Category: Baruku

Gũtaarĩria

Ibuku rĩa Baruku nĩ tũcunjĩ tũna tũtiganu twa mĩario tũcookanĩrĩirio, tũrĩa twandĩkĩĩtwo nĩ Baruku, ũrĩa warĩ karani wa Jeremia (Jeremia 32.12; 36.4). Mĩario ĩno yandĩkirwo mahinda mwanya mwanya, na no gũkorwo ya mbere yandĩkirwo na Kĩhibirania, thuuthainĩ nĩyacookire ĩgĩturanĩrwo hamwe ĩgĩtuĩka mbuku ĩmwe.

Gĩcigo gĩa 6 nĩ marũa mahaana ta maandĩkĩĩtwo nĩ Jeremia kũrĩ Ayahudi rĩrĩa maarĩ hakuhĩ gũtahwo. No mũno maandĩkĩĩtwo ũhoro wa gũkaanio kũhooya mĩhianano.

Maũndũ marĩa marĩ ibukuinĩ rĩĩrĩ

Rũgano rwa gũtaarĩria 1.1-14

Ihooya rĩa kwĩrira na kũhooya gũkũũrwo 1.15–3.8

Kũgaathĩrĩria ũũgĩ 3.9–4.4

Jerusalemu kũũmĩrĩrio na gũteithio 4.5–5.9

Ũrĩa ngai cia mĩhianano itangĩĩteithia 6.1-42

Ũrimũ wa gũthaathaiya mĩhianano 6.43-73

Gũtaarĩria

1 Ibuku rĩĩrĩ rĩandĩkirwo nĩ Baruku mũrũ wa Neraia na mũcũkũrũ wa Mahiseia mũrũ wa Zedekia, Zedekia mũrũ wa Hasadia na mũcũkũrũ wa Hilikia. Aarĩandĩkire arĩ Babiloni,

2 mũthenya wa mũgwanja wa mwerimwakainĩ wa gataano, thuutha wa Akalidea kũnyiita Jerusalemu na kũmĩcina.

3 Baruku nĩarĩthoomeire Jekonia mũrũ wa Jehoiakimu, ũrĩa warĩ mũthamaki wa Juda, o hamwe na andũ arĩa angĩ mookĩĩte gũthikĩrĩria ũhoro ũrĩa wĩ ibukuinĩ rĩĩrĩ.

4 Andũ acio mookĩĩte gũthikĩrĩria nĩ arĩa maarĩ igweta, anene, athuuri, o hamwe na andũ oothe kaniini na kanene, arĩa oothe maatũũraga Babiloni ndeereinĩ cia rũũĩ rwa Sudu.

5 Gwathoomwo andũ oothe nĩmaarĩrire, makĩĩhinga kũrĩa na magĩthaitha Mwathani.

6 O mũndũ nĩarutire kĩrĩa angĩahotire;

7 kĩrĩa kĩonganirio gĩgĩtũmwo Jerusalemu kũrĩ Jehoiakimu ũrĩa warĩ Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene mũrũ wa Hilikia na mũcũkũrũ wa Shalumu, o hamwe na athĩnjĩri Ngai na andũ arĩa angĩ oothe maarĩ hamwe naake thĩinĩ wa Jerusalemu.

8 O hĩndĩ ĩyo, mũthenyainĩ wa ikũmi wa mweri wa Sivani, Baruku nĩoire indo nyamũre, iria ciakuuĩĩtwo kuuma Hekaarũinĩ, agĩcicookia bũrũriinĩ wa Juda. Indo icio ciarĩ cia betha iria Zedekia mũrũ wa mũthamaki Josia wa Juda aathondekithĩĩtie,

9 thuutha wa mũthamaki Nebukadinezaru wa Babiloni, gũkuua Jekonia, anene, mabundi, andũ arĩa maarĩ igweta, na andũ acio angĩ akĩmaruta Jerusalemu akĩmatwara Babiloni.

Marũa gũtũmwo Jerusalemu

10 Andũ magĩkĩandĩka atĩrĩ, “Mbeeca ici twagũtũmĩra, gũra nacio nyamũ cia magongoona ma njino, na magongoona ma meehia, na ũbaani na ũhaarĩrie magongoona ma ngano. Ũcooke ũthiĩ ũgacirutĩre kĩgongoonainĩ kĩa Mwathani Ngai witũ.

11 Na ũhoere Nebukadinezaru mũthamaki wa Babiloni, o hamwe na mũũriũ Belishazaru, atĩ marotũũra thĩ o ta irĩma.

12 Mwathani arotũhe hinya, na atũtongorie nĩ geetha Nebukadinezaru na mũũrũwe Belishazaru matũgitĩre, na nĩtũgũtũũra tũmaathĩkĩire ihinda rĩrĩa rĩothe tũgũtũũra muoyo, nao nimarĩkoragwo makeneetio nĩ ithuĩ.

13 O na ithuĩ ũtũhoere Mwathani Ngai witũ, amu nĩtũmwĩhĩĩtie, o na ndarĩ atiga kũraakara nĩ ithuĩ.

14 Thooma ibuku rĩĩrĩ tũragũtũmĩra, na ũkiumbũre meehia maaku thĩinĩ wa Hekaarũ ya Ngai mũthenya wa mbere wa Thigũkũ ya Gwaka Ithũnũ, o na mĩthenya ĩrĩa ĩngĩ mĩamũre ya gũtũnganwo.”

Kwĩrira meehia

15 Nawe wagĩrĩirwo nĩkuuga atĩrĩ, “Ũthingu nĩ wa Mwathani witũ, no ithuĩ nginyagia ũũmũũthĩ tũtũire tũiyũrĩĩtwo nĩ thoni. Ithuothe andũ a Juda, andũ a Jerusalemu,

16 athamaki aitũ, atongoria aitũ, athĩnjĩri Ngai aitũ, anabii aitũ, na maithe maitũ,

17 nĩtwĩhĩirie Mwathani,

18 na tũgakĩaga kũmwathĩkĩra. Nĩtwagĩĩte kũmũthikĩrĩria, tũkaaga kũhingia maathani maake marĩa atwathĩĩte.

