Category: Gũcookerithia Maathani

Ũhoro wĩgiĩ mbaara

1 “Rĩrĩa mũkoimagara mũthiĩ mũkarũe na thũ cianyu, mũngĩkoona ngaari cia mbarathi, mbarathi, na thigari nyingĩ kũmũkĩra, mũtikaanetigĩre; MWATHANI Ngai wanyu ũrĩa wamũhonokirie kuuma Misiri nĩagaakorwo e hamwe na inyuĩ.

2 Na rĩĩrĩ, mũtaanaambĩrĩria kũrũa-rĩ, mũthĩnjĩri Ngai akaarũũgamaga mbere ya thigari agaciĩra atĩrĩ,

3 ‘Andũ a Isiraeli, tathikĩrĩriai! Ũũmũũthĩ nĩmũkũrũa. Nĩ ũndũ ũcio, mũtigeetigĩre thũ cianyu, na mũtikaamake kana mũũrwo nĩ hinya.

4 MWATHANI Ngai wanyu nĩegũkorwo hamwe na inyuĩ, na nĩekũmũhe ũhootani.’

5 “Hĩndĩ ĩyo atongoria nĩmakaarĩria andũ mamoorie atĩrĩ, ‘Harĩ mũndũ wĩ haaha wakĩĩte nyũmba na ndarĩ aramĩraara? Angĩkorwo arĩ ho, nĩainũke. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ ta ũcio angĩũragĩrwo mbaarainĩ, mũndũ ũngĩ ahota kũraara nyũmba ĩyo yake.

6 Nĩharĩ mũndũ ũhandĩĩte mĩthabibũ mũgũndainĩ wake na ndarĩ aragĩa na mweke wa kũgetha thabibũ ciayo? Angĩkorwo arĩ ho, nĩainũke. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ ta ũcio angĩũragĩrwo mbaarainĩ, mũndũ ũngĩ ahota gwĩkenia na ndibei ya maciaro ma mũgũnda ũcio.

7 Nĩharĩ mũndũ ũraacĩĩtie nĩ ũndũ wa mũirĩĩtu na ndarĩ aramũhikia? Angĩkorwo mũndũ ta ũcio arĩ ho, nĩainũke. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ ta ũcio angĩũragĩrwo mbaarainĩ, mũndũ ũngĩ ahota kũhikia mũirĩĩtu ũcio ũrutĩirwo rũraacio.’

8 “Ningĩ atongoria nĩmagaathiĩ na mbere kũũria andũ atĩrĩ, ‘Nĩharĩ mũndũ wanyu ũraigua guoya kana ũũrĩĩtwo nĩ hinya? Angĩkorwo mũndũ ta ũcio arĩ ho nĩainũke. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ ta ũcio ahota gũtũma arĩa angĩ makue ngoro.’

9 Na rĩĩrĩ, atongoria marĩĩkia kwarĩria thigari-rĩ, anene a ikundi magathuurwo.

10 “Hĩndĩ ĩrĩa mũgaathiĩ gũtharĩkĩra itũũra, mũkaamba kũhe andũ aarĩo mweke wa kwĩneana kũrĩ inyuĩ.

11 Mangĩkaamũhingũrĩra ihingo cia itũũra rĩao, meeneane kũrĩ inyuĩ, mũkaamatua ngombo cianyu na mũmarutithagie wĩra na hinya.

12 No rĩĩrĩ, mangĩkaarega kwĩneana kũrĩ inyuĩ meende o mbaara-rĩ, mũgaathiũrũrũkĩria itũũra rĩu rĩao na thigari cianyu.

13 Na rĩĩrĩ, MWATHANI Ngai wanyu arĩneana mookoinĩ maanyu, mũkooraga arũme oothe arĩa magaakorwo kuo.

14 No rĩĩrĩ, mũkeyoera atumia, ciana, mahiũ, na kĩrĩa kĩngĩ gĩothe gĩgaakorwo itũũrainĩ rĩu. Indo icio ciothe cia thũ cianyu no mũcihũthĩre nĩ ũndũ nĩ MWATHANI ũmũheete.

15 Ũguo nĩguo mũgeekaga matũũra marĩa maraihanĩrĩirie na bũrũri ũrĩa mũgũthiĩ gũtũũra.

16 “No rĩĩrĩ, rĩrĩa mũkeegwatĩra matũũra marĩa marĩ bũrũriinĩ ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe, mũkooraga andũ oothe arĩa marĩ kuo.

17 Andũ arĩa mũkooraga ta ũrĩa MWATHANI aamwathire nĩ: Ahiti, Aamori, Akanaani, Aperizi, Ahivi, na Ajebusi.

18 Mũkaamooraga nĩguo matikaanatũme mũhĩtĩrie MWATHANI, na ũndũ wa kũmũruta gwĩka maũndũ marĩa marĩ magigi marĩa meekaga ma gũthaathaiya ngai ciao.

19 “Mũngĩkaarigiicĩria itũũra hĩndĩ ndaaya nĩguo mũrĩĩgwatĩre, mũtikaanatemenge mĩtĩ ya matunda. Nĩ ũndũ mĩtĩ ti thũ cianyu atĩ nĩguo mũmĩtemenge. Mũkaarĩa matunda, no mĩtĩ mũtikaanamĩthũũkangie.

20 No rĩĩrĩ, mwahota gũtemenga mĩtĩ ĩrĩa ĩngĩ na mwĩthondekere indo cia gũtharĩkĩra itũũra rĩu nayo, o nginya mũkaarĩtuunyana.

Maciira ma ũũragani matarĩ matuithanie

1 “Ningĩ no kũhoteke kuoneke mũndũ ũũragĩirwo gĩthakainĩ bũrũriinĩ ũcio MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe, na mũtiũĩ nũũ ũmũũragĩĩte.

2 Hĩndĩ ĩyo atongoria aanyu na atuithania makoimagara mathiĩ mathime ũraihu wa kuuma handũ hau mũndũ ũcio ooragĩirwo gũthiĩ nginya o itũũra rĩa matũũra marĩa mathiũrũrũkĩirie.

3 Nao atongoria a itũũra rĩrĩa rĩrĩ hakuhĩ na kĩimba kĩu mathuure moori ya ng’ombe ĩtarĩ yarutithio wĩra.

4 Atongoria acio maikũrũkie moori ĩyo kĩandainĩ kĩ na karũũĩ gegũtherera, handũ hatarĩ haaciimbwo kana hakahandwo. Marĩ o kũu kĩandainĩ kĩu moine moori ĩyo ngingo.

5 Nao athĩnjĩri Ngai a mũhĩrĩga wa Lawi, mathiĩ ho tondũ nĩ o atuithania a maciira ma kũũragana. Acio nĩ o MWATHANI Ngai athuurĩĩte nĩguo mamũtungatagĩre na maraathimanage makĩgwetaga rĩĩtwa rĩake.

6 Hĩndĩ ĩyo atongoria oothe arĩa moimĩĩte itũũra rĩu rĩkuhanĩrĩirie na harĩa mũndũ ũcio ooragĩirwo methambĩre mooko maao igũrũ rĩa moori ĩyo yunĩĩtwo ngingo

7 makiugaga atĩrĩ, ‘Ithuĩ ti ithuĩ tũũragĩĩte mũndũ ũyũ, o na tũtiũĩ nũũ ũmũũragĩĩte.

8 MWATHANI, twagũthaitha ohera andũ aaku a Isiraeli arĩa wahonokirie kuuma Misiri. Tuohere na ndũgaatũcookererie thakame ya mũndũ ũtarĩ na mahĩtia.’

9 Kwoguo, tondũ nĩmwathĩkĩire uuge wa MWATHANI, mũtigaacookererwo nĩ thakame ĩyo.

Ũhoro wĩgiĩ atumia arĩa matahĩĩtwo mbaarainĩ

10 “Na rĩĩrĩ, rĩrĩa MWATHANI Ngai wanyu akaamũhe ũhootani mbaarainĩ, mũtahe mĩgwate,

11 mwahota gũkoona andũ a nja athaka mũngĩhikia.

12 Mũkaamainũkia mĩciĩinĩ yanyu, meenjwo mĩtwe, marenge ndwara,

13 na macenjie nguo. Thuutha wa ũguo maikare mĩciĩinĩ yanyu macakaĩre aciari aao handũ ha mweri ũmwe, thuutha ũcio mũcooke mũmahikie.

14 Na rĩĩrĩ, mũngĩgaacooka mũigue atĩ mũtikũmeenda, mũkaamarekereria methiĩre o kũrĩa mangĩenda. Tondũ nĩmũgaakorwo mũkomeete nao, mũtingĩhota kũmatua ngombo o na kana kũmeendia.

Ũhoro wĩgiĩ igai rĩa mwana wa kahĩĩ wa irigithaathi

15 “Na rĩĩrĩ, mũndũ ahota gũkorwo na atumia eerĩ, nao mamũciarĩre aariũ, no rĩĩrĩ, mũũriũ wa irigithaathi akorwo arĩ wa mũtumia ũrĩa ateendeete.

