Author: admin

Kũgarũrũka gwa Saũlũ

1 Hĩndĩ ĩyo Saũlũ agĩkorwo arĩ na ũũru mũingĩ na akoigaga atĩ arutwo oothe a Mwathani mooragwo. Agĩgĩthiĩ kũrĩ Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene,

2 akĩũria aheeo marũa ma gũthiĩ namo thunagogiinĩ iria ciarĩ Damasiki, nĩ geetha arĩa oothe angĩona a Njĩra ya Mwathani amanyiite, amoohe amatware Jerusalemu.

3 Na rĩĩrĩ, akuhĩrĩria Damasiki ũtheri ũkiuma igũrũ o rĩmwe, ũkĩmwarĩra kuuma mĩena yothe.

4 Naake akĩgũa thĩ, akĩigua mũgambo ũkĩmwĩra atĩrĩ, “Saũlũ, Saũlũ! Ũnyariiraga nĩkĩ?”

5 Naake Saũlũ akĩmũũria atĩrĩ, “Wee nĩ we ũ, Mwathani?”

Naguo mũgambo ũcio ũgĩcookia atĩrĩ, “Nĩ niĩ Jesũ ũrĩa ũnyariiraga.

6 Atĩrĩĩrĩ, ũkĩra ũtoonye itũũra, na nĩũkwĩrwo ũrĩa wagĩrĩirwo nĩũgwĩka.”

7 Nao andũ arĩa maarĩ naake makĩrũũgama makirĩĩte ki, tondũ nĩmaiguire mũgambo no mationire ũrĩa waragia.

8 Naake Saũlũ agĩũkĩra akĩrũũgama na ahingũra maitho ndahotire kuona kĩndũ. Agĩkĩnyiitwo guoko nĩ arĩa maarĩ naake, makĩmũtoonyia Damasiki.

9 Naake agĩikara mĩthenya ĩtatũ atekuona na atekũrĩa kana akanyua.

10 Na rĩĩrĩ, kũu Damasiki nĩkwarĩ mũrutwo wetagwo Anania. Mwathani akĩmwarĩria na njĩra ya kĩoneki akĩmwĩra atĩrĩ, “Anania!”

Naake akiuga atĩrĩ, “Ĩ niĩ ũyũ haaha, Mwathani.”

11 Naake Mwathani akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũkĩra, ũthiĩ njĩrainĩ ĩrĩa ĩĩtagwo ‘Nũngarũ’ ũtoonye nyũmba ya Judasi, ũũrie mũndũ wa kuuma Tariso wĩtagwo Saũlũ. Nĩkũhooya arahooya,

12 na nĩoneete thĩinĩ wa kĩoneki mũndũ ũgwĩtwo Anania agĩtoonya nyũmba akamũigĩrĩra mooko nĩ geetha ahote gũcooka kuona.”

13 No Anania agĩcookia atĩrĩ, “Mwathani, nĩnjiguĩte ũhoro wa mũndũ ũcio kuuma kũrĩ andũ aingĩ na maũndũ moothe mooru marĩa eekĩĩte andũ aaku thĩinĩ wa Jerusalemu.

14 Rĩu aheetwo ũhoti nĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene ooke gũũkũ anyiite arĩa oothe magũthaathayagia.”

15 No Mwathani akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee thiĩ, amu mũndũ ũcio nĩ we thuurĩĩte andungate, atũme rĩĩtwa rĩakwa rĩmenyeke kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ na athamaki na andũ a Isiraeli.

16 Nĩngũmuonia atĩ no mũhaka athĩĩnio nĩ ũndũ wakwa.”

17 Naake Anania agĩgĩthiĩ agĩtoonya nyũmba akĩigĩrĩra Saũlũ mooko akĩmwĩra atĩrĩ, “Saũlũ mũrũ wa Awa, Mwathani Jesũ ũrĩa ũrakuumĩrĩire ũrĩ njĩrainĩ ũgĩũka nĩ we wandũma. Andũma nĩ geetha ũcooke kuona na ũiyũrwo nĩ Roho Mũtheru.”

18 Na ihinda o rĩu tũnyamũ tũhaana ngaracũ tũkiuma maitho maake tũkĩgũa thĩ, naake akĩhota kuona rĩngĩ. Naake agĩgĩũkĩra akĩbatithio,

19 na akĩrĩa irio akĩgĩa na hinya.

Saũlũ kũhunjia itũũrainĩ rĩa Damasiki

Naake Saũlũ agĩikarania na andũ arĩa meetĩkĩĩtie kũu Damasiki matukũ gakundi.

20 Hĩndĩ o ĩyo agĩthiĩ thunagogiinĩ akĩhunjagia ũhoro wa Jesũ akiugaga atĩ Jesũ nĩ Mũrũ wa Ngai.

21 Nao arĩa oothe maamũiguire makĩgega, makĩũrania atĩrĩ, “Githĩ mũndũ ũyũ ti ũrĩa ũrooragaga arĩa mathaathayagia mũndũ ũcio ti Jesũ kũũrĩa Jerusalemu? Na githĩ ndookĩĩte gũũkũ no ũndũ wa gĩtũmi o kĩu gĩa kũnyiita andũ acio amatware kũrĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene?”

22 No Saũlũ agĩkĩrĩrĩria o kũgĩa na hinya na akĩrigithia Ayahudi arĩa maatũũraga kũu Damasiki na kũmoonia na ma atĩ Jesũ nĩ we Mesia.

23 Thuutha wa matukũ maingĩ kũhĩtũka, Ayahudi magĩcookania ndundu ya ũrĩa mekũũraga Saũlũ,

24 no Saũlũ akĩmenyithio. Ayahudi maikaraga marangĩire kĩhingo mũthenya na ũtukũ nĩguo mamũũrage.

25 No arutwo aake makĩmuoya ũtukũ ũmwe, makĩmwagararĩria rũthingo igũrũ makĩmũharũrũkia aikĩĩtio gĩkabũinĩ.

Saũlũ arĩ Jerusalemu

26 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Saũlũ aathiire Jerusalemu nĩageririe gũtuĩka ũmwe wa arutwo, no oothe nĩmaamwĩtigagĩra tondũ matietĩkagia atĩ nĩatuĩkĩĩte mũrutwo.

27 No Baranaba akĩoya Saũlũ akĩmũtwara kũrĩ atũmwo, akĩmeera ũrĩa Saũlũ arĩ njĩrainĩ oonire Mwathani ũrĩa wamuumĩrĩire, na ũrĩa ahunjĩĩtie thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani e na ũũmĩrĩru kũu Damasiki.

28 Kwoguo Saũlũ agĩikarania na atũmwo, na agĩthiĩ kũu Jerusalemu guothe, akĩhunjagia thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani oomĩrĩirie mũno.

29 Ningĩ nĩaragia na agakararania na Ayahudi arĩa maaragia Kĩngiriki, nao nĩmaageragia ũrĩa mangĩmũũraga.

30 Rĩrĩa andũ arĩa meetĩkĩĩtie maamenyire ũguo, makĩmũtwara Kaisarea magĩcooka makĩmwĩra athiĩ Tariso.

31 Nao andũ a kanitha kũu guothe Judea, Galili, na Samaria magĩikara na thaayũ. Nĩmoomagĩrĩrio nĩ Roho Mũtheru, magathiaga na njĩra ya gũtĩĩa Mwathani o makĩingĩhaga.

Petero gũthiĩ Luda na Jopa

32 Na rĩrĩa Petero aaceerangaga kũndũ na kũndũ, agĩkinya kũrĩ andũ a Ngai arĩa maatũũraga Luda.

33 Nakuo kũu agĩkora mũndũ wetagwo Aenea, warũarĩĩte mũrimũ wa gũkua ciĩga na watũire atoimaga ũrĩrĩ mĩaka ĩnaana.

34 Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Aenea, Jesũ Kristũ nĩegũkũhonia. Ũkĩra ware ũrĩrĩ waku.” Ihinda o rĩu agĩũkĩra.

35 Nao andũ oothe arĩa maatũũraga Luda na Sharoni mamuona, magĩĩtĩkia Mwathani.

36 Nakuo itũũrainĩ rĩa Jopa nĩkwarĩ mũtumia mwĩtĩkia wetagwo Tabitha. (Rĩĩtwa rĩu na Kĩngiriki nĩ Dorokasi, na nĩ ta kuuga thwariga.) Nĩarutaga mawĩra meega na agateithia athĩĩni.

37 Na matukũinĩ macio mũtumia ũcio akĩrũara agĩkua. Na marĩĩkia kũmũthambia, makĩmũiga nyũmba ngoroba ya igũrũ.

38 Tondũ Luda kwarĩ gũkuhĩ na Jopa, andũ arĩa meetĩkĩĩtie marĩĩkia kũigua atĩ Petero aarĩ kũu Luda, magĩtũma athuuri eerĩ makamũthaithe mamwĩre atĩrĩ, “Ĩtĩkĩra gũũka gũũkũ gwitũ na ndũgaikare.”

39 Naake Petero agĩũkĩra agĩtwarana nao. Akinya, makĩmũtwara nyũmba ĩyo ngoroba ya igũrũ. Nao atumia a ndigwa oothe makĩrũũgama harĩ we makĩrĩraga, makĩmuonagia nguo iria Dorokasi atumaga rĩrĩa aarĩ muoyo.

40 No Petero akĩmeera moime nja oothe, agĩturia ndu akĩhooya; agĩcooka akĩhũgũkĩra kĩimba akiuga atĩrĩ, “Tabitha, ũkĩra!” Naake akĩhingũria maitho, na oona Petero agĩĩtiira.

41 Naake Petero akĩmũnyiita guoko, akĩmũrũũgamia. Agĩcooka agĩĩta andũ arĩa meetĩkĩĩtie na atumia a ndigwa, akĩmũneana kũrĩo e muoyo.

42 Naguo ũndũ ũcio ũkĩmenyeka Jopa guothe, nao andũ aingĩ magĩĩtĩkia Mwathani.

43 Naake Petero agĩikara kũu Jopa matukũ maingĩ kwa mũndũ wetagwo Simoni warĩ mũtanduki wa njũũa.

Petero na Korinelio

1 Na rĩĩrĩ, kũu Kaisarea nĩkwarĩ mũthuuri ũmwe wetagwo Korinelio, Mũroma mũnene wa thigari igana cia mbũtũ ĩrĩa yetagwo “Mbũtũ ya Mataliani.”

2 Aarĩ mũndũ mũthingu na hamwe na andũ a mũciĩ wake maarĩ ahooi Ngai. Naake nĩahothagĩra andũ na ũtaana, na nĩathaathayagia Ngai hingo ciothe.

3 Mũthenya ũmwe ta thaa kenda cia mũthenya, mũndũ ũcio akĩona mũraika wa Ngai wega thĩinĩ wa kĩoneki agĩũka na kũrĩ we akĩmwĩra atĩrĩ, “Korinelio!”

4 Naake Korinelio akĩmũrora amakĩĩte akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ Mwathani?”

Mũraika akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mahooya maaku na kũheana gwaku nĩciamũkĩrĩĩtwo nĩ Ngai.

5 Rĩu tũma athuuri Jopa mageete Simoni ũrĩa wĩtagwo Petero,

6 ũrĩa ũnyiitĩĩtwo ũgeni gwa Simoni ũrĩa mũtanduki wa njũũa, na aakĩĩte rũteereinĩ rwa iria.”

