Category: 2 Athamaki

Gũtaarĩria

Ibuku rĩa Keerĩ rĩa Athamaki rĩheanĩĩte ũhoro wa maũndũ marĩa meekĩkire hĩndĩ ya moothamaki marĩa meerĩ ma Aisiraeli kuuma harĩa ibuku rĩa Mbere rĩa Athamaki rĩkinyĩĩtie ũhoro ũcio. Ibuku rĩĩrĩ rĩahota kũgayanio icunjĩ igĩrĩ: (1) Maũndũ marĩa meekĩkire thĩinĩ wa moothamaki macio meerĩ kuuma mwaka wa 850 mbere ya gũciarwo kwa Jesũ Kristũ o nginya rĩrĩa itũũra rĩa Samaria rĩang’aũranirio na ũthamaki wa na rũgongo ũkĩharaganio mwaka wa 722 mbere ya gũciarwo kwa Jesũ Kristũ. (2) Maũndũ marĩa meekĩkire thĩinĩ wa ũthamaki wa Juda kuuma rĩrĩa ũthamaki wa Isiraeli wangaũranirio o nginya rĩrĩa itũũra rĩa Jerusalemu rĩanangirwo na rĩgĩtuunyanwo nĩ mũthamaki Nebukadinezaru wa Babiloni mwaka wa 586 mbere ya gũciarwo kwa Jesũ Kristũ. Ibuku rĩĩrĩ rĩrĩĩkĩrĩirie na kũheana ũhoro wa Gedalia ta barũũthi wa Juda rĩrĩa yathagwo nĩ Ababilonia. Ningĩ rĩkaheana ũhoro wa kũrekererio kwa Jehoiakini mũthamaki wa Juda kuuma njeera ya Babiloni.

Maũndũ macio moothe meekĩkire bũrũriinĩ nĩ ũndũ wa athamaki na andũ a Juda na a Isiraeli kwaga gũkorwo marĩ ehokeku. Kwanangwo kwa itũũra rĩa Jerusalemu, o na gũthaamio kwa andũ aingĩ a Juda, nĩkuo kwarĩ ũgarũrũku mũnene mũno wa hisitoria ya Aisiraeli.

Mũnabii ũrĩa ũheanĩĩtwo ũhoro wake mũno thĩinĩ ibuku rĩĩrĩ nĩ Elisha ũrĩa wacookire handũ ha Elija.

Maũndũ marĩa marĩ ibukuinĩ rĩĩrĩ

Ũthamaki gwatũkana 1.1–17.41

(a) Mũnabii Elisha 1.1–8.15

(b) Athamaki a Juda na a Isiraeli 8.16–17.4

(c) Kũng’aũranio gwa Samaria 17.5-41

Ũthamaki wa Juda 18.1–25.30

(a) Kuuma Hezekia kinya Josia 18.1–21.26

(b) Wathani wa Josia 22.1–23.30

(c) Athamaki a kũrĩĩkĩrĩria a Juda 23.31–24.20

(d) Kũng’aũranio kwa Jerusalemu 25.1-30

Elija na mũthamaki Ahazia

1 Na rĩĩrĩ, Ahabu mũthamaki wa Isiraeli arĩĩkia gũkua, Amoabi makĩremera Aisiraeli.

2 Naake Ahazia mũthamaki wa Isiraeli akĩgũa thĩ oimĩĩte ndiricainĩ ya ngoroba ya nyũmba yake kũu Samaria, agĩtiihio mũno. Na nĩ ũndũ ũcio, akĩrekia arekio mathiĩ makahooe kĩrĩra he Baalizebubu, ngai ya itũũra rĩa Afilisiti rĩetagwo Ekironi makamĩũrie kana nĩekũhona.

3 No rĩĩrĩ, mũraika wa MWATHANI agĩatha Elija, mũnabii ũrĩa woimĩĩte Tibishi athiĩ agacemanie na arekio acio a Ahazia akamoorie atĩrĩ, “Kaĩ gũtarĩ Ngai gũũkũ Isiraeli guothe atĩ nĩguo mũthiĩ mũkahooe kĩrĩra he Baalizebubu Ngai ya Ekironi?

4 Thiĩi mũkeere mũthamaki atĩ, MWATHANI oiga atĩ ndekũhona, nĩegũkua!”

Naake Elija agĩthiĩ agĩĩka o ta ũguo MWATHANI aamwathĩĩte.

5 Nao arekio acio magĩcooka he mũthamaki; naake akĩmooria atĩrĩ, “Kaĩ mwacooka nĩkĩ?”

6 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩgũcemania twacemania na mũndũ aatwĩra tũcooke, tũkwĩre MWATHANI arakũũria atĩrĩ, ‘Kaĩ gũtarĩ Ngai gũũkũ Isiraeli guothe atĩ nĩguo ũtũme arekio makahooe kĩrĩra he Baalizebubu ngai ya Ekironi? Ndũkũhona nĩũgũkua!’ ”

7 Naake mũthamaki akĩmooria atĩrĩ, “Mũndũ ũcio mũcemanirie naake amũhe ũhoro ũcio wothe ekũhaanaga atĩa?”

8 Makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ mũndũ ũkwĩhumbĩĩte nguo ya rũũa rwa nyamũ, na akeyoha mũcibi wa rũwa njohero.”

Naake mũthamaki akĩanĩrĩria akiuga atĩrĩ, “Ũcio nĩ Elija Mũtishibi!”

9 Hĩndĩ ĩyo mũthamaki akĩrekeria mũtongoria ũmwe wa thigari mĩrongo ĩtaano e hamwe na thigari ciake makanyiite Elija. Naake mũtongoria ũcio agĩkora Elija aikaire handũ kĩrĩma igũrũ, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ wa Ngai, mũthamaki agwatha ũikũrũke.”

10 Naake Elija agĩcookeria mũtongoria ũcio atĩrĩ, “Ingĩkorwo niĩ ndĩ mũndũ wa Ngai-rĩ, mwaki nĩume igũrũ ũkũũrage hamwe na thigari ici ciaku mĩrongo ĩtaano! Hĩndĩ ĩyo mwaki ũkiuma igũrũ ũkĩmooraga oothe.”

11 Ningĩ mũthamaki akĩmũrekeria o rĩngĩ mũtongoria wa thigari mĩrongo ĩtaano na thigari ciake. Naake mũtongoria wao agĩthiĩ harĩ Elija akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ wa Ngai, mũthamaki nĩaragwatha ũikũrũke na ihenya!”

12 Naake Elija akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ingĩkorwo niĩ ndĩ mũndũ wa Ngai-rĩ, mwaki nĩume igũrũ ũkũũrage hamwe na thigari ici ciaku!” Hĩndĩ ĩyo mwaki wa Ngai ũkiuma igũrũ o rĩmwe, ũkĩmooraga oothe.

13 Ningĩ akĩrekia gĩkundi kĩngĩ gĩa gatatũ o gĩa thigari mĩrongo ĩtaano itongoreetio nĩ mũtongoria wao. Naake mũtongoria wao agĩthiĩ o hau Elija aarĩ kĩrĩmainĩ, agĩturia maru hau mbere yake akĩmũthaitha akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ wa Ngai, njiguĩra tha o na ũiguĩre andũ aya aakwa tha o nao. Ndagũthaitha ndũgaatũniine.

14 Atĩrĩĩrĩ, mwaki nĩũroimire igũrũ ũracina anene arĩa eerĩ o hamwe na thigari ciao marakua; no niĩ ndagũthaitha ũnjiguĩre tha!”

15 Naake mũraika wa MWATHANI akĩĩra Elija atĩrĩ, “Ikũrũka ũtwarane naake na ndũgeetigĩre.” Kwoguo Elija agĩũkĩra, agĩikũrũka hamwe na mũtongoria ũcio magĩthiĩ he mũthamaki.

16 Naake Elija akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Mũthamaki, MWATHANI oigĩĩte ũũ: ‘Tondũ nĩwatũmire arekio mathiĩ makahooe kĩrĩra he Baalizebubu ngai ya Ekironi, ta gũtaarĩ Ngai gũũkũ Isiraeli guothe wa kũhooywo kĩrĩra, ndũkũhona, nĩũgũkua!’ ”

17 Naake Ahazia agĩkua o ta ũrĩa MWATHANI aarĩĩtie na kanua ka Elija. Naake Joramumũrũ wa nyina agĩthamaka ithenya rĩake, tondũ Ahazia ndarĩ na kaana ga kahĩĩ. Aatwĩkire mũthamaki mwakainĩ wa keerĩ wa ũthamaki wa Jehoramu mũrũ wa Jehoshafatu mũthamaki wa Juda.

18 Rĩu-rĩ, maũndũ moothe marĩa mũthamaki Ahazia eekire, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli.

Elija gũtwarwo igũrũ

1 Na rĩĩrĩ, ihinda rĩgĩkinya rĩa MWATHANI kuoya Elija amũtware igũrũ na kĩhuuhũkanio. Naake Elija na Elisha, magĩkiumagara kuuma Giligali,

2 na marĩ njĩra Elija akĩĩra Elisha atĩrĩ, “Rĩu ikara haaha tondũ MWATHANI nĩanjathĩĩte thiĩ o nginya Betheli.”

No Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o na ta ũrĩa wee mwene ũtũũraga muoyo-rĩ, ndingĩgũtiga.” Nĩ ũndũ ũcio magĩthiĩ o nginya Betheli.

3 Na rĩĩrĩ, kũu Betheli nĩkwarĩ na gĩkundi kĩa thiritũ ya anabii, nao magĩthiĩ he Elisha makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩũramenya atĩ MWATHANI nĩekuoya mwathi waku amũtigithũkanie nawe ũũmũũthĩ?”

Naake Elisha agĩcookia atĩrĩ, “Ũguo nĩnjũũĩ, no rĩĩrĩ, rekeei ũhoro ũcio ũkinye o hau.”

4 Hĩndĩ ĩyo Elija agĩcooka akĩĩra Elisha atĩrĩ, “Rĩu ikara haaha tondũ MWATHANI nĩanjathĩĩte thiĩ o nginya Jeriko.”

No Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o na ta ũrĩa wee mwene ũtũũraga muoyo-rĩ, ndingĩgũtiga.” Nĩ ũndũ ũcio magĩthiĩ o nginya Jeriko.

5 Na rĩĩrĩ, kũu nakuo nĩkwarĩ na gĩkundi kĩa thiritũ ya anabii, nao magĩthiĩ he Elisha makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩũramenya atĩ MWATHANI nĩekuoya mwathi waku amũtigithũkanie nawe ũũmũũthĩ?”

Naake Elisha agĩcookia atĩrĩ, “Ũguo nĩnjũũĩ, no rĩĩrĩ, rekeei ũhoro ũcio ũkinye o hau.”

6 Hĩndĩ ĩyo Elija agĩcooka akĩĩra Elisha atĩrĩ, “Rĩu ikara haaha tondũ MWATHANI nĩanjathĩĩte thiĩ o nginya rũũĩinĩ rwa Jorodani.”

No Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o na ta ũrĩa wee mwene ũtũũraga muoyo-rĩ, ndingĩgũtiga.” Nĩ ũndũ ũcio magĩthiĩ na mbere na rũgendo rwao.

7 Na rĩĩrĩ, anabii mĩrongo ĩtaano a thiritũ ya anabii makĩmarũmĩrĩra o nginya rũũĩ rwa Jorodani. Naake Elija na Elisha makĩrũũgama rũteereinĩ rwa rũũĩ, nao anabii acio makĩrũũgama o haraaya.

8 Naake Elija akĩruta nguo yake ya igũrũ, akĩmĩkũnja, akĩgũtha maaĩ, namo makĩgayũkana maita meerĩ, nao makĩringĩra thĩ nyũmũ o nginya mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ.

9 Hĩndĩ ĩyo Elija akĩĩra Elisha atĩrĩ, “Njĩĩra ũndũ ũrĩa ũkwenda ngwĩke itarĩ ndĩreeherio kuuma harĩ we.” Naake Elisha akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha ũngaĩre hinya wa roho waku maita meerĩ.”

10 Elija akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũndũ ũcio woria nĩ mũritũ, no rĩĩrĩ, nĩũrĩhingĩrio ũndũ ũcio angĩkorwo nĩũrĩnyona ngĩeherio kuuma harĩ we, no waga kũnyona ndũrĩhingĩrio.”

11 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa maathiaga na njĩra o makĩaragia-rĩ, makiumĩrĩrwo nĩ ngaari ya mbarathi yarĩrĩmbũkaga mwaki yaguucĩĩtio nĩ mbarathi ciarĩrĩmbũkaga mwaki. Ikĩamũrania Elija na Elisha, naake Elija akĩoywo agĩtwarwo igũrũ nĩ kĩhuuhũkanio.

12 Na rĩrĩa Elisha oonire ngaari ĩyo, akiugĩrĩria agĩĩtaga Elija akiugaga atĩrĩ, “Ũi baaba, baaba! O we mũgitĩri mũnene wa Isiraeli! Nĩwathiĩ!” Naake Elisha ndacookire kũmuona rĩngĩ.

Naake Elisha akĩruta nguo yake ya igũrũ akĩmĩtembũranga maita meerĩ.

13 Agĩcooka akĩoya nguo ya igũrũ ya Elija ĩrĩa yagũĩte yumĩĩte harĩ we, agĩthiĩ nayo o nginya rũteereinĩ rwa rũũĩ rwa Jorodani.

14 Akĩgũtha maaĩ na nguo ĩyo ya Elija akiuga atĩrĩ, “MWATHANI o we Ngai wa Elija arĩ ha?” Agĩcooka akĩgũtha maaĩ rĩngĩ, namo makĩgayũkana maita meerĩ akĩringa mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ.

15 Na hĩndĩ ĩrĩa anabii arĩa mĩrongo ĩtaano a thiritũ ya anabii arĩa moimĩĩte Jeriko maamuonire, makiuga atĩrĩ, “Rĩu roho wa Elija ũrĩ na Elisha.” Nao magĩthiĩ kũmũtũnga, magĩturumithia moothiũ maao thĩ mbere yake,

16 makiuga atĩrĩ, “Ithuĩ tũrĩ andũ mĩrongo ĩtaano marĩ na hinya. Twagũthaitha ũreke tũthiĩ tũgacarie mwathi waku. No gũkorwo nĩkũiyũkio aiyũkirio nĩ roho wa MWATHANI wamũtiga handũ kĩrĩmainĩ kana handũ gĩtuambainĩ.”

Naake Elisha akĩmacookeria atĩrĩ, “Aaca, mũtiagĩrĩirwo nĩgũthiĩ.”

17 Nao makĩmũringĩrĩria o nginya akĩmareka mathiĩ. Nao andũ acio mĩrongo ĩtaano magĩthiĩ magĩcaria Elija kũu irĩmainĩ na ciandainĩ handũ ha mĩthenya ĩtatũ, no matiamuonire.

18 Nao makĩhũndũka harĩ Elisha tondũ aameetereire Jeriko, akĩmeera atĩrĩ, “Githĩ ndiamwĩrire mũtigaathiĩ?”

Ciama iria Elisha aaringire

19 Nao andũ a itũũra rĩu rĩa Jeriko makĩĩra Elisha atĩrĩ, “Tarora wone ũrĩa itũũra rĩrĩ handũ heega ha gũtũũrwo, no rĩĩrĩ, maaĩ maarĩo nĩ mooru na nĩmahunithagia mahiũ o na andũ.”

20 Naake Elisha akĩmeera atĩrĩ, “Ndeehereei cumbĩ ũrĩ mbakũriinĩ njerũ.” Nao makĩmũreehere.

21 Naake agĩthiĩ agĩikia cumbĩ ũcio gĩthimainĩ kĩu akiuga atĩrĩ, “MWATHANI aroiga atĩrĩ, ‘Nĩndathondeka maaĩ maya, nĩguo matikaanatũme kũgĩe gĩkuũ, kana mahiũ na andũ macooke kũhuna.’ ”

22 Namo maaĩ macio matũũraga marĩ meega kĩnyagia ũũmũũthĩ, o ta ũguo Elisha oigire.

23 Na rĩrĩa Elisha oimaga Jeriko athiĩ Betheli-rĩ, tũhĩĩ tũkiuma na itũũrainĩ tũgĩcemania naake, tũkĩambĩrĩria kũmũruma tũkĩmwĩraga atĩrĩ, “Uma gũũkũ kĩhara gĩĩkĩ! Ĩ nduume gũũkũ wee kĩhara gĩĩkĩ!”

24 Naake Elisha akĩĩhũgũra agĩtũrora, agĩtũruma thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa MWATHANI. Hĩndĩ o ĩyo hakiuma nduba igĩrĩ cia mĩgoma na kũu gĩthakainĩ ikĩũraga tũhĩĩ mĩrongo ĩna na twĩrĩ.

25 Naake Elisha akiuma Betheli agĩthiĩ kĩrĩmainĩ gĩa Karimeli, na thuutha ũcio agĩcooka Samaria.

Isiraeli na Moabi kũrũa

1 Na rĩĩrĩ, Joramu, mũrũ wa Ahabu aatuĩkire mũthamaki wa Isiraeli, mwakainĩ wa ikũmi na ĩnaana wa ũthamaki wa Jehoshafatu mũthamaki wa Juda. Naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ kũu Samaria.

2 Naake agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI, no ti ta marĩa ithe na nyina Jezebeli meekĩĩte, nĩ tondũ nĩoinangire mũhianano wa Baali ũrĩa ithe aathondekithĩĩtie.

3 Na o na eeka ũguo, nĩatũmire Aisiraeli meehie o ta ũrĩa Jeroboamu mũrũ wa Nebati eekĩĩte, na ndatigithĩirie gwĩka ũguo.

4 Na rĩĩrĩ, Mesha mũthamaki wa Moabi aarĩ mũrĩithi mũnene wa ng’ondu, naake nĩaheaga mũthamaki wa Isiraeli o mwaka tũtũrũme ngiri igana rĩmwe (100,000), na guoya wa kuuma ng’ondu ngiri igana rĩmwe (100,000).

5 No rĩĩrĩ, rĩrĩa Ahabu mũthamaki wa Isiraeli aakuire, Mesha mũthamaki wa Moabi agĩũkĩrĩra mũthamaki wa Isiraeli.

6 Naake mũthamaki Joramu akiuma Samaria agĩcookanĩrĩria mbũtũ cia ita.

7 Agĩcooka agĩtũma ndũmĩrĩri kũrĩ Jehoshafatu mũthamaki wa Juda akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũthamaki wa Moabi nĩanjũkĩrĩire; rĩu-rĩ, nĩũgwĩtĩkĩra kũndeithĩrĩria gũthiĩ kũhũũrana naake?”

Naake mũthamaki Jehoshafatu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ nĩngwĩtĩkĩra. Niĩ na andũ aakwa, o na mbarathi ciakwa nĩtwĩhaarĩirie ũtuonie ũrĩa tũkwambĩrĩria.

8 Ũkwenda twambĩrĩrie mwena ũrĩkũ?”

Naake Joramu agĩcookia atĩrĩ, “Tũgũthiĩ tũgereire werũinĩ wa Edomu.”

9 Tondũ ũcio Joramu mũthamaki wa Isiraeli, na mũthamaki wa Juda, na wa Edomu magĩkiumagara. Na thuutha wa rũgendo rwa mĩthenya mũgwanja maaĩ marĩa maakuuĩĩte magĩthira, makĩaga o na tũniini mangĩanyuire kana mahe nyamũ iria ciakuuĩĩte matharaita maao.

10 Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Joramu akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Wũi, nĩtwathira-ĩ! MWATHANI nĩatũneana ithuĩ athamaki atatũ mookoinĩ ma mũthamaki wa Moabi!”

11 Hĩndĩ o ĩyo mũthamaki Jehoshafatu akĩũria atĩrĩ, “Gũũkũ-rĩ, nĩkũrĩ mũnabii ũngĩtũhoera kĩrĩra kũrĩ MWATHANI?”

Naake mũtongoria ũmwe wa mbũtũ cia ita cia mũthamaki Joramu agũcookia atĩrĩ, “Elisha mũrũ wa Shafatu e kuo. Nĩ we watungatagĩra mũnabii Elija.”

12 Naake Jehoshafatu akiuga atĩrĩ, “Mũnabii ũcio nĩaragia na Ngai.” Tondũ ũcio athamaki acio atatũ magĩthiĩ kũrĩ we.

13 Naake Elisha akĩũria mũthamaki wa Isiraeli atĩrĩ, “Ũkwenda ngũteithie nĩkĩ? Thiĩ ũkahooe kĩrĩra kũrĩ anabii arĩa thooguo na maitũguo maahooyaga kĩrĩra.”

Naake Joramu mũthamaki wa Isiraeli akĩmũcookeria atĩrĩ, “Aaca, tondũ MWATHANI nĩatũneanĩĩte ithuĩ athamaki atatũ mookoinĩ ma mũthamaki wa Moabi.”

14 Naake Elisha akiuga atĩrĩ, “Nĩndehĩta ndoiga atĩ, o ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o we ndungatagĩra, ndingĩakwarĩria tiga nĩ ũndũ wa gĩtĩĩo kĩa mũraataguo Jehoshafatu mũthamaki wa Juda.

15 Rĩu-rĩ, tandeehereei mũndũ ũũĩ kũina na wandĩndĩ.” Na rĩrĩa mũhũũri wa wandĩndĩ aahũũraga wandĩndĩ yake-rĩ, roho wa MWATHANI agĩikũrũkĩra Elisha,

16 akiuga atĩrĩ, “MWATHANI aroiga ũũ, ‘Enjaai mĩtaro ĩiyũre gĩtuamba gĩĩkĩ gĩothe.