16 Rĩu-rĩ, hĩndĩ ya kũgaĩra ciana icio ũtonga wake, nĩamenyerere mũno ndakaanathuutũkanie na ũndũ wa kũhe mwana wa mũtumia ũrĩa eendeete igai inene, o na atarĩ we mũkũrũ.

17 Nĩagĩrĩirwo nĩkũhe mwana ũcio wa kahĩĩ wa irigithaathi igai maita meerĩ, o na angĩkorwo nĩ wa mũtumia ũrĩa athũũrĩĩte. Mũndũ no mũhaka eetĩkĩre mwana wake wa irigithaathi na amũhe igai rĩrĩa rĩmwagĩrĩire.

Ũhoro wĩgiĩ mwana wa kahĩĩ mũremi

18 “Na rĩĩrĩ, no kũhoteke mũndũ akorwo na mũũriũ mũng’athia na mũremi, ũtangĩathĩkĩra aciari aake o na mangĩmũherithia.

19 Hĩndĩ ĩyo aciari aake maagĩrĩirwo kũmũtwarĩra atongoria a itũũra rĩrĩa atũũraga nĩguo makamũciirithie.

20 Nao aciari mathitange mũũriũ ũcio wao ta ũũ: ‘Atĩrĩĩrĩ, mũũriũ ũyũ witũ nĩ mũng’athia na mũremi na ndatwathĩkagĩra, ningĩ nĩ mũitangi mbeeca, na mũnyui njoohi mũno.’

21 Hĩndĩ ĩyo andũ oothe a itũũra mamũhũũre na mahiga nginya akue, makĩehererwo nĩ waganu ũcio gatagatĩinĩ kaao. Na rĩĩrĩ, mũndũ o wothe thĩinĩ wa Isiraeli aigua ũrĩa mũũriũ ũcio eekĩĩtwo etigĩre.

Mawatho mwanya mwanya

22 “Na rĩĩrĩ, mũndũ angĩgera ngero na atuĩrwo kũũragwo, nakĩo kĩimba gĩake gĩcuurio mũtĩ igũrũ,

23 kĩimba kĩu gĩtikaanaraare hau mũtĩinĩ. Kĩagĩrĩirwo nĩgũthikwo mũthenya o ro ũcio, nĩ ũndũ kĩimba gĩcuurĩĩtio mũtĩ igũrũ nĩkĩreehagĩre bũrũri kĩrumi kĩa Ngai. Kĩimba kĩu kĩagĩrĩirwo nĩgũthikwo nĩ geetha bũrũri ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe ndũkaanagwatwo nĩ thaahu.

1 “Ũngĩkoona ng’ombe kana ng’ondu ya Mũisiraeli ũrĩa ũngĩ yũrĩĩte, ndũkaanamĩtiganĩrie; mĩhũũre umĩcookie kũrĩ we.

2 No rĩĩrĩ, mwene yo angĩkorwo ndatũũraga hakuhĩ nawe, kana ũkorwo ndũmũũĩ, ũkaamĩtwara gwaku mũciĩ. Mwene yo angĩgooka kũmĩcaria, ũkaamũcookeria.

3 Ũguo noguo ũgeeka wona ndigiri, nguo, kana kĩndũ o gĩothe kĩrĩa Mũisiraeli ũrĩa ũngĩ angĩkorwo ateete.

4 “Ningĩ ũngĩkoona ndigiri kana ng’ombe ya Mũisiraeli ũrĩa ũngĩ ĩgũĩte handũ njĩrainĩ, ndũkaanamĩtiganĩrie; ũkaamũteithia kũmĩũkĩria.

5 “Atĩrĩĩrĩ, mũndũ wa nja ndakaanehumbe nguo cia arũme kana mũndũ mũrũme ehumbe nguo cia andũ a nja; MWATHANI Ngai wanyu nĩathũire andũ arĩa meekaga maũndũ ta macio.

6 “Ũngĩkoona gĩtara kĩa nyoni kĩ handũ mũtĩinĩ kana handũ thĩ, na nyoni ĩhumbĩire matumbĩ kana tũcui twayo, ndũkaanooe nyoni ĩyo.

7 Nyoni ĩyo yagĩrĩirwo nĩkũrekwo ĩthiĩ, no rĩĩrĩ, no woe tũcui ũthiĩ natuo. Ũgeeka ũguo nĩguo ũtũũre hĩndĩ ndaaya na wonage maũndũ meega ũtũũroinĩ waku wothe.

8 “Waka nyũmba njerũ-rĩ, mĩĩkagĩre rũirigo igũrũ mĩenainĩ guothe nĩguo ndũkaanoorio thakame ya mũndũ o wothe ũngĩgũa oimĩĩte igũrũ wayo akue.

9 “Ndũkaanahande mũgũndainĩ wa mĩthabibũ mĩmera ya mũthemba ũngĩ; ũngĩgeeka ũguo, ndũgeetĩkĩrio kũgetha thabibũ kana maciaro ma mĩmera ĩyo ĩngĩ.

10 “Ndũkaanoohe ndeegwa na ndigiri icookiinĩ rĩmwe nĩguo ũrĩme nacio na mũraaũ.

11 “Ndũkaanehumbe nguo itumĩĩtwo na guoya wa ng’ondu na gataani ciogothanĩĩtio hamwe.

12 “Tumagĩrĩra ciohe cia ndigi mĩthiainĩ ĩna ya nguo yaku.

Mawatho megiĩ gũkomania

13 “Na rĩĩrĩ, mũndũ no ahikie mũndũ wa nja acooke ericũkwo aigue atĩ ndekũmwenda,

14 o na no amũigĩrĩre kĩgeenyo oige atĩ nĩakomeetwo naake nĩ mũndũ mũrũme ũngĩ ataanamũhikia.

15 “Ũndũ ta ũcio ũngĩgeekĩka, aciari a mũndũ wa nja ũcio makooya cuka wa ũrĩrĩ ũrĩa wakomeirwo nĩ mũndũ wa nja ũcio ahika wĩ na kĩmenyithia gĩa kuonania atĩ aarĩ thingi, mawonie kĩama gĩa athuuri a itũũra.

16 Ithe wa mũirĩĩtu ũcio ameere atĩrĩ, ‘Ndaheire mwanake ũyũ mũirĩĩtu ũyũ wakwa amũhikie, na rĩu nĩamũregeete.

17 Ningĩ-rĩ, nĩamũigĩrĩire kĩgeenyo akoiga atĩ ndaarĩ thingi rĩrĩa aamũhikirie. Niĩ ndĩ na ũira wa kuonania atĩ macio nĩ maheeni matheri. Roraai cuka wa ũrĩrĩ ũrĩa maakomeire mũthenya wa ũhiki muone thakame ho!’

18 Hĩndĩ ĩyo kĩama kĩu gĩa athuuri a itũũra kĩoe mũthitangwo, kĩmũhũũre.

19 Kĩama gĩcooke kĩmũtuĩre icunjĩ igana rĩmwe cia betha, gĩcinengere ithe wa mũirĩĩtu ũcio, nĩ ũndũ mũndũ mũrũme ũcio nĩareeheire mũirĩĩtu ũcio Mũisiraeli gĩconoko. Na rĩĩrĩ, mũirĩĩtu ũcio egũthiĩ na mbere gũtuĩka mũtumia wake, na mũndũ mũrũme ũcio ndarĩ hingo agaatigana naake matukũ moothe ma muoyo wake.

20 “Na rĩĩrĩ, ũhoro ũcio ũngĩkorwo nĩ wa ma, na hatirĩ na ũira wa kuonania atĩ mũirĩĩtu ũcio aarĩ thingi ataanahika,

21 makaamuoya mamũtware o mũromoinĩ wa nyũmba ya ithe, nao andũ a itũũra mamũhũũrire ho na mahiga nginya akue. Mũirĩĩtu ũcio nĩekĩĩte ũndũ wa gĩconoko kĩnene, nĩ ũndũ wa gũkomwo naake mbere ya kũhika arĩ o gwa ithe mũciĩ. Ũguo nĩguo mũkeeheria wĩhia ũcio gatagatĩinĩ kaanyu.

22 “Na rĩĩrĩ, mũndũ mũrũme angĩnyiitwo agĩkoma na mũtumia wa mũndũ ũngĩ-rĩ, eerĩ nĩmooragwo. Ũguo nĩguo mũkeeheria wĩhia ũcio thĩinĩ wa Isiraeli.

23 “Ningĩ no kũhoteke mũndũ mũrũme akorererwo itũũrainĩ akomeete na mũirĩĩtu ũũrĩĩtio nĩ mũndũ ũngĩ amũhikie.

