Category: 1 Athamaki

Mbaara na Siria

1 Na rĩĩrĩ, Benihadadi mũthamaki wa Siria agĩcookanĩrĩria ita ciake ciothe, na agĩteithĩrĩrio nĩ anene angĩ mĩrongo ĩtatũ na eerĩ marĩ na mbarathi na ngaari ciao cia mbarathi. Nao magĩthiĩ magĩthiũrũrũkĩria itũũra rĩa Samaria makĩrĩtharĩkĩra.

2 Naake akĩrekeria Ahabu mũthamaki wa Isiraeli arekio o kũu itũũrainĩ akeerwo atĩrĩ, “Mũthamaki Benihadadi oiga

3 ũmũhe betha na thahabu yaku, na atumia aaku, o na ciana ciaku iria ng’ima.”

4 Naake Ahabu akĩmacookeria atĩrĩ, “Thiĩi mwĩre mũthamaki Benihadadi mwathi wakwa atĩrĩ, ũguo wothe oiga nĩndeetĩkĩra, niĩ ndĩ wake o hamwe na indo ciakwa.”

5 Nao arekio acio magĩcooka rĩngĩ he Ahabu na ũndũ ũngĩ mwerũ kuuma kũrĩ mũthamaki Benihadadi makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ ma nĩndĩragũtũmanĩire ũndeehere betha o na thahabu yaku ningĩ o na atumia aaku, o na ciana ciaku.

6 O na kũrĩ ũguo-rĩ, rũũciũ thaa o ta ĩno, nĩngaatũma njaama ciakwa ciũke ibirigiceene nyũmba yaku o na nyũmba cia njaama ciaku ikuue indo ciothe iria cia bata.”

7 Kwahaana ũguo-rĩ, Ahabu agĩĩta atongoria oothe a bũrũri akĩmeera atĩrĩ, “Taroraai mwone atĩ mũndũ ũyũ nĩ haaro arenda gũtũrutĩra. Na rĩĩrĩ, nĩarandũmanĩire akĩenda ndĩmũhe atumia aakwa, ciana ciakwa, o na betha na thahabu yakwa, na ndĩreetĩkĩra.”

8 Nao andũ oothe na atongoria oothe makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũcio ndũkaamũthikĩrĩrie o na kana ũmũhe kĩndũ.”

9 Hĩndĩ ĩyo Ahabu agĩcookeria arekio a Benihadadi ũhoro makamwĩre atĩrĩ, “Mwathi wakwa mũthamaki, nĩndĩharĩirie gũkũhingĩria ũrĩa wanjathĩĩte njĩke ihinda rĩa mbere, no rĩĩrĩ, ũndũ ũyũ wanjũũria ihinda rĩĩrĩ rĩa keerĩ ũcio ndigwĩka.”

Nao arekio acio magĩthiĩ magĩcookia ũhoro. Naake Benihadadi agĩcookia na ndũmĩrĩri ĩngĩ ĩkuuga atĩrĩ,

10 “Nĩngũtũma thigari cia kũigana imomore itũũra rĩĩrĩ rĩaku, na ikuue mahiga moothe itegũtigia kĩndũ o na kĩmwe. Ngai ironjũraga ingĩaga kũhingia ũguo!”

11 Naake Ahabu agĩcookia atĩrĩ, “Mwĩreei atĩrĩ, mũthigari etĩĩaga arĩĩkia kũhootana mbaarainĩ, no ti atahootanĩĩte.”

12 Naake Benihadadi agĩkinyĩrio ũhoro ũcio o rĩrĩa we na athamaki arĩa angĩ maamũteithagĩrĩria maarĩ hemainĩ ciao makĩnyua njoohi. Naake aigua ũguo akĩmeera atĩ o mũndũ aikare handũ haake ehaarĩirie gũtharĩkĩra itũũra. Nao makĩhaarĩria nĩguo makahũũre itũũra rĩa Samaria.

13 Na ihinda o rĩu mũnabii ũmwe agĩthiĩ kwĩ Ahabu akĩmwĩra atĩrĩ, “Ahabu, MWATHANI aroiga atĩrĩ, ‘Ndũgeetigĩre ita icio o na angĩkorwo nĩguo cingĩhĩĩte. Ũũmũũthĩ nĩngũkũhe hinya wa gũcihoota, nawe ũkĩmenye atĩ nĩ niĩ MWATHANI.’ ”

14 Naake Ahabu akĩũria mũnabii ũcio atĩrĩ, “Nũũ ũkũũhootanĩra?”

Naake mũnabii ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “MWATHANI aroiga atĩ ũkũhũthĩra thigari cia aanake itongoreetio nĩ anene a ng’ongo cia bũrũri waku.” Ahabu akĩmũũria rĩngĩ atĩrĩ, “Nũũ ũkwambĩrĩria mbaara?” Naake mũnabii akĩmũcookeria, “Nĩ we.”