7 Rĩrĩa mũraika ũcio wamwaragĩria aathiire, Korinelio agĩĩta ndungata ciake igĩrĩ na mũthigari mũthingu ũmwe wa arĩa maamũtungatagĩra,

8 na aamataarĩria ũhoro wothe akĩmatũma Jopa.

9 Na rĩĩrĩ, mũthenya ũyũ ũngĩ, ta thaa thita cia mũthenya, o andũ acio marĩ rũgendoinĩ marĩ hakuhĩ gũkinya Jopa, Petero agĩthiĩ nyũmba igũrũ kũhooya.

10 Naake akĩigua ahũtiĩ akĩenda kũrĩa. Rĩrĩa maahaaragĩria irio, akĩona kĩoneki.

11 Agĩkĩona igũrũ rĩhingũkĩĩte, na kĩndũ kĩhaana ta gĩtaama kĩnene gĩgĩikũrũka kĩnyiitĩĩtwo mĩena ĩna gĩkĩharũrũkio kinya thĩ.

12 Thĩinĩ wakĩo nĩkwarĩ mĩthemba yothe ya nyamũ cia magũrũ mana, nyamũ iria itambaga thĩ ta nyoka, o na nyoni.

13 Naguo mũgambo ũgĩũka ũkĩmwĩra atĩrĩ, “Petero arahũka ũthĩnje ũrĩe.”

14 Naake Petero agĩcookia atĩrĩ, “Aaca Mwathani! Niĩ ndirĩ ndarĩa kĩndũ kĩrĩ mũgiro kana kĩrĩ na thaahu.”

15 Ningĩ mũgambo ũgĩũka rĩa keerĩ ũkĩmwĩra atĩrĩ, “Kĩrĩa Ngai athereetie ndwagĩrĩirwo nĩkuuga atĩ kĩrĩ na mũgiro.”

16 Ũndũ ũcio wekĩkire maita matatũ, nakĩo kĩndũ kĩu gĩgĩcookio igũrũ o rĩmwe.

17 Na rĩĩrĩ, o Petero agegeyarĩĩte arigĩĩtwo nĩ ũrĩa kĩoneki kĩu ooneete kĩendaga kũmũmenyithia, athuuri arĩa maatũmĩĩtwo nĩ Korinelio magĩkorwo maarũngiĩ thoome, thuutha wa kũũrĩrĩria mũciĩ gwa Simoni.

18 Nao magĩgĩĩtana nĩguo moorie kana Simoni ũrĩa wetagwo Petero anyiitĩĩtwo ũgeni kuo.

19 Na rĩrĩa Petero eeciiragia ũhoro wa kĩoneki kĩu; Roho akĩmwĩra atĩrĩ, “Tathikĩrĩria! Harĩ na andũ atatũmaragũcaria.

20 Ũkĩra, ũikũrũke ũthiĩ nao na ihenya, nĩ ũndũ nĩ niĩ ndĩmatũmĩĩte.”

21 Naake Petero agĩikũrũka kuuma ngoroba, agĩthiĩ harĩ andũ acio akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ niĩ ũrĩa mũracaria. Mũũkĩĩte nĩkĩ?”

22 Nao makiuga atĩrĩ, “Atĩrĩĩrĩ, Korinelio ũrĩa mũnene wa thigari igana, mũndũ mũthingu na ũtĩĩĩte Ngai na ũheetwo gĩtĩĩo nĩ rũũrĩrĩ ruothe rwa Ayahudi, areerirwo nĩ mũraika mũtheru agũtũmanĩre ũthiĩ gwake mũciĩ, agathikĩrĩrie ũrĩa ũkuuga.”

23 Naake akĩmeera matoonye nyũmba, akĩmanyiita ũgeni. Naguo mũthenya ũyũ ũngĩ akiumagara hamwe nao, na andũ amwe arĩa meetĩkĩĩtie a kuuma Jopa magĩthiĩ hamwe naake.

24 Mũthenya wa keerĩ magĩkinya Kaisarea, kũrĩa Korinelio aameetereire. Naake nĩetĩĩte andũ a nyũmba yake na arĩa maarĩ ũraata mũno naake.

25 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Petero aatoonyaga, Korinelio akĩmũtũnga akĩĩgũithia magũrũinĩ maake akĩmũthaathaiya.

26 No Petero akĩmũrũũgamia akĩmwĩra atĩrĩ, “Rũũgama, o na niĩ ndĩ o mũndũ ta we.”

27 Agĩgĩtoonya o makĩaragia naake, agĩkora andũ aingĩ moonganĩĩte.

28 Agĩkĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ nĩmũũĩ wega atĩ Ayahudi matiĩtĩkĩrĩĩtio nĩ Watho gũtukana o na kana gũceera kwa Mũrũũrĩrĩ o na ũrĩkũ. No Ngai nĩanyoneetie atĩ ndiagĩrĩirwo nĩkuuga atĩ mũndũ o na ũrĩkũ e na mũgiro kana e na thaahu.

29 Nĩ ũndũ ũcio, ndatũmanĩrwo nĩndĩrookire; ndinarega. Ngũkĩũria atĩrĩ, ũrandũmanĩire nĩkĩ?”

30 Naake Korinelio agĩcookia atĩrĩ, “Mĩthenya ĩna mĩthiru, mathaa o ta maya, ndĩ nyũmba ngĩhooya mahooyama thaa kenda cia mũthenya, mũndũ warĩ na nguo ciahenagia nĩarũũgamire mbere yakwa,

31 akĩnjĩĩra atĩrĩ: ‘Korinelio! Mahooya maaku nĩmaiguitwo, na Ngai nĩaririkanĩĩte kũheana gwaku.

32 Kwoguo tũmana Jopa ũgĩĩre Simoni ũrĩa wĩtagwo Petero, ũrĩa ũnyiitĩĩtwo ũgeni gwa Simoni ũrĩa ũtandukaga njũũa rũteereinĩ rwa iria.’

33 Kwoguo nĩndagũtũmanĩire hĩndĩ o ro ĩyo na nĩ weka wega mũno nĩ ũndũ wa gũũka. Rĩu-rĩ, tũrĩ haaha ithuothe mbere ya Ngai tũthikĩrĩrie ũrĩa wothe wathĩĩtwo uuge nĩ Mwathani.”

Mĩario ya Petero

34 Naake Petero agĩkĩambĩrĩria kwaria akiuga atĩrĩ: “Rĩu nĩndamenya na ma atĩ Ngai ndarĩ mũthuutũkanio,

35 na thĩinĩ wa rũũrĩrĩ o na rũrĩkũ, ũrĩa wothe ũmũthaathayagia na ageeka ũrĩa kwagĩrĩire nĩamũkagĩrwo nĩ we.

36 Atĩrĩĩrĩ, nĩmũũĩ ndũmĩrĩri ĩrĩa aatũmire kũrĩ andũ a Isiraeli, agĩkĩmahunjĩria Ũhoro ũrĩa Mwega wa thaayũ ahũthĩrĩĩte Jesũ Kristũ ũrĩa arĩ we Mwathani wa andũ oothe.

37 Ũhoro ũcio nĩwahunjirio Judea guothe, wambĩrĩirie Galili thuutha wa Johana kũhunjia ũhoro wa atĩ mabatithio.

38 Nĩmũũĩ ũrĩa Ngai aitĩrĩirie Jesũ wa Nazarethi Roho Mũtheru o hamwe na hinya. Naake Jesũ nĩathiaga agĩĩkaga maũndũ meega na akĩhonagia oothe arĩa maanyiitĩĩtwo nĩ ngoma nĩ gũkorwo Ngai aarĩ hamwe naake.

39 O na ũrĩa ithuĩ tũrĩ aira a maũndũ marĩa moothe eekire thĩinĩ wa bũrũri wa Ayahudi na thĩinĩ wa Jerusalemu, na ũrĩa maamwambire mũtharabainĩ makĩmũũraga.

40 No Ngai nĩamũriũkirie mũthenya wa gatatũ na akĩmuonania.

41 No rĩĩrĩ, ndamuonanirie kũrĩ andũ oothe, o tiga kũrĩ ithuĩ arĩa twathuurĩĩtwo nĩ Ngai tũtuĩke aira, o ithuĩ twarĩanĩire na tũkĩnyuanĩra hamwe naake aariũka kuuma kũrĩ arĩa makuĩte.

42 Rĩu-rĩ, Jesũ ũcio nĩatwathire tũhunjĩrie andũ na tũheanage ũira atĩ nĩ we ũrĩa ũthuurĩĩtwo nĩ Ngai atuĩke wa gũtuĩra arĩa me muoyo na arĩa akuũ.

43 Nao Anabii oothe nĩmaheanaga ũira wake atĩ mũndũ o wothe ũmwĩtĩkĩĩtie nĩohagĩrwo meehia maake nĩ hinya wa rĩĩtwa rĩa Jesũ.”

Andũ a Ndũũrĩrĩ kwamũkĩra Roho Mũtheru

44 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Petero aathiaga na mbere kwaria, Roho Mũtheru agĩikũrũkĩra arĩa oothe maiguaga ndeto icio.

45 Nao andũ arĩa meetĩkĩĩtie a kuuma gĩkundi kĩa Ayahudi arĩa mookĩĩte na Petero makĩgega, tondũ Ngai nĩaitĩrĩirie kĩheeo kĩa Roho Mũtheru o na andũ a Ndũũrĩrĩ.

46 Nĩ gũkorwo nĩmaamaiguire makĩaria na thiomi na makĩgooca Ngai.

47 Naake Petero agĩkĩũria atĩrĩ, “Kũrĩ mũndũ ũngĩkĩgiria maaĩ ma kũbatithia andũ aya maamũkĩra Roho Mũtheru o ta ithuĩ?”

48 Agĩcooka akĩmaatha akĩmeera atĩ oothe mabatithio thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jesũ Kristũ. Nao makĩmũũria aikaranie nao matukũ maniini.

Petero gwĩtetera kũrĩ kanitha wa Jerusalemu

1 Na rĩĩrĩ, atũmwo na andũ arĩa meetĩkĩĩtie arĩa maarĩ Judea magĩkĩigua atĩ andũ a Ndũũrĩrĩ o nao nĩmaamũkĩrĩĩte Ũhoro wa Ngai.

2 Rĩrĩa Petero aambatire Jerusalemu, gĩkundi kĩa arĩa meetĩkĩĩtie ũhoro wa kũrua gĩkĩmũruta mahĩtia gĩkĩmũũria atĩrĩ,

3 “Nĩkĩ gĩatũmire ũthiĩ kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa matarĩ aruu na ũkĩrĩanĩra nao?”

4 No Petero akĩambĩrĩria kũmataarĩria wega ũrĩa maũndũ meekĩkĩĩte, akĩmeera atĩrĩ:

5 “Ndaarĩ itũũrainĩ rĩa Jopa ngĩhooya na niĩ ngĩona kĩoneki, kĩndũ kĩahaanaga ta gĩtaama kĩnene gĩkĩharũrũkio kuuma igũrũ kĩnyiitĩĩtwo mĩena ĩna na gĩgĩũka o harĩa ndaarĩ.