17 O na angĩkorwo mbura ndĩkuura, o na kana rũhuuho rũhuruutane-rĩ, gĩtuamba gĩĩkĩ gĩothe nĩgĩkũiyũra maaĩ, mũmanyue, o na mahiũ maanyu, o na nyamũ cianyu ciothe cia gũkuua mĩrigo.’ ”

18 Ningĩ Elisha agĩthiĩ na mbere akiuga atĩrĩ, “Gaaka nĩ kaũndũ kaniini mũno he MWATHANI nĩ ũndũ nĩekũmũhe ũhoti wa kũhoota Amoabi.

19 Nĩ ũndũ-rĩ, nĩmũkũhũũra matũũra moothe marĩa mathaka na mairige na thingo cia hinya, muunange mĩtĩ yao yothe ya matunda, mũthike ithima ciao ciothe, na mathũũkangie mĩgũnda yao yothe ĩrĩa mĩnoru na ũndũ wa gũita mahiga kuo.”

20 Na rĩĩrĩ, rũũciinĩ rũũrũ rũngĩ, o ta ihinda rĩrĩa kũrutagwo magongoona, maaĩ magĩũka moimĩĩte na mwena wa Edomu, makĩiyũra kĩaragana kĩu gĩothe.

21 Na rĩrĩa Amoabi maiguire atĩ athamaki acio atatũ nĩmookĩĩte nĩguo mahũũrane nao, andũ oothe, mũniini na mũnene, o mũndũ ũngĩahotire gũkuua indo cia mbaara, makĩrutũrũrwo oothe, makĩbangwo mũhakainĩ wa bũrũri wao.

22 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Amoabi maarookire gũũkĩra rũũciinĩ tene, makĩona riũa rĩarĩĩte maaĩinĩ macio igũrũ, namo magatuunĩha o ta thakame.

23 Nao makiugĩrĩria makiuga atĩrĩ, “Ĩno nĩ thakame! Ti itherũ athamaki acio atatũ nĩmooraganĩĩte o eene. Rĩu gĩũkeei tũgatahe indo kambĩinĩ yao!”

24 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maakinyire kambĩinĩ ya Aisiraeli, Aisiraeli makĩmatharĩkĩra makĩmaingatithia o nginya makĩũra. Magĩthiĩ na mbere kũmaingatithia makĩmooragaga

25 na makĩanangaga matũũra maao kũrĩa guothe maahĩtũkagĩra. Aisiraeli maathiaga magĩthũũkangagia mĩgũnda ĩrĩa mĩnoru na ũndũ wa gũita mahiga kuo. O na ningĩ nĩmaathikire ithima ciothe cia maaĩ na magĩtemenga mĩtĩ yothe ya matunda. Thuutha wa kũruta wĩra ũcio wothe, no itũũra rĩa Kiri Haresi rĩatigarire. Nao aikia a mahiga na igũtha makĩrĩthiũrũrũkĩria, makĩrĩtuunyana.

26 Rĩrĩa mũthamaki wa Moabi oonire atĩ nĩekũhootwo, akĩoya thigari magana mũgwanja (700) cia kũrũa na hiũ cia njora nĩ geetha imũteithie gũtuĩkanĩria gatagatĩ ga thũ akinyĩre mũthamaki wa Edomu no akĩremwo.

27 Hĩndĩ o ro ĩyo akĩoya mũũrũwe ũrĩa mũkũrũ, ũrĩa ũngĩathamakire ithenya rĩake, akĩmũcina ta igongoona rĩa njino hau rũthingo igũrũ rĩa itũũra. Naguo ũndũ ũcio ũkĩraakaria Aisiraeli mũno, o nginya magĩtigana naake magĩcooka bũrũri wao.

Elisha gũteithia mũtumia wa ndigwa mũthĩĩni

1 Na rĩĩrĩ, mũtumia ũmwe wa ndigwa, warĩ wa mũndũ ũmwe wa thiritũ ya anabii akĩĩra Elisha atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, mũthuuri wakwa nĩakuĩte! Nawe nĩũũĩ wega atĩ araarĩ mũndũ ũratĩĩĩte MWATHANI mũno. Rĩu-rĩ, nĩaraarĩ na thiirĩ wa mũndũ, na mũndũ ũcio nĩokĩĩte kũgĩĩra ciana ciakwa igĩrĩ agacitu e ngombo nĩguo eerĩhe thiirĩ wake.”

2 Naake Elisha akĩũria mũtumia ũcio atĩrĩ, “Ũkwenda ngwĩke atĩa? Tanjĩĩra nĩ kĩĩ wĩ nakĩo gwaku mũciĩ?”

Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Gũtirĩ kĩndũ ndĩ nakĩo o tiga kamũtũngi ka maguta ma mĩtamaiyũ.”

3 Naake Elisha akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũkahooe mĩtũngi mĩtheri kũrĩ andũ arĩa mũhakaine nao mĩingĩ o ta ũrĩa ũngĩhota.

4 Thuutha wa ũguo wee na aariũ aaku mũtoonye nyũmba mwĩhingĩre, mwambĩrĩrie gwĩkĩra maguta thĩinĩ wa mĩtũngi ĩyo, o mũtũngi waiyũra makaũiga mwanya.”

5 Tondũ ũcio agĩthiĩ akĩĩhingĩra nyũmba e na aariũ aake, nao mamũtwarĩra mĩtũngi ageekĩra maguta.

6 Na rĩĩrĩ, marĩĩkia kũiyũria mĩtũngi yothe, akĩĩra aariũ aake mamũreehere ĩngĩ. Naake ũmwe wa aariũ aake akĩmwĩra atĩrĩ, “Hatirĩ na ĩngĩ, maitũ.” Oiga ũguo maguta magĩtiga kuuma.

7 Naake mũtumia ũcio agĩthiĩ akĩĩra Elisha ũhoro ũcio, naake akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũkeendie maguta macio, ũrĩhe thiirĩ, na marĩa megũtigara wendie mwĩteithie.”

Elisha na mũtumia mũtongu wa Shunemu

8 Na rĩĩrĩ mũthenya ũmwe Elisha agĩthiĩ itũũra rĩa Shunemu, naake mũtumia warĩ gĩtonga wa itũũra rĩu akĩmũthaitha akarĩe irio gwake. Gũgĩgĩtuĩka atĩ kuuma hĩndĩ ĩyo, Elisha akĩhĩtũkĩra kũu aathiaga kũrĩa irio kwa mũtumia ũcio.

9 Naake mũtumia ũcio akĩĩra mũthuuriwe atĩrĩ, “Ndĩ na ma atĩ mũndũ ũyũ ũhĩtũkagĩra kaingĩ haaha haitũ nĩ mũndũ mũthingu wa Ngai.

10 Nĩ wega tũmũthondekere kanyũmba kaniini igũrũ wa nyũmba, na tũige ũrĩrĩ, meetha, gĩtĩ, na taawa nĩ geetha atũceerera, akahuurũka ho.”

11 Mũthenya ũmwe, Elisha agĩthiĩ Shunemu, agĩtoonya kanyũmba kau akĩhuurũka ho.

12 Naake akĩĩra Gehazi, ndungata yake, ĩgeete mũtumia ũcio. Na rĩrĩa ookire,

13 Elisha akĩĩra Gehazi atĩrĩ, “Tamũũrie nĩ atĩa angĩenda ndĩmwĩkĩre nĩ ũndũ wa ũrĩa atũtugĩĩte wega. No gũkorwo e na ũndũ angĩenda twĩre mũthamaki kana mũnene wa thigari mamwĩkĩre.”

Naake mũtumia ũcio agĩcookia atĩrĩ, “Maũndũ maakwa moothe nĩ meega gũũkũ ndũũraga.”

14 Elisha agĩcooka akĩũria Gehazi atĩrĩ, “Rĩu nĩ atĩa ingĩmwĩkĩra?”

Gehazi agĩcookia atĩrĩ, “Mũtumia ũyũ ndarĩ kahĩĩ na mũthuuriwe nĩ mũkũrũ.”

15 Naake Elisha akĩĩra Gehazi atĩrĩ, “Mwĩre ooke.” Naake ooka akĩrũũgama hau mũromoinĩ.

16 Naake Elisha akĩmwĩra atĩrĩ, “Ihinda o ta rĩĩrĩ, mwaka ũyũ ũrooka, nĩũgaakorwo ũnyiitĩĩte kaana ga kahĩĩ na mooko maaku.”

Naake mũtumia ũcio agĩkayũrũrũka akiuga atĩrĩ, “Ũi! Ndagũthaitha mũndũ ũyũ wa Ngai tiga kũheenia!”

17 No rĩĩrĩ, mũtumia ũcio akĩgĩa nda, na ihinda rĩa mwaka rĩa kinya agĩciara kaana ga kahĩĩ o ta ũrĩa Elisha oigĩĩte.

18 Na rĩĩrĩ, kaana kau gaakũrakũra-rĩ, gagĩthiĩ gwĩ ithe mũthenya ũmwe hĩndĩ ya magetha kũrĩa aarĩ hamwe na agethi.

19 Nako gagĩkaĩra ithe gakiugaga atĩrĩ, “Nĩndĩratuurwo nĩ mũtwe! Nĩndĩratuurwo nĩ mũtwe!”

Naake ithe akĩĩra ndungata ĩmwe atĩrĩ, “Gakuue ũgatwarĩre nyina.”

20 Nayo ndungata ĩyo ĩgĩkooya ĩgĩgatwarĩra nyina. Naake nyina agĩkaigĩrĩra cieroinĩ ciake na gwakinya thaa thita gagĩkua.

21 Naake nyina agĩgakuua akĩambata nako o kanyũmbainĩ karĩa ka Elisha, agĩgakomia ũrĩrĩinĩ wake akĩhinga mũrango akiuma.

22 Agĩgĩĩta mũthuuriwe, akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha ndũmanĩra ndungata ĩmwe yũke na ndigiri nĩ ũndũ nĩngwenda gũthiĩ kuona mũnabii Elisha. Ndigũikara, nĩngũcooka o narua.”

23 Naake mũthuuriwe akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda gũthiĩ kũmuona ũũmũũthĩ nĩkĩ, na ti mũthenya wa Thabatũ kana wa karũũgamo ka mweri.”

Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Hatirĩ ũndũ ũkũhĩtana.”

24 Naake mũtumia arĩĩkia gũtandĩkithia ndigiri, akĩĩra ndungata atĩrĩ, “Mĩhanyũkie o ũrĩa kwahoteka, na ndũkaamĩreke ĩthiĩ kahora o na haniini itakwĩrĩĩte.”

25 Naake agĩkiuma hau agĩthiĩ kĩrĩmainĩ gĩa Karimeli kũrĩa Elisha aarĩ.

Naake Elisha aacũũthĩrĩria akĩona mũtumia ũcio agĩũka na kũrĩ we, akĩĩra Gehazi ndungata yake atĩrĩ, “Ũũrĩa nĩ mũtumia ũrĩa wa kuuma Shunemu.