24 Mwagĩrĩirwo nĩkũmooya eerĩ mũmoimie nja ya itũũra, mũmahũũre na mahiga nginya makue. Mũirĩĩtu ũcio ekũũragwo nĩ ũndũ ndaigana kuuga mbu nĩ geetha ateithũrwo nĩ andũ a itũũra. Naake mũndũ mũrũme ekũũragwo nĩ ũndũ nĩakomeete na mũirĩĩtu ũraarĩ hakuhĩ kũhikio. Ũguo nĩguo mũkeeheria wĩhia ũcio gatagatĩinĩ kaanyu.

25 “No rĩĩrĩ, mũndũ mũrũme angĩkora na kũu nja ya itũũra mũirĩĩtu ũũrĩĩtio nĩ mũndũ ũngĩ akome naake na hinya-rĩ, mũndũ mũrũme ũcio nĩoragwo arĩ o wiki.

26 Mũirĩĩtu ũcio ndaagĩrĩirwo nĩgwĩkwo ũndũ tondũ ndeekĩĩte ũndũ wa gũtũma ooragwo. Ciira ũcio no ta wa mũndũ ũũkĩrĩire ũngĩ akamũũraga.

27 Tondũ aakomire na mũirĩĩtu ũcio na kũu nja ya itũũra, na mũirĩĩtu oiga mbu ndoonire wa kũmũteithũra.

28 “Na rĩĩrĩ, mũndũ mũrũme angĩkoma na mũirĩĩtu atoorĩĩtio nĩ mũndũ, nao makorererwo,

29 mũndũ mũrũme ũcio aagĩrĩirwo nĩkũhe ithe wa mũirĩĩtu ũcio icunjĩ mĩrongo ĩtaano cia betha. Acooke ahikie mũirĩĩtu ũcio, nĩ ũndũ nĩamũringirĩirie akome naake. Naake agĩtuĩke mũtumia wake, na ndagaatigana naake matukũ ma muoyo wake wothe.

30 “Gũtirĩ mũndũ ũgaaconora ithe na ũndũ wa gũkoma na mũtumia o na ũmwe wa atumia a ithe.

Kũingatwo kuuma kĩũnganoinĩ kĩa andũ a MWATHANI

1 “Na rĩĩrĩ, mũndũ mũrũme mũhakũre kana agatinio kĩĩga gĩake kĩa ũciari, ndakaaneetĩkĩrio atoonye kĩũnganoinĩ kĩa andũ a MWATHANI.

2 “Mũndũ ũciarĩĩtwo nĩ andũ matahikanĩĩtie, o na mũndũ o wothe wa rũciaro rwake, o na angĩkorwo nĩ wa rũciaro rwa ikũmi, ndakaaneetĩkĩrio atoonye kĩũnganoinĩ kĩa andũ a MWATHANI.

3 “Mũamoni kana Mũmoabi, kana mũndũ o wothe wa rũciaro rwao, o na angĩkorwo nĩ wa rũciaro rwa ikũmi, ndakaaneetĩkĩrio atoonye kĩũnganoinĩ kĩa andũ a MWATHANI.

4 Acio-rĩ, nĩmaagire kũmũtuga na irio na maaĩ rĩrĩa mũoimaga Misiri. Ningĩ nĩmaakomborire Balaamu mũrũ wa Beori wa kuuma itũũra rĩa Pethoru bũrũriinĩ wa Mesopotamia, nĩguo amũrume.

5 No rĩĩrĩ, MWATHANI Ngai wanyu ndaigana kũigua Balaamu; handũ ha ũguo, MWATHANI aagarũrire kĩrumi kĩu gĩgĩtuĩka kĩraathimo, tondũ nĩamwendeete.

6 Matukũ moothe ma muoyo wanyu mũtikaanateithĩrĩrie andũ a ndũũrĩrĩ icio o na kana mũtũme matonge.

7 “Mũtikaanathũũre Aedomu, nĩ ũndũ nĩ andũ aanyu. Ningĩ mũtikaanathũũre Amisiri, nĩ ũndũ kwĩ mahinda mwatũũraga bũrũri wao.

8 Na rĩĩrĩ, ciana ciao cia kuuma rũciaro rwa gatatũ gũthiĩ na mbere no mũciĩtĩkagĩrie gũtoonya kĩũnganoinĩ kĩa andũ a MWATHANI.

Gũikaria kambĩ ya thigari ĩ theru

9 “Hĩndĩ ciothe, mwĩ kambĩinĩ mahinda ma mbaara, menyereraai mũno mũtikaanahuutanie na kĩndũ o gĩothe gĩ thaahu.

10 Mũndũ mũrũme angĩgeethaahia na hinya wake na ũndũ wa kũroota ũtukũ-rĩ, akoima athiĩ na nja ya kambĩ ĩyo aikare kuo.

11 Namo mahinda ma hwaĩinĩ makinya mũndũ ũcio ethambe, na riũa rĩgĩthũa acooke kambĩinĩ.

12 “Ningĩ nĩmwagĩrĩirwo nĩkũgĩaga na handũ nja ya kambĩ ha gũthiagwo bata.

13 O mũndũ wanyu nĩekuuagĩre kĩndũ angĩenja irima nakĩo nĩ geetha hĩndĩ ĩrĩa ekwenda gwĩteithia akeenja irima, na arĩĩkia gwĩteithia agacooka agathika irima rĩu.

14 Nĩmwagĩrĩirwo nĩgũikaragia kambĩ yanyu ĩ theru, nĩ ũndũ MWATHANI Ngai wanyu arĩ hamwe na inyuĩ nĩguo amũgitĩre o na atũme mũhoote thũ cianyu. Nĩ ũndũ ũcio mũtikaaneeke ũndũ o wothe ũtaagĩrĩire ũngĩtũma MWATHANI amũtiganĩrie.

Mawatho mwanya mwanya

15 “Na rĩĩrĩ, ngombo ĩngĩkoora yume kũrĩ mwene yo yũke kwanyu nĩguo ĩĩhonokie, mũtikaanamĩcookie kũrĩ mwene yo.

16 Ngombo ĩyo yahota gũtũũra o harĩa hoothe ingĩenda matũũrainĩ maanyu, na mũtikaanamĩhinyĩrĩrie.

17 “Gũtirĩ Mũisiraeli o na ũmwe, arĩ mũndũ mũrũme kana mũndũ wa nja, wagĩrĩirwo nĩgũtuĩka mũmaraaya wa hekaarũ.

18 Ningĩ mbeeca cioneetwo na ũmaraaya itikaanatwarwo nyũmbainĩ ya MWATHANI Ngai wanyu nĩ geetha ihingie mwĩhĩtwa. MWATHANI nĩathũire maraaya ma hekaarũ.

19 “Ũngĩgaakombithia Mũisiraeli o wothe mbeeca, irio, kana kĩndũ o gĩothe, ndũkaanamwĩtie uumithio.

20 Ũngĩgaakombithia mũrũũrĩrĩ o wothe, wahota kũmwĩtia uumithio, no ũngĩgaakombithia Mũisiraeli, ndũkaanamwĩtie uumithio. Athĩkagĩra watho ũcio, nĩguo MWATHANI Ngai waku akũraathimage maũndũinĩ moothe marĩa ũrĩĩkaga wĩ bũrũriinĩ ũrĩa ũgũthiĩ kwĩgwatĩra ũtuĩke waku.

21 “Hĩndĩ ĩrĩa wehĩta mwĩhĩtwa mbere ya MWATHANI Ngai waku, no mũhaka ũhingagie mwĩhĩtwa ũcio. MWATHANI ndarĩ hingo atagakũũria mwĩhĩtwa ũcio, na nĩ mahĩtia kwaga kũũhingia.

22 Ũngĩaga kwĩhĩta-rĩ, ũcio ti wĩhia.

23 No ũngĩĩhĩta na kwĩyendera, no mũhaka ũhingie mwĩhĩtwa ũcio.

24 “Ũngĩtuĩkania mũgũnda wa mĩthabibũ wa mũndũ, wahota kũrĩa thabibũ o iria ũngĩenda, no rĩĩrĩ, ndũgaatuĩre imwe kĩondoinĩ nĩguo ũinũkie mũciĩ.

25 Ningĩ ũngĩtuĩkanĩria mũgũnda wa ngano wa mũndũ, wahota kũrigitha ngano ĩrĩa ũkwenda na mooko, no rĩĩrĩ, ndũkaanamĩgethe na rũhiũ.

Gũtigana na kũhikania rĩngĩ

1 “No kũhoteke mũndũ mũrũme ahikie mũtumia, no acooke oone atĩ ndamwagĩrĩire nĩ ũndũ nĩona ũndũ ũtarĩ mwega thĩinĩ wake. Nĩ ũndũ ũcio, no amwandĩkĩre marũa ma gũtigana naake, amũnengere, acooke amwĩre oime gwake mũciĩ.

2 Ningĩ no kũhoteke mũtumia ũcio ahikio nĩ mũndũ ũngĩ,

3 na mũndũ ũcio o naake oone atĩ ndamwagĩrĩire. Nĩ ũndũ ũcio, o naake amwandĩkĩre marũa magũtigana amũnengere, acooke amwĩre oime gwake mũciĩ. Ningĩ mũndũ mũrũme ũcio no akue.