6 Ndakĩbaara wega ngĩona nyamũ cia magũrũ mana, nyamũ ndĩa nyama, nyamũ iria itambaga thĩ ta nyoka, o na nyoni.

7 Ngĩcooka ngĩigua mũgambo ũkĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Petero arahũka ũthĩnje ũrĩe!’

8 No niĩ ngiuga atĩrĩ, ‘Aaca, Mwathani, amu gũtirĩ kĩndũ kĩĩ mũgiro kana gĩ thaahu kĩrĩ gĩatoonya kanua gaakwa.’

9 Naguo mũgambo ũkiuma o igũrũ ũkĩnjookeria riita rĩa keerĩ atĩrĩ, ‘Kĩrĩa Ngai athereetie ndũkaanoige atĩ kĩĩ mũgiro.’

10 Gwekĩkire ũguo maita matatũ, na thuutha ũcio ciothe ikĩoywo ikĩguucio na igũrũ.

11 Na ihinda o rĩu athuuri atatũ magĩkinya nyũmbainĩ ĩrĩa twarĩmatũmĩĩtwo kũrĩ niĩ kuuma Kaisarea.

12 Naake Roho akĩnjĩĩra atĩ thiĩ nao itarĩ na ihenya. Nao andũ atandatũ arĩa meetĩkĩĩtie magĩgĩthiĩ hamwe na niĩ, tũgĩtoonya nyũmba ya mũndũ ũcio.

13 Naake agĩtwĩra ũrĩa ooneete mũraika arũngiĩ gwake nyũmba akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Tũma mũndũ kũu Jopa agĩĩre mũndũ ũrĩa wĩtagwo Simoni Petero.

14 Ũcio nĩagaakwĩra ndũmĩrĩri ĩrĩa ĩgaatũma wee na andũ a nyũmba yaku mũhonoke.’

15 Na ndaambĩrĩria kwaria, Roho Mũtheru akĩmaikũrũkĩra o ta ũrĩa aatũikũrũkĩire kĩambĩrĩriainĩ.

16 Hingo ĩyo ngĩkĩririkana ciugo cia Mwathani, ta ũrĩa oigire atĩ: ‘Johana aabatithanagia na maaĩ, no inyuĩ mũkaabatithio na Roho Mũtheru.’

17 Angĩgĩkorwo Ngai nĩamaheire kĩheeo o ta kĩrĩa aatũheire ithuĩ rĩrĩa twetĩkirie thĩinĩ wa Mwathani Jesũ Kristũ-rĩ, niĩ ndaakĩrĩ ũ atĩ nĩingĩahotire kũregana na Ngai?”

18 Nao andũ acio maigua ũguo magĩkira, makĩgooca Ngai makiugaga atĩrĩ, “Ngai nĩaheete o na andũ a Ndũũrĩrĩ Ũhoro wa kwĩrira meehia maao nĩguo matũũre muoyo!”

Kanitha wa Anitiokia

19 Na rĩĩrĩ, andũ arĩa meetĩkĩĩtie makĩhurunjũka nĩ ũndũ wa kũnyariirwo thuutha kũũragwo gwa Sitefano, magĩthiĩ o kinya Foenicia, Kuporo, na Anitiokia, nao matiahunjagia ũhoro kũrĩ andũ angĩ tiga o kũrĩ Ayahudi.

20 No nĩkwarĩ amwe aao a kuuma Kuporo na Kurene, arĩa mookire Anitiokia makĩarĩria Angiriki na makĩmahunjĩria Ũhoro ũrĩa Mwega wa Mwathani Jesũ.

21 Naguo hinya wa Mwathani warĩ hamwe nao, nakĩo gĩkundi kĩnene gĩgĩĩtĩkia gĩkĩamũkĩra Mwathani.

22 Naguo ũhoro wa ũndũ ũcio ũgĩkinya kũrĩ andũ a kanitha wa Jerusalemu, nao magĩtũma Baranaba kũu Anitiokia.

23 Rĩrĩa aakinyire kuo akĩona ũrĩa Ngai aatugĩĩte andũ aake agĩkena, na akĩmathaitha oothe maikarage mehokeete Mwathani na mehandĩĩte wega ũhoroinĩ wake.

24 Baranaba aarĩ mũndũ mwega, waiyũirwo nĩ Roho Mũtheru o na wĩtĩkio. Nakĩo gĩkundi kĩnene kĩa andũ gĩgĩĩtĩkĩra Mwathani.

25 Naake Baranaba agĩthiĩ Tariso gũcaria Saũlũ,

26 na rĩrĩa aamuonire, akĩmũreehe Anitiokia. Na rĩĩrĩ, mwaka mũgima marĩ eerĩ nĩmacemanagia na andũ a kanitha na makĩruta gĩkundi kĩnene kĩa andũ. Kũu Anitiokia nĩkuo arutwo meetirwo Akristiano riita rĩa mbere.

27 Na rĩĩrĩ, matukũinĩ macio anabii magĩikũrũka Anitiokia moimĩĩte Jerusalemu.

28 Naake ũmwe wao wetagwo Agabo akĩrũũgama, akĩratha ateithĩĩtio nĩ Roho atĩ, nĩgũkũgĩa ng’aragu nene thĩ yothe, (yagĩire hĩndĩ ya wathani wa Kilaudio).

29 Nao arutwo magĩtua atĩ o mũndũ arute ũteithio kũringana na ũhoti wake, matũmĩre aariũ a Ithe witũ arĩa maatũũraga Judea.

30 Ũndũ ũcio magĩkĩũhingia, magĩkĩnengera Saũlũ na Baranaba mbeeca icio matware kũrĩ athuuri a kanitha.

1 Na hĩndĩ ĩyo mũthamaki Herodeakĩambĩrĩria kũnyariira andũ amwe a kanitha.

2 Agĩkĩũragithia Jakubu mũrũ wa nyina na Johana na rũhiũ.

3 Na rĩrĩa oonire atĩ ũndũ ũcio eekire nĩwakenia Ayahudi, agĩthiĩ na mbere akĩnyiita Petero o naake. (Matukũ macio maarĩ ihinda rĩa thigũkũ ya mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia.)

4 Rĩrĩa aamũnyiitithirie akĩmũikia njeera kũrĩa aarangagĩrwo nĩ arangĩri ikundi inya, o gĩkundi kĩ na arangĩri ana gĩgacenjania na kĩrĩa kĩngĩ, nĩ geetha akaamũreehe kũrĩ andũ thuutha wa Bathaka.

5 Kwoguo Petero agĩgĩikio njeera, no andũ a kanitha nĩmaamũhooyagĩra na kĩyo.

Petero kũrekererio kuuma njeera

6 Na rĩĩrĩ, ũtukũ gũkĩrooka gũkĩa mũthenya ũrĩa Herode aakuhĩrĩirie kũmuumia nja kũrĩ andũ, Petero nĩgũkoma aakomeete gatagatĩ ka arangĩri eerĩ arĩ muohe na mĩnyororo ĩĩrĩ, nakĩo kĩhingo kĩa njeera gĩkarangĩrwo nĩ arangĩri.

7 Na rĩĩrĩ, mũraika wa Mwathani agĩũka, naguo ũtheri ũgĩkenga kũu kanyũmba ka njeera. Naake mũraika ũcio akĩringaringa Petero kĩande akĩmũũkĩria akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũkĩra narua.” Nayo mĩnyororo ĩrĩa ooheetwo nayo mooko ĩkĩgathũka ĩkĩgũa thĩ.

8 Naake mũraika akĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩyohe mũcibi na wĩkĩre iraatũ ciaku.” Naake agĩĩka o ro ũguo. Agĩcooka akĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩhumbe nguo yaku ũcooke ũnũmĩrĩre.”

9 Naake Petero akiuma nja, akĩmũrũmĩrĩra, no we ndamenyaga atĩ maũndũ macio mareekwo nĩ mũraika nĩ ma ma; eeciiragia atĩ nĩ kĩoneki arona.

10 Nao makĩhĩtũka arangĩri a mbere na a keerĩ, magĩkinya kĩhingoinĩ gĩa cuuma gĩa gũtoonya itũũrainĩ. Nakĩo kĩhingo kĩu gĩkĩhingũka kĩo kĩene, makĩhĩtũka makiuma nja makĩgera njĩra ĩmwe eerĩ. O rĩmwe mũraika ũcio akĩmũtiga.

11 Naake Petero eigua akiuga atĩrĩ, “Rĩu ndĩ na ma atĩ Mwathani nĩatũmĩĩte mũraika wake na akahonokia kuuma hinyainĩ wa Herode na kuuma kũrĩ maũndũinĩ moothe marĩa Ayahudi marerĩgĩrĩire.”

12 Arĩĩkia kũmenya ũguo, agĩthiĩ nyũmba kwa Mariamu nyina wa Johana ũrĩa na rĩĩtwa rĩngĩ wetagwo Mariko. Na rĩĩrĩ, andũ aingĩ nĩmaagomanĩte kuo na nĩkũhooya maahooyaga.

13 Rĩrĩa aaringaringire mũrango wa gũtoonya kuo, mũirĩĩtu warutaga wĩra kuo wetagwo Roda agĩũka kũhingũra.

14 Aamenya mũgambo wa Petero, ndahingũrire mũrango nĩ ũndũ wa gũkena. Aateng’erire na kũu thĩinĩ akĩmenyithania atĩ nĩ Petero ũrũũgamĩĩte mũrangoinĩ.

15 Nao andũ makĩmwĩra atĩrĩ, “Wee wĩ mũgũrũku!” No mũirĩĩtu akiuga agwatĩirie atĩ ũguo nĩguo. Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Ũcio nĩ mũraika wake.”

16 Petero agĩthiĩ o na mbere kũringaringa, na rĩrĩa maahingũrire makĩona atĩ nĩwe, makĩgega.

17 Amakiria na guoko, akĩmataarĩria ũrĩa Mwathani aamũrutire njeera. Agĩkĩmeera atĩrĩ, “Ĩraai Jakubu ũhoro ũcio o na andũ arĩa meetĩkĩĩtie.” Agĩcooka akiuma hau agĩthiĩ kũndũ kũngĩ.

18 Na rĩĩrĩ, kwarooka gũkĩa, gũkĩgĩa inegene inene gatagatĩinĩ ka arangĩri, makĩũrania Petero areekirwo atĩa.

19 Naake Herode agĩathana acario, aaga agĩciirithia arangĩri acio, agĩcooka agĩathana mooragwo.

Thuutha wa ũguo Herode agĩikũrũka kuuma Judea agĩthiĩ Kaisarea agĩikara kuo.

Herode gũkua

20 Naake Herode akĩraakario mũno nĩ andũ a Turo na Sidoni, nao magĩgĩthiĩ kũrĩ we marĩ gĩkundi. Makĩamba kũiguithia Bulasito ũrĩa waroraga mũciĩ wa mũthamaki atĩ amateithie, magĩcooka magĩthiĩ kwĩ mũthamaki makĩmwĩra atĩ maiguane, amu bũrũri wao warutaga irio kuuma bũrũriinĩ wake.

21 Na rĩĩrĩ, mũthenya ũrĩa waraarĩirio, Herode agĩĩkĩra nguo ciake cia ũthamaki, na agĩikarĩra gĩtĩ kĩa ũthamaki akĩarĩria andũ.