26 Mũtũnge na ihenya ũmũũrie kana nĩ mwega, o na kana mũthuuriwe na mwana wao no eega.”

Naake mũtumia ũcio agĩcookeria Gehazi atĩ maũndũ moothe maarĩ meega.

27 No rĩrĩa aakinyire hau kĩrĩmainĩ harĩa Elisha aikarĩĩte, akĩinamĩrĩra akĩmũnyiita magũrũ. Naake Gehazi agĩtambũrũkia guoko amweherie ho, no Elisha akĩmwĩra atigane naake. Elisha agĩthiĩ na mbere kwaria, akĩĩra Gehazi atĩrĩ, “Mũtumia ũyũ e na mathĩĩna maingĩ mũno, no MWATHANI nĩahithĩĩte ũndũ ũcio.”

28 Naake mũtumia ũcio akĩũria Elisha atĩrĩ, “Mwathi wakwa, nĩndakũhoeete mwana? Githĩ ndiakwĩrire ndũkaae kũheenia?”

29 Naake Elisha akĩĩra Gehazi atĩrĩ, “Oya rũthanju rwakwa narua uumagare ũthiĩ na ndũkaarũũgame handũ. Ningĩ wacemania na mũndũ njĩrainĩ ndũkaamũgeithie. O na ningĩ mũndũ o na ũrĩkũ akũgeithia, ndũgaacookie. Ũgĩthiĩ o nyũmba ũigĩrĩre rũthanju rũũrũ rwakwa o ũthiũinĩ wa kaana kau.”

30 Naake mũtumia ũcio akĩĩra Elisha atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o na ta ũrĩa wee mwene ũtũũraga muoyo-rĩ, ndingĩgũtiga.” Elisha na mũtumia ũcio magĩkiumagara magĩthiĩ hamwe.

31 Naake Gehazi agĩthiĩ mbere yao, akĩigĩrĩra rũthanju rũu ũthũinĩ wa kaana kau, no rĩĩrĩ, gatiigana kwĩnyagunyia. Kwoguo agĩcooka gũtũnga Elisha akĩmwĩra atĩrĩ, “Kaana gatinookĩra.”

32 Rĩrĩa Elisha aakinyire mũciĩ kwa mũtumia ũcio, agĩgĩtoonya nyũmba arĩ o wiki akĩona kaana kau ge gakuũ na gakomeetio ũrĩrĩinĩ wake.

33 Akĩhinga mũrango kũu kaana kaarĩ, akĩhooya MWATHANI.

34 Agĩcooka agĩkomera kaana kau, agĩĩkĩra kanua gaake kanuainĩ gaako, na maitho maroranĩĩte na maitho maako, namo mooko agatambũrũrũkia igũrũ rĩa mooko maako. Na rĩrĩa aathire na mbere gũkomera kaana kau etambarũkĩĩtie igũrũ wako, mwĩrĩ wako ũkĩambĩrĩria kũgĩa na ũrugarĩ.

35 Naake Elisha agĩgookĩrĩria akĩambĩrĩria gũceeranga kũu nyũmba, na thuutha ũcio agĩcooka agĩgakomera rĩngĩ. Nako kaana kau gagĩathimũra maathimũra mũgwanja, na gakĩhingũra maitho.

36 Elisha agĩĩta Gehazi akĩmwĩra eete nyina wa kaana kau, naake akĩmwĩta. Rĩrĩa aatoonyire harĩa Elisha aarĩ, Elisha akĩmwĩra ooe kaana gaake.

37 Naake agĩturumithia ũthiũ wake thĩ o hau Elisha aarĩ, agĩcooka akĩoya kaana gaake agĩĩthiĩra.

Ciana ingĩ igĩrĩ

38 Na rĩĩrĩ, gũkĩgĩa ng’aragu nene mũno bũrũriinĩ ũcio, naake Elisha agĩcooka Giligali. Na hĩndĩ ĩmwe rĩrĩa aathoomithagia gĩkundi kĩa anabii, akĩĩra ndungata ĩmwe yake ĩhagĩre nyũngũ nene mũno riiko nĩguo ĩrugĩre anabii acio irio.

39 Mũndũ ũmwe wao akiumagara agĩthiĩ mũgũnda gũtua nyeni. Agĩkĩona rũngũ rwa gĩthaka, na agĩtua maage maingĩ ũũ wega. Acooka mũciĩ akĩmatinangia tũniini tũniini akĩruga atekũmenya nĩ kĩĩ.

40 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maihũrĩirwo, maacama magĩkaĩra Elisha makĩmwĩra atĩrĩ, “Ici itingĩrĩĩka nĩ njũru.”

41 Naake Elisha akĩmeera atĩrĩ, “Ndeehereei mũtu.” Akĩwoya akĩũkia nyũngũinĩ, akĩmeera atĩrĩ, “Maihũrĩreei marĩe.” Nacio irio icio ciothe igĩthira ũũru.

42 Hĩndĩ ĩngĩ mũndũ akiuma Baali Shalisha akĩreehere Elisha mĩgate mĩrongo ĩĩrĩ, ĩkandĩĩtwo kuuma magethainĩ ma mbere ma mbaarĩ ma mwaka ũcio. O na ningĩ akĩmũreehere ngano njigũ ĩtarĩ hũũre. Naake Elisha akĩĩra ndungata yake atĩrĩ, “Mĩhe andũ marĩe.”

43 Nayo akĩmũcookeria atĩrĩ, “Andũ igana matingĩiganwo nĩ mĩgate ĩno.”

Naake Elisha akĩmĩĩra atĩrĩ, “Mahe marĩe, nĩ tondũ MWATHANI oigĩĩte atĩ mekũrĩa na itigare.”

44 Tondũ ũcio ndungata ĩyo ĩkĩmahe mĩgate ĩyo, nao makĩrĩa na igĩtigara o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte.

Naamani kũhonio mũrimũ mũũru wa ngoothi

1 Na rĩĩrĩ, Naamani mũnene wa mbũtũ cia ita cia Siria, nĩatĩĩĩtwo na ageekĩrĩrwo mũno nĩ mũthamaki wa Siria, nĩ gũkorwo MWATHANI nĩaheete andũ a Siria ũhootani na ũndũ wake. Naamani aarĩ mũthigari njoorua, no rĩĩrĩ, nĩarũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi.

2 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe, andũ a Siria nĩmaatharĩkĩire Aisiraeli, magĩtaha kairĩĩtu kuuma kuo, magĩthiĩ nako; nako gagĩtuĩka ndungata ya mũtumia wa Naamani.

3 Kairĩĩtu kau gakĩĩra mũtumia ũcio gaatungataga atĩrĩ, “Naarĩ korwo mũnene wakwa eetĩkĩra gũthiĩ Samaria akoone mũnabii ũtũũraga kuo. Mũnabii ũcio no amũhonie mũrimũ ũyũ wake mũũru wa ngoothi.”

4 Rĩrĩa Naamani aiguire ũhoro ũcio, agĩgĩthiĩ he mũthamaki akĩmwĩra ũrĩa kairĩĩtu kau koigĩĩte.

5 Naake mũthamaki akĩmwĩra atĩrĩ, “Gĩũkĩre ũthiĩ kwĩ mũthamaki wa Isiraeli na ũmũtwarĩre marũa maya.”

Naake Naamani akiumagara agĩthiĩ akuuĩĩte icunjĩ ngiri mĩrongo ĩtatũ cia betha (30,000), na ingĩ ngiri ithathatũ cia thahabu (6,000), na nguo ikũmi iria njega cia magarũrĩra.

6 Marũa marĩa aathiire namo kwa mũthamaki wa Isiraeli maandĩkĩĩtwo ta ũũ: “Marũa maya nĩmagũkũmenyithania na Naamani ndungata yakwa nĩ geetha ũmĩhonie mũrimũ ũcio mũũru wa ngoothi.”

7 Rĩrĩa mũthamaki wa Isiraeli aathoomire marũa macio, agĩtembũranga nguo ciake nĩkũgegeara akiuga atĩ, “Mũthamaki wa Siria angĩhota gũtũma mũndũ nĩguo ndĩmũhonie mũrimũ mũũru wa ngoothi atĩa? Kaĩ egwĩciiria niĩ ndĩ Ngai ũrĩa wĩ na hinya wa gũtũũria muoyo o na wa kũũragana? Nĩ ma atĩ mũthamaki ũcio arenda kũnjũũgita!”

8 No rĩĩrĩ, rĩrĩa mũnabii Elisha aiguire ũrĩa mũthamaki eekĩĩte, akĩmũrekeria mũndũ akamũũrie atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte ũtembũrange nguo ciaku? Rekia mũndũ ũcio ooke kũrĩ niĩ na nĩekũmenya atĩ gũũkũ thĩinĩ wa Isiraeli nĩkũrĩ mũnabii.”

9 Tondũ ũcio Naamani agĩthiĩ na mbarathi ciake o na ngaari ciake cia mbarathi akĩrũũgama mũromoinĩ wa nyũmba ya Elisha.

10 Naake Elisha akĩrekia ndungata ikamwĩre atĩrĩ, “Thiĩ ũgethambe rũũĩinĩ rwa Jorodani maita mũgwanja na nĩũkũhona mũrimũ ũcio waku.”

11 No Naamani agĩthiĩ araakarĩĩte akiugaga atĩrĩ, “Niĩ ngwĩciiragia atĩ ti itherũ nĩ kuuma ekuuma, ooke ahooere MWATHANI Ngai wake athũngũthie guoko gwake igũrũ rĩa ironda ciakwa ahonie!

12 Githĩ njũũĩ cia Damasiki, Abana na Faripari, itirĩ na maaĩ meega gũkĩra maaĩ moothe ma Isiraeli? Githĩ ndingĩgĩthambire kuo ngĩgĩthere?” Naake akĩhũndũka akĩinũka ang’ũrĩkĩĩte.

13 Nacio ndungata ciake igĩthiĩ harĩ we ikĩmwĩra atĩrĩ, “Ithe witũ, korwo mũnabii nĩgũkwĩra akwĩrire wĩke kĩũndũ kĩnene-rĩ, githĩ ndũngĩkire ũguo? Githĩ ndũngĩĩthambire o ta ũguo akwĩrire na ũngĩrĩ mũhonu?”

14 Nĩ ũndũ ũcio, Naamani agĩikũrũka agĩĩtobokia maita mũgwanja rũũĩinĩ rwa Jorodani o ta ũguo Elisha oigĩĩte, naake akĩhona, mwĩrĩ wake ũgĩthera ũkĩhaana o ta wa mwanake mwĩthĩ.