15 Naake mũthamaki agĩcookanĩrĩria thigari cia aanake magana meerĩ na mĩrongo ĩtatũ na eerĩ (232) arĩa maarĩ atongoria a ng’ongo. Ningĩ agĩcooka agĩcookanĩrĩria mbũtũ ya thigari cia Isiraeli ngiri mũgwanja (7,000) cia arũme.

16 Nao makiumagara gũtharĩkĩra mathaa ma mĩaraho o hĩndĩ ĩrĩa Benihadadi na athamaki mĩrongo ĩtatũ na eerĩ, arĩa mamũteithagĩrĩria maanyuaga njoohi hemainĩ ciao.

17 Nacio thigari cia aanake ikĩambĩrĩria gũtharĩkĩra. Naake Benihadadi nĩarekeetie athigaani, nao makĩmũcookeria ũhoro makĩmwĩra atĩ kwĩ na mbũtũ ya thigari yoimaga Samaria.

18 Naake Benihadadi agĩcookia atĩrĩ, “Angĩkorwo mookĩĩte na haaro, o na kana na thaayũ, manyiiteei me muoyo.”

19 Nao arĩa maambĩrĩirie gũtharĩkĩra nĩ thigari cia aanake marũmĩrĩirwo nĩ mbũtũ ya thigari cia Isiraeli.

20 Na o mũndũ akĩũraga mũndũ ũrĩa marũaga naake. Nao andũ a Siria makĩũra, nao Aisiraeli makĩmateng’eria mũno. No Benihadadi mũthamaki wa Siria akĩhaica mbarathi agĩthara me hamwe na thigari ciake cia mbarathi.

21 Naake Ahabu mũthamaki wa Isiraeli akiumagara akĩanangambarathi nyingĩ, o hamwe na ngaari cia mbarathi na akĩhoota andũ a Siria mũno.

22 Naake mũnabii ũrĩa, agĩkuhĩrĩria mũthamaki wa Isiraeli akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũkeehotore na ũkeebange wega ũrĩa ũgeeka nĩ ũndũ kĩambĩrĩria kĩa mwaka ũyũ ũngĩ mũthamaki wa Asiria nĩagaagũũkĩrĩra ahũũrane nawe rĩngĩ.”

Andũ a Siria gũtharĩkĩra hĩndĩ ya keerĩ

23 Hĩndĩ ĩyo njaama cia mũthamaki Benihadadi ikĩmwĩra atĩrĩ, “Ngai cia andũ a Isiraeli nĩ ngai cia irĩmainĩ na nĩkĩo maatũhootire. Kwoguo, reke tũkarũĩre nao kũndũ kwaraganu na nĩ ma nĩtũkũmakĩria hinya.

24 Na wĩke atĩrĩ, weherie anene acio mĩrongo ĩtatũ na eerĩ o mũndũ kuuma handũ haake, ũcookie anene a mbũtũ cia ita ithenya rĩao.

25 Ningĩ ũcooke wĩthondekere mbũtũ ĩngĩ nene o ta iria ya gũtiganĩirie, na mbarathi na ngaari cia mbarathi ciigana o ta cia hĩndĩ ya mbaara ya mbere. Tũcooke tũkarũĩre nao kũrĩa kwaraganu na nĩ ma nĩtũkũmahoota.”

Naake mũthamaki Benihadadi agĩĩtĩkania nao, akĩrũmĩrĩra mataaro maao.

26 Na rĩĩrĩ, kĩambĩrĩria kĩa mwaka ũyũ ũngĩ Benihadadi akĩhaarĩria ita ciake cia andũ a Siria, akiumagara magĩthiĩ itũũra rĩa Afeku nĩguo makahũũrane na Aisiraeli.

27 Nao Aisiraeli nĩmaarĩĩkĩĩtie kwĩyoha indo cia mbaara na makeehaarĩria; kwoguo makiumagara nĩ geetha makang’ethanĩre. Nao makĩũmba itutu igĩrĩ mang’ethanĩire na andũ a Siria. Nao Aisiraeli moonekaga ta tũrũũru twĩrĩ twa mbũri maigananĩĩtio na andũ a Siria, arĩa maiyũrĩĩte kũndũ guothe.

28 Na rĩĩrĩ, mũnabii agĩthiĩ he mũthamaki Ahabu akĩmwĩra atĩrĩ, “MWATHANI aroiga atĩrĩ, ‘Tondũ andũ a Siria maroiga atĩ ndĩ Ngai wa irĩmainĩ na ti Ngai wa kũrĩa kwaraganu-rĩ, nĩngũneana mbũtũ ĩno yao mookoinĩ maaku na hĩndĩ ĩyo wee na andũ aaku mũkĩmenye atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI.’ ”

29 Nao Aisiraeli na andũ a Siria magĩikara hemainĩ ciao mang’ethanĩire handũ ha mĩthenya mũgwanja. Naguo mũthenya wa mũgwanja mbaara ĩkĩambĩrĩria kũrũo. Nao Aisiraeli makĩũraga thigari cia Siria ngiri igana rĩmwe (100,000).