4 Rĩu-rĩ, mũthuuri ũrĩa wamũhikĩĩtie rĩa mbere ndangĩcooka kũhikia mũtumia ũcio rĩngĩ nĩ ũndũ e na thaahu. Ũndũ ta ũcio ndũkenagia MWATHANI. Ndũkaaneeke wĩhia ta ũcio wĩ bũrũriinĩ ũrĩa MWATHANI Ngai waku egũkũhe.

Mawatho mwanya mwanya

5 “Mũndũ ahikania o ũguo-rĩ, ndaagĩrĩirwo nĩgũthiĩ mbaarainĩ o na kana kũruta mawĩra ma mũingĩ. Aagĩrĩirwo nĩgwĩtĩkĩrio aikare na mũhiki wake mũciĩ handũ ha mwaka ũmwe nĩ geetha akenie mũhiki ũcio ahikĩĩtie.

6 “Wakombithia mũndũ kĩndũ, ndwagĩrĩirwo nĩkuoya gĩthĩi gĩake wĩigĩre o nginya rĩrĩa agaakũrĩha. Ũngĩĩka ũguo, no ũtũme mwene kĩo aage gĩa kũhaarĩria gĩa kũrĩa nakĩo.

7 “Mũisiraeli o wothe ũrĩa ũkaanyiita Mũisiraeli ũrĩa ũngĩ nĩguo amũtue ngombo kana amwendie ta ngombo, aagĩrĩirwo nĩkũũragwo. Ũguo nĩguo rũũrĩrĩ rwanyu rũkeeheria ũũru ũcio.

8 “Ha ũhoro wa mũrimũ mũũru wa ngoothi, mwĩmenyagĩrĩreei kũhingagia ũrĩa wothe athĩnjĩri Ngai a mũhĩrĩga wa Lawi marĩmũtaaraga mwĩke. Rũmagĩrĩraai mataaro marĩa ndĩmaheete.

9 Taririkanaai ũrĩa MWATHANI Ngai eekire Miriamu hĩndĩ ĩrĩa mwoimaga Misiri.

10 “Ũngĩgaakombithia mũndũ kĩndũ, ndũkaanatoonye nyũmba yake wĩyoere nguo ya kũrũũgamĩrĩra thiirĩ ũcio.

11 Wagĩrĩirwo nĩgũikara o hau nja o nginya akũreehere nguo ĩyo ya kũrũũgamĩrĩra thiirĩ.

12 Na rĩĩrĩ, mũndũ ũcio angĩgaakorwo nĩ mũthĩĩni, ndũkaanaraarie nguo ĩyo ya kũrũũgamĩrĩra thiirĩ.

13 Ũkaamũcookagĩria nguo ĩyo o hwaĩinĩ wakinya nĩguo akehumbĩra nayo. Naake nĩarĩcookagia ngaatho, na MWATHANI Ngai waku nĩarĩkenagio nĩwe.

14 “Ndũkaanahinyĩrĩrie ndungata ya kwandĩkwo, thĩĩni na ĩbataire, ĩrĩ Mũisiraeli kana mũgeni ũratũũra itũũrainĩ rĩmwe rĩanyu.

15 Ũrĩmĩheaga mũcaara wayo hwaĩinĩ mũthenya o mũthenya, tondũ ũcio nĩguo ũteithio wayo. Ũngĩaga gwĩka ũguo, yahota gũkaĩra MWATHANI, nawe ũgĩtuuo mwĩhia.

16 “Aciari matikaanooragwo nĩ ũndũ wa mahĩtia marĩa meekĩĩtwo nĩ ciana ciao, kana ciana ciũragwo nĩ ũndũ wa mahĩtia marĩa meekĩĩtwo nĩ aciari aacio. Mũndũ o mũndũ arĩũragagwo nĩ ũndũ wa mahĩtia marĩa eekĩĩte we mwene.

17 “Tuithanagia ciira wa mũgeni, o na wa mwana wa ndigwa na kĩhooto. Ningĩ ndũkaanooe nguo ya mũtumia wa ndigwa nĩ ũndũ wa kũrũũgamĩrĩra thiirĩ wake.

18 Ririkanaga atĩ o nawe warĩ ngombo bũrũriinĩ wa Misiri, na MWATHANI Ngai waku agĩkũruta kuo; nĩkĩo ndagwatha wĩkage ũguo.

19 “Hĩndĩ ĩrĩa ũkũgetha magetha maaku, ũngĩriganĩrwo nĩ mamwe kũu mũgũnda-rĩ, ndũkaamacookagĩre. Magetha macio marĩtuĩkaga ma kũũnganio nĩ ageni, ciana cia ngoriai, na atumia a ndigwa. Ũndũ ũcio nĩũrĩtũmaga MWATHANI Ngai waku akũraathimage maũndũinĩ moothe marĩa ũrĩĩkaga.

20 Warĩĩkia kũgetha ndamaiyũ ciaku, ndũgaacookagĩre matigari. Macio marĩtuĩkaga ma ageni, ciana cia ngoriai, na atumia a ndigwa.

21 Ningĩ warĩĩkia kũgetha thabibũ ciaku, ndũgaacookagĩre matigari. Macio marĩtuikaga ma ageni, ciana cia ngoriai, na atumia a ndigwa.

22 Ririkanaga hingo ciothe atĩ o nawe warĩ ngombo bũrũriinĩ wa Misiri; nĩkĩo ndagwatha wĩkage ũguo.

1 “Ningĩ no kũhoteke Aisiraeli eerĩ matwarane igootiinĩ magatuithanio, na ũmwe atuuo mwĩhia na ũcio ũngĩ atuuo ti mwĩhia.

2 Rĩu-rĩ, mũndũ ũcio mwĩhia angĩtuĩrwo kũhũũrwo iboko-rĩ, mũtuithania aagĩrĩirwo nĩkuuga akomio na nda hau mbere yake ahũũrwo iboko. Mũndũ ũcio akĩhũũrwo iboko iria imwagĩrĩire nĩ ũndũ wa ihĩtia rĩake.

3 Ahota kũhũũrwo iboko mĩrongo ĩna, na itigakĩre hau; ingĩkĩra hau-rĩ, nĩikũmũconorithia mũingĩinĩ.

4 “Ndũkaanoohe ndeegwa kanua rĩrĩa ũramĩhũthira kũhũũra ngano.

Mũndũ ũkuithĩĩtie mũrũ wa nyina

5 “Aanake eerĩ a nyina ũmwe mangĩkorwo matũũranagia hamwe, na ũmwe wao akue na ndatige mwana wa kahĩĩ, mũtumia wake ndakaanahikio nĩ mũndũ ũtarĩ wa nyũmba yao. Mũtumia ũcio aagĩrĩirwo nĩkũhikio nĩ mũrũ wa nyina na ũrĩa ũraarĩ mũthuuriwe.

6 Na rĩĩrĩ, mwana wa kahĩĩ ũrĩa mangĩrigithaatha-rĩ, agatuuo ta mwana wa mũtigairĩ nĩ geetha atũũrie rĩĩtwa rĩa mũrũ wa nyina thĩinĩ wa Isiraeli.

7 No rĩĩrĩ, angĩkorwo mũrũ wa nyina na mũtigairĩ ndekwenda kũhikia mũtumia wa mũrũ wa nyina-rĩ, mũtumia ũcio nĩathiĩ kũrĩ athuuri kĩhingoinĩ gĩa itũũra ameere atĩrĩ, ‘Mũrũ wa nyina na mũthuuri wakwa nĩaregeete kũũhikia, nĩguo njiarĩre mũthuuri wakwa mwana wa gũtũũria rĩĩtwa rĩake thĩinĩ wa Isiraeli.’

8 Hĩndĩ ĩyo athuuri a itũũra makĩmwĩte mamwarĩrie. Naake angĩkĩrĩrĩria kũrega kũmũhikia-rĩ,

9 mũtumia ũcio wa mũrũ wa nyina, akĩmũkuhĩhĩrie o hau mbere ya athuuri acio a itũũra, amũrute kĩraatũ kĩmwe, amũtuĩre mata ũthiũ, acooke oige atĩrĩ, ‘Ũguo noguo mũndũ arĩĩkagwo ũrĩa ũrĩregaga kũhikia mũtumia wa mũrũ wa nyina nĩguo amũtũũrĩrie mbeũ.’

10 Na rĩĩrĩ, nyũmba yake thĩinĩ wa Isiraeli ĩgeetagwo ‘Nyũmba ya mũndũ ũrĩa warutirwo kĩraatũ.’

Mawatho mangĩ

11 “Na rĩĩrĩ, arũme eerĩ mangĩkorwo makĩrũa, na mũtumia wa ũmwe wao ooke anyiite kĩĩga kĩa ũciari kĩa mũndũ mũrũme ũcio ũngĩ nĩguo ateithũre mũthuuriwe,

12 nĩatinio guoko kũu gwake; ndakaanaiguĩrwo tha.