19 Kuuma hĩndĩ ĩrĩa Mwathani aarutire maithe maitũ bũrũriinĩ wa Misiri nginyagia ũũmũũthĩ, tũtũire tũtamwathĩkagĩra, na tũkaaga kũrũmbũyania na ciugo ciake.

20 Kwoguo ũũmũũthĩ nĩtũkinyĩirwo nĩ ũũru na kĩrumi iria Mwathani aatũkaanĩĩtie ahũthĩire Musa ndungata yake rĩrĩa aarutire maithe maitũ bũrũriinĩ wa Misiri athiĩ agatũhe bũrũri mwega na mũnoru.

21 Nĩtwagire gũthikĩrĩria ciugo cia Mwathani Ngai witũ iria tweragwo nĩ anabii arĩa aatũtũmĩire. No ithuĩ o mũndũ aarũmĩrĩire wendi mũũru wa ngoro yake na ũndũ wa gũtungatĩra ngai ingĩ na gwĩka maũndũ marĩa mataakenagia Mwathani Ngai witũ.

1 “Kwoguo Mwathani nĩahingĩĩtie ũrĩa aatwĩhĩtĩire, o na ũrĩa eehĩtĩire atiirĩrĩri bũrũri aitũ, athamaki aitũ, atongoria aitũ, o hamwe na andũ a Isiraeli na a Juda.

2 Gũtirĩ kũndũ kũngĩ thĩinĩ wa thĩ yothe kũrĩ gwekirwo ũndũ ta ũcio wekĩkĩĩte Jerusalemu, kũringana na ũrĩa kwandĩkĩĩtwo Wathoinĩ wa Musa

3 atĩ, mũndũ akaarĩa mũũriũ, ũrĩa ũngĩ naake arĩe mwarĩ.

4 Na Mwathani akĩhurunja andũ aitũ agĩtũnengerana mookoinĩ ma andũ arĩa oothe maatũthiũrũkĩirie, nao andũ acio magagĩtũcũũthagĩrĩria marĩ na rũmena na kĩmako.

5 Makĩherithio na makĩaga gũtũũgĩrio, tondũ nĩtwehĩirie Mwathani Ngai witũ na ũndũ wa kwaga gwathĩkĩra uuge wake.

6 “Mwathani Ngai witũ nĩ mũthingu, no ithuĩ o hamwe na maithe maitũ tũtũũraga tũritũhĩirwo nĩ ũũru witũ nginyagia ũũmũũthĩ.

7 O na gũtuĩka atĩ maũndũ mooru moothe marĩa Mwathani aatwĩhĩtĩire nĩmatũkinyĩire,

8 tũtiĩtĩkĩrĩĩte kũmũthaitha atũiguĩre tha na ũndũ wa gũtigana o mũndũ na meciiria mooru ma ngoro yake.

9 Mwathani nĩamenyaga mawaganu maitũ na agĩtũcookeirie maũndũ mau mooru, tondũ we nĩ mũthingu maũndũinĩ moothe marĩa aatwathire twĩkage.

10 No ithuĩ nĩtwagĩĩte gwathĩkĩra uuge wake, na gũthiiaga na mĩthiĩre ĩrĩa Mwathani atuoneetie.

Ihooya rĩa gũkũũrwo

11 “Na rĩu Mwathani Ngai wa Isiraeli, wee nĩ we warutire andũ aaku kuuma bũrũriinĩ wa Misiri na ũndũ wa hinya waku mũnene, na ciama, na moorirũ. Hinya waku mũnene, o na guoko gwaku nĩciatũmire ũgĩe igweta, na ndũrĩ wariganĩra nginyagia ũũmũũthĩ.

12 Ũũi Mwathani Ngai witũ! Nĩtũkwĩhĩĩtie, na tũkaaga gũtuĩka andũ athingu, o na tũkaaga gwathĩkĩra uuge waku wothe.

13 Tiga gũkoragwo ũraakarĩĩtio nĩ ithuĩ, amu ithuĩ rĩu tũtigarĩĩte o andũ aniini gatagatĩinĩ ka andũ a ndũũrĩrĩ kũrĩa atũhurunjĩĩte.

14 Ũũi Mwathani! Igua mahooya maitũ o na gũthaithana gwitũ, nĩ ũndũ wa gĩtĩĩo gĩaku tũhonokie na ũtũme andũ arĩa matũthaamĩĩtie matwende.

15 Nayo thĩ yothe ĩkĩmenye atĩ nĩ we Mwathani Ngai witũ, na nĩũthuurĩĩte rũũrĩrĩ rwa andũ a Isiraeli matuĩke aaku.

16 “Ũũi Mwathani! Tũcũũthĩrĩrie wĩ kũu igũrũ wone mĩnyamaarĩko iitũ. Tega gũtũ gwaku ũtũigue.

17 Hingũra maitho maaku ũtuone; amu arĩa akuũ mathiaga kũrĩa kũriku mũno, na akuũ, matingĩhota gũkũgooca kana mahote kuuga ũrĩa wee wĩ mũthingu.

18 Andũ arĩa me muoyo, Mwathani, no o mangĩhota gũkũgooca o na gũkũũrana ũthingu waku, o na angĩkorwo magĩthĩĩnĩka mũno, makungĩĩte, makaaga hinya, makahũũta, o na kana magakorwo matekuona wega.

19 “Ũũi Mwathani! Twakũhooya ũtũiguĩre tha, no ti tondũ wa ciĩko ciitũ cia ũthingu o na kana cia maithe maitũ, kana athamaki aitũ.

20 Amu nĩũtũkinyĩirie maraakara maaku o na mang’ũrĩka o ta ũrĩa wagwetire na ũndũ wa anabii ndungata ciaku atĩrĩ,

21 ‘Inamĩrĩraai mũtungatĩre mũthamaki wa Babiloni, na nĩmũgũtũũra bũrũriinĩ ũrĩa ndaheire maithe maanyu.