22 Naguo mũingĩ ũkĩanĩrĩra ũkiuga atĩrĩ, “Nĩ mũgambo wa ngai ti wa mũndũ!”

23 O rĩmwe mũraika wa Mwathani akĩmũgũtha nĩ amu ndagoocithirie Ngai. Naake akĩrĩĩo nĩ igunyũ agĩkua.

24 Naguo ũhoro wa Ngai ũgĩthiĩ na mbere kũhunjio na ũkĩingĩha.

25 Naake Baranaba na Saũlũ makiuma Jerusalemu marĩĩkĩĩtie wĩra wao, makĩinũka na magĩthiĩ na Johana ũrĩa wetagwo na rĩĩtwa rĩngĩ Mariko.

Baranaba na Saũlũ gũthuurwo na gũtũmwo

1 Na rĩĩrĩ, ihinda rĩu thĩinĩ wa kanitha wa Anitiokia nĩkwarĩ anabii na arutani: Baranaba, Simeoni (ũrĩa wetagwo mũndũ Mũirũ), Lukio (wa kuuma Kurene), Manaeni (ũrĩa wareranĩirio na Herodeũrĩa warĩ mũthamaki), na Saũlũ.

2 Rĩrĩa maahooyaga Mwathani mehingĩĩte, Roho Mũtheru akiuga atĩrĩ, “Nyamũrĩraai Baranaba na Saũlũ makarute wĩra ũrĩa ndĩmeetĩire.”

3 Thuutha wa kwĩhinga kũrĩa na kũhooya, makĩmaigĩrĩra mooko makĩmarekereria mathiĩ.

Baranaba na Saũlũ marĩ Kuporo

4 Tondũ wa gũtũmwo nĩ Roho Mũtheru, Baranaba na Saũlũ magĩikũrũka Seleukia, magĩcooka magĩthiĩ na meeri nginya gĩcigĩrĩra gĩa Kuporo.

5 Rĩrĩa maakinyire Salamisi, makĩhunjia ũhoro wa Ngai thĩinĩ wa thunagogi ya Ayahudi. Naake Johana Mariko aarĩ hamwe nao e wakũmateithĩrĩria.

6 Rĩrĩa maatuĩkanirie gĩcigĩrĩra kĩu gĩothe magĩkinya handũ heetagwo Pafo, magĩkora Mũyahudi wetagwo Barijesũ, warĩ mũragũri na mũnabii wa maheeni.

7 Mũragũri ũcio aarĩ mũraata wa Barũũthi wa gĩcigĩrĩra kĩu wetagwo Serigio Paũlũ, mũndũ warĩ mũũgĩ. Na rĩĩrĩ, Barũũthi ũcio agĩgĩĩta Baranaba na Saũlũ akĩmeera atĩ nĩekwenda kũigua ũhoro wa Ngai.

8 No mũragũri ũcio wetagwo Elimasi, (amu ũguo nĩguo na Kĩngiriki eetagwo), akĩmakararia akĩgeria kũringĩra Barũũthi ndakaae gwĩtĩkia.

9 No Saũlũ, ũrĩa woĩkaine na rĩĩtwa rĩngĩ Paũlũ, aiyũrĩĩtwo nĩ Roho Mũtheru akĩmũkũũrĩra maitho

10 akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee mũrũ wa Ngoma! Wee thũ ya maũndũ moothe ma ũthingu, o wee ũiyũrĩĩtwo nĩ mĩthemba yothe ya mawara, ndũngĩtiga kuogomia njĩra iria nũngarũ cia Mwathani?

11 Atĩrĩĩrĩ, rĩu guoko kwa Mwathani nĩgũgũkinya harĩ we; nĩũgũtuĩka mũtumuumu, ndũgũcooka kuona ũtheri wa riũa kwa ihinda.”

Na rĩĩrĩ, ihinda o rĩu Elimasi akĩambĩrĩria kuona marundurundu, akĩũrũũra agĩcaragia mũndũ wa kũmuonereria njĩra amũnyiitĩĩte guoko.

12 Naake Barũũthi o na ũrĩa gwekĩka agĩĩtĩkia, amu nĩagegire nĩ ũrutani wa ũhoro wa Mwathani.

Paũlũ na Baranaba me Anitiokia bũrũriinĩ wa Pisidia

13 Naake Paũlũ na arĩa maarĩ naake makĩhaica meeri makiuma Pafo, magĩthiĩ Periga thĩinĩ wa bũrũri wa Pamufulia. Naake Johana ũrĩa wetagwo Mariko akĩmatiga agĩcooka Jerusalemu.

14 Nao magĩcooka makiuma Periga magĩthiĩ kinya Anitiokia bũrũriinĩ wa Pisidia, na mũthenya wa Thabatũ magĩtoonya thunagogi magĩikara thĩ kuo.

15 Kwarĩĩkia gũthoomwo ũhoro kuuma ibuku rĩa Watho wa Musa na rĩa Anabii, anene a thunagogi makĩmatũmanĩra makoorio atĩrĩ, “Aariũ a Ithe witũ, angĩkorwo mũrĩ na ũndũ wa kũũmĩrĩria andũ naguo no mũwarie.”

16 Naake Paũlũ akĩrũũgama, akĩmaheneria na mooko akiuga atĩrĩ:

“Andũ aya Isiraeli o hamwe na inyuĩ mũtĩĩĩte Ngai tathikĩrĩriai!

17 Ngai wa andũ aya a Isiraeli nĩathuurire maithe maitũ, na akĩmatua andũ anene rĩrĩa maatũũraga bũrũriinĩ wa Misiri, agĩcooka akĩmaruta kuo na hinya wake mũnene.

18 Na rĩĩrĩ, ihinda rĩa ta mĩaka mĩrongo ĩna nĩakirĩrĩĩriemĩtugo yao me werũinĩ.

19 Arĩĩkia kũniina ndũũrĩrĩ mũgwanja iria ciarĩ bũrũriinĩ wa Kanaani, akĩmahe bũrũri wa andũ acio ũtuĩke igai rĩao.

20 Maũndũ macio meekĩkire ihinda rĩa mĩaka magana mana na mĩrongo ĩtaano.

“Thuutha wa ũguoakĩmahe Atiirĩrĩri Bũrũri nginya hĩndĩ ya mũnabii Samũeli.

21 Nao magĩcooka makĩũria maheeo mũthamaki, naake Ngai agĩkĩmahe Saũlũ mũrũ wa Kishu, mũndũ wa mũhĩrĩga wa Benjamini. Naake akĩmathamakĩra ihinda rĩa mĩaka mĩrongo ĩna.

22 Amweheria, akĩoya Daudi akĩmũtua mũthamaki wao, na akiuga ũhoro wake atĩrĩ, ‘Nĩnyoneete Daudi mũrũ wa Jesii arĩ mũndũ ũrĩa ngoro yakwa ĩĩthuurĩire, mũndũ ũrĩa ũrĩĩkaga wendi wakwa wothe.’

23 Kuuma rũciaroinĩ rwa mũndũ ũyũ nĩ ho Ngai aareeheire andũ a Isiraeli mũhonokia Jesũ, o ta ũrĩa we eeranĩire.

24 Mbere ya atanaambĩrĩria wĩra wake, Johana nĩahunjĩirie andũ oothe a Isiraeli ũhoro wa kwĩrira meehia maao nĩguo mabatithio.

25 Naake Johana agĩkuhĩrĩria kũrĩĩkia wĩra wake nĩoigire atĩrĩ, ‘Mũgwĩciiria nĩ niĩ ũ? Ti niĩ ũrĩa mwetereire. Thuutha wakwa nĩgũgũũka mũndũ ũmwe, ũrĩa niĩ o na itarĩ mwagĩrĩru wa kũmuohora iraatũ.’

26 “Aariũ a Ithe witũ, o inyuĩ ciana cia Aburahamu, o hamwe na andũ aya angĩ matĩĩĩte Ngai; nĩ ithuĩ tũtũmĩirwo ndũmĩrĩri ĩno ya ũhonokio!

27 Amu andũ arĩa matũũraga Jerusalemu, na aathani aao nĩmaaregire kũmũmenya o na makĩaga gũtaũkĩrwo nĩ ciugo cia anabii iria ithoomagwo mĩthenya ya Thabatũ o yothe. O na kũhaana ũguo nĩmaahingirie ciugo cia anabii nĩ ũndũ nĩmaatuĩrĩire Jesũ.

28 O na angĩkorwo matiarĩ na gĩtũmi kĩiganu gĩa kũmũũragithia-rĩ, nĩmooririe Pilato amũũragithie.

29 Nao marĩĩkia kũhingia maũndũ maake moothe marĩa maandĩkĩĩtwo, makĩmũcuurũria kuuma mũtĩ igũrũ, makĩmũiga mbĩĩrĩrainĩ.

30 No Ngai akĩmũriũkia kuuma kũrĩ akuũ,

31 na mĩthenya mĩingĩ nĩoimagĩrĩra andũ arĩa maambatĩĩte naake kuuma Galili magooka Jerusalemu, arĩa rĩu arĩ o aira aake kũrĩ andũ a Isiraeli.

32 Rĩu tũmũreeheire Ũhoro Mwega atĩ: kĩrĩa Ngai eerĩire maithe maitũ,

33 nĩakĩhingĩĩtie harĩ ithuĩ ciana ciao nĩ ũndũ nĩariũkĩtie Jesũ. O ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo Thaburiinĩ ya keerĩ atĩrĩ:

‘Wee wĩ Mũrũ wakwa;

Ũũmũũthĩ nĩndagũciara.’

34 Naguo ũhoro ũyũ nĩguo Ngai aaririe wa kũriũka gwake kuuma kũrĩ akuũ ndakaanabuthĩre mbĩĩrĩrainĩ rĩ o rĩ:

‘Nĩngaamũhe iraathimo theru na cia ma,

iria ndeerĩire Daudi.’

35 O na nĩoigĩĩte o Thaburiinĩ ĩngĩ atĩrĩ,

‘Ndũkaareka ũrĩa waku mũtheru

oone ũhoro wa kũbutha.’

36 Amu Daudi nĩatungatĩire Ngai ihinda rĩake, na akua agĩthikwo hakuhĩ na maithe maake na agĩkĩbutha.

37 No ũcio Ngai aariũkirie ndaigana kũbutha.

38 Kwoguo aariũ a Ithe witũ nĩtũkwenda mũmenye atĩ, nĩmũrahunjĩrio ũhoro wa kuoherwo meehia nĩ ũndũ wa ciĩko iria Jesũ eekire.

39 Mũndũ o wothe ũkũmwĩtĩkia nĩarĩtuagwo mũthingu maũndũinĩ marĩa Watho wa Musa ũtangĩamũtuire mũthingu.

40 Mwĩmenyerereei, nĩguo ũhoro ũrĩa waririo nĩ anabii ndũkamũkinyĩre rĩrĩa moigire atĩrĩ:

41 ‘Tathikĩrĩriai inyuĩ anyũrũrania!

Makaai na mũkue!

Amu ũndũ ũrĩa ndĩreeka ũũmũũthĩ

mũtikaawĩtĩkia o na mũndũ angĩmũtaarĩria!’ ”

42 Na rĩrĩa Paũlũ na Baranaba moimaga thunagogi, andũ makĩmathaitha makĩmeera magooka rĩngĩ Thabatũ ĩrĩa yarũmĩrĩire nĩguo mamaarĩrie o maũndũ macio.

