Category: Atiirĩrĩri Bũrũri

Tola

1 Na rĩĩrĩ, Abimeleki akua, Tola mũrũ wa Pua na mũcũkũrũ wa Dodo, nĩ we wacookire gũtongoria Aisiraeli. Aarĩ wa mũhĩrĩga wa Isakaru na aatũũraga Shamiru bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu.

2 Aatongoririe Aisiraeli mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtatũ. Aakua aathikirwo o kũu Shamiru.

Jairũ

3 Thuutha wa Tola, gwacookire Jairũ wa kuuma Gileadi. Ũcio naake aatongoririe Aisiraeli mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩĩrĩ.

4 Jairũ aarĩ na aariũ mĩrongo ĩtatũ arĩa maathiaga mahaicĩĩte ndigiri mĩrongo ĩtatũ. Nao maarĩ na matũũra mĩrongo ĩtatũ kũu bũrũriinĩ wa Gileadi, na kinya rĩu matũũra macio matũire meetagwo matũũra ma Jairũ.

5 Jairũ akua aathikirwo Kamonu.

Jefitha

6 Atĩrĩĩrĩ, Aisiraeli nĩmaacookire makĩhĩtĩria MWATHANI o rĩngĩ na ũndũ wa gũthaathayagia Baali na Maashitarothi, o na ngai cia bũrũri wa Siria, Sidoni, Moabi, Aamoni, na cia Filisitia. Aisiraeli maatiganĩirie MWATHANI na magĩtiga kũmũthaathaiya.

7 Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI akĩmaraakarĩra na akĩreka Afilisiti na Aamoni mamahoote.

8 Na rĩĩrĩ, itĩĩna rĩa mĩaka ikũmi na ĩnaana maatũũraga mahinyagĩrĩria na manyamaaragia Aisiraeli oothe arĩa maatũũraga bũrũri wa Aamori mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani kũu bũrũriinĩ wa Gileadi.

9 Hĩndĩ ĩmwe-rĩ, Aamoni nĩmaaringire rũũĩ rwa Jorodani makarũe na mĩhĩrĩga ya Juda, Benjamini, na Efiraimu. Na rĩĩrĩ, Aisiraeli nĩmaamakire mũno.

10 Hĩndĩ ĩyo Aisiraeli maakĩrĩrĩra MWATHANI makiugaga atĩrĩ, “MWATHANI, nĩtũkũhĩtĩirie, nĩ ũndũ nĩtũgũtiganĩirie wee Ngai witũ, tũgathaathayagia Baali.”

11 MWATHANI agĩkĩmacookeria atĩrĩ, “Amisiri, Aamori, Aamoni, Afilisiti,

12 Asidoni, Aamaleki, na Amaoni, maatũũraga mamũhinyagĩrĩria na inyuĩ mũkangaĩra. Githĩ ndiamũhonokagia?

13 No rĩĩrĩ, mwathiire o na mbere kũũndiganĩria, mũgathaathayagia ngai ingĩ. Kwoguo ndikũmũhonokia rĩngĩ.

14 Thiĩi mũkaĩre ngai icio mwethuurĩire. Rekeei imũhonokagie mwagĩa hatĩkainĩ.”

15 Nao andũ a Isiraeli magĩcookeria MWATHANI atĩrĩ, “Nĩtwĩhĩĩtie. Ĩka o ũrĩa wothe ũkwenda, no ũtũhonokie ihinda rĩĩrĩ.”

16 Magĩgĩthengia ngai ciothe ng’eni gatagatĩinĩ kaao, magĩthaathaiya MWATHANI. Naake MWATHANI agĩgĩtangĩka nĩ ũndũ wa mũcaayo wa Aisiraeli.

17 Thuutha ũcio thigari cia Aamoni ĩkĩĩhaarĩria gũthiĩ mbaara na igĩaka kambĩ yacio Gileadi. Nao andũ a Isiraeli makĩũngana magĩaka kambĩ yao Mizipa o kũu Gileadi.

18 Andũ a Isiraeli na atongoria aao marĩ kũu magĩkĩũrania atĩrĩ, “Nũũ ũgũtongoria mbaara ĩno tũkĩrũa na Aamoni? Ũrĩa wothe ũgũtongoria nĩ we ũgũtuĩka mũtongoria Gileadi guothe.”

1 Hĩndĩ ĩyo nĩkwarĩ mũthigari njamba mũno wa kuuma Gileadi wetagwo Jefitha. Jefitha aarĩ mũũriũ wa mũndũ wa nja mũmaraaya. Gileadi, ithe wa Jefitha,

2 nĩagĩĩte ciana ingĩ cia aanake na mũtumia wake. Aanake acio maigana nĩmaingatire Jefitha mũciĩ gwa ithe. Maamwĩrire atĩrĩ, “Ndũrĩ kĩndũ ũkaagaya ithe witũ tondũ ũrĩ mũrũ wa mũndũ wa nja ũngĩ.”

3 Jefitha agĩkĩũrĩra aariũ a ithe, agĩthiĩ gũtũũra bũrũri wa Tobu. Arĩ kũu nĩaguucĩrĩirie gĩkundi kĩa andũ matarĩ kĩene, nao nĩmaatwaranaga naake.

4 Matukũ maathianga, Aamoni nĩmaathiire kũrũa na Aisiraeli.

5 Hĩndĩ ĩyo, atongoria a bũrũri wa Gileadi, magĩgĩthiĩ kũgĩĩra Jefitha kuuma bũrũri wa Tobu.

6 Mamũkora makĩmwĩra atĩrĩ, “Ũka ũgatũtongorie nĩ geetha tũhote kũrũa na Aamoni.”

7 No Jefitha akĩmacookeria atĩrĩ, “Githĩ mũtiamenire o nginya mũgĩtũma nyume kwa baaba? Mũragĩũka kũrĩ niĩ rĩu mũrĩ na thĩĩna nĩkĩ?”

8 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũrooka kũrĩ we tondũ nĩtũkwenda ũtwarane na ithuĩ tũkarũe na Aamoni na ũtuĩke mũtongoria wa andũ oothe a Gileadi.”

9 Jefitha agĩkĩmeera atĩrĩ, “Mũngĩnjookia mũciĩ rĩngĩ ngarũe na Aamoni na MWATHANI andeithie kũhootana, nĩngaatuĩka mũtongoria wanyu.”

10 Nao magĩcookia atĩrĩ, “Nĩtwetĩkĩra na MWATHANI nĩ we mũira witũ.”

11 Nĩ ũndũ ũcio Jefitha agĩgĩthiĩ na atongoria acio a Gileadi. Andũ magĩkĩmũtua mũtongoria na mwathi wao. Na rĩĩrĩ, Jefitha arĩ Mizipa, mbere ya MWATHANI, agĩĩkĩra hinya ũhoro ũrĩa aarĩĩtie.

12 Thuutha ũcio Jefitha agĩtũma arekio kũrĩ mũthamaki wa Aamoni makamwĩre atĩrĩ, “Nĩ mateta marĩkũ ũrĩ namo na ithuĩ? Ũhithũkĩire bũrũri witũ nĩkĩ?”

13 Mũthamaki wa Aamoni agĩcookeria arekio a Jefitha atĩrĩ, “Rĩrĩa Aisiraeli moimire Misiri, nĩmaatuunyanire bũrũri wakwa kuuma rũũĩ rwa Arinoni kinya rũũĩ rwa Jaboku na rũũĩ rwa Jorodani. Rĩu no mũhaka mũũcookie na njĩra ya thaayũ.”

14 Naake Jefitha agĩtũma arekio rĩngĩ kũrĩ mũthamaki wa Aamoni

15 na ndũmĩrĩri ĩno: “Ti ma atĩ Aisiraeli nĩmaatuunyanire bũrũri wa Amoabi o na kana wa Aamoni.

16 No ũrĩa gwatuĩkire nĩ atĩ Aisiraeli moima Misiri maatuĩkanĩirie werũinĩ o nginya Iria Ituune, magĩkinya Kadeshi.

17 Thuutha ũcio magĩtũmĩra mũthamaki wa Edomu arekio makoorie rũũtha rwa gũtuĩkanĩria bũrũri ũcio wake. No mũthamaki wa Edomu ndameetĩkĩririe. Ningĩ no mooririe mũthamaki wa Amoabi, no o naake ndameetĩkĩririe matuĩkanĩrie bũrũri wake. Nĩ ũndũ ũcio, Aisiraeli magĩgĩikara o kũu Kadeshi.

18 Thuutha ũcio magĩgĩtuĩkanĩria werũinĩ matheemeete bũrũri wa Edomu na wa Amoabi o nginya magĩũka mwena wa irathĩro wa bũrũri wa Amoabi, mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa rũũĩ rwa Arinoni. Nĩmaakire kambĩ kuo, no matiaringire rũũĩ rwa Arinoni tondũ nĩruo rwarĩ mũhaka wa Amoabi.