22 No mwaga gwathĩkĩra uuge wakwa mũkĩage gũtungatĩra mũthamaki wa Babiloni,

23 nĩngũniina mĩgambo yothe ya gĩkeno o na ya ũkũngũĩri thĩinĩ wa matũũra ma Juda na ma Jerusalemu. O na mĩgambo yothe ya marugainĩ ma ndĩa cia ũhiki ndĩngĩcooka kũiguuo. Bũrũri wothe ũgaatigwo ũtheri ũtarĩ na andũ.’

24 “No ithuĩ-rĩ, tũtiarũmĩrĩire uuge waku, tũtietĩkĩrire gũtungatĩra mũthamaki wa Babiloni, na nĩũkĩhingĩĩtie uuge waku ũrĩa warĩĩtie na tũnua twa anabii ndungata ciaku, ũrĩa woigĩĩte atĩ mahĩndĩ ma athamaki aitũ o na ma maithe maitũ nĩmakaarutwo mbĩĩrĩrainĩ ciao mahurunjwo.

25 Na rĩu nĩ mo maya maguũrĩirio riũa rĩa mũthenya o na heho ya ũtukũ. Maakuire nĩ ũndũ wa thĩĩna, ng’aragu, mbaara, mĩrimũ.

26 Na rĩĩrĩ, nĩ ũndũ wa meehia ma andũ a Isiraeli na a Juda, nĩũniinĩĩte Hekaarũ ĩrĩa ĩĩtanagio na rĩĩtwa rĩaku ĩgatuĩka iganjo, ta ũrĩa gũtariĩ ũũmũũthĩ.

27 “No wee, Mwathani Ngai witũ, ũtũũraga ũtũkirĩrĩirie o na ũgatũiguagĩra tha,

28 o ta ũrĩa weranĩire na njĩra ya ndungata yaku Musa, mũthenya o ũrĩa wamwathire ũkĩmwĩra aandĩke watho waku andũ oothe Aisiraeli marĩ ho, oige atĩrĩ,

29 ‘Mũngĩkaaga gwathĩkĩra uuge wakwa, inyuĩ gĩkundi gĩĩkĩ kĩnene ũguo kĩa andũ-rĩ, mũgaatigara o andũ gakundi kaniini ndũũrĩrĩinĩ kũrĩa ngaamũhurunja.

30 Nĩnjũũĩ atĩ mũtikanjathĩkĩra tondũ mũrĩ andũ aremi. No rĩrĩa mũgaathaamio mũtwarwo bũrũriinĩ ũngĩ, nĩmũkericũkwo,

31 na hĩndĩ ĩyo mũkĩmenye atĩ nĩ niĩ Mwathani Ngai wanyu. Na niĩ nĩngaamũhe ngoro ĩrĩa yathĩkaga o na matũ marĩa maiguaga.

32 Mwĩ kũu bũrũri ũcio wa ithaamĩrio nĩmũkandirikana o na mũngooce.

33 Nĩmũgaatiga kũrema o na kwagana, amu nĩmũkaaririkana ũrĩa maithe maanyu moonire meehĩria Mwathani.

34 Hĩndĩ ĩyo nĩngaamũcookia bũrũriinĩ ũrĩa ndehĩtire atĩ nĩngaahe maithe maanyu, Aburahamu, Isaaka, na Jakubu ũgĩtuĩke wanyu rĩngĩ; nĩngaamũingĩhia na gũtirĩ hingo ĩngĩ mũgaacooka gũkorwo mũrĩ anyiinyi.

35 Nĩngaathondeka na inyuĩ kĩrĩĩkanĩro gĩa gũtũũra tene na tene; nĩngaatuĩka Ngai wanyu na inyuĩ mũtuĩke andũ aakwa, na gũtirĩ hĩndĩ ĩngĩ ngaamũruta, inyuĩ andũ a Isiraeli kuuma bũrũriinĩ ũrĩa ndamũheire.’

1 “Ũũi Mwathani Mwene Hinya Wothe, o wee Ngai wa Aisiraeli! Nĩtwagũkaĩra na ngoro yothe tũrĩ na maroho me na ruwo mũno.

2 Ũũi Mwathani! Tũigue na ũtũiguĩre tha, amu nĩ we twĩhĩĩtie.

3 Wee ũtũũraga ũrĩ mũthamaki nginya tene na tene, na ithuĩ tũtũũraga tũthiraga hingo ciothe.

4 Ũũi Mwathani Mwene Hinya Wothe, o wee Ngai wa Aisiraeli! Igua mahooya maitũ. Ithuĩ tũtariĩ ta andũ akuũ. Maithe maitũ nĩmaakwĩhĩirie, wee Mwathani Ngai wao, amu nĩmaaregire kũhingia uuge waku, na nĩkĩo tũrathĩĩnĩka nĩ ũndũ wa meehia maao.

5 Tiga kũririkana meehia ma maithe maitũ no ihindainĩ rĩĩrĩ rĩa mathĩĩna ririkana hinya waku o na rĩĩtwa rĩaku.

6 Amu wee nĩ we Mwathani Ngai witũ, na nĩ we wiki Mwathani tũrĩgoocaga.

7 Amu wee nĩũtwĩkĩrĩĩte ngoro ya gũkũhe gĩtĩĩo nĩ geetha tũkũhooyage, o na tũkũgoocage tũrĩ ithaamĩrioinĩ, amu nĩtwehereetie ngoro ciitũ kuuma ũũruinĩ wa maithe maitũ arĩa maakwĩhĩirie wee.

8 Ithuĩ rĩu tũrĩ ithaamĩrioinĩ kũrĩa wee watũhurunjire kũrĩa tũmeneetwo, tũrumagwo, o na tũherithagio nĩ ũndũ wa meehia ma maithe maitũ arĩa maareganire na Mwathani Ngai witũ.”

Ũũgĩ kũgaathĩrĩrio

9 Wee Isiraeli-rĩ, thikĩrĩria maathani ma muoyo; tega matũ na nĩũkũũhĩga.

10 Nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte, wee Isiraeli, ũkorwo ũrĩ bũrũriinĩ wa thũ ciaku? Nĩ kĩĩ kĩratũma ũkũrĩre bũrũriinĩ mũgeni? Ũrĩ na thaahu o ta mũndũ ũkuĩte;

11 wee nĩũtaranĩirio na arĩa makuĩte.