15 Naake Naamani agĩcooka rĩngĩ harĩ Elisha e hamwe na gĩkundi kĩa andũ oothe, akĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩu nĩndamenya atĩ gũtirĩ Ngai ũngĩ gũũkũ thĩ guothe, tiga o gũũkũ Isiraeli. Ndagũthaitha wĩtĩkĩre kwamũkĩra kĩheeo gĩĩkĩ ndakũreehere.”

16 No naake Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o we ndungatagĩra, nĩndehĩta atĩ ndirĩ kĩheeo ingĩamũkĩra.” Naake Naamani akĩmũringĩrĩria eetĩkĩre kuoya, no naake Elisha akĩrega o akĩrega.

17 Naake Naamani akiuga atĩrĩ, “Kũngĩkorwo ndũgwĩtĩkĩra-rĩ, ndagũthaitha ũreke heeo mĩrigo ya tĩĩri ya nyũmbũ igĩrĩthiĩ nayo, nĩ ũndũ kuuma rĩu ndikaarutĩra ngai o na ĩrĩkũ igongoona o rĩothe o na kana igongoona rĩa njino o tiga MWATHANI.

18 Ningĩ nĩ ihooya rĩakwa atĩ MWATHANI nĩarĩnjohagĩra rĩrĩa ndĩrĩtwaranaga na mũthamaki agĩthiĩ gũthaathaiya ngai ya andũ a Siria ĩrĩa ĩĩtagwo Rimoni hekaarũinĩ ya yo. Ndĩ na ma atĩ o na niĩ ndainamĩrĩra hamwe naake tũmĩthaathaiye, MWATHANI nĩarĩnjohagĩra.”

19 Naake Elisha akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ na thaayũ.”

Na rĩĩrĩ, Naamani atanathiĩ gatĩĩna karaaya,

20 Gehazi ndungata ya Elisha agĩkĩyũria kĩrĩa gĩatũma Elisha aage kwamũkĩra iheeo iria Naamani Mũsiria aamũreeheire. Agĩkiuga atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, nĩngũteng’era ndĩmũkinyĩre nĩ geetha ndĩmwĩtie kĩndũ.”

21 Tondũ ũcio Gehazi agĩkũrĩmĩrĩra Naamani ateng’ereete. Rĩrĩa Naamani oonire mũndũ ũteng’ereete na kũrĩ we, agĩkiuma ngaari yake ya mbarathi agĩthiĩ kũmũtũnga, akĩmũũria atĩrĩ, “Kaĩ kũrĩ ũũru woneka?”

22 Naake Gehazi agĩcookia atĩrĩ, “Gũtirĩ na ũndũ mũũru, no gũtũmwo ndatũmwo nĩ mwathi wakwa. Anjĩĩra ngwĩre atĩ andũ eerĩ a thiritũ ya anabii nĩkũmũkora mamũkora kuuma bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu. Kwoguo ũmahe icunjĩ ngiri ithatũ cia betha (3,000) na nguo igĩrĩ iria njega cia magarũrĩra.”

23 Naake Naamani akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha wĩtĩkĩre kuoya icunjĩ ngiri ithathatũ cia betha (6,000).” Agĩkĩmũringĩrĩria, agĩcioha ciohe igĩrĩ cia tũkũnia, hamwe na nguo igĩrĩ iria njega cia magarũrĩra akĩne ndungata ciake igĩrĩ imũkuuĩre. Nacio igĩthiĩ itongoreetie Gehazi.

24 Na rĩĩrĩ, makinya kĩrĩmainĩ kũrĩa Elisha aatũũraga, Gehazi akĩoya ciohe icio igĩrĩ agĩcitoonyia nyũmba thĩinĩ. Arĩĩkia gwĩka ũguo akĩrekereria ndungata icio cia Naamani icooke.

25 Agĩgĩcooka o nyũmba rĩngĩ, naake Elisha akĩmũũria atĩrĩ, “Uuma kũ, Gehazi?”

Naake Gehazi agĩcookia atĩrĩ, “Gũtirĩ kũndũ ngũthiĩte, mwathi wakwa.”

26 Naake Elisha akĩĩra Gehazi atĩrĩ, “ Githĩ roho wakwa nduuma hamwe nawe rĩrĩa mũndũ ũcio oimire ngaariinĩ yake ya mbarathi agũtũnga? Anga rĩĩrĩ nĩrĩo ihinda rĩa kwamũkĩra mbeeca, nguo, mĩgũnda ya mĩtamaiyũ na ya mĩthabibũ, ng’ondu, ndeegwa, na ndungata?

27 Tondũ ũcio, rĩu mũrimũ ũcio mũũru wa ngoothi wa Naamani nĩ we ũgũcookerera, na ũgũtũũra naguo hamwe na njiarwa ciaku hĩndĩ ciothe.”

Naake agĩkiuma hau harĩ Elisha, mwĩrĩ wake ũiyũrĩĩte mũrimũ ũcio mũũru wa ngoothi ũkeerũha o ta ira.

Kuonekana gwa ithanwa

1 Na rĩĩrĩ, gĩkundi kĩa anabii kĩrĩa Elisha arũũgamagĩrĩra gĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Handũ haaha tũtũũraga nĩ haniini mũno.

2 Twagũthaitha ũtwĩtĩkĩre tũthiĩ Jorodani tũgateme mĩtĩ, nĩ geetha twake handũ ha gũtũũra.”

Naake Elisha akĩmacookeria atĩrĩ, “Ĩkaai guo.”

3 Naake ũmwe wao agĩthaitha Elisha nĩguo atwarane nao, naake agĩĩtĩkĩra.

4 Nao makiumagara hamwe, na makinya makĩambĩrĩria gũtema mĩtĩ.

5 Rĩrĩa ũmwe wao aatemaga mũtĩ, ithanwa rĩake rĩkĩrũka rĩkĩgũa maaĩinĩ thĩinĩ. Naake agĩkaya akiuga atĩrĩ, “Wũi mwathi wakwa Elisha! Nĩkũhooya ngũrĩhoeete!”

6 Naake Elisha akĩmũũria atĩrĩ, “Rĩagũa ha?” Naake mũndũ ũcio akĩmuonia harĩa rĩagũĩte. Naake Elisha agĩtema kamũtĩ, agĩgaikia kũu maaĩinĩ, nako gagĩtũma ithanwa rĩrere.

7 Naake Elisha akĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩoe.” Naake mũndũ ũcio akĩinamĩrĩra akĩrĩoya.

Ita cia Siria kũhootwo

8 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũthamaki wa Siria aahũũranaga na Isiraeli-rĩ, agĩcookania ndundu na atongoria aake, akĩmoonia harĩa aataanyĩĩte gwaka kambĩ yake.

9 No rĩĩrĩ, Elisha agĩtũmanĩra mũthamaki wa Isiraeli akĩmwĩra ndagakuhĩhĩrie handũ hau tondũ nĩ ho andũ a Siria mooheetie.

10 Naake mũthamaki wa Isiraeli agĩtũmana handũ hau Elisha aamwĩrĩĩte, nĩguo andũ maikare mehũũgĩĩte, na agĩgĩĩka ũguo mahinda maingĩ.

11 Naake mũthamaki wa Siria akĩraakario mũno nĩ ũndũ ũcio. Agĩgĩĩta atongoria aake akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ ũrĩkũ wanyu wĩ mwena wa mũthamaki wa Isiraeli?”

12 Naake ũmwe wao agĩcookia atĩrĩ, “Hatirĩ o na ũmwe, mwathi witũ. No rĩĩrĩ, nĩ mũnabii Elisha ũrĩa ũtũũraga Isiraeli ũmenyithagia mũthamaki wa Isiraeli hitho ciaku ciothe o na iria mwaragĩria nyũmba.”

13 Naake mũthamaki agĩathana akiuga atĩrĩ, “Thiĩ mũtuĩrie harĩa arĩ nĩ geetha njuge agĩĩrwo.” Naake arĩĩkia kũmenyithio atĩ Elisha aarĩ Dothani,

14 agĩtũma gĩkundi kĩnene kĩa mbũtũ ya ita kĩ na mbarathi na ngaari cia mbarathi. Gĩgĩkinya kuo ũtukũ gĩgĩthĩũrũrũkĩria itũũra rĩu.

15 Rũũciinĩ tene, rĩrĩa ndungata ya Elisha yokĩrire, yoima nja, ĩkĩona itũũra rĩu rĩothe rĩthiũrũrũkĩirio nĩ mbũtũ ya ita nene ya Siria ĩ na mbarathi na ngaari cia mbarathi. Nayo ikĩanĩrĩra ikiuga atĩrĩ, “Wũi mwathi wakwa! Tũgwĩka atĩa tondũ nĩtwathira!”

16 Naake Elisha agĩcookeria ndungata yake atĩrĩ, “Tiga gwĩtigĩra; nĩ gũkorwo twĩ na mbũtũ nene gũkĩra yao.”

17 Naake agĩcooka akĩhooya atĩrĩ, “MWATHANI ndagũthaitha ũhingũre maitho ma ndungata ĩno nĩ geetha ĩhote kuona.” Naake MWATHANI akĩmĩhingũra maitho, ĩkĩona kĩrĩma gĩothe kĩiyũire mbarathi na ngaari cia mbarathi cia rĩrĩmbũkaga mwaki irigicĩirie Elisha.

18 Rĩrĩa mbũtũ ya Siria yatharĩkĩire, Elisha akĩhooya MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Ndagũthaitha MWATHANI, tua andũ aya itumuumu.” Naake MWATHANI akĩigua ihooya rĩake, akĩmatua itumuumu.

19 Naake Elisha akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmwahĩtia njĩra o na itũũra. Nũmĩrĩraai na nĩngũmwonia mũndũ ũrĩa mũracaria.” Naake akĩmatongoria, akĩmatwara Samaria.

20 Rĩrĩa maakinyire Samaria, Elisha akĩhooya MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Ndagũthaitha MWATHANI, hingũra andũ aya maitho nĩguo mahote kuona.” Naake MWATHANI akĩigua ihooya rĩake, akĩmahingũra maitho makĩyona marĩ Samaria gatagatĩ.

21 Naake mũthamaki wa Isiraeli rĩrĩa oonire andũ a Siria, akĩũria Elisha atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, nĩũkwenda njũrage andũ aya? Nĩũkwenda ndĩmoorage?”

22 Naake Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “Aaca, ndũkaamoorage. Tondũ-rĩ, ũngĩũraga andũ arĩa we mwene ũtatahĩĩte na rũhiũ rwaku o na ũta waku atĩa? Atĩrĩĩrĩ, mahe gĩa kũrĩa o na gĩa kũnyua ũcooke ũmarekererie macooke kwĩ mũthamaki wao.”

23 Naake mũthamaki wa Isiraeli akĩmarugĩra iruga inene, na marĩĩkia kũrĩa na kũnyua, akĩmarekereria magĩcooka kwĩ mũthamaki wa Siria. Kuuma hĩndĩ ĩyo, andũ a Siria matiacookire gũthooria bũrũri wa Isiraeli.