19 Thuutha ũcio Aisiraeli nĩmaatũmire arekio kũrĩ Sihoni, mũthamaki wa Aamori wa Heshiboni makĩmũhooya rũũtha matuĩkanĩrie bũrũri wake meerekeire bũrũri wao.

20 No rĩĩrĩ, Sihoni ndeetĩkĩririe Aisiraeli meeke ũguo. Oonganirie mbũtũ yake yothe ya ita, agĩaka kambĩ yake Jahazu, agĩcooka akĩhithũkĩra Aisiraeli.

21 Naake MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, akĩhe Aisiraeli ũhootani igũrũ rĩa Sihoni na mbũtũ yake ya ita. Nĩ ũndũ ũcio, Aisiraeli magĩkĩĩgwatĩra kũrĩa guothe Aamori maatũũraga bũrũriinĩ ũcio.

22 Maanyiitire bũrũri wa Aamori mwena wa na kĩanda kuuma rũũĩ rwa Arinoni o kinya rũũĩ rwa Jaboku mwena wa na rũgongo. Ningĩ kuuma werũinĩ wa na mwena wa irathĩro o nginya rũũĩ rwa Jorodani mwena wa na ithũĩro.

23 Nĩ ũndũ ũcio nĩ MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, waingatĩire andũ aake a Isiraeli Aamori. Wee nawe ũkwenda kwĩgwatĩra bũrũri ũcio wao?

24 No ũige kĩrĩa gĩothe Kemoshu ngai yanyu ĩmũheete. Ithuĩ na ithuĩ tũgũthiĩ na mbere kũiga kĩrĩa MWATHANI, Ngai witũ, atũtunyanĩire.

25 Ũreciiria nĩũrũũgĩĩte Balaki mũrũ wa Ziporu, mũthamaki wa Amoabi? Ndarĩ aang’eng’ana na Aisiraeli o na rĩ. Kana arĩ eeka ũguo? Arĩ athiĩ mbaara na ithuĩ?

26 Mĩaka magana matatũ Aisiraeli matũũrĩĩte Heshiboni na Aroeri na icagiinĩ iria irigicĩirie, o na matũũrainĩ marĩa maakĩĩtwo ndeereinĩ cia rũũĩ rwa Arinoni. Itĩĩna rĩu rĩothe-rĩ, mwagire kũmeetia matũũra macio nĩkĩ?

27 Ndirĩ ũndũ mũũru ndĩmwĩkĩĩte. Inyuĩ nĩ inyuĩ mũreeka ũũru mũgĩũka gũthondeka mbaara na niĩ. MWATHANI nĩ we mũtũtuithania; ũũmũũthĩ nĩegũtuithania Aisiraeli na Aamoni.”

28 No rĩĩrĩ, mũthamaki wa Aamoni ndaigana gũthikĩrĩria ndũmĩrĩri ĩyo ya Jefitha.

29 Na rĩĩrĩ, roho wa MWATHANI agĩikũrũkĩra Jefitha. Agĩtuĩkania bũrũri wa Gileadi na wa Manase, agĩcooka o kũu Mizipa bũrũriinĩ wa Gileadi. Oima kũu Mizipa agĩthiĩ gũkora Aamoni.

30 Na rĩĩrĩ, Jefitha nĩehĩtire mbere ya MWATHANI atĩrĩ, “Ũngĩndeithia kũhoota Aamoni,

31 nĩngaakũrutĩra mũndũ ũrĩa ũgaakorwo arĩ wa mbere kuuma nyũmba kũndũnga ngiuma ũhootaniinĩ ũcio. Ngaakũrutĩra mũndũ ũcio arĩ igongoona rĩa njino.”

32 Nĩ ũndũ ũcio Jefitha agĩkĩringa rũũĩ akarũe na Aamoni, na MWATHANI akĩmũhe ũhootani.

33 Aamahũũrire kuuma Aroeri o nginya kũrĩa gũthiũrũrũkĩirie Minithu, guothe nĩ matũũra mĩrongo ĩĩrĩ, o na nginya Abeli Kiramimu. Nĩkworagirwo andũ aingĩ mũno, na Aamoni magĩtoorio nĩ Aisiraeli.

Mwarĩ wa Jefitha

34 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jefitha ainũkaga Mizipa, mwarĩ akiumagara akamũtũnge. Aathire akĩinaga na akĩhũũraga tamburini. Jefitha ndaarĩ na mwana ũngĩ tiga ũcio.

35 Ithe amuona agĩtembũranga nguo ciake nĩ kĩeha na akiuga atĩrĩ, “Mwarĩ wakwa! Nĩwanjũraga ngoro! Nĩkĩ gĩgũtũma ũtuĩke atĩ nĩ we wa kũnjĩkĩra kĩeha? Nĩndĩhĩtĩĩte mwĩhĩtwa mũnene mbere ya MWATHANI na ndingĩricũkwo!”

36 Mũirĩĩtu ũcio agĩĩkĩra ithe atĩrĩ, “Akorwo nĩwĩhĩtĩĩte mwĩhĩtwa mbere ya Ngai-rĩ, njĩka ũrĩa ũroigĩĩte nĩũgwĩka, nĩ gũkorwo MWATHANI nĩakũrĩhĩirie harĩ Aamoni thũ ciaku.”

37 No agĩkĩĩra ithe atĩrĩ, “Njĩkĩra o ũndũ ũyũ ũmwe; tigana na niĩ mĩeri ĩĩrĩ nĩ geetha thiĩ na araata aakwa tũkoorũũre irĩmainĩ ngarĩrĩre gũkua gwakwa ndĩ o thingi.”

38 Ithe agĩkĩmwĩra athiĩ na akĩmũrekereria mĩeri ĩĩrĩ. We na araata aake maathiire bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma na akĩigua kĩeha tondũ aarĩ wa gũkua atarĩ mũhiku na atarĩ na ciana.

39 Mĩeri ĩĩrĩ yathira agĩcooka kũrĩ ithe. Ithe agĩgĩĩka naake o ta ũrĩa eehĩtĩĩte mbere ya MWATHANI, naake mwarĩ agĩgĩkua arĩ o thingi.

Hau nĩ ho hoimire mũtugo thĩinĩ wa Isiraeli

40 atĩ andũ a nja arĩa eethĩ nĩmoimaga mũciĩ mĩthenya ĩna mwaka o mwaka makarĩrĩre mwarĩ wa Jefitha wa Gileadi.

Jefitha na Mũhĩrĩga wa Efiraimu

1 Na rĩĩrĩ, andũ a Efiraimu nĩmeehaarĩirie nĩ ũndũ wa mbaara, makĩringa rũũĩ rwa Jorodani magĩthiĩ Zafoni makĩũria Jefitha atĩrĩ, “Wakĩrire mũhaka ũkarũe na Aamoni na ndũtwĩte tũthiĩ hamwe nĩkĩ? Rĩu nĩtũgũcina nyũmba yaku ũhĩĩre kuo thĩinĩ.”

2 No Jefitha agĩcookia atĩrĩ, “Niĩ na andũ aitũ twarĩ na mateta manene mũno na Aamoni. Nĩndamwĩtire na mũtiahonokirie mookoinĩ maao.

3 Rĩrĩa ndoonire atĩ mũtihota gwĩka ũguo-rĩ, nĩndaagire gũcaaĩra muoyo wakwa ngĩkĩringa mĩhaka ngarũe nao, na MWATHANI nĩaheire ũhootani igũrũ rĩao. Mũragĩũka kũhũũrana na niĩ rĩu nĩkĩ?”

4 Jefitha agĩkĩũngania andũ oothe a Gileadi makĩhũũrana na andũ a mũhĩrĩga wa Efiraimu, akĩmatooria. (Tondũ andũ a mũhĩrĩga wa Efiraimu nĩmoigĩĩte atĩ, “Inyuĩ andũ a Gileadi arĩa mũtũũraga Efiraimu na Manase nĩ inyuĩ muorire kuuma Efiraimu.”)

5 Na rĩĩrĩ, nĩguo magirie Aefiraimu matikoore, Agileadi magĩikaria mariũko moothe kũrĩa rũũĩ rwa Jorodani rũngĩaringĩirwo. Na rĩĩrĩ, Mũefiraimu o wothe wageragia kũũra, angĩoririe rũũtha rwa kũringa Jorodani-rĩ, andũ a Gileadi mamũũragia atĩrĩ, “Ũrĩ Mũefiraimu?” Angĩacookirie, “Aaca,”

6 maamwĩraga uga “Shibolethu,” nowe agagĩtamũka “Sibolethu,” nĩ gũkorwo ndangĩahotire kũrĩtamũka wega. Maacookaga makamũnyiita, makamũũragĩra iriũkoinĩ rĩmwe rĩa mariũko ma rũũĩ rwa Jorodani. Hĩndĩ ĩyo kworagirwo Aefiraimu ngiri mĩrongo ĩna na igĩrĩ (42,000).