13-14 “Ndũkaanahũthĩre ithimi cia maheeni.

15 Hũthagĩra ithimi cia ma na kĩhooto nĩ geetha ũtũũre hĩndĩ ndaaya bũrũriinĩ ũrĩa MWATHANI Ngai waku egũkũhe.

16 MWATHANI nĩathũire andũ a ungumania.

Aisiraeli gwathwo kũũraga Aamaleki

17 “Taririkanaai ũrĩa Aamaleki maamwĩkire rĩrĩa mwoimaga Misiri.

18 Tondũ wa kwagĩra Ngai gĩtĩĩo, maahũũrire arĩa maatigĩĩtwo na thuutha nĩ ũndũ wa kũnoga na kũhũũma, makĩmooraga oothe.

19 Tondũ ũcio, rĩrĩa MWATHANI Ngai wanyu agaakorwo amũheete bũrũri ũcio na akamũgitĩra kuuma gwĩ thũ cianyu iria imũrigicĩirie-rĩ, mũkaaniina Aamaleki oothe nĩguo matikaanacooke kũririkanwo gũũkũ thĩ rĩngĩ. Menyereraai mũtikaanariganĩrwo nĩ ũndũ ũcio!

Magongoona ma magetha

1 “Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũkeegwatĩra bũrũri ũcio MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe na mũkorwo mũũtũũrĩĩte-rĩ,

2 no mũhaka o mũndũ akooya maciaro ma mbere ma irio cia mĩthemba yothe iria akaagetha mũgũndainĩ wake, ameekĩre kĩondoinĩ, amatware handũ harĩa MWATHANI Ngai wanyu agaathuura ha gũthaathayagĩrio.

3 Hĩndĩ ĩyo o mũndũ agaagĩthiĩ he mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũgaakorwo wĩrainĩ hĩndĩ ĩyo amwĩre atĩrĩ, ‘Nĩnguumbura mbere ya MWATHANI Ngai wakwa atĩ nĩnginyiĩte bũrũri ũrĩa eerĩire maithe maitũ atĩ nĩagaatũhe.’

4 “Naake mũthĩnjĩri Ngai ooe kĩondo kĩu kuuma mookoinĩ ma mũndũ ũcio, akĩige thĩ hau mbere ya kĩgongoona kĩa MWATHANI Ngai wanyu.

5 Hĩndĩ ĩyo mũndũ ũcio oige ciugo ici arĩ o hau mbere ya MWATHANI: ‘Baaba aarĩ Mũaramea worũũraga, naake agĩthiĩ na andũ aake magĩtũũra Misiri marĩ ageni. Magĩthiĩ kũu matiarĩ aingĩ, no makĩingĩhĩra kuo magĩtuĩka rũũrĩrĩ rũnene na rwĩ hinya.

6 Nao andũ a Misiri magĩtũhinyĩrĩria na magĩtũrutithia wĩra na hinya ta ngombo.

7 Na ithuĩ tũgĩkaĩra MWATHANI Ngai wa maithe maitũ atũteithie. Naake MWATHANI akĩigua na akĩona mĩnyamaaro, mooritũ, na mathĩĩna marĩa twarĩ namo.

8 MWATHANI agĩgĩtũruta kũu Misiri na hinya na ũhoti wake mũnene, akĩringa ciama, agĩĩka maũndũ ma kũgegania, o na agĩtũma maũndũ ma kũguoyohia meekĩke.

9 Agĩcooka agĩtũreehe gũũkũ bũrũriinĩ ũyũ mwega na mũnoru

10 Tondũ ũcio, rĩu nĩndareehere MWATHANI magetha ma mbere ma irio ciothe iria aheete.’

“Hĩndĩ ĩyo mũndũ ũcio akĩige kĩondo kĩu kĩa magetha o hau mbere ya MWATHANI, acooke ainamĩrĩre amũthaathaiye.

11 Naake agĩcanjamũke nĩ ũndũ wa maũndũ moothe meega marĩa MWATHANI amũheete we mwene na mũciĩ wake, hamwe na Alawii na ageni arĩa matũũranagia nao.

12 “Atĩrĩĩrĩ, rutaga gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa magetha maaku moothe o mwaka wa gatatũ ũgakĩhe Alawii, ageni arĩa mwĩ nao, ciana cia ngoriai, o na atumia a ndigwa, nĩ geetha marĩage makahũũna matũũrainĩ maanyu moothe. Nawe warĩĩkia gwĩka ũguo,

13 wĩre MWATHANI atĩrĩ, ‘Hatirĩ gĩcunjĩ o na kĩmwe kĩamũre ndatigia mũciĩ gwakwa, nĩndacihe Alawii, ageni, ciana cia ngoriai, o na atumia a ndigwa o ta ũrĩa wanjathire njĩke. Ndiremeire o na kana ngariganĩrwo nĩ maathani macio maaku megiĩ gĩcunjĩ gĩa ikũmi.

14 Ndirĩ ndaarĩa indo icio hĩndĩ ĩrĩa ngũcakaya, o na ndirĩ ndaciruta gwakwa mũciĩ ndĩ na thaahu, o na ningĩ ndirĩ ndacirutĩra arĩa akuũ ta igongoona. Nĩngwathĩkĩire wee MWATHANI Ngai wakwa, na nĩhingĩĩtie ũrĩa wothe wathanĩĩte wĩgiĩ gĩcunjĩ gĩa ikũmi.

15 Ndagũthaitha ũrore andũ aaku a Isiraeli ũrĩ o kũu gwaku gũtheru igũrũ na ũmaraathime, o na ũraathime bũrũri ũyũ mwega na mũnoru ũrĩa ũtũheete, o ta ũrĩa werĩire maithe maitũ atĩ nĩũgaatũhe.’

Andũ a MWATHANI kĩũmbe

16 “Ũũmũũthĩ MWATHANI Ngai wanyu aramwatha mwathĩkagĩre mawatho maake moothe; kwoguo maathĩkagĩre na ngoro yothe.

17 Ũũmũũthĩ nĩmwoimbũra atĩ MWATHANI nĩ we Ngai wanyu; nĩmweranĩra atĩ nĩmũrĩmwathĩkagĩra, mũmenyagĩrĩre mawatho maake moothe, o na mwĩkage ũrĩa wothe amwathĩĩte.

18 Ũũmũũthĩ MWATHANI nĩamwamũkĩra mũtuĩke andũ aake kĩũmbe, o ta ũrĩa we mwene aamwĩrĩire. Ningĩ nĩamwatha mwathĩkagĩre maathani maake moothe.

19 Nĩekũmũnenehia gũkĩra ndũũrĩrĩ ciothe iria oombĩĩte, na inyuĩ mũtũmage rĩĩtwa rĩake rĩkumagio na rĩtĩĩagwo. Mũgũtuĩka andũ aake kĩũmbe, o ta ũrĩa eeranĩire.”

Mawatho ma Ngai kwandĩkwo mahigainĩ

1 Naake Musa, hamwe na atongoria a Isiraeli, makĩĩra andũ atĩrĩ, “Menyagĩrĩraai mataaro moothe marĩa ngũmũhe ũũmũũthĩ.

2 Na rĩĩrĩ, mũthenya ũrĩa mũkaaringa rũũĩ rwa Jorodani mũkinye bũrũri ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu akaamũhe, hĩndĩ ĩyo mũkaahanda mahiga manene, mũcooke mamahũũre burathita.

3 Ningĩ mũcooke mwandĩke mahigainĩ macio mawatho o na moorutani maya moothe. Mwarĩĩkia gũtoonya bũrũri ũcio mwega na mũnoru ũrĩa MWATHANI Ngai wa maithe maanyu amwĩrĩire,

4 na mũkorwo mũringĩĩte mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa Jorodani-rĩ, mũkaahanda mahiga macio kĩrĩmainĩ kĩa Ebali o ta ũrĩa ndamwatha ũũmũũthĩ, mũcooke mamahũũre burathita.

5 Mũcooke mwakĩre MWATHANI kĩgongoona hau na mahiga matarĩ maicũhie,

6 nĩ ũndũ kĩgongoona o gĩothe mũgaakĩra MWATHANI Ngai wanyu kĩagĩrĩirwo nĩgwakwo na mahiga matarĩ maicũhie. Hau nĩ ho mũkaarutĩra MWATHANI Ngai wanyu magongoona ma njino.

7 Ningĩ hau no ho mũkaarutĩra magongoona ma thaayũ na mũmarĩĩre o ho, mũgĩkenaga mũrĩ mbere ya MWATHANI Ngai wanyu.

8 Mũkaandĩka wega mahigainĩ macio mahũũre burathita ciugo ciothe cia watho wa Ngai.”

9 Naake Musa hamwe na athĩnjĩri Ngai a mũhĩrĩga wa Lawi makĩarĩria andũ oothe a Isiraeli makĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ andũ aya a Isiraeli, takiraai ki mũthikĩrĩrie. Ũũmũũthĩ nĩmwatuĩka andũ a MWATHANI Ngai wanyu kĩũmbe.