30 Nao arĩa maatigarire makĩũrĩra itũũrainĩ rĩa Afeku kũrĩa maagwĩrĩirwo nĩ rũthingo, magĩkua andũ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na mũgwanja (27,000). Naake Benihadadi akĩũra agĩthiĩ itũũrainĩ akĩhitha handũ heehithĩĩte mũno o kũu nyũmba thĩinĩ.

31 Hĩndĩ ĩyo njaama ciake igĩthiĩ harĩ we ikĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩtũiguĩte atĩ athamaki a Isiraeli nĩ andũ marĩ tha nyingĩ. Nĩ ũndũ ũcio twagũthaitha ũtwĩtĩkĩrie twĩyohe nguo cia makũnia njohero na twĩrigiicĩrie mĩkanda ngingo tũthiĩ harĩ mũthamaki wa Isiraeli, no gũkorwo hiihi ndegũtũũraga.”

32 Kwoguo makĩyoha makũnia njohero na makĩrigiicĩria mĩkanda ngingo magĩthiĩ harĩ Ahabu mũthamaki wa Isiraeli makĩmwĩra atĩrĩ, “Ndungata yaku Benihadadi nĩragũthaitha ndũkaamĩũrage.”

Naake Ahabu akĩmooria atĩrĩ, “Arĩ o muoyo hiihi? Angĩkorwo e muoyo nĩ wega! Ũcio-rĩ nĩ ta mũrũ wa baaba!”

33 Nacio njaama cia Benihadadi ciaikarĩĩte irorereirie cione kana Ahabu nĩ egwĩka gĩĩko gĩa thaayũ, na rĩrĩa maiguire oiga “Mũrũ wa baaba” ciugo icio magĩciamũkĩra na ihenya; makiuga atĩrĩ, “O ta ũguo woiga nĩ ma Benihadadi nĩ mũrũ wa thooguo!”

Naake akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩ mũmũreehe” Na rĩrĩa Benihadadi aakinyire, Ahabu akĩmũhaicia thĩinĩ wa ngaari yake ya mbarathi.

34 Hĩndĩ ĩyo Benihadadi akĩmwĩra atĩrĩ, “Matũũra moothe marĩa baaba aatuunyĩĩte thooguo nĩngũgũcookeria, na no wĩthondekithĩrie kũndũ kwa wonjoria kũu Damasiki o ta ũrĩa baaba eethondekithĩirie Samaria.”

Naake Ahabu akĩmũcookeria atĩrĩ “Tondũ nĩtwaiguanĩra ũguo nawe, nĩngũkũrekereria ũthiĩ.”

Magĩthondeka kĩrĩĩkanĩro, naake Ahabu agĩcooka akĩrekereria Benihadadi ethiĩre.

Mũnabii kũmenereria Ahabu

35 Na rĩĩrĩ, mũndũ ũmwe wa gĩkundi kĩa anabii, akĩĩra ũrĩa ũngĩ ũrĩa aathĩĩtwo nĩ MWATHANI atĩrĩ, “Ndagũthaitha ngũtha.” Naake akĩrega.

36 Naake mũndũ ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Tondũ nĩwakararia watho wa MWATHANI, ngũkwĩra atĩrĩ, o rĩu warĩĩkia kũndiga ũthiĩ, ũkũũragwo nĩ mũrũũthi.” Na arĩĩkia gũthiĩ, agĩkorererwo nĩ mũrũũthi ũkĩmũũraga.

37 Naake mũnabii ũcio agĩthiĩ akĩĩra ũngĩ atĩrĩ, “Ndagũthaitha ngũtha.” Naake mũndũ ũcio ũngĩ akĩmũgũtha na hinya akĩmũtiihia.

38 Naake mũnabii ũcio akĩyoha na gĩtambaya ũthiũ nĩguo egarũre mũhianĩre wake, agĩthiĩ akĩrũũgama handũ njĩrainĩ agĩeterera mũthamaki wa Isiraeli akĩhĩtũka.

39 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki aahĩtũkaga, mũnabii ũcio akĩmwanĩrĩra akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathi wakwa mũthamaki, nĩkũrũa ngũrũagĩra kũrĩa mbaara ĩkũrũrĩire, hĩndĩ ĩrĩa mũthigari ũmwe andeeheire thũ amĩnyiitĩĩte anjĩĩra atĩ ndĩmĩmenyerere. Anjĩĩra atĩ ingĩũra, nĩkũũragwo ngooragwo kana ndĩhe baĩni ya icunjĩ cia betha ngiri ithatũ (3,000).

40 Na rĩĩrĩ, mwathi wakwa mũthamaki, tondũ wa ũrĩa nyuma na mĩhang’o mĩingĩ, mũndũ ũcio akĩũra.”

Naake Ahabu mũthamaki wa Isiraeli akĩmũcookeria atĩrĩ, “Wee nĩ we wetuĩra ciira waku, na nĩwagĩrĩirwo nĩkũrĩha na kĩrĩa ũtwĩrĩirwo.”