12 Nĩ ũndũ nĩwatiganĩirie gĩthima kĩa ũũgĩ.

13 Korwo nĩwarũmĩrĩire njĩra ya Ngai, ũngĩtũũraga na thaayũ nginya tene na tene.

14 Menya harĩa ũũgĩ ũrĩ, na harĩa ũmenyi ũrĩ, na hĩndĩ ĩyo nĩũkũmenya harĩa harĩ na ũtũũro wa matukũ maingĩ, na harĩa harĩ ũtheri na thaayũ.

15 Nũũ ũrĩ wamenya kũrĩa ũũgĩ ũtũũraga? Nũũ ũrĩ watoonya makũmbĩ maaguo?

16 Me kũ anene a ndũũrĩrĩ, na arĩa maathaga nyamũ ciothe cia thĩ?

17 Me kũ arĩa mathondekaga mathaako ma nyoni cia rĩerainĩ, na arĩa meigagĩra betha na thahabu iria andũ mehokeete, o iria gũtarĩ ũndũ mũndũ atangĩĩka nĩguo agĩe nacio?

18 Me kũ atari a betha hamwe na wĩra wao wa ũkirĩrĩria o hamwe na hitho ya wĩra wao?

19 Acio nĩmeeherire magĩthiĩ kũrĩa akuũ mathiaga, na andũ angĩ magĩcooka handũ haao.

20 Rũciaro rwa thuutha nĩrwonire ũtheri wa mũthenya na rũgĩtũũra bũrũriinĩ, na rũtiamenyire njĩra ya ũũgĩ, o na kana rũgĩtaũkĩrwo nĩ tũcĩra twaguo, o na kana rũkĩũnyiita.

21 O nacio ciana ciao nĩciathiire kũraaya mũno naguo.

22 Ũũgĩ ndũrĩ waiguĩka thĩinĩ wa Kanaani o na ndũrĩ woneka thĩinĩ wa Temani.

23 Ciana cia Hagari iria icaragia maũũgĩ thĩ na oonjoria a Merani na Temani, na athondeki ng’ano, na acaria a ũmenyi-rĩ, gũtirĩ wamenyire njĩra ya ũũgĩ kana akĩririkana tũcĩra twaguo.

24 Ũũi Isiraeli! Kaĩ nyũmba ĩrĩa Ngai atũũraga nĩ nene-ĩ! Na kaĩ bũrũri wake nĩ mũnene-ĩ!

25 Nĩ mũnene na ndũrĩ mũhaka na wĩ igũrũ mũno ndũngĩthimĩka!

26 Matukũinĩ ma tene gũũkũ thĩinĩ wa Isiraeli kwarĩ andũ anene mũno, arĩa maarĩ igweta na maarĩ anene mũno kĩrũũgamo, na maarĩ njamba cia ita.

27 No rĩĩrĩ, Ngai ndamathuurire matuĩke andũ aake kana akĩmoonereria njĩra ya gũthiĩ kwĩ ũũgĩ.

28 Maakuire nĩ ũndũ matiarĩ na ũũgĩ na ũmenyo.

29 Nũũ ũrĩ wathiĩ igũrũ gũcaria ũũgĩ akawona akaũikũrũkia gũũkũ thĩ?

30 Nũũ ũrĩ wombũkĩra igũrũ rĩa iria akawona, agakĩũgũra na thahabu ĩrĩa therie mũno?

31 Gũtirĩ mũndũ ũũĩ njĩra ya gũthiĩ kũrĩ guo, o na kana ũrũmbũyanagia na gacĩra karĩa ũgeraga.

32 No rĩĩrĩ, ũrĩa ũũĩ maũndũ moothe nĩaũĩ; nĩawonire na njĩra ya gũtaũkĩrwo. O we ũrĩa wahaarĩirie thĩ ĩrĩ ya mahinda moothe nĩamĩiyũririe ciũmbe cia magũrũ mana.

33 We ũrĩa ũtũmaga ũtheri naguo ũgathiĩ, nĩawĩtire, naguo ũgĩkĩmwathĩkĩra ũrĩ na wĩtigĩri mũnene.

34 Njata nĩciakengire irĩ harĩa ikoragwo na igĩkena; nĩaciĩtire nacio ikiuga atĩrĩ, “Ĩ ithuĩ aya haaha!” Nĩciakengeire ũrĩa waciũmbire irĩ na gĩkeno.

35 Ũcio nĩ we Ngai witũ, na gũtirĩ ũngĩ ũngĩringithanio naake!

36 Nĩamenyire njĩra ĩ yothe ya ũũgĩ, na akĩũhe ndungata yake, Isiraeli ũrĩa eendeete.

37 Kuuma hĩndĩ ĩyo ũũgĩ nĩwokire thĩ na ũgĩtũũrania na ithuĩ.

1 Ũũgĩ nĩ ibuku rĩa maathani ma Ngai, na nĩguo watho ũrĩa ũtũũraga nginya tene na tene. Arĩa oothe maũnyiitaga makaũrũmia nĩmegũtũũra muoyo, no arĩa maũtiganagĩria nĩmagaakua.

2 Inyuĩ andũ a Isiraeli hũgũkaai na kũrĩ ũũgĩ mũũnyiite, thiĩi na kũrĩa ũtheri waguo ũkengeete.

3 Mũtikaahe ũgooci wanyu mũndũ ũngĩ kana maũndũ maanyu ma bata mũmahe mũndũ mũgeni.

4 Kũraathimwo, nĩ ithuĩ Aisiraeli, amu nĩtũũĩ maũndũ marĩa makenagia Ngai!

Jerusalemu kũũmĩrĩrio

5 Andũ aakwa, ũmĩrĩriai! Nĩ inyuĩ mũgũtũũria ngumo ya Aisiraeli.

6 Mũtiendirio kũrĩ ndũũrĩrĩ nĩguo mwanangĩke, no mwanengeranirwo kũrĩ thũ cianyu nĩ ũndũ nĩmwaraakaririe Ngai.

7 Amu nĩ inyuĩ mwaraakaririe ũrĩa wamũũmbire na ũndũ wa kũrutĩra ngoma magongoona handũ ha kũrutĩra Ngai.

8 Nĩmwariganĩirwo nĩ Ngai Mũtũũra Muoyo ũrĩa wamũrerire, na mũgĩkĩraakaria Jerusalemu ĩrĩa yatariĩ ta mũmũciari.

9 Amu Jerusalemu nĩyonire maraakara marĩa moimire harĩ Ngai magĩũka harĩ inyuĩ, ĩgĩkiuga atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai inyuĩ mũrĩ gũkuhĩ na Zayuni; Ngai nĩandeeheire kĩeha kĩnene;

10 amu nĩndoonire ciana ciakwa igĩtahwo; gũtahwo kũrĩa ciareehithĩirio nĩ Ngai wa tene na tene.