10 Tondũ ũcio tũũraai mũmwathĩkagĩra na mũmenyagĩrĩre mawatho maake moothe marĩa ndamwatha ũũmũũthĩ.”

Irumi nĩ ũndũ wa ũremi

11 Ningĩ Musa akĩarĩria andũ a Isiraeli akĩmeera atĩrĩ,

12 “Mwaringa Jorodani, mĩhĩrĩga ĩno nĩyo ĩkaarũũgama kĩrĩmainĩ gĩa Gerizimu rĩrĩa andũ magaakorwo makĩraathimwo: mũhĩrĩga wa Simeoni, Lawi, Juda, Isakaru, Josefu, na wa Benjamini.

13 Mĩhĩrĩga ĩno nayo nĩ yo ĩkaarũũgama kĩrĩmainĩ kĩa Ebali rĩrĩa ũhoro wa irumi ũgaakorwo ũkĩheanwo: mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, Asheri, Zebuluni, Dani, na wa Nafutali.

14 Nao Alawii magĩcooke maanĩrĩre na mũgambo mũnene meere andũ atĩrĩ,

15 “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa ũgaathondeka mũhianano wa ihiga, mũtĩ, kana wa cuuma acooke aũthaathaiye na hitho; MWATHANI nĩathũire arĩa mathaathayagia mĩhianano.’

“Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’

16 “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ o wothe ũtatĩĩaga ithe kana nyina.’

“Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’

17 “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa ũkũũraga mũtĩ wa mũhaka wa mũndũ ũrĩa mahakaine.’

“Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’

18 “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa ũhĩtithagia mũtumuumu njĩra.’

“Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’

19 “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa wogomagia ciira wa mũrũũrĩrĩ, mwana wa ngoriai, kana mũtumia wa ndigwa.’

“Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’

20 “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa ũconorithagia ithe na ũndũ wa gũkoma na ũmwe wa atumia aake.’

“Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’

21 “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa ũkomaga na nyamũ.’

“Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’

22 “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa ũkomaga na mwarĩ wa nyina kana mwarĩ wa ithe.’

“Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’

23 “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa ũkomaga na nyina wa mũtumia wake.’

“Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’

24 “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa ũũragaga ũrĩa ũngĩ na hitho.’

“Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’

25 “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa wamũkagĩra ihaki nĩguo oorage mũndũ ũtarĩ ũũru eekĩĩte.’

“Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’

26 “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ o wothe ũtarĩathĩkagĩra mawatho na moorutani moothe ma Ngai.’

“Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’

Iraathimo nĩ ũndũ wa gwathĩka

1 “Na rĩĩrĩ, mũngĩathĩkĩra MWATHANI Ngai wanyu na mũhingagie mawatho moothe marĩa ndĩramwatha ũũmũũthĩ-rĩ, MWATHANI nĩarĩmũtũũgagĩria gũkĩra ndũũrĩrĩ iria ingĩ ciothe cia thĩ.

2 Mũngĩathĩkĩra MWATHANI Ngai wanyu, iraathimo ici ciothe irĩtuĩkaga cianyu:

3 “MWATHANI nĩarĩraathimaga matũũra maanyu o na mĩgũnda yanyu.

4 “MWATHANI nĩarĩmũraathimaga na ciana nyingĩ, magetha maingĩ, na ng’ombe na ng’ondu nyingĩ.

5 “MWATHANI nĩarĩraathimaga magetha maanyu na irio iria mũrĩrugaga.

6 “MWATHANI nĩarĩmũraathimaga mũkiumagara na mũgĩcooka na mũciĩ.

7 “MWATHANI nĩarĩmũhootanagĩra harĩ thũ cianyu ciamũũkĩrĩra. Irĩmũtharĩkagĩra ciumĩĩte na mwena ũmwe, no ikamũũrĩra na mĩena yothe.

8 “MWATHANI nĩarĩraathimaga wĩra wa mooko maanyu, na aiyũragie makũmbĩ maanyu na irio. Ningĩ nĩarĩmũraathimaga mwĩ bũrũriinĩ ũcio ekũmũhe.

9 “Mũngĩtũũra mwathĩkagĩra MWATHANI Ngai wanyu, na mwĩkage ũrĩa wothe amwathĩĩte-rĩ, nĩarĩmũtuaga andũ aake kĩũmbe, o ta ũrĩa eeranĩire.

10 Ndũũrĩrĩ ciothe cia thĩ nĩirĩonaga atĩ nĩmũtuĩtwo andũ a MWATHANI kĩũmbe, na nĩirĩmwĩtigagĩra.

11 Ningĩ MWATHANI nĩarĩmũraathimaga na ciana nyingĩ, ng’ombe nyingĩ, o na magetha maingĩ mwĩ bũrũriinĩ ũcio eerĩire maithe maanyu atĩ nĩakaamũhe.

12 Ningĩ MWATHANI nĩarĩmuuragĩria mbura ya kĩmera o kĩmera kuuma mũthiithũinĩ wake wa igũrũ ũrĩa aigaga mbura, na araathimage wĩra wa mooko maanyu. Nĩmũrĩkombithagia ndũũrĩrĩ nyingĩ, no inyuĩ mũtirĩkombaga kuuma kũrĩ cio.

13 MWATHANI Ngai wanyu nĩarĩmũtuaga atongoria a ndũũrĩrĩ, nocio itirĩmũtongoragia; no kũgaacĩra mũrĩgaacagĩra mwatũũra mwathĩkagĩra maathani maake moothe marĩa ndamũhe ũũmũũthĩ.

14 Mũtikaanamakararie o na atĩa, kana mũthaathaiye, o na kana mũtungatĩre ngai ingĩ.

Mũcaara wa kwaga gwathĩka

15 “No rĩĩrĩ, mũngĩaga gwathĩkĩra MWATHANI Ngai wanyu, na mwage kũrũmia maathani na mawatho maake moothe marĩa ndamũhe ũũmũũthĩ, maũndũ maya moothe mooru nĩmarĩmũkoragĩrĩra:

16 “Matũũra maanyu o na mĩgũnda yanyu nĩrĩgwatagwo nĩ kĩrumi.

17 “Magetha maanyu o na irio iria mũrĩrugaga nĩirĩgwatagwo nĩ kĩrumi.

18 “Mũrĩgwatagwo nĩ kĩrumi mũkaaga kũgĩa na ciana nyingĩ, magetha maingĩ, na ng’ombe na ng’ondu nyingĩ.

19 “Mũrĩgwatagwo nĩ kĩrumi mũkiumagara na mũgĩcooka na mũciĩ.

20 “Mũngĩgeeka ũũru na mũrege MWATHANI, nĩarĩtũmaga mũkorererwo nĩ mũthiro, wagaagu, na mathĩĩna maũndũinĩ moothe marĩa mũrĩĩkaga, o nginya mũniinwo mũthire o narua.

21 MWATHANI arĩmũtũmagĩra mĩrimũ ĩrũmanĩrĩire, o nginya amũniine inyuothe bũrũriinĩ ũrĩa mũgũthiĩ kwĩgwatĩra.

22 Ningĩ MWATHANI nĩarĩmũhũũraga na mĩrimũ ya kũgwatanio, kũimba na kũhiũha mwĩrĩ; arĩtũmaga bũrũri wage mbura, o na amũtũmagĩre rũhuuho rũhiũ rwa kũũmia mĩmera. Matũhũũhũ macio marĩmũthingataga o nginya mũgakua.

23 Mbura ndĩriuraga, nayo thĩ ĩrĩũmaga o nginya ĩgaatũkanga.

24 Handũ ha kũmuurĩria mbura, MWATHANI arĩmuuragĩria rũkũngũ na mũthanga nginya amũniine inyuothe.

25 “MWATHANI nĩarĩtũmaga mũhootwo nĩ thũ cianyu; mũrĩcitharĩkagĩra kuuma na mwena ũmwe, no mũgaciũrĩra na mĩena yothe. Ũndũ ũcio nĩũrĩmakagia andũ oothe a gũũkũ thĩ mawona.

26 Ciimba cianyu irĩrĩagwo nĩ nyoni na nyamũ cia gĩthaka, na hatikooneka mũndũ wa gũcingata.

27 MWATHANI nĩarĩtũmaga mũgĩe mahũha ta marĩa maarĩ na andũ a Misiri. Ningĩ nĩarĩtũmaga mĩĩrĩ yanyu ĩiyũrwo nĩ ironda, ũhere na mwĩthũa, na gũtikooneka kĩhonia.

28 MWATHANI nĩarĩtũmaga mũtuĩke agũrũki, atumuumu, o na mwagaage.

29 Mũrĩthiaga mũkĩhambataga mũthenya barigici o ta itumuumu, na mũtikoona ha kũgera. Ningĩ-rĩ, hatirĩ ũndũ o na ũmwe ũrĩmwagagĩrĩra. Mũrĩikaraga mũhinyĩrĩirio na indo cianyu ikĩiyagwo, na mũtikoona mũndũ wa kũmũteithia.