43 Rĩrĩa mũcemanio wa thunagogi wathirire, Ayahudi aingĩ o hamwe na andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa maagarũrũkĩĩte makaingĩra ndiniinĩ ya Ayahudi, makĩrũmĩrĩra Paũlũ na Baranaba. Nao atũmwo makĩmaarĩria makĩmoomĩrĩria makĩmeeraga maikare wegainĩ wa Ngai.

44 Thabatũ ĩrĩa yarũmĩrĩire hakuhĩ andũ oothe a itũũra makĩgomana handũ hamwe maigue Ũhoro wa Mwathani.

45 No rĩĩrĩ, rĩrĩa Ayahudi moonire kĩrĩndĩ, makĩigua ũiru mũno; magĩkararia maũndũ marĩa maaragio nĩ Paũlũ, na makĩmũruma.

46 No Paũlũ na Baranaba makĩaria moomĩrĩirie makiuga atĩrĩ, “Kwarĩ bata ũhoro wa Ngai wambe ũhunjio kũrĩ inyuĩ. No tondũ nĩmũũregeete na nĩmwĩtuĩrĩire inyuĩ eene atĩ mũtiagĩrĩirwo nĩ muoyo wa tene na tene, nĩtũgũtigana na inyuĩ tũthiĩ kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ.

47 Amu ũũ nĩguo twathirwo nĩ Mwathani atĩ:

‘Nĩngũtuĩte ũtheri wa andũ a Ndũũrĩrĩ,

nĩ geetha andũ oothe makaahonokio.’ ”

48 Rĩrĩa andũ a Ndũũrĩrĩ maiguire ũguo, magĩkena na makĩgooca ũhoro wa Mwathani; arĩa oothe maathuurĩĩtwo a kuona muoyo wa tene na tene magĩĩtĩkia.

49 Naguo ũhoro wa Mwathani ũkĩhunja kũu guothe.

50 No Ayahudi magĩthogotha anene a itũũra o na atumia a Ndũũrĩrĩ arĩa meyamũrĩire Ngai na maarĩ igweta thĩinĩ wa itũũra. Nao magĩtũma maambĩrĩrie kũnyariira Paũlũ na Baranaba, magĩkĩmaruta nja ya itũũra.

51 Nao Paũlũ na Baranaba makĩmaribaribĩra rũkũngũ kuuma magũrũ maao, magĩthiĩ itũũra rĩa Ikonio.

52 Nakuo kũu Anitiokia eetĩkia makĩiyũrwo nĩ gĩkeno na Roho Mũtheru.

Paũlũ na Baranaba me Ikonio

1 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Paũlũ na Baranaba maarĩ kũu Ikonio, makĩingĩra thunagogi ya Ayahudi o ta mũtugo, makĩhe andũ ũhoro, ũũ wega atĩ, andũ aingĩ, Ayahudi na andũ a Ndũũrĩrĩ magĩĩtĩkia.

2 No Ayahudi arĩa mateetĩkirie magĩthogotha andũ a Ndũũrĩrĩ, makĩmathũũkia ngoro, magĩtũma mookĩrĩre andũ arĩa meetĩkĩĩtie.

3 No atũmwo magĩikara kũu hĩndĩ ndaaya, makaaragia ũhoro wa Mwathani mategwĩtigĩra, naake agĩkĩonania atĩ wega wa ũhoro wa Ngai nĩ wa ma, na ũndũ wa kũmahe hinya wa kũringa ciama na moorirũ.

4 Nao andũ a itũũra rĩu makĩamũkana: amwe magĩĩtĩkania na Ayahudi, nao arĩa angĩ magĩĩtĩkania na atũmwo.

5 Rĩrĩa Ayahudi na andũ a Ndũũrĩrĩ me hamwe na anene aao meendaga gwĩka Paũlũ na Baranaba ũũru o na kũmahũũra na mahiga,

6 makĩmenya, makĩũra magĩthiĩ matũũra ma bũrũri wa Likaonia, nĩ mo Lusitera na Deribe, o na matũũra marĩa maarĩ kũu gũkuhĩ.

7 Makĩhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega kuo.

Paũlũ na Baranaba me Lusitera na Deribe

8 Na rĩĩrĩ, kũu itũũrainĩ rĩa Lusitera nĩkwarĩ mũndũ ũtaahotaga gwĩtwara na magũrũ maake, na aatũire e kĩonje kuuma gũciarwo atarĩ hingo arĩ etwara.

9 Naake agĩikara thĩ athikĩrĩirie Paũlũ akĩaria. Naake Paũlũ akĩmũkũũrĩra maitho, akĩona atĩ aarĩ na wĩtĩkio wa gũtũma ahonio,

10 agĩkĩanĩrĩra na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “Rũũgama wĩhande na magũrũ maaku!” Naake akĩrũũgama o rĩmwe agĩĩtwara.

11 Nakĩo kĩrĩndĩ rĩrĩa kĩonire ũrĩa Paũlũ eekire, gĩkĩanĩrĩra na rũthiomi rwa andũ a Likaonia gĩkiuga atĩrĩ, “Ngai nĩciikũrũkĩĩte igooka thĩ kũrĩ ithuĩ ihaana ta andũ!”

12 Baranaba makĩmũtua Zeu, naake Paũlũ makĩmũtua Herime, tondũ nĩ we watongoragia mĩario.

13 Naake mũthĩnjĩri ngai ĩyo yetagwo Zeu, ũrĩa hekaarũ yake yarĩ thoomeinĩ wa itũũra, akĩreehe ndeegwa na thũmbĩ kĩhingoinĩ akĩenda kũmarutĩra igongoona e hamwe na kĩrĩndĩ.

14 Rĩrĩa Baranaba na Paũlũ maiguire ũrĩa gwekĩkaga, magĩtembũranga nguo ciao magĩteng’era gatagatĩinĩ ka mũingĩ makĩanagĩrĩra atĩrĩ,

15 “Athuuri, mũreeka maũndũ maya nĩkĩ? O na ithuĩ tũrĩ andũ mahaanaine na inyuĩ! Tũũkĩĩte kũmũmenyithia Ũhoro ũrĩa Mwega atĩ no mũhaka mũtigane na maũndũ maya ma tũhũ mũgarũrũkĩre Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo, ũrĩa wombire igũrũ, thĩ, iria o na indo ciothe iria irĩ thĩinĩ wacio.

16 Matukũinĩ ma tene nĩatiganĩirie andũ oothe meekage ũrĩa mekwenda.

17 No ndamatiganĩirie matarĩ na ũndũ wa kuonanagia atĩ we arĩ kuo, amu nĩekaga maũndũ meega akamũhe mbura kuuma igũrũ na imera i na maciaro maingĩ, na akamũhe irio na akaiyũragia ngoro cianyu gĩkeno.”

18 Ĩndĩ o na atũmwo moiga ũguo, matiahotire kũgiria kĩrĩndĩ kĩmarutĩre igongoona.

19 Na rĩĩrĩ, kũu nĩgwokire Ayahudi moimĩĩte Anitiokia bũrũriinĩ wa Pisidia na Ikonio, nao marĩĩkia kũringĩrĩria andũ mamarũmĩrĩre magĩtũma mahũũre Paũlũ na mahiga, magĩcooka makĩmũkururia makĩmuumia nja ya itũũra meciirĩĩtie atĩ nĩ mũkuũ.

20 Rĩrĩa andũ arĩa meetĩkĩĩtie mookire makĩmũrigiicĩria, agĩũkĩra agĩtoonya itũũrainĩ, na mũthenya ũyũ ũngĩ magĩthiĩ na Baranaba itũũra rĩa Deribe.

Paũlũ na Baranaba gũcooka Anitiokia bũrũriinĩ wa Siria

21 Na rĩĩrĩ, marĩĩkia kũhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega itũũrainĩ rĩu makĩgĩa na arũmĩrĩri aingĩ mũno. Nao magĩgĩcooka na thuutha makĩgera Lusitera, Ikonio, na Anitiokia bũrũriinĩ wa Pisidia.

22 Maathiaga makĩũmagĩrĩria andũ arĩa meetĩkĩĩtie makĩmataaraga atĩ maikarage marũmĩĩtie wĩtĩkio, na makameera atĩrĩ, “No mũhaka tũhĩtũkĩre mathĩĩnainĩ maingĩ nĩ geetha tũtoonye Ũthamakiinĩ wa Ngai.”

23 Naguo o kanitha makĩũthuurĩra athuuri aaguo, na thuutha wa kũhooya na kwĩhinga kũrĩa makĩmaneana mookoinĩ ma Mwathani ũrĩa meetĩkĩĩtie.

24 Magĩcooka magĩtuĩkanĩria bũrũriinĩ wa Pisidia magĩkinya Pamufulia.

25 Nao makĩhe andũ a itũũra rĩa Periga ũhoro wa Ngai, magĩcooka magĩikũrũka Atalia.

26 Ningĩ makiuma kũu magĩthiĩ Anitiokia, o kũrĩa maanengeranĩirwo wegainĩ wa Ngai nĩ ũndũ wa wĩra ũcio maarĩĩkirie.

27 Rĩrĩa maakinyire Anitiokia, magĩcookanĩrĩria andũ a kanitha hamwe makĩmeera maũndũ moothe marĩa Ngai eekĩĩte nao, na ũrĩa ahingũrĩire andũ a Ndũũrĩrĩ mũrango wa wĩtĩkio.

28 Nao magĩgĩikara na arĩa meetĩkĩĩtie ihinda iraaya.

Mũcemanio itũũrainĩ rĩa Jerusalemu

1 Na rĩĩrĩ, andũ amwe magĩũka Anitiokia moimĩĩte Judea makĩambirĩria kũruta andũ arĩa meetĩkĩĩtie Ithe witũ atĩrĩ, “Mũngĩaga kũrua kũringana na mũtugo ũrĩa Musa aatũtigĩire, mũtingĩhonoka.”

2 Naake Paũlũ na Baranaba magĩkararania nao mũno nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio, na kwoguo gũgĩthuurwo Paũlũ na Baranaba na andũ angĩ mathiĩ Jerusalemu kũrĩ atũmwo na athuuri a kanitha nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio.

3 Kanitha ũgĩkĩmoigĩra ũhoro, nao makĩgerera mabũrũriinĩ ma Foenicia na Samaria makĩheanaga ũhoro wa ũrĩa andũ a Ndũũrĩrĩ meetĩkĩĩtie Mwathani. Naguo ũhoro ũcio ũgĩkenia arĩa oothe meetĩkĩĩtie.

4 Maakinya Jerusalemu kanitha, o hamwe na atũmwo na athuuri a kanitha, ũkĩmaamũkĩra, nao magĩkĩheana maũndũ moothe marĩa Ngai eekĩĩte nao.

5 No andũ amwe a arĩa meetĩkĩĩtie a thiritũ ya Afarisai makĩrũũgama makiuga atĩrĩ, “No mũhaka andũ a Ndũũrĩrĩ maruithio na maathwo mahingagie Watho wa Musa.”

6 Nao atũmwo na athuuri a kanitha magĩgĩcemania hamwe meciirie ũhoro ũcio.

7 Thuutha wa kwaria mũno, Petero akĩrũũgama akĩmeera atĩrĩ, “Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩmũũĩ atĩ matukũinĩ ma tene Ngai nĩathuurire kuuma gatagatĩinĩ kaanyu ngahunjĩrie andũ a Ndũũrĩrĩ Ũhoro ũrĩa Mwega, nĩguo maũigue meetĩkie.

