũtigana na Jesũ, Petero akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mwathani, kaĩ nĩ wega tondũ twĩ haaha-ĩ! Reke twake ithũnũ ithatũ, kĩmwe gĩaku,kĩmwe kĩa Musa, na kĩrĩa kĩngĩ kĩa Elija.” (Petero akiuga ũguo ndamenyaga ũrĩa oigaga.)

34 O hĩndĩ ĩyo Petero aaragia, itu rĩgĩũka rĩkĩmahumbĩra, naguo ũndũ ũcio ũgĩtũma arutwo metigĩre mũno.

35 Naguo mũgambo ũkiuma ituinĩ ũkiuga atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Mũrũ wakwa ũrĩa thuurĩĩte, mũiguageei!”

36 Thuutha wa mũgambo ũcio kũiguĩka, Jesũ akĩoneka arĩ wiki. Nao arutwo magĩkira ki, na gũtirĩ mũndũ o na ũmwe meerire matukũinĩ macio maũndũ marĩa mooneete.

Jesũ kũhonia kamwana kaarĩ na ngoma

37 Na rĩĩrĩ, kwarooka gũkĩa, Jesũ hamwe na arutwo acio atatũ magĩikũrũka kuuma kĩrĩma igũrũ, nao andũ aingĩ magĩtũnga Jesũ.

38 Naake mũndũ ũmwe warĩ gatagatĩinĩ ka andũ akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Mũrutani! Ndagũthaitha ũrore mũrũ ũyũ wakwa; ndirĩ mwana ũngĩ tiga we!

39 Rĩmwe nĩanyiitagwo nĩ ngoma akaanĩrĩra o rĩmwe; ĩmũũmagaragia nginya akaruta mũhũũyũ na kanua, na ĩkamũthĩĩnia mũno na ndĩngĩtigana naake!

40 Thaithire arutwo aaku mamĩingate no matinahota.”

41 Naake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Inyuĩ rũciaro rũũrũ rũteetĩkĩĩtie na rwĩhia! Ngũtũũra na inyuĩ kinya rĩ, na ngũmũkirĩrĩria kinya rĩ?” Agĩcooka akĩĩra mũndũ ũcio atĩrĩ, “Reehe mũũrũguo haaha.”

42 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa kamwana kau gaathiaga harĩ Jesũ, ngoma ĩyo ĩgĩkoomagaria, ĩkĩhaana ta yakooraga. No Jesũ agĩkũũma ngoma ĩyo, nako kamwana kau gakĩhona, naake agĩkanengerana kũrĩ ithe.

43 Nao andũ oothe makĩgega nĩ ũndũ wa hinya mũnene wa Ngai.

Jesũ kwaria rĩngĩ ũhoro wa gũkua gwake

O hĩndĩ ĩyo andũ oothe maagegeete nĩ ũndũ wa maũndũ moothe marĩa Jesũ eekaga, Jesũ akĩĩra arutwo aake atĩrĩ,

44 “Mũtikaariganĩrwo nĩ ũhoro ũyũ ngũmwĩra! Atĩrĩĩrĩ, Mũrũ wa Mũndũ nĩekũnengeranwo kũrĩ andũ.”

45 No arutwo matiigana gũtaũkĩrwo nĩ ũrĩa aameeraga tondũ nĩmaahithĩĩtwo ũndũ ũcio matikaũmenye, na nĩmeetigagĩra kũmũũria ũrĩa eendaga kuuga.

Nũũ mũnene gatagatĩinĩ ka arutwo?

46 Na rĩĩrĩ, nĩhaagĩire na ngarari gatagatĩinĩ ka arutwo makĩũrania nũũ warĩ mũnene gatagatĩinĩ kaao.

47 Rĩrĩa Jesũ aamenyire ũrĩa meeciiragia, akĩoya kaana, agĩkarũũgamia hakuhĩ naake,

48 akĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa wamũkagĩra kaana ta gaaka thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa, nĩ niĩ aamũkagĩra. Naake ũrĩa ũnyamũkagĩra nĩ ũrĩa wandũmire aamũkagĩra. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ ũrĩa mũniini biũ gatagatĩinĩ kaanyu nĩ we mũnene.”

Ũrĩa ũtarĩ thũ yanyu nĩ mũraata wanyu

49 Na rĩĩrĩ, Johana akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũnene, nĩtuonire mũndũ akĩingata ngoma thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩaku twamũkaania, tondũ ti mũraata witũ.”

50 No Jesũ agĩcookeria Johana hamwe na arutwo arĩa angĩ atĩrĩ, “Tiganaai naake nĩ tondũ mũndũ ũrĩa ũtarĩ thũ yanyu nĩ mũraata wanyu.”

Itũũra rĩa Asamaria kũrega kwamũkĩra Jesũ

51 Na rĩĩrĩ, matukũ maakuhĩrĩria ma Jesũ kwambatio igũrũ, nĩeciiririe athiĩ Jerusalemu.

52 Agĩgĩtũma andũ mbere yake mathiĩ gĩcagiinĩ kĩmwe thĩinĩ wa Samaria makahaaragĩrie maũndũ moothe.

53 No rĩĩrĩ, andũ a kũu Samaria makĩrega kũmwamũkĩra, tondũ aathiaga Jerusalemu.

54 Rĩrĩa arutwo aake, Jakubu na Johana moonire ũguo, makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, nĩũkwenda tuuge mwaki uume igũrũ ũmaniine?”

55 Naake Jesũ akĩĩhũgũra na kũrĩ o akĩmakũũma.

56 Jesũ hamwe na arutwo aake magĩcooka magĩthiĩ gĩcagiinĩ kĩngĩ.

Ciĩgwatio cia arĩa mangĩatuĩkire arũmĩrĩri a Jesũ

57 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ na arutwo aake maathiaga na njĩra, mũndũ ũmwe akĩarĩria Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Niĩ ngũkũrũmĩrĩra kũrĩa guothe ũgũthiĩ.”

58 Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mbwe nĩ irĩ marima, o na nyoni nĩ irĩ itara, no Mũrũ wa Mũndũ ndarĩ na handũ ha kũhuurũka.”

59 Agĩcooka akĩĩra mũndũ ũngĩ atĩrĩ, “Nũmĩrĩra.”

Naake mũndũ ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathani, njĩtĩkĩria nyambe nyinũke ngathike baaba.”

60 Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Reke andũ arĩa akuũ mathike akuũ aao. Wee thiĩ ũkahunjie Ũhoro wa Ngai.”

61 Mũndũ ũngĩ naake akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mwathani, nĩngũkũrũmĩrĩra, no amba ũreke thiĩ mũciĩ ngoigĩre andũ aakwa ũhoro.”

62 No Jesũ akĩĩra mũndũ ũcio atĩrĩ, “Gũtirĩ mũndũ woyaga icembe arĩme, agacooka akaambĩrĩria gũcũũthĩrĩria na thuutha wagĩrĩirwo nĩ Ũthamaki wa Ngai.”