30 “Ũrĩraacagia nĩ ũndũ wa mũirĩĩtu, no ti we ũrĩmũhikagia; ũrĩakaga nyũmba, no ti we ũrĩmĩtũũraga; ũrĩhandaga mĩthabibũ, no ndũrĩgethaga maciaro maayo.

31 Ndeegwa yaku ĩrĩthĩnjagwo ũkĩyonagĩra, na ndũcame nyama ciayo o na haniini. Ũrĩtuunyagwo ndigiri yaku na hinya ĩgathiio nayo ũkĩyonagĩra, na ndũrĩcookagĩrio. Ng’ondu ciaku irĩheagwo thũ ciaku, na ndũkoona wa gũgũteithia.

32 Aariũ na aarĩ aaku marĩheanagwo ta ngombo kũrĩ andũ a ndũũrĩrĩ ũkĩyonagĩra. Ũrĩikaraga ũkũũrĩĩte maitho ũcũũthĩrĩirie, wone kana ciana ciaku nĩigũcooka.

33 Irio ciaku iria ũrĩmĩĩte na kĩyo kĩnene irĩrĩagwo nĩ rũũrĩrĩ rũgeni, na ũtũũre ũhinyĩrĩirio na ũkũũmagwo.

34 Maũndũ marĩa ũrĩyonagĩra no gũtũma marĩtũmaga ũgũrũke.

35 MWATHANI arĩtũmaga magũrũ maaku maiyũrwo nĩ ironda itakaahona, namo mahũha makũiyũre kuuma mũtwe kinya magũrũ.

36 “MWATHANI nĩakamũtwara inyuĩ eene, na mũthamaki wanyu bũrũriinĩ mũgeni, ũrĩa inyuĩ kana maathooguo mũtarĩ mwaũmenya. Kũu nĩkuo mũgaatungatagĩra ngai ithondekeetwo na mĩtĩ na mahiga.

37 Mũgaatuĩka andũ a kũmakĩrwo, gũthekererwo, na kũnyararwo mabũrũriinĩ marĩa MWATHANI wanyu akaamũhurunjĩra.

38 “Mũkaahandaga mbeũ nyingĩ, no mũkagetha o tũniini, nĩ gũkorwo ngigĩ nĩigaacirĩa.

39 Mũkaahandaga mĩthabibũ mĩingĩ na mũkamĩceeha, no mũtikaagethaga thabibũ kana mũkanyua ndibei ya thabibũ icio, nĩ ũndũ nĩikaarĩĩo nĩ tũgunyũ.

40 Bũrũri wanyu wothe ũgaakorwo ũiyũire mĩtamaiyũ, no mũtikeehakaga maguta maayo, nĩ ũndũ ndamaiyũ ciayo nĩkũhũrũrũka ikaahũrũrũkaga.

41 Nĩmũgaaciara ciana cia aanake na airĩĩtu, no itigaatuĩka cianyu; igaakuuo ithiio nacio irĩ mĩgwate.

42 Mĩtĩ yanyu yothe o na irio cia mĩgũnda yanyu ikaarĩĩo nĩ ngigĩ.

43 “Andũ a ndũũrĩrĩ arĩa magaakorwo magĩtũũra bũrũriinĩ wanyu magaakĩragĩrĩria o kũnenehio, na inyuĩ kũnyiihio.

44 Makaamũkombagĩra mbeeca, no inyuĩ mũtikaamakombagĩra. Mũgaatũũra mwathagwo nĩ o.

45 “Mũgaatũũra mũthingatagwo nĩ mathĩĩna macio, na matũũre na inyuĩ nginya mamũniine, nĩ ũndũ mũtiathĩkĩire MWATHANI Ngai wanyu, na mũtiigana kũhingia mawatho maake moothe marĩa aamũheire.

46 Mathĩĩna macio magaatũũra marĩ kĩmenyithia, na kĩriga harĩ inyuĩ, o na harĩ njiarwa cianyu tene na tene.

47 Nĩ ũndũ-rĩ, o na gwatuĩka MWATHANI Ngai nĩamũraathimĩĩte na indo ciothe, mũtiigana kũmũtungatĩra mũkeneete na mũcanjamũkĩĩte.

48 Nĩ ũndũ ũcio, mũgaatũũra mũtungatagĩra thũ iria MWATHANI akaarekia ciũke imũũkĩrĩre. Mũgaatũũra mũrĩ athĩĩni mũtarĩ na gĩa kũrĩa, kũnyua, kana gĩa kwĩhumba, nacio thũ cianyu imũrutithie wĩra nginya mũkue.

49 MWATHANI nĩakaamũreehithĩria rũũrĩrĩ ruumĩĩte kũndũ kũraaya rũmũtharĩkĩre, rũũrĩrĩ mũtakaamenya mwarĩrie waruo. Rũkaamuomokera o ta rwĩgĩ.

50 Rũũrĩrĩ rũu rũgaakorwo rwĩ rwa andũ eeĩ mũno; rũtigaacaaĩra mũndũ o wothe, mwĩthĩ kana mũkũrũ.

51 Rũkaarĩa ng’ombe na irio cianyu, na inyuĩ mũhũũte nginya mũkue nĩ ng’aragu. Ningĩ rũtikaamũtigĩria ngano, ndibei, maguta ma mĩtamaiyũ, ng’ombe, o na kana ng’ondu, o nginya rũtige mwakua.

52 Rũgaatharĩkĩra matũũra maanyu moothe bũrũriinĩ ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu akaamũhe, nacio thingo ndaaya na cia hinya iria mwĩhokeete imomokane.

53 “Hĩndĩ ĩrĩa matũũra maanyu magaakorwo mathiũrũkĩirio nĩ thũ, mũkaagĩa na ng’aragu o nginya mũrĩe ciana cianyu iria MWATHANI Ngai wanyu amũheete.

54-55 O na mũndũrũme ũrĩa ũrĩ igweta agaathĩĩnĩka o nginya arĩe ciana imwe ciake nĩ ũndũ wa kũhũũta. Na rĩĩrĩ, ndakaahe mũrũ wa nyina, mũtumia wake ũrĩa eendeete, o na kana mwana o wothe wa ciana ciake iria itigarĩĩte rwĩga rũu rwake.

56-57 O na mũndũ wa nja ũrĩa ũrĩ igweta, na mũtongu ũguo atĩ ndenogagia na ũndũ o wothe, ageekaga o ũguo. Rĩrĩa itũũra rĩake rĩgaakorwo rĩthiũrũrũkĩirio nĩ thũ, akaahũũta o nginya arĩe na hitho kaana gaake agaciara o ũguo, hamwe na njogu yako. Ndakaahe mũthuuri wake ũrĩa eendeete, o na kana mwana o wothe wa ciana ciake rwĩga rũu rwake.

58 “Mũngĩkaaga gwathĩkĩra ciugo ciothe cia watho ũrĩa mwandĩke ibukuinĩ rĩĩrĩ, na mwage gũtĩĩa rĩĩtwa rĩrĩ riiri na rĩa gwĩtigĩrwo rĩa MWATHANI Ngai wanyu,

59 nĩakaamũtũmĩra inyuĩ na njiarwa cianyu mĩrimũ ĩtakaahonekaga, na mĩthiro ya kũguoyohia ĩtakaagirĩrĩkaga.

60 Nĩakaamũtũmĩra o rĩngĩ mĩrimũ yothe ĩrĩa yarĩ Misiri ĩrĩa mwetigĩrĩĩte, na ndĩkoona kĩhonia.

61 Ningĩ MWATHANI nĩakaamũtũmĩra mĩrimũ na mĩthiro ya mĩthemba yothe ĩrĩa ĩtarĩ mĩandĩke ibukuinĩ rĩĩrĩ rĩa watho, o nginya amũniine.

62 O na harĩa mũingĩhĩĩte o ta njata cia igũrũ, no andũ anyiinyi aanyu magaatigara, nĩ ũndũ mũtiigana gwathĩkĩra MWATHANI Ngai wanyu.

63 Na rĩĩrĩ, o ta ũrĩa MWATHANI aakenaga agĩtũma mũgaacĩre na mũingĩhe-rĩ, ũguo noguo agaakena akĩmũniina o na akĩmwananga. Mũkaamunyuo mweherio bũrũriinĩ ũcio mũgũthiĩ kwĩgwatĩra ũtuĩke wanyu.

64 “MWATHANI akaamũhurunja ndũũrĩrĩinĩ ciothe kuuma gĩturi kĩmwe gĩa thĩ kinya kĩrĩa kĩngĩ. Mwĩ kũu mũgaatungatagĩra ngai ithondekeetwo na mĩtĩ na mahiga, iria inyuĩ eene o na kana maathooguo mũtarĩ mwathaathaiya.