41 Naake mũndũ ũcio akĩeheria gĩtambaya kĩrĩa eyoheete ũthiũ nakĩo, naake mũthamaki akĩmũmenya o rĩmwe atĩ nĩ ũmwe wa gĩkundi kĩa anabii.

42 Hĩndĩ ĩyo mũnabii akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “MWATHANI oigĩĩte ũũ: ‘Tondũ nĩwareka mũndũ ũrĩa ndoigĩĩte ooragwo oore, we mwene nĩ we ũkũũragwo handũ haake, nayo mbũtũ yaku ya thigari ĩniinwo handũ ha mbũtũ yake.’ ”

43 Naake mũthamaki Ahabu agĩkĩinũka gwake mũciĩ Samaria e na kĩeha mũno o na arĩ mũritũhĩre ngoro.

Mũgũnda wa Nabothu wa mĩthabibũ

1 Na rĩĩrĩ, kũu Jezireeli hakuhĩ na nyũmba ya mũthamaki Ahabu, nĩhaarĩ na mũgũnda wa mĩthabibũ wa mũndũ wetagwo Nabothu.

2 Mũthenya ũmwe Ahabu agĩĩkĩra Nabothu atĩrĩ, “Njĩtĩkĩria mũgũnda ũyũ waku wa mĩthabibũ ndĩũtue wa kũhanda mboga nĩ ũndũ wĩ hakuhĩ mũno na mũciĩ wakwa. Nĩngũcooka ngũhe mũgũnda ũngĩ mwega wa kũhanda mĩthabibũ, o na kana ũngĩenda nĩngũũgũra na thogora mwega.”

3 Naake Nabothu agĩcookeria mũthamaki atĩrĩ, “Mũgũnda ũyũ wa mĩthabibũ nĩ igai ndagaĩirwo nĩ maithe maakwa. Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI arongirĩrĩria gwĩka ũguo!”

4 Naake Ahabu akĩinũka gwake mũciĩ araakarĩĩte mũno o na arĩ mũritũhĩre ngoro nĩ ũndũ wa macookio macio acookeirio nĩ Nabothu. Naake agĩkoma ũrĩrĩ wake aroreete rũthingoinĩ na akĩrega kũrĩa irio.

5 Naake Jezebeli mũtumia wake agĩthiĩ harĩ we akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gũkũritũhĩire ũguo nginya ũkaaga kũrĩa irio?”

6 Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ ũndũ wa macookio marĩa Nabothu anjookeirie. Tondũ rĩĩrĩ, ngwendaga kũgũra mũgũnda ũrĩa wake wa mĩthabibũ, o na kana ndĩmũkũũranĩrie na ũngĩ angĩenda, no naake aarega naguo.”

7 Naake Jezebeli mũtumia wake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Githĩ ti we wathanaga gũũkũ Isiraeli? Gĩũkĩre ũrĩe irio na wĩkenie. Mũgũnda wa Nabothu ũcio Mũjezireeli nĩ niĩ ngũkũhe!”

8 Tondũ ũcio Jezebeli akĩandĩka marũa, akĩmeekĩra thaĩri ya Ahabu na akĩmeekĩra mũhũũri wa Ahabu, akĩmatũmĩra njaama ciothe o na atongoria a bũrũri ũcio arĩa maarĩ igweta arĩa maatũũranagia na Ahabu.

9 Marũa macio maandĩĩkĩĩtwo ũũ: “Anĩrĩraai atĩ andũ macookanĩrĩre hamwe mehinge kũrĩa irio, na mũhe Nabothu handũ ha gĩtĩĩo.

10 Ningĩ mũcooke mũige andũ eerĩ aaganu nĩguo mang’ethanĩre naake mamũthitange atĩ Nabothu nĩarumĩĩte Ngai o na akaruma mũthamaki. Mũcooke mũmuumagarie nja ya itũũra mũmũhũũre na mahiga nyuguto akue.”

11 Nacio njaama icio na athuuri arĩa maarĩ igweta a kũu Jezireeli magĩĩka o ta ũrĩa Jezebeli aathanĩĩte.

12 Magĩgĩkĩanĩrĩra mũthenya wa kwĩhinga kũrĩa irio. Magĩgĩĩta andũ oothe mooke hamwe na makĩhe Nabothu handũ ha gĩtĩĩo.

13 Na rĩĩrĩ, andũ arĩa eerĩ aaganu, magĩthitanga Nabothu andũ oothe makĩiguaga, makiuga atĩ nĩarumĩĩte Ngai o na akaruma mũthamaki. Hĩndĩ o ro ĩyo akiumagario nja ya itũũra akĩhũũrwo na mahiga nyuguto, agĩkua.