11 Nĩndarerire ciana ciakwa ndĩ na gĩkeno, no nĩndarĩrire na ngĩigua kĩeha rĩrĩa ciakuuirwo.

12 Mũndũ o na ũmwe ndakaae gũkena atĩ tondũ nĩnduĩkĩĩte wa ndigwa, na ciana ciakwa nyingĩ nĩitahĩĩtwo tondũ wa meehia maacio na kũregana na watho wa Ngai.

13 Nĩciaregire gwathĩkĩra maathani maake, o na ikĩaga kũgera njĩra ciamo; nĩciaregire kũreka amatongorie njĩrainĩ cia ũthingu.

14 “Inyuĩ mũrĩ gũkuhĩ na Zayuni ũkaai; taririkanaai gũtahwo gwa ciana ciakwa, kũrĩa Ũrĩa Mũtũũra Muoyo aacireehithĩirie.

15 We nĩareehire rũũrĩrĩ kuuma kũndũ kũraaya rũkĩmookĩrĩra, rũũrĩrĩ rũtaarĩ thoni rwaragia rũthiomi rũgeni, na rũtiarĩ na gĩtĩĩo na andũ arĩa akũrũ kana rũkaiguĩra ciana tha.

16 Andũ acio nĩmaakuuire ciana ciakwa iria ndeendeete, ngĩtigwo ndĩ wa ndigwa, itarĩ na mwana o na ũmwe.

17 “No niĩ-rĩ, ingĩmũteithia atĩa?

18 Ũrĩa wamũreeheire mathĩĩna maya no we wiki ũkaamũkũũra kuuma mookoinĩ ma thũ cianyu.

19 Ciana ciakwa, thiĩi mũgatũũre mũrĩ inyuiki, amu niĩ ndigĩĩtwo ndĩ nyiiki.

20 Niĩ nĩnjaũrĩĩte kanjũ ya thaayũ ngehumba nguo ya ikũnia nĩ ũndũ wa kĩeha. Ngũtũũra ngayagĩra Mũtũũra Muoyo matukũ moothe ma ũtũũro wakwa.

21 “Ciana ciakwa, ũmĩrĩriai; kaĩraai Ngai na nĩekũmũkũũra kuuma hinyainĩ o na mookoinĩ ma thũ.

22 Amu mwĩhoko wakwa ndĩũigĩĩte harĩ Mũtũũra Muoyo amũhonokie. Gĩkeno nĩkĩnginyĩire kuuma kũrĩ Ũrĩa Mũtheru, o we Mũhonokia wanyu wa tene na tene, nĩ ũndũ wa tha iria igũũka kũrĩ inyuĩ.

23 Hĩndĩ ĩrĩa mwatahirwo nĩndarĩrire o na ngĩgirĩka, no Ngai nĩakaamũcookia harĩ niĩ na ndĩgĩtũũre ngeneete nginya tene na tene.

24 Amu o ta ũrĩa andũ arĩa me hakuhĩ na Zayuni mooneete mũkĩnyiitwo, noguo mekuona Ngai wanyu akĩmũhonokia. Ũhonokio ũgũũka kũrĩ inyuĩ na ũgooci mũnene, o hamwe na ũkengu wa Ũrĩa Mũtũũra Muoyo.

25 Ciana ciakwa, iherithia rĩrĩa rĩmũkinyĩire kuuma kũrĩ Ngai-rĩ, rĩũmĩrĩrieei mwĩ na ũkirĩrĩria. Thũ cianyu nĩciamũnyariirire, no nĩmũgũciona o narua ikĩanangĩka o na irĩ rungu rwanyu.

26 Ciana ciakwa, nĩ niĩ ndamũthũũkirie nĩkũmwenda, na no mũhaka mũngĩarũmĩrĩire njĩra nditũ; mwatahirwo o ta ng’ondu itahĩĩtwo nĩ thũ.

27 “Ciana ciakwa, mwĩyũmĩrĩriei na mũkaĩre Ngai, amu o we ũrĩa wamũreeheire ũndũ ũyũ nĩekũmũririkana.

28 O ta ũrĩa mwerutanĩirie kũregana na Ngai, rĩu mwĩrutanĩriei maita ikũmi mwĩ na kĩyo kũmũcaria.

29 Amu o we ũrĩa wamũreehithĩirie mathĩĩna maya, no we ũkamũreehithĩria ũhonokio na gĩkeno gĩa tene na tene.”

Jerusalemu kwĩrĩrwo ũteithio

30 Wee Jerusalemu, ũmĩrĩria, amu Ngai ũrĩa wakũheire rĩĩtwa nĩegũkũhe ũũmĩrĩru.

31 Andũ arĩa maagwĩkire maũndũ mooru nĩmakaagĩa na kĩeha.

32 Kĩeha nĩgĩgaakinya matũũrainĩ marĩa ciana ciaku cianatungata ta ngombo o na gĩkinye itũũrainĩ rĩrĩa rĩamũkĩrire ciana ciaku.