7 Jefitha aatongoririe Aisiraeli mĩaka ĩtandatũ. Agĩcooka agĩkua, agĩthikwo itũũra rĩao thĩinĩ wa Gileadi.

Ibizani, Eloni, na Abidoni

8 Thuutha wa Jefitha, Ibizani wa kuuma Bethilehemu nĩwe watongoririe Aisiraeli.

9 Aarĩ na aanake mĩrongo ĩtatũ na airĩĩtu mĩrongo ĩtatũ. Aaheanire airĩĩtu acio aake makahike nja ya mbarĩ yao na agĩcooka akĩoya airĩĩtu angĩ mĩrongo ĩtatũ moimĩĩte nja ya mbarĩ yao nĩ geetha mahikio nĩ aanake aake. Ibizani aatongoririe Aisiraeli mĩaka mũgwanja.

10 Agĩcooka agĩkua, agĩthikwo Bethilehemu.

11 Thuutha wa Ibizani, Eloni ũrĩa warĩ wa mũhĩrĩga wa Zebuluni nĩatongoririe Aisiraeli mĩaka ikũmi.

12 Akua aathikirwo Aijaloni itũũra rĩa bũrũri wa Zebuluni.

13 Thuutha wa Eloni, Abidoni mũrũ wa Hileli ũrĩa woimĩĩte itũũra rĩa Pirathoni agĩtongoria Aisiraeli.

14 Abidoni aarĩ na aanake mĩrongo ĩna na acũkũrũ mĩrongo ĩtatũ, arĩa maathiaga mahaicĩĩte ndigiri mĩrongo mũgwanja. Abidoni aatongoririe Aisiraeli mĩaka ĩnaana.

15 Agĩcooka agĩkua, agĩthikwo o kũu Pirathoni bũrũriinĩ wa Efiraimu bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Aamaleki.

Samusoni gũciarwo

1 Atĩrĩĩrĩ, Aisiraeli nĩmaacookire o rĩngĩ kũhĩtĩria MWATHANI, naake akĩreka maathwo nĩ Afilisiti mĩaka mĩrongo ĩna.

2 Na rĩĩrĩ, ihindainĩ rĩu, itũũrainĩ rĩa Zora nĩkwarĩ mũndũ wetagwo Manoa wa mũhĩrĩga wa Dani. Mũtumia wa mũndũ ũcio ndaagĩĩte na kaana o na rĩ.

3 Mũraika wa MWATHANI agĩkiumĩrĩra mũtumia ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũrĩ wahota kũgĩa na ciana, no rĩĩrĩ, ica ikuhĩ nĩũrĩgĩa nda na ũgĩe na kahĩĩ.

4 Menyerera ndũkaananyue ndibei o na kana kĩndũ kĩrũrũ, na ndũkaanarĩe irio iria irĩ thaahu.

5 Kahĩĩ gaaku gaaciarwo-rĩ, ndũkaanakenje njuĩrĩ, nĩ gũkorwo kuuma gũciarwo gwako gagaakorwo kaamũrĩirwo Ngai ta Mũnaziri.Nĩgakaaruta wĩra wa kũhonokia Aisiraeli kuuma kũrĩ Afilisiti.”

6 Thuutha ũcio mũtumia ũcio agĩgĩthiĩ kũrĩ mũthuuriwe akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ wa Ngai nĩoka kũrĩ niĩ. Ekuonekaga arĩ wa kũmakania o ta mũraika wa Ngai. Ndinamũũria kũrĩa oimĩĩte, naake ndananjĩĩra rĩĩtwa rĩake.

7 No anjĩĩra atĩ nĩndĩgĩa nda njiare kahĩĩ. Anjĩĩra atĩ ndikaananyue ndibei o na kana kĩndũ kĩrũrũ, na atĩ ndikaanarĩe irio iria irĩ thaahu, nĩ gũkorwo kahĩĩ kau nĩgakaamũrĩrwo Ngai ta Mũnaziri ũtũũro wako wothe.”

8 Hĩndĩ ĩyo Manoa akĩhooya MWATHANI atĩrĩ, “MWATHANI, reke mũndũ ũcio wa Ngai acooke kũrĩ ithuĩ atwĩre ũrĩa tũgeeka na kahĩĩ kau rĩrĩa gagaaciarwo.”

9 Ngai eekire o ũrĩa Manoa aahoeete, na mũraika wake agĩũka rĩngĩ kũrĩ mũtumia rĩrĩa aikaire thĩ mũgũnda. No mũthuuriwe ndarĩ hamwe naake.

10 Agĩkĩhanyũka, akĩĩra mũthuuriwe atĩrĩ, “One! Mũndũ ũrĩa ũrookĩĩte kũrĩ niĩ mũthenya ũrĩa ũngĩ, nĩanyumĩrĩra o rĩngĩ.”

11 Manoa agĩgĩũkĩra akĩrũmĩrĩra mũtumia wake. Agĩthiĩ kũrĩ mũndũ ũcio akĩmũũria atĩrĩ, “Wee nĩ we mũndũ ũrĩa ũraaragĩria mũtumia wakwa?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩ niĩ.”

12 Manoa agĩkĩmũũria atĩrĩ, “Rĩrĩa ciugo ciaku ikaahinga-rĩ, kahĩĩ kau gageeka atĩa? Gagaatũũra ũtũũro wa mũthemba ũrĩkũ?”

13 Mũraika wa MWATHANI agĩcookia atĩrĩ, “Mũtumia waku nĩatuĩke mwĩhokeku kũhingia maũndũ moothe marĩa ndĩramwĩrire.

14 Ndaagĩrĩirwo nĩkũrĩa kĩndũ kiumanĩĩte na thabibũ, ndakaanyuage ndibei kana njoohi, kana arĩage irio iria irĩ thaahu. No mũhaka eeke maũndũ moothe marĩa ndĩramwĩrire.”

15-16 Manoa ndamenyaga atĩ ũcio aarĩ mũraika wa MWATHANI, kwoguo agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Wenda tiga gũthiĩ. Reke tũkũrugĩre koori.” Mũraika agĩcookia atĩrĩ, “O na ndeeterera, ndiirĩa irio cianyu. No akorwo no mũrenda gũcihaarĩria-rĩ, cicineei ta igongoona kũrĩ MWATHANI.”

17 Manoa akĩmwĩra atĩrĩ, “Twĩre rĩĩtwa rĩaku nĩ geetha tũgaagũtĩĩa rĩrĩa mĩgambo yaku ĩkaahinga.”

18 Mũraika akĩmooria atĩrĩ, “Mũkwenda kũmenya rĩĩtwa rĩakwa nĩkĩ? Nĩ rĩĩtwa rĩa kũgegania.”

19 Nĩ ũndũ ũcio Manoa agĩkĩoya koori na mũtu mũnyiinyi, agĩcicinĩra igũrũ rĩa kĩgongoona kĩa ihiga kũrĩ MWATHANI ũrĩa ũringaga ciama.

20-21 Rĩrĩa rũrĩrĩmbĩ rwa mwaki rwambataga na igũrũ ruumĩĩte kĩgongoonainĩ kĩu, Manoa na mũtumia wake makĩona mũraika wa MWATHANI akĩambata na igũrũ arĩ gatagatĩ ka rũrĩrĩmbĩ rwa mwaki. Hingo ĩyo Manoa agĩkĩmenya atĩ mũndũ ũcio aarĩ mũraika wa MWATHANI. We na mũtumia wake magĩkoma na nda, na matiacookire kuona mũraika rĩngĩ.

22 Manoa agĩkĩĩra mũtumia wake atĩrĩ, “Nĩ ma nĩtũgũkua tondũ nĩtuona Ngai!”

23 No rĩĩrĩ, mũtumia akĩmwĩra atĩrĩ, “Korwo MWATHANI nĩekwendaga gũtũũraga-rĩ, ndangĩamũkĩra igongoona riitũ; ndangĩatuonia maũndũ macio moothe, o na kana atwĩre maũndũ ta macio mahinda maya.”

24 Mũtumia nĩaheirwo kaana ga kahĩĩ, agĩgatua Samusoni. Kaana kau nĩgaakũrire na MWATHANI agĩkaraathima.

25 Na rĩĩrĩ, ũhoti wa MWATHANI ũkĩambĩrĩria gũgeekĩra hinya o rĩrĩa kaarĩ gatagatĩ ga Zora na Eshitaoli kambĩinĩ ya Dani.

Samusoni na mũndũ wa nja wa kuuma Timina

1 Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Samusoni nĩathiire Timina, akĩona mũndũ wa nja ũmwe Mũfilisiti.

2 Acooka mũciĩ akĩĩra ithe na nyina atĩrĩ, “Nĩnyonire mũndũ wa nja Mũfilisiti kũu Timina na ndamwenda. Ndeehereei we atuĩke mũtumia wakwa.”

3 No ithe na nyina makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩgũtũma ũthiĩ kwa Afilisiti acio matarĩ aruu ũgeethe mũtumia? Kaĩ ũtangĩcaria mũirĩĩtu wa mũhĩrĩga witũ, o na kana wa rũũrĩrĩ rwitũ?” No Samusoni agĩcookeria ithe atĩrĩ, “Ũcio nĩ we ndĩrenda ũndeehere. Nĩndĩmwendire mũno.”