14 Naake Jezebeli agĩtũmanĩrwo akĩĩrwo atĩrĩ, “Nabothu nĩahũũrĩĩtwo na mahiga na nĩakuĩte.”

15 Na rĩĩrĩ, Jezebeli arĩĩkia kũmenyithio atĩ Nabothu nĩakuĩte, akĩĩra Ahabu atĩrĩ, “Ũkĩra wĩyoere mũgũnda wa Nabothu wa mĩthabibũ ũrĩa araaregire gũkwenderia tondũ ndarĩ muoyo nĩakuĩte!”

16 Naake Ahabu arĩĩkia kũigua atĩ Nabothu ndarĩ ho nĩakuĩte agĩũkĩra o rĩmwe, agĩthiĩ kwĩyoera mũgũnda ũcio wa mĩthabibũ wa Nabothu ũrĩa Mũjezireeli.

17 Naake MWATHANI akĩarĩria Elija mũnabii ũrĩa woimĩĩte itũũra rĩa Tishibi akĩmwĩra atĩrĩ,

18 “Ũkĩra ũthiĩ Samaria na nĩũgũkora mũthamaki Ahabu kuo. Ũkũmũkora mũgũndainĩ wa Nabothu wa mĩthabibũ tondũ nĩehaarĩirie kũwĩyoera ũtuĩke wake.

19 Ũkĩmwĩre atĩ niĩ MWATHANI ndooria atĩrĩ, ‘Kaĩ ũrakĩũragire mũndũ, o na nacio indo ciake ũcooke ũikuue?’ Ũcooke ũmwĩre niĩ MWATHANI ndoiga ũũ, ‘O harĩa ngui ciracũnĩire thakame ya Nabothu, no ho igaacũnĩra yaku o na we.’ ”

20 Naake Ahabu rĩrĩa oonire Elija akĩmũũria atĩrĩ, “Kaĩ wangorerera wee thũ ĩno yakwa?” Naake Elija akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ nĩndagũkorerera tondũ nĩwĩhaarĩirie gũthiĩ na mbere gwĩka maũndũ moothe marĩa matakenagia MWATHANI.

21 Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI arakwĩra atĩrĩ, ‘Nĩngũkũreehithĩria mũthiro. Wee-rĩ, nĩndĩhaarĩirie gũkweheria uume mbere yakwa, na ningĩ njooke niine arũme oothe a mũciĩ waku arĩa ngombo o na arĩa matarĩ ngombo.

22 Mũciĩ waku ũkahaana o ta mũciĩ wa Jeroboamu mũrũ wa Nebati kana ta mũciĩ wa Baasha mũrũ wa Ahija, nĩ ũndũ nĩũndaakarĩĩtie nĩgũtũma Aisiraeli meehie.’

23 Ningĩ ha ũhoro wa Jezebeli, MWATHANI oigĩĩte atĩ ũcio akaarĩĩrwo nĩ ngui itũũrainĩ rĩa Jezireeli.

24 Na rĩĩrĩ, mũndũ o wothe wa nyũmba yaku ũrĩa ũgaakuĩra itũũrainĩ, ũcio akaarĩĩo nĩ ngui, na ũrĩa ũgaakuĩra gĩthakainĩ, ũcio naake akaarĩĩo nĩ nyoni cia rĩerainĩ.”

25 (Na rĩĩrĩ, gũtiacookire kuonekana mũndũ ũngĩ werutanĩirie gwĩka waganu mũingĩ maithoinĩ ma MWATHANI ta Ahabu na nĩ mũtumia wake Jezebeli wamũtaaraga gwĩka ũguo.

26 Ningĩ agĩĩka meehia ma gĩconoko kĩnene nĩ ũndũ wa gũthaathaiya mĩhianano o ta ũrĩa Aamori meekaga arĩa MWATHANI aingatire meehere bũrũriinĩ wao nĩguo Aisiraeli matũũre kuo.)

27 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Ahabu aiguire ciugo icio, agĩtembũranga nguo ciake, na agĩĩkĩra nguo cia ikũnia. Ningĩ akĩĩhinga kũrĩa irio na agĩkomera nguo cia makũnia agĩikara atukĩĩte gĩthiithi na aritũhĩirio mũno ngoro.

28 Naake MWATHANI akĩarĩria Elija akĩmũũria atĩrĩ,

29 “Elija, nĩũrĩĩkĩĩtie kuona ũrĩa Ahabu enyiihĩĩtie mbere yakwa? Tondũ wa kwĩnyiihia kũu gwake ndikũreehe mũthiro hĩndĩ ĩno arĩ muoyo. No rĩĩrĩ, matukũinĩ ma mũũrũwe nĩrĩo ngaareehere mũciĩ wake mũthiro ũcio.”