33 Amu o ta ũrĩa andũ a itũũra rĩu maiguire gĩkeno na magĩkenerera kũhootwo kwanyu, noguo makaigua kĩeha maatiganĩrio.

34 Mwĩtĩĩo ũrĩa andũ acio maanakorwo naguo nĩngaũtua kĩeha, o na njeherie andũ aingĩ arĩa rĩaneetĩĩa nĩ ũndũ wao.

35 Mwaki nĩũkoima kũrĩ Mũtũũra Muoyo ũrĩcine matukũ maingĩ, na maganjoinĩ maarĩo ngoma nĩigaatũũraga kuo.

36 Jerusalemu, tacũũthĩrĩria mwena wa irathĩro wone gĩkeno kĩrĩa kĩrooka kũrĩ we kuuma kũrĩ Ngai!

37 Atĩrĩĩrĩ, ciana ciaku iria ciatahirwo nĩiracooka ciũnganĩĩtio kuuma mwena wa irathĩro na ithũĩro. Irooka ciathĩĩtwo nĩ Ũrĩa Ũmwe Mũtheru, ikeneete na ikĩmũgoocaga.

1 Jerusalemu, aũra nguo ciaku cia kĩeha o na kĩrĩro, wĩhumbe ũthaka wa riiri kuuma kũrĩ Ngai nginya tene na tene.

2 Wĩhumbe kanjũ ya ũthingu kuuma kũrĩ Ngai, naguo mũtwe waku wĩkĩre thũmbĩ ya riiri wa Mũtũũra Muoyo.

3 Amu Ngai nĩakoonania ũkengu waku kũndũ guothe mũhuro wa riũa.

4 Tondũ nĩagaatũũra akwĩraga atĩrĩ, “Ũgĩaga na ũgitĩri nĩ ũndũ wa ũthingu waku, na ũkagĩa na ũkengu nĩ ũndũ wa kwĩĩndutĩra.”

5 Jerusalemu, arahũka, rũũgama irĩma igũrũ ũrore mwena wa irathĩro, wone ciana ciaku ciũnganĩĩte kuuma mwena wa ithũĩro na wa irathĩro, ciĩtĩĩtwo nĩ Ũrĩa Ũmwe Mũtheru, igĩkũngũagia tondũ Ngai nĩaciririkanĩĩte.

6 Amu cioimire harĩ we na magũrũ, igĩtongorio nĩ thũ ciacio, no Ngai nĩaracicookia harĩ we ikuuĩĩtwo na gĩtĩĩo ta arĩ gĩtĩ kĩa ũnene.

7 Tondũ Ngai nĩathanire atĩ irĩma ciothe ndaaya, o hamwe na ithũngũri iria itũũraga nĩikaanyiihio, nayo mĩkuru ĩigananio, nĩ geetha thĩ ĩkorwo ĩiganaine, nĩguo Aisiraeli macooke matarĩ na ũgwati marĩ thĩinĩ wa riiri wa Ngai.

8 Mũtĩ o na mũmera o wothe wĩ na mũtararĩko mwega nĩwathĩĩtwo nĩ Ngai ũhumbĩre Aisiraeli na kĩĩruru kĩaguo.

9 Amu Ngai nĩagaatongoria Aisiraeli marĩ na gĩkeno matoonye ũtheriinĩ wa riiri wake, matongoreetio nĩ tha na ũthingu iria ciumaga harĩ we.

MARŨA MA JEREMIA

1 Maya nĩ marũa marĩa Jeremia aatũmĩire andũ arĩa maatigairie haniini gũthaamio nĩ mũthamaki wa Babiloni matwarwo bũrũriinĩ wa Babiloni. Maandĩkĩĩtwo ndũmĩrĩri ĩrĩa Jeremia aathĩĩtwo nĩ Ngai ameere.

Andũ nĩmagaatũũra ithaamĩrioinĩ mĩaka mĩingĩ

2 Nĩ ũndũ wa meehia marĩa mũhĩtĩirie Ngai namo-rĩ, nĩmũgũtahwo mũtwarwo bũrũri wa Babiloni nĩ Nebukadinezaru mũthamaki wa Babiloni.

3 Kwoguo mwakinya Babiloni nĩmũgaatũũra kuo mĩaka mĩingĩ; mĩaka mĩingĩ o ta njiarwa mũgwanja. Thuutha wa ũguo nĩngaamũruta kuo na thaayũ.

4 Atĩrĩĩrĩ, kũu Babiloni nĩmũkoona ngai ithondekeetwo na betha, thahabu, na mĩtĩ; ngai icio ikuuagwo na ciande, na itũmaga andũ a ndũũrĩrĩ maiyũrwo nĩ guoya.

5 Mwĩmenyerereei mũtikaanahaanane na andũ acio a ndũũrĩrĩ, kana mũreke mũnyiitwo nĩ guoya nĩ ũndũ wa ngai icio muona andũ gĩkundi marĩ mbere yacio na angĩ marĩ thuutha wacio magĩcithaathaiya.

6 Inyuĩ ugaai atĩrĩ na ngoro, “Nĩwe wiki Mwathani twagĩrĩirwo nĩgũthaathaiya.”

7 Mũraika wakwa arĩ hamwe na inyuĩ, na nĩarĩmũmenyagĩrĩra.

Ũrĩa ngai cia mĩhianano itangĩĩteithia

8 Ngai cia mĩhianano ihakagwo betha na thahabu, na irĩ na nĩmĩ ciacũhĩĩtio nĩ andũ arĩa macũhagia mĩtĩ; nocio nĩ ngai cia maheeni na itingĩaria.

9 Andũ mooyaga thahabu magathondekera mĩtwe ya ngai icio thũmbĩ ta irĩ airĩĩtu arĩa meendeete mathaga.

10 Rĩmwe athĩnjĩri ngai icio nĩmaiyaga betha na thahabu kuuma kũrĩ ngai icio magacihũthĩra o eene;

11 imwe ciacio nĩmaciheaga aka a maraaya arĩa matũũraga hekaarũinĩ. Andũ nĩmooyaga nguo makahumba ngai icio cia betha, na thahabu na mĩtĩ ta irĩ andũ.

12 No o na ingĩhumbwo nguo cia rangi wa babũ ta irĩ athamaki, itingĩĩgirĩrĩria kũguma o na kũroota.

13 Moothiũ maacio mangĩgĩa rũkũngũ rũhurĩĩtio kuuma hekaarũ, rũhuuragwo nĩ mũndũ.

14 Nĩinyiitaga mũthĩĩgi wa ũnene ta atongoria, no itingĩhota kũherithia andũ arĩa macihĩtĩirie.

15 O na ningĩ, nĩikoragwo inyiitĩĩte hiũ cia njora, na mathanwa na guoko kwa ũrĩo, no itingĩĩgitĩra mbaarainĩ kana ciĩgitie aici.