8 Naake Ngai ũrĩa ũũĩ ngoro cia andũ agĩkĩonania atĩ nĩmaagĩrĩire nĩ ũndũ nĩamaheire Roho Mũtheru o ta ũrĩa eekire kũrĩ ithuĩ.

9 Ndaigana gũthuutũkania gatagatĩinĩ gaitũ nao; no nĩamooheire meehia maao nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia.

10 Kwoguo nĩ kĩĩ kĩragĩtũma rĩu mũgerie Ngai mũkaigĩrĩra arutwo mĩrigo o rĩrĩa maithe maitũ kana ithuĩ twanaremwo nĩkũmĩkuua?

11 Ithuĩ twĩtĩkĩĩtie atĩ tũkaahonokio nĩ ũndũ wa wega wa Mwathani Jesũ, o ta ũrĩa o nao makaahonokio.”

12 Nao andũ oothe arĩa maarĩ mũcemanioinĩ magĩkira, magĩthikĩrĩria Paũlũ na Baranaba makĩheana ũhoro wa ciama na moorirũ marĩa Ngai eekĩĩte nao gatagatĩinĩ ka andũ a Ndũũrĩrĩ.

13 Rĩrĩa maarĩĩkirie kwaria, Jakubu akiuga atĩrĩ: “Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, tathikĩrĩriai!

14 Simoni nĩaheana ũrĩa Ngai ambire gũceerera andũ a Ndũũrĩrĩ, nĩguo kuuma kũrĩ o ethuurĩre andũ aake.

15 Ũhoro ũcio ũringaine na ciugo iria ciandĩkirwo nĩ anabii atĩ:

16 ‘Thuutha wa maũndũ macio nĩngaacooka

na nĩngaaka gĩikaro kĩa Daudi rĩngĩ kĩrĩa kĩgwĩĩte,

nĩngaaka maganjo maakĩo rĩngĩ,

na nĩngaakĩrũũgamia rĩngĩ.

17 Nĩ ũndũ ũcio andũ arĩa angĩ nĩmagooka kũrĩ niĩ Mwathani

andũ oothe a Ndũũrĩrĩ arĩa njĩtĩĩte matuĩke aakwa.

18 Ũguo nĩguo Mwathani ekuuga, ũrĩa watũmire

maũndũ macio mamenyeke kuuma o tene.’

19 “Kwoguo niĩ ngũtua atĩ tũtigathĩĩnie andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa megwĩtĩkia Ngai.

20 Nĩ kaba tũmaandĩkĩre tũmeere atĩ metheemage irio iria i na thaahu, nĩ ũndũ wa gũkorwo irutĩirwo mĩhianano. Ningĩ metheemage ũmaraaya, nyama cia nyamũ cia gũitwo, na thakame.

21 Nĩ ũndũ-rĩ, Watho wa Musa ũtũire ũhunjagio matũũrainĩ, na ũthoomagwo thunagogiinĩ o mũtheya wa Thabatũ.”

Marũa kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa meetĩkĩĩtie

22 Nao atũmwo na athuuri a kanitha o hamwe na andũ oothe a kanitha, makĩona arĩ wega mathuure andũ kuuma gatagatĩinĩ kaao, mamatũme Anitiokia me hamwe na Paũlũ na Baranaba. Magĩgĩthuura Judasi, ũrĩa wetagwo Barasaba, na Sila arĩa maaheetwo gĩtĩĩo nĩ arĩa meetĩkĩĩtie,

23 makĩmatũma na marũa maya:

“Atĩrĩĩrĩ, ithuĩ atũmwo na athuuri a kanitha, o ithuĩ aariũ a Ithe wanyu nĩtwamũgeithia inyuĩ andũ a Ndũũrĩrĩ, aariũ a Ithe witũ arĩa mũkoragwo Anitiokia, Siria, na Kilikia.

24 Nĩtũiguĩte atĩ andũ amwe kuuma kũrĩ ithuĩ nĩmamũthĩĩnĩĩtie na magakĩmũraakaria na moorutani maao, o na tũtamaathĩĩte meeke ũguo.

25 Twarĩĩkia kũiguithanĩria ũhoro nĩtuoneete nĩ wega tũthuure andũ tũmatũme kũrĩ inyuĩ marĩ hamwe na eendwa aitũ Paũlũ na Baranaba,

26 arĩa meekĩrĩĩte mĩoyo yao ũgwatiinĩ nĩ ũndũ wa Mwathani Jesũ Kristũ.

27 Kwoguo nĩtwamũtũmĩra Judasi na Sila, arĩa mekũmwĩra na tũnua twao maũndũ o maya tũramwandĩkĩra.

28 Amu Ithuĩ tũrĩ hamwe na Roho Mũtheru nĩtuoneete atĩ nĩ wega twage kũmũigĩrĩra mũrigo ũngĩ mũnene gũkĩra maũndũ maya maagĩrĩire:

29 mwĩtheemage kũrĩa kĩndũ o gĩothe kĩrutĩirwo mĩhianano; mũtikarĩage thakame kana nyama cia nyamũ cia gũitwo, na mwĩtheemage ũmaraaya. Mũngĩĩtheema maũndũ macio, nĩmũgwĩka wega. Tigwoi na wega.”

30 Rĩrĩa maarĩĩkirie kuugĩrwo ũhoro, magĩikũrũka nginya Anitiokia, magĩcookanĩrĩria andũ arĩa meetĩkĩĩtie hamwe makĩmanengera marũa macio.

31 Nao maamathooma magĩkena nĩ ũndũ wa mataaro marĩa maataarĩĩtwo namo.

32 Naake Judasi hamwe na Sila, arĩa maarĩ anabii, makĩũmĩrĩria arĩa meetĩkĩĩtie na ndeto nyingĩ makĩmoongerera hinya.

33 Thuutha wa gũikara nao kwa ihinda, arĩa meetĩkĩĩtie makĩmeera mathiĩ na thaayũ macooke kũrĩ arĩa maamatũmĩĩte. [

34 No Sila agĩtua atĩ nĩegũikara kũu.]

35 Nao Paũlũ na Baranaba magĩikaranga Anitiokia makĩrutana makĩhunjagia ũhoro wa Mwathani, me hamwe na andũ angĩ aingĩ.

Paũlũ na Baranaba kwamũkana

36 Thuutha wa matukũ maigana ũna, Paũlũ akĩĩra Baranaba atĩrĩ, “Ũka tũcooke matũũrainĩ marĩa moothe twathiĩte tũgaceerere aariũ na aarĩ a Ithe witũ arĩa twahunjĩirie Ũhoro wa Mwathani, tũkĩonaga ũrĩa mahaana.”

37 Naake Baranaba nĩendaga mathiĩ hamwe na Johana ũrĩa wetagwo Mariko,

38 no Paũlũ agĩĩciria atĩ ti wega mathiĩ hamwe na mũndũ wamatigire Pamufulia akĩrega gũthiĩ kũruta wĩra nao.

39 Nao magĩgĩkararania mũno o nginya makĩamũkana: Baranaba akĩoya Mariko makĩhaica meeri magĩthiĩ Kuporo.

40 Naake Paũlũ agĩthuura Sila, na thuutha wa kũhoerwo nĩ arĩa meetĩkĩĩtie wega wa Mwathani ũgĩe naake, magĩĩthiĩra.

41 Agĩgĩthiĩ agereire Siria na Kilikia agĩĩkagĩra makanitha hinya.

Timotheo gũthiĩ hamwe na Paũlũ na Sila

1 Na rĩĩrĩ, Paũlũ agĩgĩthiĩ Deribe na Lusitera, na kũu nĩkwarĩ na mũrutwo ũmwe wetagwo Timotheo, mũrũ wa mũtumia Mũyahudi wetĩkĩtie Ngai, no ithe aarĩ Mũngiriki.

2 Naake Timotheo aarĩ na ngumo njega harĩ arĩa meetĩkĩĩtie kũu Lusitera na Ikonio.

3 Naake Paũlũ nĩendaga mũno mathiĩ na Timotheo, na kwoguo agĩkĩmuoya akĩmũruithia nĩ ũndũ wa Ayahudi arĩa maarĩ kũu, amu oothe nĩmooĩ atĩ ithe aarĩ Mũngiriki.

4 Na rĩĩrĩ, o kũrĩa maageraga matũũrainĩ nĩmeeraga andũ arĩa meetĩkĩĩtie maũndũ marĩa maatuĩtwo nĩ atũmwo hamwe na athuuri a kanitha wa Jerusalemu, na makameeraga mamahingagie.

5 Kwoguo makanitha magĩĩkĩrwo hinya wĩtĩkioinĩ, nao andũ magĩgĩthiĩ makĩingĩhaga o mũthenya.

Kĩoneki kĩa Paũlũ kũu Turo

6 Paũlũ magĩgĩthiĩ magĩtuĩkanĩria mabũrũriinĩ ma Ferugia na Galatia, nĩ ũndũ nĩmaagirĩĩtio nĩ Roho Mũtheru kwaria ũhoro wa Ngai bũrũriinĩ wa Asia.

7 Maakinya mũhakainĩ wa Misia makĩgeria gũthiĩ Bithinia, ĩndĩ Roho wa Jesũ ndameetĩkĩririe.

8 Kwoguo makĩhĩtũkĩra Misia magĩikũrũka nginya Teroa.

9 Na rĩĩrĩ, ũtukũ ũcio Paũlũ akĩona kĩoneki, akĩona mũndũ wa Makedonia arũũgamĩĩte akĩmũthaitha akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũka Makedonia ũtũteithie!”

10 Thuutha wa Paũlũ kuona kĩoneki kĩu, tũgĩtua atĩ nĩ Ngai watwĩtaga tũthiĩ tũkahunjĩrie andũ a Makedonia Ũhoro ũrĩa Mwega, tũgĩkĩambĩrĩria o rĩmwe gũcaria ũrĩa tũngĩthiĩ kuo.

Lidia kũgarũrũka

11 Tũgĩkĩhaica meeri kuuma Teroa, tũgĩthiĩ tũrũngĩrĩirie tũgĩkinya Samotherake, na mũthenya ũyũ ũngĩ tũgĩkinya Neapoli.

12 Kuuma kũu tũgĩthiĩ Filipi, itũũra rĩrĩa rĩarĩ inene thĩinĩ wa bũrũri wa Makedonia: Bũrũri ũcio wathagwo nĩ Aroma, na ithuĩ tũgĩikara kuo mĩthenya ĩigana ũna.

13 Naguo mũthenya wa Thabatũ wakinya tũkiuma nja ya itũũra tũgĩthiĩ hũgũrũrũinĩ cia rũũĩ, harĩa tweciiririe atĩ nĩhaarĩ na handũ ha kũhoerwo, tũgĩikara thĩ tũkĩarĩria atumia maagomanĩĩte ho.

14 Naake ũmwe wa arĩa maatũthikĩrĩirie nĩ mũtumia wetagwo Lidia wa kuuma itũũra rĩa Thuatira, warĩ mwendia wa nguo cia rangi wa babũ, na mũhooi Ngai. Naake Mwathani akĩhingũra ngoro yake agĩtũma yende gũthikĩrĩria ũhoro ũrĩa waheanagwo nĩ Paũlũ.