Mũnabii Mikaya gũkaania Ahabu

1 Na rĩĩrĩ, andũ a Siria na a Isiraeli magĩikarania na thaayũ handũ ha mĩaka ĩĩrĩ.

2 No rĩĩrĩ, mwakainĩ wa gatatũ Jehoshafatu mũthamaki wa Juda agĩthiĩ kuona Ahabu mũthamaki wa Isiraeli.

3 Naake Ahabu mũthamaki wa Isiraeli akĩĩra njaama ciake atĩrĩ, “Nĩmũũĩ atĩ itũũra rĩa Ramothu bũrũriinĩ wa Gileadi nĩ riitũ. Nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte tũikare ũguo twĩrigĩĩtwo tũtegwĩka ũndũ o na ũmwe wa kũrĩruta mookoinĩ ma mũthamaki wa Siria?”

4 Hĩndĩ ĩyo Ahabu akĩũria Jehoshafatu atĩrĩ, “Nĩũgũtwarana na niĩ tũgatharĩkĩre Ramothu?”

Naake Jehoshafatu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩndĩhaarĩirie angĩkorwo nĩwĩhaarĩirie. Ningĩ thigari ciakwa, o na thigari ciakwa cia mbarathi nĩcihaarĩirie.”

5 Jehoshafatu agĩcooka akĩĩra Ahabu mũthamaki wa Isiraeli atĩrĩ, “Reke twambe tũũrie MWATHANI rũũtha mbere ya gwĩka ũguo.”

6 Kwoguo Ahabu agĩĩta anabii ta magana mana (400) akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ wega thiĩ ngatharĩkĩre itũũra rĩa Ramothu kana aaca?”

Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Thiĩ ũkarĩtharĩkĩre MWATHANI nĩegũkũhe ũhootani.”

7 No naake Jehoshafatu akĩũria atĩrĩ, “Gũũkũ-rĩ, kwĩ na mũnabii ũngĩ wa MWATHANI tũngĩhooya kĩrĩra?”

8 Ahabu agĩcookeria Jehoshafatu atĩrĩ, “Kwĩ na ũmwe ũtigarĩĩte, naake eetagwo Mikaya mũrũ wa Imula. No nĩndĩmũthũire tondũ ndarathaga maũndũ meega mangoniĩ tiga o marĩa mooru.”

Naake Jehoshafatu akĩmũcookeria atĩrĩ, “ndwagĩrĩirwo nĩkuuga ũguo.”

9 Hĩndĩ ĩyo Ahabu agĩtũma mũnjaama ũmwe wake akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũgĩĩre Mikaya mũrũ wa Imula na ihenya.”

10 Hĩndĩ ĩyo athamaki acio eerĩ magĩkorwo meehumbĩĩte nguo ciao cia ũthamaki magaikarĩra itĩ ciao cia ũthamaki. Nao maarĩ kĩhuuhĩroinĩ kĩa ngano hau kĩhingoinĩ gĩa itũũra rĩa Samaria, nao anabii oothe nĩkũratha maarathaga maũndũ marĩ mbere yao.

11 Na ũmwe wao, wetagwo Zedekia mũrũ wa Kenaana agĩthondeka hĩa cia cuuma akĩĩra Ahabu atĩrĩ, “MWATHANI arakwĩra atĩrĩ, ‘Ũkaahũũra andũ a Siria na hĩa ici kinya ũmahoote biũ.’ ”

12 Na rĩĩrĩ, anabii acio angĩ makĩratha ũhoro o ta ũcio Zedekia aarathĩĩte makiuga atĩrĩ, “Thiĩ ũgatharĩkĩre Ramothu na nĩũkũhootana. MWATHANI-rĩ, nĩegũkũhe ũhootani.”

13 Na ihinda o rĩu mũnjaama ũrĩa wagĩrire Mikaya akĩmwĩra atĩrĩ, “Tarora wone atĩ anabii oothe mararatha maũndũ meega makoniĩ mũthamaki. O na we-rĩ, noguo wagĩrĩirwo nĩgwĩka.”

14 No naake Mikaya akiuga atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo-rĩ, ũrĩa ekũnjĩĩra noguo nguuga!”

15 Na rĩrĩa aathiire he mũthamaki, Ahabu akĩmũũria atĩrĩ, “Mikaya, nĩ wega niĩ na mũthamaki Jehoshafatu tũthiĩ tũgatharĩkĩre itũũra rĩa Ramothu kana aaca?”

Naake Mikaya akĩmũcookeria atĩrĩ, “Thiĩi mũgatharĩkĩre! Nĩ ma nĩmũkũhootana. MWATHANI nĩekũmũhe ũhootani.”

16 Naake Ahabu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Menyerera mũno atĩ hĩndĩ ĩrĩa ũkũnjarĩria ũkĩgwetaga rĩĩtwa rĩa MWATHANI waragie ũhoro wa ma! Ũkwenda ngwĩre ũguo maita maigana?”