4 No aciari aake matiamenyaga atĩ nĩ MWATHANI watongoragia Samusoni eeke ũguo, tondũ MWATHANI nĩacaragia mweke wa kũhũũrana na Afilisiti. Mahindainĩ macio Afilisiti nĩ o maathaga bũrũri wa Isiraeli.

5 Kwoguo Samusoni magĩikũrũka Timina marĩ na ithe na nyina. Rĩrĩa maatũikanagĩria mĩgũndainĩ ĩmwe ya mĩthabibũ ya kũu Timina, kĩana kĩa mũrũũthi gĩkĩmũraramĩra.

6 O ro rĩmwe roho wa MWATHANI agĩĩkĩra Samusoni hinya, naake agĩatũrania mũrũũthi ũcio keerĩ e mooko matheri, ta ũrĩa mũndũ angĩatũrania koori. No rĩĩrĩ, ndaigana kũmenyithia aciari aake ũrĩa eekire.

7 Thuutha ũcio agĩthiĩ akĩarĩria mũirĩĩtu ũcio, naake agĩkenia Samusoni mũno.

8 Matukũ maniini mathira Samusoni agĩcooka kuo nĩguo akamũhikie. Arĩ njĩrainĩ nĩakerũrire akarore kĩimba kĩrĩa kĩa mũrũũthi. Nĩagegearire mũno nĩgũkora njũkĩ irĩ na ũũkĩ thĩinĩ wa kĩimba kĩu.

9 Nĩahakũrire ũũkĩ ũcio na mooko, agĩthiĩ akĩũrĩaga. Akinya harĩ ithe na nyina akĩmahe ũũkĩ ũcio, nao makĩrĩa. No rĩĩrĩ, Samusoni ndaigana kũmeera atĩ aarutĩĩte ũũkĩ ũcio kĩimbainĩ kĩa mũrũũthi.

10 Atĩrĩĩrĩ, ithe nĩathiire gwa ithe wa mũirĩĩtu ũcio, naake Samusoni akĩhaarĩria iruga kuo nĩ gũkorwo ũguo nĩguo aanake meekaga.

11 Rĩrĩa Afilisiti maamuonire, magĩtũma aanake mĩrongo ĩtatũ magaikaranie naake.

12-13 Samusoni agĩkĩmeera atĩrĩ, “Rekeei ndĩmũgwatie ndaĩ. Mwahota kũndugũrĩra ndaĩ ĩyo mĩthenya mũgwanja ya iruga rĩa ũhiki ĩtaanathira-rĩ, nĩngaamũhe nguo mĩrongo ĩtatũ cia gataani, na ingĩ mĩrongo ĩtatũ cia thigũkũ. No rĩĩrĩ, mwaremwo-rĩ, nĩmũkaahe nguo mĩrongo ĩtatũ cia gataani, na ingĩ mĩrongo ĩtatũ cia thigũkũ.” Nao magĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Gĩtũgwatie ndaĩ ĩyo tũmĩigue.”

14 Naake akĩmeera atĩrĩ,

“Kuuma kũrĩ kĩrĩani, kuoimire gĩa kũrĩĩo;

kuuma kũrĩ kĩrĩ hinya, kuoimire kĩrĩ mũrĩo.”

Na rĩĩrĩ, mĩthenya ĩtatũ ĩgĩthira matiahoteete kũrugũra ndaĩ ĩyo.

15 Mũthenya wa kana wakinya-rĩ, makĩĩra mũtumia ũcio wa Samusoni atĩrĩ, “Heenereria mũthuuriguo atũrugũrĩre ndaĩ ĩyo. Waga gwĩka ũguo, nĩtũkũmũcina na mwaki, wee mwene na mũciĩ wothe wa thooguo. Githĩ inyuerĩ mũratwĩtire gũũkũ mũtũtuunye indo ciitũ?”

16 Mũtumia ũcio agĩgĩthiĩ kũrĩ mũthuuriwe Samusoni akĩrĩraga, akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee ndũnyendeete. No kũũmena ũũmeneete. Wagwatirie araata aakwa ndaĩ na ndũnjĩĩre ũrĩa yugĩĩte, nĩkĩ?”

Samusoni akĩmwĩra atĩrĩ, “Taone! Ndiĩrĩĩte baaba o na maitũ. Ngũgĩkwĩra nĩkĩ?”

17 Mũtumia ũcio aarĩrire nĩ ũndũ wa ũndũ ũcio mĩthenya yothe mũgwanja ya thigũkũ. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa mũgwanja Samusoni agĩkĩmwĩra ũrĩa ndaĩ ĩyo yoigaga tondũ nĩamũthĩĩnagia mũno. Naake mũtumia ũcio agĩthiĩ akĩĩra Afilisiti.

18 Nĩ ũndũ ũcio, mũthenya wa mũgwanja, riũa rĩtanathũa, andũ a itũũra rĩu makĩmwĩra atĩrĩ,

“Nĩ kĩĩ kĩrĩ mũrĩo gũkĩra ũũkĩ?

Nĩ kĩĩ kĩrĩ hinya gũkĩra ngatia?”

Samusoni aamacookeirie atĩrĩ,

“Korwo mũtirarĩmaga na ng’ombe yakwa-rĩ,

mũtingĩahota kũmenya icookia rĩu ũũmũũthĩ.”

19 Ihinda o rĩu roho wa MWATHANI ũgĩĩkĩra Samusoni hinya, agĩikũrũka Ashikeloni, akĩũraga andũ mĩrongo ĩtatũ, akĩmaruta nguo ciao, agĩcinengera andũ arĩa maahotire kũrugũra ndaĩ. Thuutha ũcio, Samusoni akĩinũka mũciĩ gwa ithe arĩ mũraakaru mũno, nĩ ũndũ wa ũrĩa gwekĩkĩĩte.

20 Mũtumia ũcio wa Samusoni aacookire kũhikio nĩ mũndũ ũrĩa warũũgamĩrĩire Samusoni ũhiki.

1 Thuutha ũcio, Samusoni nĩathiire kũng’eetia mũtumia wake hĩndĩ ya kũgetha ngano, na akĩmũtwarĩra koori. Akĩĩra ithe wa mũtumia wake atĩrĩ, “Nĩngwenda gũtoonya kwa mũtumia wakwa.” Ithe wa mũtumia wake ndamwĩtĩkĩririe.

2 Eerire Samusoni atĩrĩ, “Ndeciiririe atĩ nĩwamũmena o biũ, kwoguo ngĩmũheana kũrĩ mũraataguo. No rĩĩrĩ, mwarĩ wa nyina ũrĩa mũnyiinyi nĩ mũthaka kũmũkĩra. No ũmuoye arĩ we.”

3 Samusoni aacookirie atĩrĩ, “Ihinda rĩĩrĩ, ũndũ ũrĩa ngwĩka Afilisiti, ndũngĩnjookerera!”

4 Kwoguo agĩkiuma hau, akĩnyiita mbwe magana matatũ (300) agĩciohania icuthĩ igĩrĩ igĩrĩ, agĩcooka akĩoherera icuthĩ icio icinga.

5 Agĩcooka akĩmundia icinga icio na akĩrekereria mbwe icio ithiĩ mĩgũndainĩ ya ngano ya Afilisiti. Na njĩra ĩyo agĩgĩcina ngano ĩrĩa yarĩ ngethe na ĩrĩa ĩtaarĩ ngethe o hamwe na mĩthabibũ na mĩtamaiyũ.

6 Rĩrĩa Afilisiti mooririe ũrĩa wekĩĩte ũguo, makĩmenya atĩ nĩ Samusoni, tondũ mũthoniwe, mũndũ wa itũũra rĩa Timina, nĩaheanĩĩte mũtumia wa Samusoni kũrĩ mũraata wa Samusoni. Kwoguo Afilisiti magĩthiĩ magĩcina mũtumia ũcio o na ithe magĩkua.

7 Samusoni akĩĩra Afilisiti atĩrĩ, “Ũguo nĩguo mweka! Ndehĩta atĩ ndihuurũka iterĩhĩirie.”

8 Agĩkĩmahithũkĩra na marũrũ maingĩ, akĩũraga andũ aingĩ aao. Agĩcooka agĩthiĩ gũikara ngurungainĩ ya ihiga yarĩ Etamu.

Samusoni kũhoota Afilisiti

9 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Afilisiti magĩũka, magĩaka kambĩ bũrũriinĩ wa Juda, na magĩtharĩkĩra itũũra rĩa Lehi.

10 Nao andũ a Juda magĩkĩmooria atĩrĩ, “Mũratũtharĩkĩra nĩkĩ?”

Nao magĩcookia atĩrĩ, “Tũrookire kũnyiita Samusoni tũkamwĩke o ta ũrĩa naake aatwĩkire.”