15 Rĩrĩa we, o hamwe na andũ a mũciĩ wake maabatithirio agĩtũthaitha agĩtwĩra atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩmũtuĩte atĩ nĩnjĩtĩkĩĩtie Mwathani kũna, ũkaai mũgaikare gwakwa mũciĩ.” Agĩgĩtũringĩrĩria mũno tũgĩgĩthiĩ.

Me njeera kũu Filipi

16 Na rĩĩrĩ, tũrĩ njĩrainĩ tũgĩthiĩ handũ harĩa hahooyagĩrwo, tũgĩtũngwo nĩ mũirĩĩtu ngombo warĩ na roho wa kũragũra, watũmaga eene we moone mbeeca nyingĩ nĩ ũndũ wa ũragũri wake.

17 Naake akĩrũmĩrĩra Paũlũ na ithuĩ akĩanagĩrĩra atĩrĩ, “Andũ aya nĩ ndungata cia Ngai ũrĩa ũrĩ igũrũ mũno! Na maramũhe ũhoro wa ũrĩa mũngĩhonoka!”

18 Naake mũirĩĩtu ũcio agĩgĩĩka ũndũ ũcio mĩthenya mĩingĩ. No Paũlũ akĩraakara, akĩhũgũka akĩĩra roho ũcio atĩrĩ, “Thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jesũ Kristũ ndagwatha uume thĩinĩ wake!” Naguo roho ũcio ũkiuma o ro hĩndĩ ĩyo.

19 Rĩrĩa eene mũirĩĩtu ũcio moonire atĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩa uumithio wao nĩgĩathira, makĩnyiita Paũlũ na Sila, makĩmagũũcurũria makĩmatwara kĩng’ang’ainĩ kũrĩ anene.

20 Maamatwara harĩ aciirithania makiuga atĩrĩ, “Andũ aya nĩ Ayahudi, na nĩmarathĩĩnia andũ a itũũra riitũ.

21 Maraheana ũhoro wa mĩtugo ĩrĩa ithuĩ Aroma tũtaagĩrĩirwo nĩgwĩtĩkĩra kana kũmĩĩka.”

22 Nakĩo kĩrĩndĩ gĩkĩnyiitanĩra nao kũmookĩrĩra.

Nao aciirithania magĩtarũranga nguo cia Paũlũ na Sila, magĩathana atĩ mahũũrwo na iboko.

23 Thuutha wa kũmahũũra mũno, makĩmaikia njeera, na magĩatha mũrangĩri wa njeera amahingĩre wega matikoore.

24 Naake aathwo ũguo, akĩmaikia gaceera ga thĩinĩ, agĩcooka akĩoherera magũrũ maao ndunguinĩ.

25 Na rĩĩrĩ, hakuhĩ ũtukũ gatagatĩ, Paũlũ na Sila nĩkũhooya mahooya Ngai makĩmũinagĩra, nao andũ arĩa angĩ mooheetwo nao makamathikagĩrĩria.

26 O rĩmwe gũkĩgĩa na gĩthingithia kĩnene, o nginya mĩthingi ya njeera ĩkĩenyenyio, nayo mĩrango yothe ĩkĩhingũka o rĩmwe, na mĩnyororo yothe ya arĩa mooheetwo ĩkĩgathũka.

27 Rĩrĩa mũrangĩri wa njeera ookĩrire akĩona mĩrango ĩmĩhingũku, akĩruta rũhiũ rwake akĩenda kwĩyũraga eciirĩĩtie atĩ andũ oothe arĩa mooheetwo nĩmoorĩĩte.

28 Ĩndĩ Paũlũ akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Ndũkeĩke ũũru, amu ithuothe tũrĩ o ho!”

29 Naake mũrangĩri agĩgĩĩtia taawa agĩtoonya njeera na ihenya, akĩĩgũithia magũrũinĩ ma Paũlũ na Sila akĩinainaga nĩ guoya,

30 akĩmoimia nja akĩmooria atĩrĩ, “Athuuri aya, ingĩĩka atĩa nĩ geetha honoke?”

31 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩtĩkia Mwathani Jesũ, na nĩũkũhonoka wee o hamwe na andũ a mũciĩ waku.”

32 Nao makĩhe mũthigari ũcio o hamwe na andũ a mũciĩ wake ũhoro wa Mwathani.

33 Naake akĩmooya kũrĩ ũtukũ, akĩmathambia kũrĩa maatiihangĩĩtio; naake we mwene o hamwe na andũ a mũciĩ wake oothe makĩbatithio o hĩndĩ ĩyo.

34 Agĩcooka akĩmatwara gwake mũciĩ, akĩmahe irio, naake o hamwe na andũ a mũciĩ wake oothe magĩkena mũno nĩ ũndũ nĩmaarĩkĩĩtie gwĩtĩkia Ngai.

35 Rũũciinĩ aciirithania magĩtũma thigari makiuga atĩrĩ, “Reke andũ acio mathiĩ.”

36 Kwoguo mũrangĩri wa njeera akĩĩra Paũlũ atĩrĩ, “Aciirithania maatũmana maathana atĩ ndeke mũthiĩ, nĩ ũndũ ũcio kiumeei na mũgĩthiĩ na thaayũ.”

37 No Paũlũ akĩmeera atĩrĩ, “Maratũhũũrĩire mũingĩinĩ o na tũtatwĩrĩirwo atĩ nĩtwĩkĩĩte ũũru, maracooka maratũikia njeera. na tũrĩ Aroma! Rĩu marenda matũrekie na hitho? Tũtikuuma! Reke mooke arĩ o matũrute.”

38 Nacio thigari igĩthiĩ ikĩĩra aciirithania ũhoro ũcio, nao makĩmaka rĩrĩa maiguire atĩ Paũlũ na Sila nĩ Aroma.

39 Kwoguo magĩthiĩ kũrĩ o makĩmaherera, magĩcooka makĩmaruta njeera makĩmeera moime nja ya itũũra.

40 Kwoguo magĩkiuma njeera, magĩthiĩ gũceerera Lidia, na makĩonana na andũ arĩa meetĩkĩĩtie, makĩmoomĩrĩria, magĩcooka magĩthiĩ.

Paũlũ na Sila me Thesalonike

1 Na rĩĩrĩ, Paũlũ na Sila marĩĩkia gũtuĩkanĩria Amufipoli na Apolonia, magĩkinya Thesalonike, nakuo kũu kwarĩ na thunagogi ya Ayahudi.

2 O ta mũtugo Paũlũ agĩtoonya thunagogi. Kwa ihinda rĩa ciumia ithatũ akĩgĩa na ndeereti na andũ ciumĩĩte Maandĩkoinĩ,

3 akĩmataarĩria na akĩmoonia atĩ nĩkwarĩ bata Kristũ anyariirwo na ariũke kuuma kũrĩ akuũ. Agĩkĩmeera atĩrĩ, “Jesũ ũyũ ndĩramũmenyithia ũhoro wake nĩ we Mesia.”

4 Nao amwe aao, o hamwe na atumia arĩa maarĩ igweta, o na gĩkundi kĩnene kĩa Angiriki arĩa maathaathayagia Ngai magĩĩtĩkia, magĩtuĩka a thiritũ ya Paũlũ na Sila.

5 No Ayahudi makĩmaiguĩra ũiru, makĩũngania gĩkundi kĩa andũ aaganu na andũ mataarĩ kĩene arĩa moorũũraga ũguo. Magĩkĩrutithia ngũĩ itũũrainĩ rĩothe na magĩtharĩkĩra nyũmba ya mũndũ wetagwo Jasoni, makĩenda kũruta Paũlũ na Sila mamaneane kũrĩ andũ.

6 Rĩrĩa maagire kũmoona, makĩguucũrũria Jasoni na andũ amwe arĩa meetĩkĩĩtie, makĩmatwara mbere ya anene a itũũra makĩanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Andũ aya, o arĩa mareeheete thĩĩna kũndũ guothe, rĩu nĩmokĩĩte itũũrainĩ rĩĩrĩ riitũ,

7 na Jasoni nĩamaamũkĩrĩĩte gwake mũciĩ. Oothe nĩmaroina mawatho ma mũthamaki wa Roma makiugaga atĩ nĩkũrĩ na mũthamaki ũngĩ wĩtagwo Jesũ.”

8 Rĩrĩa andũ o na anene a itũũra maiguire ũguo gũkĩgĩa na ngũĩ.

9 Nao anene acio marĩĩkia kwamũkĩra mbeeca kuuma kũrĩ Jasoni na andũ acio angĩ cia kũmarũũgamĩrĩra, makĩmeetĩkĩria mathiĩ.

Paũlũ na Sila me Berea

10 Na rĩĩrĩ, gwatuka o ũguo andũ arĩa meetĩkĩĩtie magĩtũma Paũlũ na Sila Berea. Maakinya kũo magĩthiĩ magĩtoonya thunagogi ya Ayahudi.

11 Na rĩĩrĩ, Ayahudi a kũu maarĩ a ngoro njega gũkĩra arĩa maarĩ itũũrainĩ rĩa Thesalonike, amu nĩmaamũkĩrire ũhoro meendeire, magĩtuĩragia Maandĩko mũthenya o mũthenya nĩguo mamenye wega kana maũndũ macio Paũlũ aaragia maarĩ ma ma kũna.

12 Nao aingĩ aao, o na atumia Angiriki aingĩ arĩa maarĩ igweta o hamwe na arũme, magĩĩtĩkia.

13 No rĩrĩa Ayahudi a Thesalonike maiguire atĩ Paũlũ nĩahunjĩĩtie ũhoro wa Ngai Berea, magĩũka o na kuo makĩambĩrĩria gũthoga na gũthũũkia kĩrĩndĩ ngoro.

14 Ihinda o rĩu andũ arĩa meetĩkĩĩtie makiugĩra Paũlũ ũhoro, akiuma kũu agĩthiĩ hũgũrũrũinĩ cia iria, no Sila na Timotheo magĩikara Berea.

15 Nao andũ arĩa moimagaririe Paũlũ magĩthiĩ naake o nginya Atheni, na thuutha wa gwathwo makeere Sila na Timotheo atĩ mathiĩ kũrĩ Paũlũ na ihenya, magĩcooka Berea.

Paũlũ itũũrainĩ rĩa Atheni

16 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Paũlũ eetereire Sila na Timotheo kũu Atheni, nĩaiguire ũũru ngoro nĩkuona ũrĩa itũũra rĩu rĩaiyũire mĩhianano.

17 Kwoguo mũthenya o mũthenya nĩateretaga thunagogiinĩ na Ayahudi o na andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa maathaathayagia Ngai o hamwe na arĩa mangĩakorirwo me ndũũnyũinĩ.

18 Nao arutani amwe a ũũgĩ, arĩa maarũmagĩrĩra ũrutani wa Epikurio na wa Sitoiko, magĩteereta naake. Amwe aao makĩũria atĩrĩ, “Ĩ mũhuhutĩki ũyũ arageria kuuga atĩa?”

Nao arĩa angĩ makĩmacookeria atĩrĩ, “Ekuoneka ta arĩ mũhunjia wa ngai ng’eni.” Moigire ũguo nĩ tondũ Paũlũ aahunjagia ũhoro wa Jesũ na wa kũriũka.

19 Kwoguo magĩkĩnyiita Paũlũ makĩmũtwara kĩamainĩ kĩrĩa gĩacemanagia Areopagomakiuga atĩrĩ, “No twende kũmenya ũrutani ũyũ mwerũ ũraaria ũhoro waguo nĩ ũrĩkũ.