17 Naake Mikaya akĩmũcookeria atĩrĩ, “Njikĩĩtie maitho irĩmainĩ ngoona mbũtũ ya ita cia Isiraeli ihurunjĩĩtwo ta ng’ondu itarĩ na mũrĩithi. Naake MWATHANI anjĩĩra atĩrĩ, ‘Andũ aya matirĩ na mũtongoria; reke mainũke kwao na thaayũ.’ ”

18 Hĩndĩ ĩyo Ahabu mũthamaki wa Isiraeli akĩĩra Jehoshafatu atĩrĩ, “Githĩ ndikwĩrire atĩ ndangĩratha ũndũ mwega ũngoniĩ? Ũyũ-rĩ, arathaga o ũũru mũtheri.”

19 Naake Mikaya agĩthiĩ na mbere kwaria akiuga atĩrĩ, “Rĩu thikĩrĩria ũrĩa MWATHANI aroiga! Niĩ nĩndĩroonire MWATHANI aikarĩire gĩtĩ gĩake kĩa ũthamaki kũu igũrũ na athiũrũrũkĩirio nĩ araika aake oothe.

20 MWATHANI arooria atĩrĩ, ‘Nũũ ũgũthiĩ kũheenereria Ahabu nĩguo athiĩ Ramothu akooragĩrwo kuo?’ Nao araika acio maracookia ũndũ ngũũrani ngũũrani.

21 Hĩndĩ ĩyo roho ũmwe ũrathengerera MWATHANI ũroiga atĩrĩ, ‘Nĩ niĩ ngũthiĩ kũmũheenereria.’ Naake MWATHANI arooria roho ũcio atĩrĩ,

22 ‘Ũgũthiĩ kũmũheenereria atĩa?’ Naguo roho ũcio ũracookia atĩrĩ, ‘Nguumagara thiĩ ngatũme anabii oothe a Ahabu mamũheenererie.’ Naake MWATHANI areera roho ũcio atĩrĩ, ‘Umagara ũkamũheenererie na nĩũkũhootana.’ ”

23 Naake Mikaya akĩrĩĩkia na kuuga atĩrĩ, “Ũguo nĩguo gwĩkĩkĩĩte. MWATHANI nĩatũmĩĩte anabii aya aaku oothe makũheenererie. No naake we mwene nĩatuĩte atĩ no ũgũkorererwo nĩ mũthiro!”

24 Hĩndĩ ĩyo mũnabii Zedekia agĩkuhĩrĩria Mikaya akĩmũgũtha rũhĩ, akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ ta rĩ roho wa MWATHANI aanandiganĩria agooka gũkwarĩria?”

25 Naake Mikaya akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩũrĩmenya ũhoro ũcio wega rĩrĩa ũrĩthiĩ nyũmba thĩinĩkwĩhitha harĩa hegitĩĩtie mũno.”

26 Hĩndĩ ĩyo Ahabu agĩatha mũtongoria ũmwe wake atĩrĩ, “Nyiita Mikaya ũmũtware kwa Amoni ũrĩa mũnene wa itũũra, na kwĩ Joashu mũrũ wa mũthamaki.

27 Meere mamũhingĩre njeera na mamũheage mũgate na maaĩ o nginya rĩrĩa ngaacooka na thaayũ.”

28 Naake Mikaya akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũngĩgaacooka na thaayũ, no gũtwĩkire ti MWATHANI ũhũthĩrĩĩte ngĩaria.” Ningĩ agĩcooka akĩĩra anabii acio atĩrĩ, “O na inyuothe nĩmweiguĩra.”

Ahabu gũkua

29 Thuutha ũcio Ahabu mũthamaki wa Isiraeli na Jehoshafatu mũthamaki wa Juda makiumagara magĩthiĩ gũtharĩkĩra itũũra rĩa Ramothu bũrũriinĩ wa Gileadi.

30 Naake Ahabu akĩĩra Jehoshafatu atĩrĩ, “Wona twoimagara tũthiĩ mbaarainĩ, niĩ nĩkwĩgarũra ngwĩgarũra ũrĩa haana nĩguo ndikaamenyeke, no wee ĩkĩra nguo ciaku cia ũthamaki.” Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki wa Isiraeli agĩthiĩ mbaarainĩ egarũrĩĩte ũrĩa aahaanaga.

31 Naake mũthamaki wa Siria nĩathĩĩte anene mĩrongo ĩtatũ na eerĩ a ngaari ciake cia mbarathi akameera atĩ matigatharĩkĩre mũndũ ũngĩ o wothe o tiga mũthamaki wa Isiraeli.

32 Kwoguo rĩrĩa moonire mũthamaki Jehoshafatu, magĩciiria atĩ nĩwe mũthamaki wa Isiraeli, magĩkĩmũgarũrũkĩra nĩguo mamũtharĩkire. Na rĩrĩa aakaire,

33 magĩkũũrana o rĩmwe atĩ ti we mũthamaki wa Isiraeli magĩtigana naake.