11 Nĩ ũndũ ũcio andũ ngiri ithatũ (3,000) kuuma Juda magĩthiĩ ngurungainĩ ĩyo yarĩ Etamu, makĩĩra Samusoni atĩrĩ, “Kaĩ ũtooĩ atĩ Afilisiti nĩ o maratwatha? Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũyũ ũtwĩkĩĩte?”

Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Ndameekire o ta ũrĩa nao maanjĩkire.”

12 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũũkĩĩte gũũkũ tũkuohe nĩguo tũkũneane kũrĩ o.”

Samusoni akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩhĩteei atĩ mũtikũnjũraga arĩ inyuĩ.”

13 Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ ma ithuĩ no gũkuoha tũgũkuoha tũkũneane kũrĩ o. Ithuĩ tũtigũkũũraga.” Magĩkĩmuoha na mĩkanda ĩĩrĩ ĩtaarĩ mĩhũthĩre, magĩkĩmũruta kũu ngurungainĩ.

14 Makinya Lehi, Afilisiti magĩũka mateng’ereete na kũrĩ we makiugagĩrĩria. Ihinda o rĩu roho wa MWATHANI ũkĩmũnyiita, agĩtuanga mĩkanda ĩrĩa ooheetwo nayo mooko, o ta ĩno yarĩ mĩcine na mwaki.

15 Agĩcooka akĩona ihĩndĩ rĩa rũthĩa rwa ndigiri ĩtaakuĩte tene. Akĩinamĩrĩra akĩruoya akĩũraga andũ ngiri imwe naruo (1,000).

16 Nĩ ũndũ ũcio Samusoni akĩina atĩrĩ,

“Na rũthĩa rwa ndigiri ndooragire andũ ngiri,

na rũthĩa rwa ndigiri ndamaiganĩrĩire hĩba hĩba.”

17 Arĩĩkia kũina ũguo, agĩte ihĩndĩ rĩu rĩa rũthĩa, nakuo kũndũ kũu ũndũ ũcio wekĩirwo, gũgĩĩtwo Ramathu Lehi.

18 Thuutha ũcio Samusoni akĩigua anyootiĩ mũno agĩgĩkaĩra MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Nĩwahe ũhootani mũnene ũguo. Ũgũkĩreka njũragwo nĩ nyoota, nyiitwo nĩ Afilisiti acio matarĩ aruu?”

19 Ngai agĩkĩhingũrania mwatũka warĩ kũu Lehi ũkiuma maaĩ. Samusoni agĩkĩnyua maaĩ macio, agĩcookwo nĩ hinya. Kwoguo gĩthima kĩu gĩgĩĩtwo Hakore na nĩkuuga “Mwĩtani”. Gĩthima kĩu kĩrĩ kuo kũu Lehi o na rĩu.

20 Samusoni atongoririe Aisiraeli mĩaka mĩrongo ĩrĩ o Afilisiti magĩathanaga bũrũriinĩ.

Samusoni arĩ Gaza

1 Mũthenya ũmwe-rĩ, Samusoni nĩathiire itũũrainĩ rĩa Afilisiti rĩetagwo Gaza magĩcemania na mũtumia mũmaraaya na agĩthiĩ agĩkoma naake.

2 Rĩrĩa andũ a Gaza maamenyire atĩ Samusoni aarĩ kũu-rĩ, nĩmaakũrigiicĩirie, makĩmweterera ũtukũ wothe o kĩhingoinĩ gĩa itũũra. Ũtukũ ũcio wothe maakirĩĩte makĩĩĩraga atĩrĩ, “Tũgweterera gũkĩe na nĩtũkũmũũraga.”

3 No rĩĩrĩ, Samusoni aakomire kinya ũtukũ gatagatĩ. Hĩndĩ ĩyo agĩũkĩra, agĩthiĩ akĩnyiita kĩhingo gĩa itũũra agĩkĩmunyania na igũrũ kĩrĩ gĩothe, mĩrango, itugĩ, na konji. Agĩciigĩrĩra ciande, agĩgĩkuua o kinya gacũmbĩrĩ ga kĩrĩma kĩrĩa kĩroranĩĩte na Heburoni.

Samusoni na Delila

4 Thuutha wa ũguo Samusoni nĩmeendanire na mũndũ wa nja wetagwo Delila watũũraga gĩtuamba gĩa Soreku

5 Na rĩĩrĩ, anene arĩa ataano a Afilisiti magĩthiĩ kũrĩ mũndũ wa nja ũcio makĩmwĩra atĩrĩ, “ Heenereria Samusoni akwĩre nĩ kĩĩ gĩtũmaga akorwo arĩ na hinya ũguo, na ũrĩa tũngĩhota kũmũhoota tũmuohe, na tũmwagithie hinya. O ũmwe witũ nĩagaakũhe icunjĩ ngiri ĩmwe na igana rĩmwe (1,100) cia betha.”

6 Delila agĩkĩĩra Samusoni atĩrĩ, “Wenda, njĩĩra nĩ kĩĩ gĩgwĩkagĩra hinya ũũ. Korwo mũndũ no eende gũkuoha akwagithie hinya-rĩ, angĩkuoha na kĩ?”

7 Samusoni agĩkĩmũcookeria atĩrĩ, “Korwo no manjohe na ndigi mũgwanja cia ũta itarĩ nyũmithie-rĩ, ingĩkorwo itarĩ na hinya o ta andũ arĩa angĩ.”

8 Nĩ ũndũ ũcio anene a Afilisiti makĩreehere Delila ndigi mũgwanja ta iria itũmagĩrwo gũtunga ũta itoomithĩĩtio, naake akĩoha Samusoni nacio.

9 Na rĩĩrĩ, nĩahithĩĩte andũ amwe meetereire kanyũmbainĩ kangĩ thĩinĩ wa nyũmba ĩyo, kwoguo akĩgũũthũka atĩrĩ, “Samusoni! Afilisiti nĩmarooka!” Samusoni agĩtuanga ndigi icio cia ũta o ta ũrĩa rũrigi rũtuĩkaga rwahuutio nĩ mwaki. Na kwoguo matiigana kũmenya hitho ya kũrĩa hinya wake woimaga.

10 Delila agĩcooka akĩĩra Samusoni atĩrĩ, “Taone! No kũndiitia ũrandiitia na ndũranjĩĩra ũũma. Njĩĩra ũrĩa mũndũ angĩhota gũkuoha.”

11 Samusoni akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mangĩnjoha na mĩhĩndo ĩtarĩ yatũmĩrwo-rĩ, no njage hinya o ta andũ arĩa angĩ oothe.”

12 Nĩ ũndũ ũcio Delila akĩoya mĩhĩndo ĩtarĩ yatũmĩrwo akĩmuoha nayo. Agĩcooka akiuga na mũgambo mũnene atĩrĩ, “Samusoni! Afilisiti nĩmarooka!” Andũ no meehithĩĩte o kanyũmbainĩ kangĩ meetereire. Naake agĩtuanga mĩhĩndo ĩyo o ta arĩ uuthi.

13 Delila agĩkĩĩra Samusoni rĩngĩ atĩrĩ, “No kũndiitia ũrandiitia na ndũranjĩĩra ũũma. Njĩĩra ũrĩa mũndũ angĩhota gũkuoha.” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Mũngĩrama njuĩrĩ ciakwa makundo mũgwanja na mũmanyiitithanie na mbini-rĩ, no njage hinya nduĩke o ta andũ arĩa angĩ.”

14 Delila agĩkĩheenereria Samusoni o nginya Samusoni agĩkoma. Akoma-rĩ, akĩnyiita ikundo icio mũgwanja cia njuĩrĩ ciake agĩcikundĩkania na mbini. Agĩcooka akiuga na mũgambo mũnene atĩrĩ, “Samusoni! Afilisiti nĩmarooka!” Samusoni agĩgĩũkĩra, akĩohorania njuĩrĩ ciake kuuma ũrĩa ciakundĩkanĩĩtio na mbini.

15 Kwoguo Delila akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũngĩhota kũũnjĩĩra atĩa atĩ nĩũnyendeete, o rĩrĩa ũtoonanagia ũguo? Maita matatũ ũnyoneetie atĩ ndĩ kĩrimũ, na ndũrĩ ũranjĩĩra nĩ kĩĩ gĩgwĩkagĩra hinya ũũ.”

16 Na o mũthenya nĩathiaga na mbere kũmũũria. Samusoni nĩaiguire ũũru ngoro o ta angĩkua na akĩnogio nĩ ũhoro ũcio,

17 o nginya mũthiainĩ akĩmwĩra ũhoro wothe. Aamwĩrire atĩrĩ, “Njuĩrĩ ciakwa itirĩ cienjwo na nĩndaamũrĩirwo Ngai ta Mũnaziri kuuma o ndaciarwo. Njuĩrĩ ciakwa ingienjwo, no thirwo nĩ hinya, na no ngorwo itarĩ na hinya o ta andũ arĩa angĩ.”