16 Kwoguo nĩ ma icio ti ngai; na nĩ ũndũ wa ũguo mũtigacithaathaiye.

17 Amu o ta ũrĩa mbakũri ĩrĩ nguũ ĩrĩ ya tũhũ, noguo ngai icio ciao irĩ cia tũhũ ciikarĩĩte hekaarũinĩ. Maitho maacio maiyũrĩĩte rũkũngũ rũrĩa andũ mehuuraga magĩtoonya kuo.

18 Ningĩ o ta ũrĩa mũndũ ũhĩtĩirie mũthamaki ahingagĩrĩrio na ihingo mĩena yothe, o ta atuĩrĩirwo kũũragwo, noguo athĩnjĩri ngai mairigagĩra hekaarũ ciacio na mĩrango, na makuburi o na mĩgamba nĩguo itikaiywo nĩ aici.

19 Athĩnjĩri ngai icio macigwatagĩria mataawa maingĩ o na gũkĩra marĩa megwatagĩria o eene, no itingĩona o na ũmwe wamo.

20 Ngai icio itariĩ o ta mĩgamba ya hekaarũ. Mũthũa ũcirĩĩyaga na thĩinĩ na ũkarĩa nguo ciacio na itingĩmenya,

21 Moothiũ maacio nĩmeekagĩrwo mbiro nĩ ndoogo ya hekaarũ.

22 Huuhu, na thũngũrũrũ o hamwe na nyoni ingĩ nĩ ciũmbaga mĩĩrĩinĩ yacio o na mĩtweinĩ yacio; o na nyau nĩiciikaragĩra.

23 Maũndũ macio moothe meekuonania atĩ cio ti ngai, na kwoguo mũtigacithaathaiye.

24 Thahabu ĩrĩa ihakĩĩtwo ndĩngĩhenia ĩtangĩhuurwo rũkũngũ nĩ mũndũ, amu o na hĩndĩ ĩrĩa ciathondekagwo itiaiguire ũndũ.

25 Gũtirĩ ũtiganu o na ingĩgũrwo goro atĩa amu itihiihagia.

26 Ikuuagwo nĩ andũ, itingĩthiĩ na magũrũ maacio, na ũguo gũgakĩonania ũrĩa irĩ cia tũhũ.

27 Andũ arĩa macitungataga nĩmaiguaga maconokeete amu nĩmacirũũgamagia itikaagũe. Mũndũ angĩrũũgamia ĩmwe, ndĩngĩnyagunyia; na ĩngĩinama ndĩngĩĩtiira. Gũcihe iheeo no ũndũ ũmwe na kũhe kĩimba.

28 Athĩnjĩri ngai aacio nĩmeendagia magongoona marĩa irutĩirwo makaahũthĩra mbeeca icio; nao atumia aao makaiga magongoona mameekĩrĩĩte cumbĩ matigathũũke handũ ha kũhe athĩĩni kana arĩa matangĩhota gwĩteithia.

29 Magongoona maacio no mahuutio nĩ andũ a nja makĩona mweri kana magĩciara. Na tondũ maũndũ maya moothe meekuonania atĩ cio ti ngai, mũtigacithaathaiye.

30 Ingĩgĩĩtwo ngai atĩa? Andũ a nja nĩmararutĩra ngai icio cia betha na cia thahabu, o na cia mĩtĩ irio;

31 o na hekaarũinĩ ciacio athĩnjĩri ngai nĩmaikaraga thĩ me na nguo ndarũkangu na meenjeetwo mĩtwe o na nderu, na mĩtwe yao ĩtarĩ mĩhumbĩre.

32 Athĩnjĩri ngai nĩmagũũthũkaga o na makaanĩrĩra mbere ya ngai ciao ta ũrĩa andũ meekaga hĩndĩ ya macakaya ma mũndũ ũkuĩte.

33 Athĩnjĩri ngai icio mooyaga nguo imwe cia ngai icio magacinengera atumia aao na ciana ciao.

34 Ningĩ o na mũndũ angĩciĩka wega kana ũũru, itingĩhota kũmũrĩha. Itingĩtua mũndũ mũthamaki kana imweherie kuuma ũthamakiinĩ wake.

35 O na itingĩhota gũtongia mũndũ kana kũmũhe mbeeca. Mũndũ angĩĩhĩta oige atĩ nĩegũcihe kĩndũ, na acooke aage kũhingia mwĩhĩtwa ũcio wake, itingĩmũũria.

36 Itingĩhonokia mũndũ kuuma gĩkuũinĩ kana iteithũre andũ arĩa matarĩ hinya kuuma kũrĩ arĩa me hinya.

37 Itingĩtũma mũndũ gĩtumuumu oone kana ihonokie mũndũ kuuma thĩĩnainĩ.

38 Itingĩiguĩra mũtumia wa ndigwa tha kana ciĩke mwana wa ngoriai ũndũ mwega.

39 Ngai icio ithondekeetwo na mĩtĩ igacooka ikahakwo thahabu na betha no ta mahiga marĩa meenjagwo irĩmainĩ, na andũ arĩa macithaathayagia nĩmagaaconorwo.

40 Mũndũ angĩgĩciiria atĩ cio nĩ ngai kana aciĩte ngai nĩkĩ?

Ũrimũ wa gũthaathaiya mĩhianano

Andũ a Babiloni nĩmaconorithagia ngai ciao,

41 amu mũndũ kĩrimũ ũtaaragia mamuoyaga makamũtwara harĩ Beli makamĩhooya atĩ ĩmũhotithie kwaria ta Beli ĩiguaga.

42 No o matingĩtaũkĩrwo nĩ ũguo maage gũcithaathaiya, amu matiĩciiragia.

43 O na atumia meeyoheete mĩcibi maikaraga njĩrainĩ magĩcina ũbaani makĩhũũraga ũmaraaya, na ũmwe wao angĩoywo nĩ mwĩhĩtũkĩri agakome naake, acookaga agooka gũthirĩkia ũrĩa marigainie akamwĩra atĩ ti mũthaka nĩkĩo ataanathuurwo.