34 No rĩĩrĩ, mũthigari ũmwe wa ita cia Siria agĩikia mũguĩ o ũguo, akĩrathĩra mũthamaki Ahabu o magathĩkanĩroinĩ ma nguo ciake cia mbaara. Naake Ahabu agĩkaya akiuga atĩrĩ, “Hĩ ndĩkũrathwo!” Agĩkĩĩra mũtwari wa ngaari yake ya mbarathi atĩrĩ, “Garũra ngaari ũndute mbaarainĩ!”

35 Nayo mbaara ĩgĩkĩrĩrĩria gũthiĩ na mbere, naake Ahabu agĩtinda atiirĩrĩirwo ngaariinĩ yake ya mbarathi acũũthĩrĩirie thigari cia Siria. Naho handũ hau aatiihĩĩtio hakiura thakame mũno o nginya ĩkĩnyaaga kũu thĩinĩ wa ngaari yake. Na hwaĩinĩ agĩkua.

36 Na riũa rĩgĩthiĩ gũthũa, gũkĩanĩrĩrwo na mũgambo mũnene kũu mbũtũinĩ ya ita cia Isiraeli atĩrĩ,

“Inyuothe mũndũ o mũndũ nĩainũke bũrũriinĩ wake na itũũrainĩ rĩake!”

37 Ũguo nĩguo mũthamaki Ahabu aakuire, agĩgĩtwarwo Samaria, agĩthikwo kuo.

38 Nayo ngaari yake ya mbarathi makĩmĩthambĩria kariainĩ ga kũu Samaria, nayo thakame yake ĩgĩcũnĩrwo nĩ ngui kuo. Ningĩ aka a maraaya o nao magĩĩthamba na maaĩ macio o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte.

39 Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Ahabu eekire o na ũhoro wa nyũmba yake ya mĩguongo ĩrĩa aakithĩĩtie, o na wa matũũra marĩa moothe aakithĩĩtie-rĩ, maandĩĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli.

40 Naake Ahabu arĩĩkia gũkua Ahazia mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake.

Jehoshafatu mũthamaki wa Juda

41 Na rĩĩrĩ, mwakainĩ wa ĩna wa ũthamaki wa Ahabu mũthamaki wa Isiraeli, Jehoshafatu agĩtuĩka mũthamaki wa Juda.

42 Naake aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩtaano hĩndĩ ĩyo na agĩthamaka kũu Jerusalemu mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano. Nyina eetagwo Azuba, mwarĩ wa Shilihi.

43 Naake agĩgĩĩka maũndũ meega ma gũkenia MWATHANI o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ ithe Asa. No rĩĩrĩ, kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano gũtiigana kweherio, na ningĩ andũ no maathiaga na mbere kũrutĩra magongoona na gũcinĩra ũbaani kuo.

44 Naake Jehoshafatu agĩthondeka kũgĩe na thaayũ gatagatĩinĩ gaake na mũthamaki wa Isiraeli.

45 Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Jehoshafatu eekire, ũcamba wake ũrĩa oonanirie, na ũhoro wa mbaara iria aarũire maandĩĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda.

46 Naake agĩthengia biũ bũrũriinĩ ũcio matigari ma ũmaraaya wa arũme na wa andũ a nja arĩa matigarĩĩte o kuuma hĩndĩ ya ũthamaki wa ithe.

47 Na rĩĩrĩ, bũrũriinĩ wa Edomu gũtiarĩ na mũthamaki, tiga o mũikarĩrĩria wathuurĩĩtwo nĩ Jehoshafatu mũthamaki wa Juda.

48 Naake Jehoshafatu agĩthondekithia meeri cia gũthiaga Ofiri kũgĩĩra thahabu, no itiathire nĩ ũndũ ciathũũkĩire Ezionigeberi.

49 Hĩndĩ ĩyo Ahazia mũthamaki wa Isiraeli akĩmwĩra areke ndungata ciake itwarane na ndungata cia Jehoshafatu, no Jehoshafatu akĩrega.

50 Naake Jehoshafatu agĩkua, agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki kũu itũũrainĩ rĩa Daudi; naake Jehoramu mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake.

Ahazia mũthamaki wa Isiraeli

51 Na rĩĩrĩ, mwakainĩ wa ikũmi na mũgwanja wa ũthamaki wa Jehoshafatu mũthamaki wa Juda, Ahazia mũrũ wa Ahabu agĩtuĩka mũthamaki wa Isiraeli. Naake agĩthamakĩra Aisiraeli mĩaka ĩĩrĩ arĩ Samaria.

52 Agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru maithoinĩ ma MWATHANI o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ ithe Ahabu na nyina Jezebeli o na Jeroboamu mũrũ wa Nebati ũrĩa watũmire Aisiraeli meehie.

53 Naake agĩgĩthaathaiya Baali na akĩmĩtungatĩra, ningĩ o ta ũrĩa ithe eekĩĩte akĩrurumũkia maraakara ma MWATHANI, Ngai wa Isiraeli.