18 Rĩrĩa Delila aamenyire atĩ Samusoni nĩamwĩra ũhoro wa ma, akĩrekanĩria athamaki a Afilisiti akĩmeera atĩrĩ, “Cookaai o riita rĩmwe tondũ rĩu nĩaheete ũhoro wa ma.” Nĩ ũndũ ũcio magĩũka na magĩũka na mbeeca.

19 Delila nĩaheenereirie Samusoni akomere ciero ciake. Agĩcooka agĩĩta mũndũ mũrũme, akĩenja Samusoni ciohe iria mũgwanja cia njuĩrĩ. Thuutha ũcio Delila akĩambĩrĩria kũmũthĩĩnia, nĩ gũkorwo nĩorĩĩtwo nĩ hinya.

20 Delila agĩcooka akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene atĩrĩ, “Samusoni, Afilisiti nĩmarooka!” Naake Samusoni akĩgurumũka kuuma toro agĩciiragia atĩrĩ, “Ngwĩribariba, ndĩohore o ta mahinda marĩa mangĩ.” No ndamenyaga atĩ MWATHANI nĩamũtiganĩirie.

21 Afilisiti maamũnyiitire makĩmũkũũra maitho. Makĩmũtwara Gaza, makĩmuohania na nyororo cia cuuma, makĩmũiga athĩage na gĩthĩi e kũu njeera.

22 Nacio njuĩrĩ ciake ikĩambĩrĩria gũkũra rĩngĩ.

Samusoni gũkua

23 Athamaki a Afilisiti makĩũngana hamwe makũngũĩre na marutĩre ngai yao ĩrĩa yetagwo Dagoni igongoona inene. Makĩrũũhia makĩina atĩrĩ, “Ngai iitũ nĩtũheete ũhootani igũrũ rĩa Samusoni thũ iitũ.”

24-25 Na rĩĩrĩ, nĩgwĩkenia meekenagia, kwoguo makiuga atĩrĩ, “Ĩtaai Samusoni, ooke eeke maũndũ ma gũtũkenia!” Rĩrĩa maareehire Samusoni kuuma njeera, magĩtũma amakenie. Magĩkĩmũrũũgamia gatagatĩ ga itugĩ igĩrĩ. Andũ mamuona, makĩgooca ngai yao makiugaga atĩrĩ, “Ngai iitũ nĩtũheete ũhootani harĩ thũ iitũ ĩrĩa yathũũkirie mĩgũnda iitũ na ĩkĩũraga andũ aitũ aingĩ.”

26 Samusoni agĩkĩĩra kamwana karĩa kamũnyiitaga guoko atĩrĩ, “Nyiitithia itugĩ iria irũũgamĩĩtie nyũmba ĩno ndĩtiiranie nacio.”

27 Nyũmba ĩyo yaiyũrĩĩtwo nĩ arũme na andũ a nja. Athamaki arĩa ataano a Afilisiti o nao maarĩ thĩinĩ. Ningĩ nĩkwarĩ arũme na andũ a nja ta ngiri ithatũ (300) nyũmba igũrũ arĩa meeroragĩra Samusoni akĩmakenia.

28 Hĩndĩ ĩyo Samusoni akĩhooya Ngai akiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai, ndagũthaitha ũndirikane. Ngai ndagũthaitha ũhe hinya o riita rĩngĩ rĩmwe ndĩrĩhĩrie kũrĩ Afilisiti nĩkũngũũra maitho maakwa meerĩ.”

29 Samusoni agĩkĩnyiita itugĩ icio cierĩ cia gatagatĩ iria ciarũũgamĩĩtie nyũmba ĩyo. Akĩnyiita o gĩtugĩ na guoko kũmwe, agĩcienyenyia na

30 agĩkaya na mũgambo mũnene, “Reke ngue hamwe na Afilisiti aya!” Agĩcitindĩka na hinya wake wothe na nyũmba ĩyo ĩkĩgũĩra athamaki arĩa ataano na andũ oothe arĩa maarĩ kũu thĩinĩ. Samusoni agĩkua ooragire andũ aingĩ kũrũũga arĩa oothe ooragĩĩte ũtũũroinĩ wake wothe.

31 Aariũ a nyina na andũ a nyũmba yao magĩikũrũka makĩoya kĩimba gĩake magĩkĩambatia magĩgĩthika mbĩĩrĩrainĩ ya ithe Manoa gatagatĩ ka Zora na Eshitaoli. Samusoni aatongoririe Aisiraeli mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ.

Mĩhianano ya Mika

1 Rĩmwe tene mũno nĩkwarĩ mũndũ wetagwo Mika, watũũraga bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu.

2 Mũndũ ũcio agĩkĩĩra nyina atĩrĩ, “Rĩrĩa mũndũ aakũiyire icunjĩ cia betha ngiri ĩmwe na igana rĩmwe-rĩ (1,100), nĩwarumire mũici ũcio na kĩrumi. Nĩndakũiguire na matũ maya maakwa ũkĩrumana. Atĩrĩĩrĩ, nĩ niĩ ndĩ na mbeeca icio na nĩ niĩ ndacioeete.”

Naake nyina akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwana wakwa, MWATHANI arokũraathima!”

3 Naake nĩacookeirie nyina icunjĩ icio cia betha, nyina naake akiuga atĩrĩ, “Nĩguo kĩrumi gĩtikanyiite mũũriũ ũyũ wakwa-rĩ, o na niĩ nĩngũciamũrĩra MWATHANI na mwĩhĩtwa. Igaatũmĩrwo gũthondekithia mũhianano mwacũhie ũhumbĩrĩĩtwo na betha itwekeetio. Kwoguo nĩngũgũcookeria mbeeca icio.”

4 Naake agĩcookeria nyina icunjĩ icio cia betha. Naake nyina akĩoya icunjĩ magana meerĩ (200) agĩcinengera mũturi wa betha. Naake mũturi wa betha agĩthondeka mũhianano kuuma mũtĩinĩ na akĩũhumbĩra na betha. Mũhianano ũcio ũkĩigwo thĩinĩ wa nyũmba ya Mika.

5 Mũndũ ũcio wetagwo Mika aarĩ na handũ ha kũhooyagĩrwo. Nĩathondekire mĩhianano o na ebodi, na agĩthuura ũmwe wa aariũ aake atuĩke mũthĩnjĩri ngai wake.

6 Na tondũ gũtiarĩ mũthamaki kũu bũrũri wa Isiraeli mahinda macio, o mũndũ eekaga ũndũ ũrĩa wamũkenagia.

7 Mahindainĩ o ro macio, nĩkwarĩ Mũlawii mwĩthĩ watũũraga itũũrainĩ rĩa Bethilehemu bũrũriinĩ wa Juda.

8 Mũlawii ũcio nĩoimire Bethilehemu agĩthiĩ gũcaria kũngĩ gwa gũtũũra. Na rĩĩrĩ, arĩ rũgendoinĩ, nĩakinyire kwa Mika mũciĩ o bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu.

9 Naake Mika akĩmũũria atĩrĩ, “Uumĩĩte kũ?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Niĩ ndĩ Mũlawii uumĩĩte Bethilehemu bũrũriinĩ Juda, ndĩreetha gwa gũtũũra.”

10 Mika akĩmwĩra atĩrĩ, “Ikarania na niĩ. Tuĩka wa kũndaaraga na mũthĩnjĩri ngai wakwa na nĩndĩrĩkũheaga icunjĩ ikũmi cia betha o mwaka, o na ngũheage nguo na irio.”

11 Mũlawii ũcio mwĩthĩ nĩetĩkĩrire gũikarania na Mika na agĩtuĩka ta mũũrũwe.

12 Mika nĩakĩmũtuire mũthĩnjĩri ngai wake, naake mũlawii ũcio agĩgĩtũũra kũu mũciĩ kwa Mika.

13 Na rĩĩrĩ, Mika oigire atĩrĩ, “Tondũ rĩu nĩndaagĩa na mũthĩnjĩri Ngai mũlawii-rĩ, nĩnjũũĩ atĩ MWATHANI nĩegũtũma maũndũ maakwa maagĩre.”

Mika na andũ a mũhĩrĩga wa Dani

1 Na rĩĩrĩ, matukũinĩ macio gũtiarĩ na mũthamaki bũrũriinĩ wa Isiraeli. Ningĩ mahindainĩ o ro macio, mũhĩrĩga wa Dani nĩwacaragia bũrũri wa gũtũũra na wa gũtuĩka igai rĩaguo nĩ amu ndwaheetwo bũrũri waguo kĩũmbe mĩhĩrĩga ĩrĩa ĩngĩ ya Isiraeli ĩkĩgaĩrwo.

2 Kwoguo andũ a Dani magĩthuura andũ ataano njamba kuuma mĩciĩ yothe ya mũhĩrĩga ũcio, makĩmatũma kuuma matũũra ma Zora na Eshitaoli mathiĩ magathigaane bũrũri. Rĩrĩa maakinyire bũrũri ũrĩa wĩ irĩma wa Efiraimu makĩraarĩrĩra kwa Mika mũciĩ.