Samaria kũrigiicĩrio

24 Na rĩĩrĩ, thuutha ũcio, Benihadadi mũthamaki wa Siria agĩcookanĩrĩria mbũtũ ciake cia ita agĩthiĩ agĩtharĩkĩra itũũra rĩa Samaria akĩrĩrigiicĩria.

25 Nĩ ũndũ wa ũrĩa itũũra rĩu rĩaikarire rĩrigiicĩirio, gũkĩgĩa ng’aragu nene mũno. Mũtwe wa ndigiri wendagio icunjĩ mĩrongo ĩnaana cia betha, nacio ngiramu magana meerĩ cia mai ma ndutuura ikeendio icunjĩ ithaano cia betha.

26 Rĩrĩa mũthamaki wa Isiraeli aathiagĩra igũrũ wa rũthingo rwa itũũra, mũtumia ũmwe akĩmũkaĩra akĩmwĩra atĩrĩ, “ Mwathi wakwa mũthamaki, ndeithia!”

27 Naake mũthamaki akĩmũcookeria atĩrĩ, “Angĩkorwo MWATHANI ndangĩgũteithia-rĩ, niĩ ingĩgũteithia na kĩ? Ndĩkĩrĩ na ngano kana ndibei?”

28 Ningĩ agĩcooka akĩmũũria atĩrĩ, “Thĩĩna waku nĩ ũrĩkũ?”

Naake mũtumia ũcio akĩmũcookeria atĩrĩĩrĩ, “Mũtumia ũyũ aranjĩĩrire tũrĩe mwana wakwa nĩ geetha tũkaarĩa wake mũthenya ũcio ũngĩ.

29 Nĩ ũndũ ũcio tũrakĩruga mwana wakwa, tũramũrĩa. Naguo mũthenya ũyũ ũngĩ ndĩramwĩra tũruge mwana wake tũmũrĩe, no aramũhitha!”

30 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki aiguire ũrĩa mũtumia ũcio oigire, agĩtembũranga nguo ciake nĩ ũndũ wa kĩeha. Rĩrĩa aathiaga o hau rũthingo igũrũ, andũ arĩa maarĩ hakuhĩ na rũthingo makĩona ehumbĩĩte ikũnia thĩinĩ wa nguo ciake.

31 Naake mũthamaki akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Ngai anjũrage, angĩkorwo nĩ gũgũtuka Elisha mũrũ wa Shafatu atooragĩĩtwo!”

32 Agĩgĩtũma mũrekio akagĩĩre Elisha.

Na hĩndĩ ĩyo Elisha nĩgũikara aikarĩĩte gwake mũciĩ me na athuuri. Naake mũrekio ũcio ataanakinya, Elisha akĩĩra athuuri acio atĩrĩ, “Athuuri aya, nĩngwenda mũmenye atĩ mũũragani ũrĩa nĩatũmĩĩte mũndũ njũke njũragwo! Rĩu-rĩ mũndũ ũcio ooka hingaai mũrango nĩguo ndagaatoonye. Kĩmenyeei atĩ o na mũthamaki arĩkorwo thuutha wake.”

33 Na rĩĩrĩ, o akĩaragia-rĩ mũthamakiagĩtoonya akiuga atĩrĩ, “Mathĩĩna maya moothe nĩ MWATHANI ũtũreehithĩirie. Ngũgĩikara ndĩmwetereire atũteithie nĩkĩ?”

1 Naake Elisha agĩcookia atĩrĩ, “Tathikĩrĩria ũrĩa MWATHANI aroiga! Rũũciũ mathaa o ta maya, mũkeendagĩrio kiro ithatũ cia mũtu ũrĩa mũhinyu, kana kĩro ithathatũ cia mbaarĩ, gĩcunjĩ kĩmwe kĩa betha o kũu kĩhingoinĩ gĩa Samaria.”

2 Nayo ndungata ĩyo yatungataga mũthamaki ĩkĩĩra Elisha atĩrĩ, “O na MWATHANI angiuria mbura, ũndũ ta ũcio ndũngĩĩkĩka.”

Naake Elisha akĩmĩcookeria atĩrĩ, “Ũndũ ũcio nĩũgeekĩka maitho maaku makĩyonagĩra, no irio icio ndũgaacicama o na haniini.”

Mbũtũ cia ita cia Siria kuumagara

3 Na rĩĩrĩ, hau kĩhingoinĩ gĩa itũũra nĩhaarĩ andũ ana maarũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi. Nao makĩũrania atĩrĩ, “Tũgũikara haaha nginya tũgaakua nĩkĩ?

4 Tũngiuga tũthiĩ itũũrainĩ, ng’aragu nĩgũtũũraga tondũ nĩkuo ĩneneheire, ningĩ twaikara haaha, nĩtũgũkuĩra ho. Nĩ ũndũ ũcio nĩtũthiĩ kambĩinĩ ya andũ a Siria meenda gũtũũraga matũũrage. Na meenda gũtũhonokia matũhonokie.”

5 Na rĩĩrĩ, gũgĩthiĩ kũgĩa na mairia magĩũkĩra magĩthiĩ kambĩinĩ ya andũ a Siria, makinya kuo matiakorire mũndũ o na ũmwe.

6 MWATHANI nĩatũmĩĩte andũ a Siria maigue mũrurumo ta wa mbũtũ nene ya ita, ĩ na mbarathi na ngaari ciacio cia mbarathi, nao magĩciiria atĩ mũthamaki wa Isiraeli nĩakomboreete athamaki a Ahiti na a Misiri o hamwe na mbũtũ ciao cia ita mooke mamatharĩkĩre.

7 Tondũ ũcio, hwaĩinĩ ũcio andũ a Siria nĩmoorĩĩte nĩguo mahonokie mĩoyo yao, na magatiga hema ciao, mbarathi ciao, ndigiri ciao, o na magatiga kambĩ o ro ũguo.

8 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ acio ana maarũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi maakinyire harĩa kambĩ yambĩrĩirie, magĩtoonya hemainĩ makĩrĩa na makĩnyua kĩrĩa maakorire kuo. Magĩcooka magĩkua betha na thahabu na nguo magĩthiĩ magĩcihitha. Nao magĩcooka rĩngĩ, magĩtoonya hemainĩ ĩngĩ magĩkuua o indo ingĩ magĩthiĩ magĩcihitha.

9 Magĩcooka makĩĩrana o eene atĩrĩ, “Ũndũ ũyũ tũreeka ti mwega. Ũũmũũthĩ nĩ mũthenya wa kũheana ũhoro ũrĩa mwega na tũtiagĩrĩirwo nĩgũkira. Tũngĩeterera o nginya gũkĩe, no mũhaka tũkaaherithio. Nĩ ũndũ ũcio nĩtũthiĩ tũkeere andũ a nyũmba ya mũthamaki ũhoro ũyũ.”

10 Tondũ ũcio makiuma kũu kambĩinĩ ya andũ a Siria magĩcooka Samaria. Makinya kuo makĩĩra aikaria a ihingo atĩrĩ, “Tũthiire kambĩinĩ ya andũ a Siria na tũtirĩ mũndũ tũiguire kana twonire, tiga o mbarathi na ndigiri cioheetwo, na hema o ta ũrĩa citigirwo!”

11 Nao aikaria a ihingo makĩanĩrĩra ũhoro ũcio, ningĩ magĩcooka makĩmenyithia andũ a nyũmba ya mũthamaki.

12 Naake mũthamaki akĩramũka kũrĩ o ũtukũ akĩĩra njaama ciake atĩrĩ, “Nĩngũmwĩra mĩbango yothe ĩrĩa andũ a Siria marabanga igũrũ riitũ. Nĩmamenyeete ũhoro wa ng’aragu ĩrĩa ĩĩ gũũkũ na ũndũ ũcio nĩũtũmĩĩte mathaame hemainĩ ciao magagĩthiĩ kwĩhitha gĩthakainĩ. Magagĩciiria atĩ ithuĩ no tũriuma gũũkũ itũũra tũthiĩ tũgacarie irio, na hĩndĩ ĩyo matũrigiicĩrie matũtuunye itũũra.”

13 Mũndũ ũmwe wa njaama ciake akiuga atĩrĩ, “Twagũthaitha ũrekie andũ na mbarathi ithaano cia iria itigarĩĩte gũũkũ itũũrainĩ mathiĩ magatuĩrie ũhoro, nĩ gũkorwo o na aya megũtigwo gũũkũ megũkua gĩkuũ o ta kĩrĩa arĩa angĩ makuĩte.”

14 Naake mũthamaki agĩthuura andũ amwe akĩmatũma na ngaari igĩrĩ cia mbarathi marũmĩrĩre ita cia Siria magatuĩrie ũhoro ũcio wega.

15 Nao makĩmathingatia o nginya rũũĩinĩ rwa Jorodani. Na rĩĩrĩ, kũu njĩrainĩ guothe kwaiyũrĩĩte nguo na indo iria andũ a Siria maateyaga makĩũra. Nao arekio acio magĩcooka makĩhe mũthamaki ũhoro ũcio.

16 Nao andũ a Samaria makĩambũrũrũka, magĩthiĩ magĩtaha indo kuuma kambĩinĩ ya andũ a Siria. Na rĩĩrĩ, kiro ithatũ cia mũtu ũrĩa mũhinyu, na kĩro ithathatũ cia mbaarĩ ikĩambĩrĩria kwendio gĩcunjĩ kĩmwe kĩa betha o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte.

17 Naake mũthamaki nĩatuĩte atĩ ndungata ĩrĩa yamũtungataga ĩrangangire kĩhingo, nao makĩmĩrangĩrĩrĩria hau kĩhingoinĩ ĩgĩgĩkuĩra ho o ta ũrĩa Elisha oigĩĩte hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki aathiire kũmuona.

18 Ningĩ ũhoro ũkĩhinga ũrĩa Elisha eerĩĩte mũthamaki atĩrĩ, “Rũũciũ o mathaa o ta maya, kiro ithatũ cia mũtu ũrĩa mũhinyu ikeendagio gĩcunjĩ kĩmwe kĩa betha, kiro ithathatũ cia mbaarĩ, ikeendagio o thogora ũcio o kũu kĩhingoinĩ gĩa itũũra rĩa Samaria.”

19 Ningĩ mũrekio wa mũthamaki ndacamire irio icio nĩ ũndũ nĩakararĩĩtie Elisha akoiga atĩ, “O na MWATHANI akoiria mbura, ũndũ ta ũcio ndũngĩkĩka.” No Elisha nĩamwĩrĩĩte atĩ ũndũ ũcio ũgeekĩka akĩyonagĩra na maitho maake, no ndagaacama irio icio o na haniini.

20 Ũguo nĩguo mũndũ ũcio aakuire thuutha wa kũrangĩrĩrio hau kĩhingoinĩ gĩa itũũra.