20 Amu maũndũ mamwe tũraigua ũkĩaria ũhoro wamo nĩ ma magegania kũrĩ ithuĩ, na nĩ ũndũ ũcio no twende kũmenya ũrĩa moigaga.”

21 (Nĩ gũkorwo andũ oothe a Atheni na andũ a kuuma thĩ ng’eni arĩa maikaraga kuo matirĩ ũndũ ũngĩ maahũthagĩra mahinda maao naguo, tiga o kũheana kana gũthikĩrĩria ũndũ wothe mũgeni).

22 Kwoguo Paũlũ akĩrũũgama mbere ya kĩama kĩu gĩacemanagia Areopago akiuga atĩrĩ, “Andũ a Atheni, nĩnguona atĩ thĩinĩ wa maũndũ moothe nĩmũrũmĩĩtie ndini mũno.

23 Amu hĩndĩ ĩrĩa ndĩraceerangaga itũũra rĩanyu ngĩĩroragĩra kũrĩa mũthaathayagĩria-rĩ, nĩndĩronire kĩgongoona kĩandĩkĩĩtwo ũũ, ‘Kũrĩ ngai ĩrĩa ĩtooĩo.’ Kwoguo kĩrĩa mũhooyaga mũtooĩ nĩkĩo ngũmũhe ũhoro wakĩo.

24 Ngai ũrĩa wombire thĩ na indo ciothe iria irĩ kuo, nĩ we Mwathani wa igũrũ na thĩ, na ndatũũraga hekaarũ ciakĩĩtwo na mooko ma andũ.

25 O na ningĩ ndarĩ kĩndũ angĩbatario nĩkĩo kĩrĩa tũngĩheana na njĩra ya kũmũtungatĩra, nĩ gũkorwo we nĩ we ũheaga andũ oothe muoyo, ũhoti wa kũhiihia, na akamahe indo ciothe.

26 Nĩ we wombire andũ a ndũũrĩrĩ ciothe kuuma harĩ mũndũ ũmwe na agĩtũma matũũre thĩ yothe. No we watuire o mbere mahinda maao o na mĩhaka ya kũndũ kwao gwa gũtũũra.

27 Eekire ũguo nĩ geetha andũ macaragie Ngai marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro atĩ hiihi mahoota kũmũhambatĩria makĩmuone, o na gũtuĩka ndarĩ haraaya na mũndũ o na ũmwe witũ;

28 amu,

‘Nĩ thĩinĩ wake tũtũũraga muoyo

tũgeetwara na tũgakorwo tũrĩ o ho.’

O ta ũrĩa aandĩki amwe aanyu moigĩĩte atĩrĩ,

‘O na ithuĩ tũrĩ rũciaro rwake kũna.’

29 Tondũ tũkĩrĩ ciana cia Ngai-rĩ, tũtikĩagĩrĩirwo nĩgwĩciiria atĩ ahaana ta mũhianano wa thahabu kana betha, o na kana ihiga, ũrĩa ũthondekeetwo na ũũgĩ na kwĩgereria kwa andũ.

30 Ngai ndaigana kũrora mahinda marĩa andũ mataamũũĩ, no rĩu aathaga andũ oothe a kũndũ guothe merire,

31 amu nĩatuĩte mũthenya ũrĩa agaatuĩra andũ oothe a thĩ na kĩhooto ahũthĩire mũndũ ũrĩa athuurĩĩte. Nĩariũkirie mũndũ ũcio kuuma kũrĩ akuũ, naguo ũndũ ũcio ũkoonanio kũrĩ andũ oothe atĩ ũhoro ũcio nĩ wa ma!”

32 Rĩrĩa maiguire Paũlũ akĩaria ũhoro wa kũriũka kwa arĩa akuũ, amwe makĩmũthekerera, no angĩ makiuga atĩrĩ, “No twende gũkũigua ũkĩaria ũhoro wa maũndũ macio rĩngĩ.”

33 Kwoguo Paũlũ agĩgĩthiĩ akiuma mũcemanioinĩ.

34 No rĩĩrĩ, andũ amwe magĩtuĩka a thiritũ yake magĩĩtĩkia. Gatagatĩinĩ ka acio nĩhaarĩ Dionisio mũthuuri wa kĩama kĩa Areopago, na mũtumia wetagwo Damari, o na andũ angĩ maarĩ hamwe nao.

Paũlũ itũũrainĩ rĩa Korinitho

1 Thuutha ũcio Paũlũ akiuma Atheni agĩthiĩ Korinitho.

2 Naake e kũu agĩtũngana na Mũyahudi wetagwo Akula waciarĩirwo Ponito. Akula oimĩĩte Italia na mũtumia wake Pirisila, nĩ amu mũthamaki Kilaudio nĩathanĩĩte atĩ Ayahudi oothe moime Roma. Naake Paũlũ agĩgĩthiĩ kũmuona,

3 agĩikarania nao akĩrutithanagia wĩra nao, tondũ aarutaga wĩra wa gũthondeka hema ũrĩa o nao maarutaga.

4 Na mĩthenya yothe ya Thabatũ nĩateretaga thunagogiinĩ akĩgeria kũiguithia Ayahudi o na Angiriki meetĩkie.

5 Rĩrĩa Sila na Timotheo maakinyire moimĩĩte Makedonia-rĩ, Paũlũ akĩambĩrĩria kũhũthĩra mahinda maake moothe kũhunjia ũhoro, akĩrutagĩra Ayahudi ũira atĩ Jesũ nĩ we Mesia.

6 Rĩrĩa maamũkararirie na makĩmũruma, akĩribariba nguo ciake akiuga atĩrĩ, “Mũngĩkoora nĩ ũhoro wanyu inyuĩ eene! Niĩ ndirĩ ho. Kuuma rĩu gũthiĩ na mbere, ngũthiĩ kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ.”

7 Kwoguo agĩkĩmatiga agĩthiĩ gũikara kwa mũrũũrĩrĩ warĩ mũhooi Ngai wetagwo Titio Jusitoũria nyũmba yake yariganĩĩtie na thunagogi.

8 Na rĩĩrĩ, Kirisipo, ũrĩa warĩ mũtongoria wa thunagogi agĩĩtĩkĩra Mwathani o hamwe na andũ oothe a nyũmba yake; o nao Akorinitho aingĩ maigua mĩario ya Paũlũ magĩĩtĩkia na makĩbatithio.

9 Na rĩĩrĩ, ũtukũ ũmwe Mwathani akĩarĩria Paũlũ na kĩoneki akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũkaae gwĩtigĩra; thiĩ o na mbere kwaria na ndũkaae gũkira,

10 amu ndĩ hamwe nawe. Gũtirĩ mũndũ ũgũgũũkĩrĩra agwĩke ũũru, amu andũ aingĩ thĩinĩ wa itũũra rĩĩrĩ nĩ andũ aakwa.”

11 Nĩ ũndũ ũcio Paũlũ agĩikara kũu mwaka ũmwe na mĩeri ĩtandatũ, akĩrutaga andũ ũhoro wa Ngai.

12 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Galio aatuirwo Barũũthi wa Akaia, Ayahudi makĩnyiitana hamwe, makĩnyiita Paũlũ makĩmũtwara mbere ya kĩama,

13 makiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ nĩararingĩrĩria andũ mathaathaiye Ngai na njĩra ĩtaringaine na watho!”

14 Rĩrĩa Paũlũ aarĩ hakuhĩ kwambĩrĩria kwaria, Galio akĩĩra Ayahudi atĩrĩ, “Korwo ũhoro ũyũ nĩ wa ũndũ mũũru wĩkĩĩtwo kana ngero njũru igereetwo-rĩ, nĩingĩakorwo na gĩtũmi gĩa kũmũkirĩrĩria inyuĩ Ayahudi.

15 No tondũ nĩ ngarari ikoniĩ ũhoro wa ciugo, marĩĩtwa, na watho wanyu-rĩ, menyaai ũrĩa mũgwĩka inyuĩ eene. Niĩ nĩndarega gũtuĩka mũtuithania wa maũndũ ta macio!”

16 Naake agĩkĩmaingata kuuma kĩamainĩ.

17 Nao oothe magĩkĩnyiita Sosithene, ũrĩa warĩ mũtongoria wa thunagogi makĩmũhũũra mbere ya kĩama. No Galio ndaigana kũrũmbũyania na ũhoro ũcio.

Paũlũ gũcooka Anitiokia

18 Thuutha wa gũikara matukũ maingĩ kũu Paũlũ akiugĩra andũ arĩa meetĩkĩĩtie ũhoro, agĩthiĩ na meeri hamwe na Pirisila na Akula maroreete Siria. Marĩ Kenikirea, Paũlũ akĩenjwo njuĩrĩ yake tondũ nĩarĩ na mwĩhĩtwa eehĩtĩĩte.

19 Nao maakinya Efeso Paũlũ agĩtiga Pirisila na Akula kuo, agĩthiĩ thĩinĩ wa thunagogi agĩteereta na Ayahudi.

20 Nao andũ makĩmũũria aikarange nao, no ndeetĩkĩrire.

21 Hĩndĩ ĩrĩa aamoigagĩra ũhoro akĩmeera atĩrĩ, “Mwathani eenda nĩngaacooka kũrĩ inyuĩ.” Kwoguo akĩhaica meeri akiuma Efeso.

22 Rĩrĩa aakinyire Kaisarea, agĩthiĩ Jerusalemu kũgeithia andũ a kanitha, thuutha ũcio agĩcooka agĩthiĩ Anitiokia.

23 Thuutha wa gũikara matukũ maigana ũna kũu, akiuma kuo agĩtuĩkanĩria mwena wa Galatia na Ferugia, akĩũmagĩrĩria andũ oothe arĩa meetĩkĩĩtie.

Apolo e Efeso na Korinitho

24 Na rĩĩrĩ, ihindainĩ o rĩu Mũyahudi ũmwe wetagwo Apolo, waciarĩirwo Alekisandaria, agĩũka Efeso. Aarĩ mũndũ wahotaga kwaria wega, na aarĩ na ũũgĩ mũingĩ wa Maandĩko.

25 Nĩarutĩĩtwo ũhoro wa Njĩra ya Mwathani, na nĩaragia na akarutana maũndũ marĩa makoniĩ Jesũ e na ũcamba mũnene, o na gũtuĩka aamenyeete o ũbatithio wa Johana wiki.

26 Naake agĩkĩambĩrĩria kwaria thĩinĩ wa thunagogi arĩ na ũũmĩrĩru. Rĩrĩa Pirisila na Akula maamũiguire, magĩthiĩ naake kwao, makĩmũtaarĩria makĩria ũhoro wa Njĩra ya Ngai.

27 Rĩrĩa Apolo aatuire atĩ nĩegũthiĩ Akaia, andũ arĩa meetĩkĩĩtie makĩmũũmĩrĩria, na makĩandĩkĩra andũ a kuo arĩa meetĩkĩĩtie marũa makĩmooria mamwamũkĩre. Naake rĩrĩa aakinyire agĩteithĩrĩria mũno andũ arĩa meetĩkĩĩtie na ũndũ wa wega wa Ngai.

28 Amu nĩahootire Ayahudi mũingĩinĩ na ihooto ciake cia hinya, akĩonania na Maandĩko atĩ Jesũ nĩ we Mesia.