3 Na marĩ kũu magĩkũũrana mwarĩrie wa Mũlawii ũcio mwĩthĩ, magĩthiĩ kũrĩ we makĩmũũria atĩrĩ, “ Ũreeka atĩa gũũkũ na nũũ wakũreehire gũũkũ?”

4 Naake agĩgĩcookia atĩrĩ, “Nĩthondekeete mũbango na Mika na andĩhaga ndungatage ta mũthĩnjĩri ngai wake.”

5 Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Ũngĩenda, tũũrĩrie Ngai kana nĩtũkũhootana rũgendoinĩ rwitũ.”

6 Mũthĩnjĩri Ngai ũcio agĩcookia atĩrĩ, “Mũtigeetigĩre ũndũ o na ũrĩkũ, MWATHANI nĩekũmũmenyerera rũgendoinĩ rũũrũ.”

7 Nĩ ũndũ ũcio andũ acio ataano njoorua makiuma kũu magĩthiĩ itũũra rĩa Laishi. Nĩmoonire ũrĩa andũ acio maatũũraga mehandĩĩte wega na marĩ na thaayũ o ta Asidoni. Maarĩ andũ a thaayũ, ahooreri, na matiarĩ na haaro na mũndũ o na ũrĩkũ; ningĩ maarĩ na maũndũ moothe marĩa mabataranagia. Maatũũraga kũraihu na Asidoni ningĩ matianyiitanagĩra na andũ arĩa angĩ.

8 Rĩrĩa andũ acio ataano macookire Zora na Eshitaoli, andũ arĩa angĩ aao nĩmaamooririe ũrĩa mooneete.

9 Nao maamacookeirie atĩrĩ, “Ũkaai! Rekeni tũhithũkĩre Laishi. Nĩtũroonire bũrũri na nĩ mũnoru mũno. Tigaai gũikara gũũkũ mũtarĩ ũndũ mũreeka. Hiũhaai! Thiĩi kuo na mũtuunyane bũrũri ũcio!

10 Mwakinya kuo mũgũkora andũ matekũagĩra ũndũ. Nĩ bũrũri mwariĩ, na wĩ na maũndũ moothe mũndũ angĩrirĩria gũũkũ thĩ na Ngai nĩamũheete guo ũtuĩke wanyu.”

11 Kwoguo andũ magana matandatũ (600) a mũhĩrĩga wa Dani makiuma Zora na Eshitaoli maikaraga mehaarĩirie kũrũa.

12 Makĩambata magĩaka kambĩ ciao mwena wa ithũiro wa Kiriathu Jearimu o kũu bũrũriinĩ wa Juda, nĩkĩo kũndũ kũu o na ũũmũũthĩ gwĩtagwo kambĩ ya Dani.

13 Kuuma kũu magĩthiĩ magĩkinya kwa Mika mũciĩ o kũu bũrũri ũrĩa wĩ irĩma wa Efiraimu.

14 Nao andũ acio ataano arĩa maathiĩte gũthigaana bũrũri wa Laishi makĩĩra thiritũ ciao atĩrĩ, “Nĩmũũĩ atĩ thĩinĩ wa nyũmba ĩmwe ya ici nĩkũrĩ mũhianano mwacũhie wa mũtĩ ũhakĩĩtwo betha ndwekie? Na atĩ nĩkũrĩ na mĩhianano ĩngĩ na ebodi? Mũgwĩciria twagĩrĩirwo nĩgwĩka atĩa?”

15 Kwoguo magĩthiĩ kwa Mika mũciĩ o harĩa Mũlawii ũcio mwĩthĩ aikaraga makĩmũũria ũrĩa maũndũ maake marathiĩ.

16 Ihinda rĩu thigari iria magana matandatũ cia Dani ciaikaraga ciĩhaarĩirie kũrũa.

17 Thigari irĩa ithaano igĩthiĩ igĩtoonya nyũmba ikĩoya mũhianano ũcio wahakĩtwo betha ndwekie na mĩhianano ĩrĩa ĩngĩ o na ebodi; na hĩndĩ ĩyo mũthĩnjĩri Ngai aarĩ o kĩhingoinĩ hamwe na thigari iria magana matandatũ ciehaarĩirie gũthiĩ mbaara.

18 Rĩrĩa arũme acio maatoonyire nyũmba kwa Mika na makĩoya indo icio theru, mũthĩnjĩri Ngai ũcio akĩmooria atĩrĩ, “Mũreeka atĩa?”

19 Nao makĩmwĩra, “Kira! Ndũkaarie mũgambo. Ũka tũthiĩ nawe ũgatuĩke mũthĩnjĩri Ngai witũ na mũtũtaari. Githĩ ti wega ũtuĩke mũthĩnjĩri Ngai wa mũhĩrĩga mũgima wa Isiraeli handũ ha gũtuĩka mũthĩnjĩri Ngai wa mũciĩ wa mũndũ ũmwe?”

20 Ũndũ ũcio nĩwakenirie mũthĩnjĩri Ngai ũcio mũno, kwoguo akĩoya indo icio theru agĩthiĩ hamwe nao.

21 Makĩhũndũka makĩambĩrĩria gũthiĩ matongoretio nĩ ciana ciao, mahiũ maao na indo ciao.

22 Maakoreetwo mathiĩte itĩĩna rĩega kuuma mũciĩ ũcio, rĩrĩa Mika oonganirie andũ makarũe. Mika na andũ aake magĩkinyĩra andũ acio a Dani

23 makĩmakaĩrĩria. Andũ a Dani makĩĩhũgũra makĩũria Mika atĩrĩ, “Kaĩ gwatuĩka atĩa? Mũingĩ ũyũ wothe nĩ wakĩ?”

24 Naake Mika agĩcookia atĩrĩ, “Mũkwenda kuuga atĩa, mũkĩnjũũria, ‘Kaĩ gwatuĩka atĩa?’ Muoya mũthĩnjĩri Ngai wakwa o na ngai iria ndĩthondekeire mwathiĩ nacio, ndatigwo nakĩ?”

25 Andũ a Dani makiuga atĩrĩ, “Ndũgaacookie ũndũ ũngĩ akorwo ndũkwenda andũ aya maraakare macooke makũhũũre. Nawe wee na mũciĩ waku mũũragwo.”

26 Nao magĩĩthiĩra. Naake akĩona atĩ andũ acio maarĩ na hinya kũmũkĩra, agĩcooka na thuutha akĩinũka gwake mũciĩ.

27-28 Marĩĩkia kuoya mũthĩnjĩri Ngai o na mĩhianano ĩrĩa Mika aathondekeete, andũ a Dani magĩthiĩ makĩhithũkĩra Laishi, itũũra rĩrĩa rĩa thaayũ na andũ ahooreri, rĩrĩa rĩarĩ ngurumo o ro ĩmwe na Bethireehobu. Makĩũraga atũũri a kuo na magĩcina itũũra rĩu. Gũtiarĩ mũndũ wa kũmahonokia tondũ itũũra rĩa Laishi rĩarĩ kũraihu na Sidoni na matianyiitanagĩra na andũ angĩ. Mũhĩrĩga wa Dani ũgĩcooka ũgiaka itũũra rĩu rĩngĩ magĩtũũra kuo.

29 Nĩmaagarũrire rĩĩtwa rĩarĩo kuuma Laishi makĩrĩĩta Dani, marĩĩtanĩtie na Dani mũrũ wa Jakubu.

30 Andũ a Dani nao makĩhanda mũhianano ũcio nĩ geetha ũhooyagwo. Naake Jonathani mũrũ wa Gerishoni na mũcũkũrũ wa Musa agĩtungata arĩ mũthĩnjĩri Ngai wa mũhĩrĩga wa Dani na ningĩ njiarwa ciake igĩthiĩ na mbere gũtungata ta athĩnjĩri Ngai aao o nginya rĩrĩa maatahirwo magĩthaamio kuuma bũrũri ũcio.

31 Mũhianano ũcio Mika aathondekeete waikarire kuo ihinda rĩothe rĩrĩa Hema ya Ngai yaikarire Shilo.

Mũlawii na mũtumia wake wa kũigwo.

1 Atĩrĩĩrĩ, matukũinĩ macio mbere ya Aisiraeli magĩe na mũthamaki, nĩkwarĩ na Mũlawii watũũraga mũthiainĩ wa bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu. Naake nĩoire mũirĩĩtu woimĩĩte itũũra rĩa Bethilehemu bũrũriinĩ wa Juda, akĩmũtua mũtumia wake wa kũigwo.

2 Mũirĩĩtu ũcio nĩaraakaririo nĩ we, agĩcooka mũciĩ gwa ithe Bethilehemu, agĩikara kuo mĩeri ĩna.

3 Thuutha ũcio mũthuuriwe agĩthiĩ kũmũcaria na kũmũringĩrĩria macooke naake. Mũlawii ũcio aathiire na ndungata yake na ndigiri igĩrĩ. Rĩrĩa aakinyire kuo mũirĩĩtu ũcio nĩamũtoonyirie mũciĩ, naake ithe amuona akĩmũthagaana akeneete na akĩmũnyiita ũgeni wega mũno.