Mũtumia wa Shunemu kũhũndũka kuuma Filisitia

1 Na rĩĩrĩ, Elisha nĩerĩĩte mũtumia ũrĩa aariũkĩĩtie mũũrũwe atĩ athaame we mwene na andũ a mũciĩ wake, mathiĩ magatũũre bũrũri ũngĩ, tondũ MWATHANI nĩehaarĩirie kũreehe ng’aragu bũrũri ũcio na yarĩ ya gũikara mĩaka mũgwanja.

2 Naake mũtumia ũcio arĩĩkia gwĩtĩkĩra ũguo Elisha aamũtaarĩĩte, agĩũkĩra na andũ a mũciĩ wake wothe magĩthiĩ magĩtũũra bũrũri wa Afilisiti mĩaka mũgwanja.

3 Nayo mĩaka mũgwanja yathira, mũtumia ũcio akĩhũndũka kuuma bũrũri wa Afilisiti, agĩgĩthiĩ kwĩ mũthamaki wa Isiraeli kũmũthaitha acookerio nyũmba yake o na gĩthaka gĩake.

4 Mũthamaki hĩndĩ ĩyo nĩkwaria aaragia na Gehazi ndungata ya Elisha akĩenda kũmenya ũhoro wa ciama iria Elisha aaringĩĩte.

5 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Gehazi aataaragĩria mũthamaki ũrĩa Elisha aariũkirie mũndũ, mũtumia ũcio wariũkĩirio mwana agĩkaĩra mũthamaki acookerio nyũmba yake na gĩthaka gĩake. Naake Gehazi akiuga atĩrĩ, “Mwathi wakwa mũthamaki, mũtumia ũcio nĩ we ũyũ, ningĩ ũyũ nĩ we mũũrũwe ũrĩa Elisha aariũkirie.”

6 Naake mũtumia agĩĩkĩra ũhoro ũcio hinya mũthamaki arĩĩkia kũmũũria ciũria. Tondũ ũcio mũthamaki agĩthuura mũnjaama ũmwe, akĩmwatha oone atĩ mũtumia ũcio nĩacookerio indo ciake ciothe, o gwata uumithio wa maciaro ma mĩgũnda yake ma mĩaka ĩyo mũgwanja aakoreetwo athaamĩĩte.

Elisha na Benihadadi mũthamaki wa Siria

7 Na rĩĩrĩ, Elisha agĩgĩthiĩ Damasiki o ihinda rĩrĩa Benihadadi mũthamaki wa Siria aarĩ mũrũaru. Naake mũthamaki arĩĩkia kũmenyithio atĩ Elisha nĩarĩĩkĩĩtie gũkinya kũu,

8 agĩĩta Hazaeli mũnjaama wake akĩmwĩra atĩrĩ, “Oya kĩheeo ũtwarĩre mũnabii, ũmũthaithe anduĩrĩrie ũhoro he MWATHANI akwĩre kana nĩngũhona kana ndikũhona.”

9 Naake Hazaeli agĩthiĩ kwĩ Elisha e na ngamĩĩra mĩrongo ĩna, ikuuĩĩte mĩthemba yothe ya indo iria njega cia bũrũri wa Damasiki. Rĩrĩa Hazaeli aakinyire he mũnabii Elisha akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ ndungata yaku Benihadadi mũthamaki wa Siria wandũma njũke ngũũrie kana nĩekũhona ndwari yake kana ndekũhona.”

10 Naake Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “Thiĩ ũmwĩre atĩ nĩekũhona; no rĩĩrĩ, MWATHANI nĩanguũrĩirie akanyonia atĩ no egũkua.”

11 Naake Elisha agĩgĩikara amũkũrĩire maitho agegearĩĩte o nginya Hazaeli agĩconoka. O rĩmwe Elisha akĩambĩrĩria kũrĩra.

12 Naake Hazaeli akũmũũria atĩrĩ, “Ũrarĩrio nĩ kĩĩ, mwathi wakwa?” Naake Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩkũmenya ndĩramenya maũndũ marĩa mooru ũgeeka andũ a Isiraeli. Nĩ ũndũ-rĩ, nĩũgaacina nyũmba ciakuo cia hinya cia kwĩhitha na mwaki, ũũrage aanake aao na rũhiũ rwa njora, ũtinangie ciana ciao iria nyiinyi tũcunjĩ tũcunjĩ, nĩũgaatarũra nda cia andũ a nja arĩa aritũ.”

13 Naake Hazaeli kĩũria Elisha atĩrĩ, “Kũngĩhoteka atĩa mwathi wakwa atĩ kamũndũ ta niĩ gatarĩ kĩene kahote gwĩka maũndũ ta macio?”

Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “MWATHANI nĩanguũrĩirie atĩ nĩũgaatuĩka mũthamaki wa Siria.”

14 Hĩndĩ ĩyo Hazaeli agĩtiga Elisha agĩcooka kwĩ Benihadadi mwathi wake. Naake Benihadadi akĩmũũria atĩrĩ, “Elisha oiga atĩa?”

Naake Hazaeli akũmũcookeria atĩrĩ, “Oiga atĩ hatirĩ nganja nĩũkũhona.”

15 No rĩĩrĩ mũthenya ũyũ ũngĩ, Hazaeli akĩoya mũrengeti akĩũrinda maaĩinĩ, agĩcooka akĩohania ũthiũ wa mũthamaki naguo o nginya agĩkua.

Naake Hazaeli agĩtuĩka mũthamaki wa Siria ithenya rĩake.

Jehoramu mũthamaki wa Juda

16 Na rĩĩrĩ, mwakainĩ wa gataano wa ũthamaki wa Joramu mũrũ wa Ahabu kũu Isiraeli-rĩ, Jehoramu mũrũ wa Jehoshafatu agĩtuĩka mũthamaki wa Juda.

17 Aambĩrĩirie gũthamaka arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩĩrĩ na agĩthamaka mĩaka ĩnaana kũu Jerusalemu.

18 Naake akĩrũmĩrĩra mĩtugo mĩũru ya athamaki a Isiraeli, o ta ũrĩa mũciĩ wa Ahabu wekĩĩte nĩ ũndũ aahikĩĩtie mwarĩ wa Ahabu. Agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI.

19 No rĩĩrĩ, MWATHANI ndangĩetĩkĩrire kũniina Juda, nĩ ũndũ wa gĩtĩĩo kĩa Daudi ndungata yake, nĩ ũndũ nĩamwĩrĩire atĩ njiarwa ciake igũtũũra ithamakaga tene na tene.

20 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jehoramu aathamakaga nĩrĩo Aedomu maaremeire athamaki a Juda makĩgĩa na ũthamaki wao.

21 Hĩndĩ ĩyo Jehoramu e na ngaari ciake ciothe cia mbarathi makĩringa magĩthiĩ Zairu, nao Aedomu makĩmathiũrũrũkĩria. Na rĩĩrĩ, mahinda ma ũtukũ we na atongoria a ngaari ciake cia mbarathi makĩhota gwĩthara makĩũra, nacio thigari ciake ikĩhurunjũka igĩcooka mĩciĩinĩ.

22 Ũguo nĩguo Aedomu maatigire gwathagwo nĩ athamaki a Juda o nginyagia ũũmũũthĩ. Ningĩ o matukũinĩ macio andũ a Libina nao makĩyamũra magĩtĩga gwathagwo nĩ Juda.

23 Na rĩĩrĩ, ciĩko iria ingĩ Jehoramu eekire, ciandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda.

24 Naake Jehoramu agĩkua agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki kũu itũũrainĩ rĩa Daudi, naake Ahazia mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake.

Ahazia mũthamaki wa Juda

25 Na rĩĩrĩ, mwaka wa ikũmi na ĩĩrĩ wa ũthamaki wa Joramu mũrũ wa Ahabu kũu Isiraeli-rĩ, Ahazia mũrũ wa Jehoramu agĩtuĩka mũthamaki wa Juda.

26 Naake aambĩrĩirie gũthamaka arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩĩrĩ na agĩthamaka mwaka ũmwe kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Athalia mwarĩ wa Ahabu na mũcũkũrũ wa Omuri mũthamaki wa Isiraeli.

27 O naake akĩrũmĩrĩra mĩtugo ya mũciĩ wa Ahabu, agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI, tondũ aahikanĩĩtie kuo.

28 Naake Ahazia akĩnyiitanĩra na mũthamaki Joramu wa Isiraeli magĩthiĩ kũhũũrana na Hazaeli mũthamaki wa Siria. Nao makĩrũĩra mbaara Ramothu bũrũriinĩ wa Gileadi, naake Joramu agĩtiihio nĩ thigari cia Siria.

29 Joramu agĩkĩhũndũka agĩcooka Jezireeli nĩguo akahonerie ironda ciake kuo, naake Ahazia mũthamaki wa Juda agĩikũrũka kuo kũmũrora.

Jehu gũitĩrĩrio maguta atuĩke mũthamaki wa Isiraeli

1 Na rĩĩrĩ, mũnabii Elisha agĩĩta ũmwe wa anabii arĩa maarĩ eethĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Oya mũcuuba wa maguta ma mĩtamaiyũ ũthiĩ Ramothu bũrũriinĩ wa Gileadi.

2 Wakinya kuo, ũcarie Jehu, mũrũ wa Jehoshafatu na mũcũkũrũ wa Nimushi. Wamuona ũmweherie harĩ araata aake, ũmũtware kanyũmba kehithĩĩte.

3 Ũcooke woe cuuba ũcio wa maguta ma mĩtamaiyũ ũmũitĩrĩrie mũtwe na ũmwĩre atĩrĩ, ‘MWATHANI aroiga ũũ, nĩndagũitĩrĩria maguta ũtuĩke mũthamaki wa Isiraeli.’ Ũgĩcooke uume kuo na ihenya o ũrĩa kwahoteka.”

4 Kwoguo mũnabii ũcio mwĩthĩ agĩgĩthiĩ Ramothu

5 kũrĩa aakorire atongoria a mbũtũ cia ita marĩ na kĩama. Naake akiuga atĩrĩ, “Njĩtĩkĩria mwathi wakwa, ndĩ na ndũmĩrĩri yaku.”

Naake Jehu akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ ũrĩkũ witũ ũraarĩria?” Naake mũnabii ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ we mwathi wakwa ndĩraarĩria.”

6 Naake Jehu agĩũkĩra agĩtoonya nyũmba, naake mwanake ũcio akĩmũitĩrĩria maguta akĩmwĩraga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wa Isiraeli aroiga ũũ, nĩndagũitĩrĩria maguta ũtuĩke mũthamaki wa andũ aakwa a Isiraeli.

7 Nawe nĩũkaaniina mũciĩ wa mwathi waku Ahabu, nĩ geetha herithie Jezebeli nĩ ũndũ wa thakame ĩrĩa aitithirie ya anabii ndungata ciakwa, o na thakame ya ndungata iria ingĩ ciothe ciakwa.