65 Mwĩ kũu ndũũrĩrĩinĩ icio mũtigaikaraga na thaayũ, na mũtikoona handũ mũngĩĩta haanyu kĩũmbe; MWATHANI nĩagaatũma mũikarage mũgĩtangĩkaga ngoro, mũtarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro na mũũrĩĩtwo nĩ hinya.

66 Mũgaikaraga mũrĩ ũgwatiinĩ hĩndĩ ciothe. Mũkaiguaga guoya ũtukũ na mũthenya, na mũikarage mũtarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtũũra muoyo.

67 Maũndũ marĩa mũkoonaga magaatũmaga ngoro cianyu ciigue guoya, mũgakiuga atĩrĩ, ‘Naarĩ korwo gwatuka narua,’ na gwatuka mũkoiga atĩrĩ, ‘Naarĩ korwo gwakĩa narua.’

68 Naake MWATHANI nĩakaamũcookia Misiri mwĩ meeriinĩ o na gũtuĩka nĩeranĩire atĩ mũtigaacooka kuo rĩngĩ. Mũrĩ kũu mũkaageria kwĩyendia kũrĩ thũ cianyu ta ngombo, no gũtirĩ mũndũ ũgeetĩkĩra kũmũgũra.”

Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI na Aisiraeli bũrũriinĩ wa Moabi

1 Maya nĩ mo maũndũ ma kĩrĩĩkanĩro, marĩa MWATHANI aathire Musa arĩĩkanĩre na andũ a Isiraeli marĩ bũrũriinĩ wa Moabi. Maũndũ maya moothe maarĩ ma kuonganĩrĩrio na kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa aarĩĩkanĩire nao kĩrĩmainĩ gĩa Sinai.

2 Naake Musa agĩgĩĩta Aisiraeli oothe hamwe akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmweyoneire na maitho maanyu ngero iria MWATHANI aagerire mũthamaki wa Misiri, njaama ciake ciothe, o na bũrũri wake wothe.

3 Ningĩ nĩmwonire matũhũũhũ, ciama, o na moorirũ manene marĩa MWATHANI eekire.

4 No rĩĩrĩ, o na kinyagia ũũmũũthĩ, MWATHANI ndarĩ atũma mũtaũkĩrwo wega nĩ maũndũ macio muonire.

5 Naake MWATHANI akĩmũtongoria werũinĩ mĩaka mĩrongo ĩna, na mũtiigana gũthirĩrwo nĩ nguo kana iraatũ.

6 Mũtiigana kũrĩa irio, kũnyua ndibei kana njoohi, no MWATHANI nĩamũhingagĩria mabataro maanyu nĩguo mũmenye atĩ we nĩ we Ngai wanyu.

7 Na rĩĩrĩ, twakinya kũndũ gũũkũ, Sihoni mũthamaki wa Heshiboni na Ogu mũthamaki wa Bashani makiumĩra nĩguo marũe na ithuĩ, no tũkĩmahoota.

8 Tũgĩkĩmatuunya bũrũri wao, tũkĩũgayanĩria mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase.

9 Nĩ ũndũ ũcio, tũũraai mwathĩkagĩra maũndũ moothe ma kĩrĩĩkanĩro gĩĩkĩ, nĩ geetha mũgaacagĩre maũndũinĩ moothe marĩa mũrĩĩkaga.

10 “Ũũmũũthĩ mũrũũgamĩĩte haaha inyuothe mbere ya MWATHANI Ngai wanyu: atongoria aanyu, anene aanyu, arũme oothe a Isiraeli,

11 ciana cianyu, atumia aanyu, andũ a ndũũrĩrĩ arĩa matũũranagia na inyuĩ arĩa mamuunagĩra ngũ na mamũtahagĩra maaĩ.

12 Ũũmũũthĩ nĩmũgũtoonya kĩrĩĩkanĩroinĩ gĩĩkĩ MWATHANI Ngai wanyu ekũrĩĩkanĩra na inyuĩ, na nĩmũgwĩtĩkĩra kũhingagia matua maakĩo,

13 nĩ geetha MWATHANI amũtue andũ aake kĩũmbe, naake atuĩke Ngai wanyu, o ta ũrĩa aamwĩrĩire inyuĩ na maithe maanyu, Aburahamu, Isaaka, na Jakubu.

14 To inyuĩ oiki MWATHANI ekũrĩĩkanĩra na inyuĩ;

15 ekũrĩĩkanĩra na ithuĩ ithuothe tũrũũgamĩĩte haaha mbere yake ũũmũũthĩ, o na njiarwa ciitũ iria igooka thuutha.

16 “Nĩ gũkorwo nĩmũũĩ mũtũũrĩre ũrĩa twatũũraga bũrũriinĩ wa Misiri, o na maũndũ marĩa twonire rĩrĩa twatwĩkanagia mabũrũri ma ndũũrĩrĩ ingĩ.

17 Ningĩ nĩmuonire mĩhianano yao ĩrĩa ĩ magigi ĩthondekeetwo na mĩtĩ, mahiga, thahabu, na betha.

18 Mwĩmenyerereei mũno inyuothe arĩa mũrũũgamĩĩte haaha ũũmũũthĩ hatikaanooneke mũndũ mũrũme, mũndũ wa nja, mũciĩ, o na kana mũhĩrĩga ũgatiganĩria MWATHANI Ngai witũ ũgathaathaiye ngai cia andũ a ndũũrĩrĩ ingĩ. Mũndũ o na ũmwe wanyu ũgaathaathaiya mĩhianano akaahaana ta mũri wa mũmera ũciaraga matunda marũrũ marĩ na thumu.

19 Mwĩmenyerereei mũno mũndũ o na ũmwe ũraigua maũndũ ma kĩrĩĩkanĩro gĩĩkĩ ndakeĩĩre na ngoro atĩ MWATHANI nĩekũmũraathima, o na angĩtuĩka mũremi. Ũndũ ta ũcio wahota gũtũma inyuothe, andũ arĩa eega na arĩa ooru, mũniinanĩrio hamwe.

20 MWATHANI ndakoohera mũndũ ta ũcio. Handũ ha ũguo, nĩkũmũrĩrĩmbũkĩra akaamũrĩrĩmbũkĩra na maraakara maake megwakana ta mwaki, namo matũhũũhũ moothe marĩa maandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩĩrĩ mamũkorerere, o nginya MWATHANI amũniine o biũ.

21 MWATHANI acooke amwamũranie na mĩhĩrĩga yothe ya Isiraeli, atũme mũkorererwo nĩ matũhũũhũ kũringana na irumi ciothe cia kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa kĩandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩĩrĩ rĩa Watho.

22 “Na rĩĩrĩ, matukũinĩ ma thuutha, njiarwa cianyu o na andũ a ndũũrĩrĩ a kuuma mabũrũri ma kũraaya nĩmakeeyonera matũhũũhũ na mĩnyamaaro ĩrĩa MWATHANI areehithĩirie bũrũri wanyu.

23 Bũrũri wothe nĩũgaathaata ũiyũre ũbiriiti na cumbĩ; gũtirĩ kĩndũ gĩkaahandwo kuo, o na ria rĩtikaamera kuo. Bũrũri wanyu ũkaahaana o ta matũũra ma Sodomu, Gomora, Adima, kana Zeboimu marĩa MWATHANI aanangire rĩrĩa aaraakarĩĩte na akang’ũrĩka.

24 Ũndũ ũcio nĩũgaatũma andũ a ndũũrĩrĩ ciothe moorie atĩrĩ, ‘Ĩ nĩkĩ gĩtũmĩĩte MWATHANI eeke bũrũri ũyũ ũndũ ũyũ mũũru ũũ? Gĩtũmi kĩa maraakara maya maake megwakana ta mwaki nĩ kĩrĩkũ?’

25 Nao andũ mamacookerie atĩrĩ, ‘Nĩ ũndũ nĩmaatiganĩirie kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa MWATHANI, o we Ngai wa maithe maao, aarĩĩkanĩire nao rĩrĩa aamarutire bũrũri wa Misiri.

26 Maatungatĩire ngai ingĩ mataathaathayagia mbere ĩyo, o iria maakaanĩĩtio nĩ MWATHANI matikaanathaathaiye.

27 Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI akĩraakarĩra andũ aake, na akĩreehithĩria bũrũri wao matũhũũhũ moothe marĩa maandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩĩrĩ.

28 Naake MWATHANI arĩ na maraakara, mang’ũrĩ, o na marũrũ maingĩ akĩmamunya kuuma bũrũriinĩ wao akĩmaikia bũrũriinĩ mũgeni kũrĩa matũũraga o na ũũmũũthĩ.’

29 “Atĩrĩĩrĩ, kũrĩ maũndũ mamwe MWATHANI Ngai witũ aigĩĩte hithoinĩ, no nĩaguũrĩĩtie Watho wake, nĩguo ithuĩ na njiarwa ciitũ tũtũũre tũwathĩkagĩra.