4 Ithe wa mũirĩĩtu ũcio nĩaringĩrĩirie Mũlawii ũcio aikarange, na kwoguo agĩikara matukũ matatũ; maarĩaga, makanyua, na makaraara o kuo.

5 Mũthenya wa kana rũũciinĩ tene, nĩmookĩrire na akĩĩhaarĩria kuumagara. No rĩĩrĩ, ithe wa mũirĩĩtu akĩĩra Mũlawii ũcio atĩrĩ, “Amba ũheeo irio ũrĩe. Nĩigũgwĩkĩra hinya. No thuuthainĩ ũcooke uumagare.”

6 Nĩ ũndũ ũcio, athuuri acio eerĩ nĩmaikarire thĩ makĩrĩa na makĩnyua hamwe. Thuutha ũcio, ithe wa mũirĩĩtu akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha ĩtĩkĩra kũraara ũtukũ ũyũ gũũkũ wĩkenie.”

7 Naake Mũlawii ũcio agĩũkĩra athiĩ, no ithe wa mũirĩĩtu akĩmũringĩrĩria aikare, na kwoguo akĩraara ũtukũ ũngĩ kuo.

8 Mũthenya wa gataano, rũũciinĩ tene, Mũlawii akĩambĩrĩria kuumagara, no ithe wa mũirĩĩtu akiuga atĩrĩ, “Ndagũthaitha heeo irio, na wetangĩrĩre nginya mĩaraho.” Kwoguo athuuri acio eerĩ magĩikara thĩ kũrĩa na kũnyua hamwe.

9 Rĩrĩa Mũlawii, mũtumia wake wa kũigwo, na ndungata yake mookĩrire mathiĩ, ithe wa mũirĩĩtu akiuga atĩrĩ, “One rĩu nĩ hwaĩinĩ; nĩ wega ũraare amu nĩgũgũtumana o narua. Ikara gũũkũ ũkeneete ngoro. Rũũciũ no ũrooke ũũkĩre tene ũnyiite rũgendo ũinũke.”

10-11 No rĩĩrĩ, Mũlawii ũcio ndeetĩkĩrire kũraara ũtukũ ũngĩ kuo. Nĩ ũndũ ũcio we na mũtumia wake wa kũigwo makĩoya rũgendo me hamwe na ndungata yao na ndigiri iria igĩrĩ itandĩkĩĩtwo. Na tondũ kwarĩ mathaa ma hwaĩinĩ, rĩrĩa maakinyire gũkuhĩ na Jebusi (ũguo nĩ ta kuuga Jerusalemu), ndungata ĩkĩĩra mũnene wayo atĩrĩ, “Nĩtũtithie tũraarĩrĩre itũũrainĩ rĩĩrĩ rĩa Ajebusi.”

12-13 No rĩĩrĩ, mwathi wayo akiuga atĩrĩ, “Tũtigũtithia itũũrainĩ rĩtarĩ rĩa Aisiraeli. Nĩtũkũhĩtũka tũthiĩ kabere haniini tũkaraare Gibea kana Rama.”

14 Kwoguo makĩhĩtũka Jebusi magĩthiĩ na mbere na rũgendo rwao. Riũa rĩgĩthũa nĩguo makinyaga itũũra rĩa Gibea bũrũriinĩ wa mũhĩrĩga wa Benjamini.

15 Magĩgĩkerũra mathiĩ makaraarĩre kuo. Magĩgĩtoonya itũũra magĩthiĩ magĩikara thĩ o kĩhaaroinĩ, no gũtirĩ mũndũ wamatwarire mũciĩ akamahe ũraaro.

16 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo maikaire hau, mũthuuri mũkũrũ akĩhĩtũkĩra hau akiuma wĩra wake mathaa ma hwaĩinĩ. Kĩhumo kĩa mũthuuri ũcio kĩarĩ bũrũri ũrĩa wĩ irĩma wa Efiraimu, no ihinda rĩu aatũũraga kũu Gibea. (Andũ arĩa angĩ a itũũra rĩu maarĩ a mũhĩrĩga wa Benjamini.)

17 Mũthuuri ũcio mũkũrũ oona mũgeni arĩ kĩhaaroinĩ akĩmũũria atĩrĩ, “Uumĩĩte kũ na ũrathiĩ kũ?”

18 Naake Mũlawii agĩcookia atĩrĩ, “Tuuma Bethilehemu itũũra rĩa Juda, na rĩu twerekeire kũinũka mũciĩ gwitũ, mũthiainĩ ũũrĩa ũngĩ wa bũrũri wa Efiraimu. No gũtirĩ mũndũ ũratũhe ũraaro.

19 Ithuĩ tũrĩ na indo ciothe iria tũbataire. Tũrĩ na irio nĩ ũndũ wa ndigiri ciitũ o na rũũa rwa gũkomerwo nĩcio, na ningĩ niĩ, mũtumia wakwa wa kũigwo, na ndungata yakwa tũrĩ na irio na ndibei.”

20 Mũthuuri ũcio akĩmeera atĩrĩ “Gĩani na thaayũ! Ũkaai tũthiĩ mũciĩ gwakwa, nĩngũmũmenyerera; mũtingĩraara haaha kĩhaaroinĩ.”

21 Nĩamatwarire mũciĩ gwake na akĩhe ndigiri ciao irio. Ageni aake nao magĩĩthamba magũrũ, makĩrĩa na makĩnyua.

22 Nĩgwĩkenia meekenagia rĩrĩa andũ amwe aaganu mũno a itũũra rĩu maathiũrũrũkĩirie nyũmba makĩambĩrĩria kũhũũrahũũra mũrango, makĩĩraga mũthuuri ũcio mũkũrũ atĩrĩ, “Tũnengere mũndũ mũrũme ũcio mũũkire naake! Tũrenda gũkoma naake!”

23 No rĩĩrĩ, mũthuuri ũcio akiuma nja akĩmeera atĩrĩ, “Aaca ndamũthaitha, araata aakwa! Mũtigeeke ũndũ ũcio mũũru wa waganu! Mũndũ ũcio nĩ mũgeni wakwa.

24 Mũtumia wa kũigwo wa mũndũ ũcio na mũirĩĩtu wakwa, ũtarĩ akoma na mũndũ mũrũme, nĩ o aya. Nĩngũmoimia nja na no mũmooe. Ĩkaai nao ũrĩa mũkwenda. No rĩĩrĩ, ndamũthaitha mũtigeeke mũndũ mũrũme ũcio ũndũ ũcio mũũru!”

25 No rĩĩrĩ, andũ acio makĩrega kũmũthikĩrĩria. Nĩ ũndũ ũcio Mũlawii agĩkiumia mũtumia ũcio wake wa kũigwo akĩmũtiga nao kũu nja. Andũ acio makĩmũnyiita magĩkoma naake ũtukũ ũcio wothe na matiatiganire naake o nginya rũũciinĩ.

26 Rũũciinĩ riũa rĩkĩratha mũtumia ũcio agĩũka akĩgũa mũrangoinĩ wa nyũmba ya mũthuuri ũcio mũkũrũ kũrĩa mũthuuriwe aarĩ; na gwakĩire arĩ o hau.

27 Rũũciinĩ rũu mũthuuriwe ookĩra, rĩrĩa ahingũrire mũrango nĩ geetha athiĩ na mbere na rũgendo rwake, agĩkora mũtumia ũcio wake wa kũigwo agwĩte o hau mbere ya nyũmba, mooko maake mahuutĩĩtie mũrango.

28 Agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Ũkĩra tũthiĩ.” No ndamũcookeirie ũndũ. Nĩ ũndũ ũcio agĩkĩmuoya akĩmũigĩrĩra igũrũ rĩa ndigiri akĩinũka naake gwake mũciĩ.

29 Akinya mũciĩ, agĩtoonya nyũmba akĩoya kahiũ. Agĩcooka agĩtinangia mwĩrĩ wa mũtumia ũcio wake wa kũigwo icunjĩ ikũmi na igĩrĩ. Arĩĩkia gwĩka ũguo, agĩtwara o gĩcunjĩ kũrĩ o mũhĩrĩga wa mĩhĩrĩga ĩrĩa ikũmi na ĩĩrĩ ya Aisiraeli.

30 Mũndũ o wothe wonaga ũndũ ũcio oigaga atĩrĩ, “Kaĩ ũndũ ta ũyũ ndũrĩ wekĩka rĩngĩ-ĩ! Ũndũ ta ũyũ tũtirĩ twaũigua kuuma rĩrĩa Aisiraeli moimire Misiri! Nĩtũbataire gwĩka ũndũ igũrũ rĩa gĩĩko gĩĩkĩ! Wĩciiriei ũndũ ũcio nĩ ũrĩkũ.”