44 Maũndũ moothe marĩa ngai ici ciĩkagwo nĩ ma maheeni. Mũndũ angĩgĩciiria atĩ nĩ ngai kana aciĩte ngai nĩkĩ?

45 Ngai ici ithondekagwo nĩ andũ arĩa maakaga na mbaaũ o hamwe na arĩa maakaga na thahabu, kwoguo itingĩkorwo irĩ kĩndũ kĩngĩ tiga o kĩrĩa andũ acio mangĩenda ituĩke.

46 Andũ acio macithondekaga o eene matitũũraga mũno, indo iria magĩthondekaga ingĩgĩkorwo irĩ ngai atĩa?

47 Andũ acio makua matigaga o maheeni na ũndũ wa thoni kũrĩ arĩa magaaciarwo.

48 Kũngiuma mbaara kana mũthiro athĩnjĩri ngai icio macookanagia ndundu mamenye kũrĩa mekwĩhitha marĩ hamwe na ngai ciao.

49 Mũndũ angĩkĩaga atĩa kũmenya atĩ ici ti ngai, amu itingĩhota kwĩhonokia mbaarainĩ kana ngũĩinĩ?

50 Na tondũ ithondekeetwo na mĩtĩ igacooka ikahakwo thahabu na betha-rĩ, thuuthainĩ nĩikaamenyeka atĩ nĩ cia maheeni.

51 Nĩgũkoimbũka kũrĩ andũ a ndũũrĩrĩ ciothe o hamwe na kũrĩ athamaki atĩ cio ti ngai no nĩ wĩra ũrutĩĩtwo nĩ andũ na mooko, ti wa Ngai.

52 Nũũ rĩu ũtangĩmenya atĩ cio ti ngai?

53 Ngai ici itingĩtua mũndũ mũthamaki kana ciurie mbura.

54 Cio itingĩĩtuĩra maũndũ maacio kana iteithũre mũndũ ũhĩtĩirio tondũ itirĩ na hinya; itirĩ bata itariĩ o ta magoogo moombũkĩĩte rĩerainĩ.

55 Rĩrĩa mwaki watuthũka hekaarũinĩ cia ngai icio ithondekeetwo na mĩtĩ igacooka ikahakwo thahabu na betha, athĩnjĩri ngai icio mooraga magacitiga ikĩhĩa ta ndungu.

56 Na to o ro ũguo wiki, itingĩgitĩra ciokĩrĩrwo nĩ mũthamaki kana nĩ thũ. Mũndũ angĩgĩĩtĩkĩra kana eciirie atĩ nĩ ngai nĩkĩ?

57 Ngai icio ithondekeetwo na mĩtĩ igacooka ikahakwo thahabu na betha itingĩĩtiiria aici na atuunyani,

58 arĩa macihũrũraga thahabu na betha na nguo iria ihumbĩĩtwo magathiĩ nacio ciothe, o na itingĩteithia cio nyene.

59 Kwoguo kaba mũthamaki ũrĩa wonanagia ũcamba wake, kana thaburia ĩ nyũmba ĩrugaga na mwene yo, kana mũrango wa nyũmba ũgitagĩra indo iria irĩ thĩinĩ, kana gĩtugĩ kĩ nyũmba kwa mũthamaki gũkĩra ngai icio cia maheeni.

60 Riũa na mweri na njata nĩikengaga na igagĩkorwo irĩ njathĩki ũtungatainĩ wacio.

61 Ũguo noguo o na rũheni rũtariĩ, rĩrĩa rwahenũka nĩ ruonagwo kũndũ kũraaya mũno, na o na rũhuuho rũhuruutanaga kũndũ guothe.

62 Rĩrĩa Ngai aatha matu matambũrũke thĩ yothe, nĩmahingagia watho wake.

63 Na mwaki watũmwo kuuma igũrũ ũcine irĩma na mĩtĩ nĩwĩkaga ũrĩa wathĩĩtwo. Ngai icio cia mĩhianano itingĩringithanio na indo icio o na atĩa.

64 Kwoguo mũndũ ndaagĩrĩirwo nĩgwĩciiria atĩ ngai icio cia mĩhianano nĩ ngai; kana aciĩte ngai; amu itingĩhota gũtua ciira kana gwĩka andũ wega.

65 Na tondũ rĩu nĩmũkĩũĩ atĩ ti ngai-rĩ, mũtigacithaathaiye.

66 Ngai ici itirĩ na hinya wa kũruma mũthamaki kana kũmũraathima;

67 itingĩhota kuonania marũũri igũrũ matuinĩ kana kũrĩ andũ, kana ikenge ta riũa kana ta mweri.

68 O na nyamũ cia gĩthaka nĩ njega gũkĩra ngai icio, amu cio no ciũre ciĩhithe na igĩĩteithĩrĩrie.

69 Kwoguo tũtirĩ na ũira o na haniini atĩ mĩhianano ĩyo nĩ ngai, nĩ ũndũ ũcio mũtigacithaathaiye.

70 Mĩhianano ĩyo yao ĩthondekeetwo na mĩtĩ ĩgacooka ĩkahakwo thahabu na betha ĩtariĩ o ta kĩbuuri gĩtheecereirwo mũtĩinĩ mũgũndainĩ, no gũtirĩ kĩndũ kĩrangagĩra.

71 Ĩtariĩ ta kĩhinga kĩa mĩigua kĩrĩa nyoni o yothe yũmbaga, kana ta kĩimba gĩikĩĩtio nja ndumainĩ.

72 Nĩmũkũmenya na nguo cia babũ na cia gataani iria ibuthagĩra mĩĩrĩinĩ yacio atĩ icio ti ngai; na o nacio nĩikaarĩĩo nĩ mũthũa na igĩtuĩke ũndũ wa gũcambithia bũrũri.

73 Nĩ kaba mũndũ mũthingu ũtarĩ na mĩhianano, amu gũtirĩ mũndũ ũkaamũcambia.