8 Mũciĩ wothe wa Ahabu ngũũniina biũ. Nĩngũniina mũndũ mũrũme wothe, mwĩthĩ na mũkũrũ, ngombo o na ũtarĩ ngombo, kũu Isiraeli.

9 Mũciĩ wa Ahabu ngũwĩka o ta ũrĩa ndeekire mũciĩ wa Jeroboamu mũrũ wa Nebati, na o ta ũrĩa ndeekire mũciĩ wa Baasha mũrũ wa Ahija.

10 Jezebeli ndakoona mũndũ wa kũmũthika, akaarĩĩrwo nĩ ngui gĩthakainĩ gĩa Jezireeli.” Naake mwanake ũcio arĩĩkia kuuga ũguo, akĩhingũra mũrango agĩĩthara.

11 Naake Jehu acooka harĩ atongoria arĩa angĩ, makĩmũũria atĩrĩ, “Gwathiĩ atĩa, mũndũ witũ? Maũndũ moothe no meega? Nĩ kĩĩ mũgũrũki ũcio ekwendaga nawe?”

Naake Jehu akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩmũũĩ ũrĩa andũ a mũthemba ta ũcio maaragia.”

12 Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Aaca, tũtiũĩ! Twĩre ũrĩa oiga tiga gũtwĩhithĩra!”

Naake akĩmeera atĩrĩ, “Mwanake ũcio anjĩĩra atĩrĩ, ‘MWATHANI oiga ũũ, nĩndagũitĩrĩria maguta ũtuĩke mũthamaki wa Isiraeli.’ ”

13 O rĩmwe atongoria acio makĩruta o mũndũ nguo yake magĩciara o hau magũrũinĩ ma Jehu nĩguo acikinye, makĩhuuha tũrumbeeta makĩanĩrĩra atĩrĩ, “Jehu nĩ we mũthamaki!”

Joramu mũthamaki wa Isiraeli kũũragwo

14-15 Na rĩĩrĩ, Jehu agĩtuma ndundu ya gũũkĩrĩra mũthamaki Joramu, ũrĩa wathiĩte gũikara Jezireeli, nĩ geetha oone kana nĩekũhona nguraro iria aatiihangĩirio Ramothu makĩrũa na Hazaeli mũthamaki wa Siria. Kwoguo akĩĩra atongoria arĩa angĩ aake atĩrĩ, “Angĩkorwo mũrĩ mwena wakwa, menyereraai hatikaanoime mũndũ gũũkũ Ramothu akamenyithie andũ a Jezireeli ũhoro ũyũ.”

16 Naake Jehu akĩhaica ngaari yake ya mbarathi agĩthiĩ Jezireeli, nĩ ũndũ nĩkuo Joramu aakomeete e mũrũaru. Hĩndĩ ĩyo Ahazia mũthamaki wa Juda nĩaikũrũkĩĩte kuo kũmũrora.

17 Rĩrĩa Jehu na andũ aake mookaga, mũndũ warĩ mũnaarainĩ wa kũrangĩra kũu Jezireeli akĩmoona akiuga atĩrĩ, “Ndĩkuona gĩkundi kĩa andũ.”

Naake Joramu akĩmwĩra atĩrĩ, “Oya mũndũ ũmwe wa arĩa mathiaga mahaicĩĩte mbarathi ũmũtũme akamatũnge, akamoorie atĩrĩ, ‘Mwoka na thaayũ?’ ”

18 Naake mũndũ ũcio warekeetio agĩthiĩ ahaicĩĩte mbarathi nĩguo agacemanie na Jehu. Agĩkĩũria Jehu atĩrĩ, “Mũthamaki akũũria kana mwoka na thaayũ?”

Naake Jehu agĩcookeria mũndũ ũcio atĩrĩ, “Ũcio ti thĩĩna waku! Wee cooka thuutha wakwa!”

Naake mũndũ ũrĩa warĩ mũnaarainĩ wa kũrangĩra agĩcookia ũhoro akiuga atĩrĩ, “Mũrekio nĩakinya harĩ gĩkundi kĩa andũ, no ndaronekana agĩcooka.”

19 Ningĩ gũgĩtũmwo mũrekio ũngĩ ahaicĩĩte mbarathi, naake akinya harĩ Jehu akĩmũũria atĩrĩ, “Mũthamaki akũũria kana mwoka na thaayũ?” Naake Jehu agĩcookeria mũndũ ũcio atĩrĩ, “Ũcio ti thĩĩna waku! Wee cooka thuutha wakwa!”

20 Naake mũndũ ũrĩa warĩ mũnaarainĩ wa kũrangĩra o rĩngĩ agĩcookia ũhoro akiuga atĩrĩ, “Mũrekio nĩakinya he gĩkundi kĩa andũ, no ndaronekana agĩcooka. Ningĩ mũtwarĩre wa ngaari ya mbarathi nĩ ta wa Jehu, nĩ ũndũ atwaraga ngaari ya mbarathi ta mũgũrũki!”

21 Naake Joramu akiuga atĩrĩ, “Haarĩriai ngaari cia mbarathi.” Nao marĩĩkia gũcihaarĩria, Joramu mũthamaki wa Isiraeli na Ahazia mũthamaki wa Juda magĩthiĩ mahaicĩĩte o mũndũ ngaari yake, nĩguo magatũnge Jehu. Nao magĩcemania naake mũgũndainĩ wa Nabothu ũrĩa Mũjezireeli.

22 Hĩndĩ ĩyo Joramu akĩũria Jehu atĩrĩ, “Woka na thaayũ?”

Naake Jehu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Kũngĩkorwo kwĩ na thaayũ ũrĩkũ, o rĩrĩa ũgo na ũmaraaya ũrĩa maitũguo Jezebeli aambĩrĩirie na ũingĩ no ũrathiĩ o na mbere?”

23 Naake Joramu akĩgarũra ngaari yake ya mbarathi akĩũra, akiugaga atĩrĩ, aanĩrĩire, “Ahazia! Tũrĩakunyanĩre!”

24 Naake Jehu akĩgeeta ũta wake na hinya wake wothe agĩikia mũguĩ, akĩmũratha mũgongo o nginya mũguĩ ũgĩtheeca ngoro yake. Naake akĩgũa kũu ngaariinĩ yake ya mbarathi agĩkua.

25 Hĩndĩ ĩyo Jehu akĩĩra Bidikari, ũrĩa warĩ mũteithĩrĩria wake atĩrĩ, “Oya kĩimba gĩake ũgĩikie mũgũndainĩ ũrĩa warĩ wa Nabothu. Taririkana ciugo nditũ iria MWATHANI aaririe imũkoniĩ rĩrĩa ithuerĩ twathiaga na mbarathi ciitũ tũrũmĩrĩire ithe Ahabu; oigire atĩrĩ,

26 ‘Ira nĩndĩroonire Nabothu na aariũ aake mooragwo. Na niĩ ndoiga atĩ ngaakũherithĩria o gũũkũ mũgũndainĩ ũyũ!’ ” Kwoguo Jehu agĩatha mũteithĩrĩria wake akĩmwĩra atĩrĩ, “Oya kĩimba gĩĩkĩ kĩa Joramu ũgĩikie mũgũndainĩ ũrĩa warĩ wa Nabothu nĩ geetha uuge wa MWATHANI ũhinge.”

Ahazia mũthamaki wa Juda kũũragwo

27 Rĩrĩa Ahazia oonire ũrĩa gwekĩka, akĩũra ahaicĩĩte ngaari yake ya mbarathi aroreete itũũra rĩa Bethi Hagani. Naake Jehu akĩmũrũmĩrĩra, akiuga atĩrĩ, “O naake mũũrageei!” Nao andũ a Jehu makĩmũguraria rĩrĩa aatwarithagia ngaari yake ya mbarathi aroreete mwambatoinĩ wa Guri hakuhĩ na itũũra rĩa Ibileamu. Naake akĩyũmĩrĩria o nginya agĩkinya itũũrainĩ rĩa Megido kũrĩa aakuĩrĩire.

28 Nacio njaama ciake igĩkuua kĩimba gĩake na ngaari ya mbarathi igĩthiĩ nakĩo Jerusalemu, igĩgĩthika mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki kũu itũũrainĩ rĩa Daudi.

29 Na rĩĩrĩ, Ahazia aambĩrĩirie gũthamaka Juda mwakainĩ wa ikũmi na ũmwe wa hĩndĩ ĩrĩa Joramu mũrũ wa Ahabu aathamakaga Isiraeli.

Kwini Jezebeli kũũragwo

30 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jehu aakinyire Jezireeli, Jezebeli nĩamenyire ũndũ ũcio. Jezebeli akĩĩhaka rangi maitho, na agĩthondeka njuĩrĩ yake wega, agĩcũũthĩrĩria njĩrainĩ arĩ ndiricainĩ.

31 Hĩndĩ ĩrĩa Jehu aatoonyaga kĩhingoinĩ, Jezebeli akĩmũũgirĩrĩria akĩmũũria atĩrĩ, “Woka na thaayũ, Zimuri, o wee ũrooragire mwathi waku?”

32 Naake Jehu agĩtiira maitho na igũrũ akĩanĩrĩra akĩũria atĩrĩ, “Nũũ ũrĩ mwena wakwa?” Nao andũ eerĩ kana atatũ ahakũre arĩa meehokeirwo maũndũ ma nyũmba ya mũthamaki makĩmũcũũthĩrĩria na ndirica,

33 Jehu akĩmeera atĩrĩ, “Mũikiei thĩ!” Nao makĩmũikia thĩ, nayo thakame yake ĩkĩminjũkĩra rũthingo, o na mbarathi. Naake Jehu akĩmũrangĩrĩria hau thĩ na mbarathi na ngaari ya mbarathi.

34 Naake Jehu agĩtoonya nyũmba ĩyo ya mũthamaki, na arĩĩkia kũrĩa o na kũnyua akiuga atĩrĩ, “Thiĩi muoe kĩimba kĩa mũndũ mũka ũcio mũrume mũgĩthike, nĩ ũndũ nĩ kĩa mwarĩ wa mũthamaki.”

35 No rĩĩrĩ, andũ arĩa maathiire kũmũthika matiakorire mwĩrĩ wothe o tiga mũtwe, na mahĩndĩ ma magũrũ na mooko.

36 Rĩrĩa maacookire makĩmenyithia Jehu ũhoro ũcio, akĩmeera atĩrĩ, “Ũguo nĩguo MWATHANI oigire gũgaatuĩka rĩrĩa aaririe na kanua ka ndungata yake Elija rĩrĩa oigire, ‘Kĩimba kĩa Jezebeli gĩkaarĩĩrwo nĩ ngui o hau mũgũndainĩ wa Jezireeli.

37 Ningĩ matigari ma mwĩrĩ wake makaanyagio kũu mũgũndainĩ, bũrũriinĩ ũcio wa Jezireeli o ta gĩcoro, na hatirĩ mũndũ o na ũmwe ũkaahota kũmakũũrana.’ ”