Author: admin

Jesũ kũhonia mũndũ wonjeete guoko

1 Naake Jesũ akĩingĩra rĩngĩ thunagogiinĩ, na kũu nĩkwarĩ mũndũ wonjeete guoko.

2 Na nĩhaarĩ na andũ amwe maacaragia ũndũ mangĩmũthitanga naguo. Magĩgĩikara mamũroreete moone kana nĩekũhonia mũndũ ũcio mũthenya wa Thabatũ.

3 Naake Jesũ akĩĩra mũndũ ũcio wonjeete guoko atĩrĩ, “Ũka haaha.”

4 Jesũ agĩkĩmooria atĩrĩ, “Watho witũ wĩtĩkĩrĩĩtie gwĩkagwo atĩa mũthenya wa Thabatũ? Gũteithanagia kana kũũnũhanaga? Kũhonokanagia kana kũũraganaga?”

Nao magĩkira ki.

5 Naake Jesũ akĩmarora araakarĩĩte, akĩmaiguĩra kĩeha nĩ ũndũ wa ũrĩa moomĩĩtie ngoro. Agĩcooka akĩĩra mũndũ ũcio warĩ mũrũaru atĩrĩ, “Tambũrũkia guoko gwaku.” Naake agĩgũtambũrũkia, nakuo gũkĩagĩra.

6 Nao Afarisai makiuma nja, magĩcookania ndundu na andũ arĩa meetagwo Aherodia nĩguo mamenye ũrĩa mangĩũragithia Jesũ.

Andũ aingĩ gũthiĩ hakuhĩ na iria

7 Naake Jesũ na arutwo aake makiuma kũu magĩthiĩ iriainĩ rĩa Galili. Nao makĩrũmĩrĩrwo nĩ andũ aingĩ arĩa moimĩĩte Galili, Judea,

8 Jerusalemu, o na kuuma mwena wa Idumea, na mwena wa irathĩro wa Jorodani, na kuuma bũrũriinĩ ũrĩa wĩ hakuhĩ na matũũra ma Turo na Sidoni. Andũ acio mookire kwĩ Jesũ tondũ nĩmaiguĩte maũndũ marĩa eekaga.

9 Nao andũ magĩkĩingĩha mũno o kinya Jesũ akĩĩra arutwo maige gatarũ hakuhĩ aikare thĩinĩ wako, nĩguo andũ matige kũmũhatĩka.

10 Nĩahoneetie andũ aingĩ, na arũaru oothe nĩmaahatĩkanaga makĩenda gũthiĩ harĩ we mamũhuutie.

11 Nao andũ arĩa maarĩ na ngoma mamuona meegũithagia thĩ harĩ we, nacio ngoma icio ikaanĩrĩra ikoiga atĩrĩ, “Wee nĩ we Mũrũ wa Ngai!”

12 Naake Jesũ agĩciikaania na hinya mũno itikaae kwĩra mũndũ we nĩ we ũũ.

Jesũ gũthuura atũmwo ikũmi na eerĩ

13 Thuutha ũcio Jesũ akĩambata kĩrĩmainĩ igũrũ agĩĩta andũ arĩa eyendeire. Nao magĩũka kũrĩ we,

14 naake agĩthuura andũ ikũmi na eerĩ, akĩmatua atũmwo, nĩguo maikaranagie naake, amatũũmage makahunjie,

15 na magĩage na ũhoti wa kũingata ngoma.

16 Andũ acio ikũmi na eerĩ nĩ Simoni (ũrĩa aatuire Petero),

17 Jakubu na mũrũ wa nyina Johana, aariũ a Zebedi (nao acio eerĩ akĩmatua Boanerigesi, ũguo nĩkuuga, “Aariũ a Marurumĩ”),

18 Anderea, Filipu, Baritholomayo, Mathayo, Toma, Jakubu mũrũ wa Alufayo, Thadayo, Simoni Mũzelote,

19 na Judasi Mũisikariota, ũrĩa wamũkunyanĩire.

Jesũ na Beelizebuli

20 Naake Jesũ agĩcooka akĩinũka mũciĩ. Nao andũ makĩũngana rĩngĩ o kinya we na arutwo arĩa maarĩ naake makĩaga ihinda rĩa kũrĩa.

21 Nao andũ aao rĩrĩa maiguire ũguo magĩthiĩ kũmũnyiita tondũ andũ moigaga atĩrĩ, “Nĩagũrũkĩĩte!”

22 Nao arutani amwe a Watho arĩa moimĩĩte Jerusalemu makĩambĩrĩria kuuga atĩrĩ, “Arĩ na Beelizebuli mũnene wa ngoma! Nĩ we ũmũheaga hinya wa kũingata ngoma.”

23 Naake Jesũ akĩmeeta akĩmeera atĩrĩ na ngerekano, “Caitaani angĩhota kũingata Caitaani atĩa?

24 Ningĩ ũthamaki ũngĩatũkana andũ aaguo mookanĩrĩre o eene, ũthamaki ũcio ndũngĩtũũra.

25 O na mũciĩ ũngĩamũkana, nao andũ aaguo mookanĩrĩre o eene, mũciĩ ũcio ndũngĩtũũra.

26 Naake Caitaani angĩĩyũkĩrĩra we mwene na agayũkane, ndangĩtũũra no gũthira angĩthira.

27 “Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kũingĩra nyũmba ya mũndũ njamba akuue indo ciake ataambĩĩte kuoha mũndũ ũcio, no aambire amuohe agĩcooka gũtaha indo ciake.

28 “Ngũmwĩra na ma atĩrĩ, andũ nĩmakooherwo meehia maao, o na irumi ciothe iria marumaga Ngai.

29 No mũndũ o wothe ũkaaruma Roho Mũtheru ndarĩ hingo akooherwo, amu nĩehĩĩtie rĩĩhia rĩa gũtũũra tene na tene.”

30 (Jesũ aameerire ũguo tondũ moigaga aarĩ na ngoma.)

Nyina wa Jesũ na aariũ a nyina

31 Na rĩĩrĩ, nyina wa Jesũ na aariũ a nyina magĩũka, makĩrũũgama hau nja, makĩmũtũmanĩra.

32 Nao andũ aingĩ arĩa maikaire thĩ mamũthiũrũrũkĩirie makĩmwĩra atĩrĩ, “Maitũguo na aariũ a maitũguo marũngiĩ nja magĩkũũria.”

33 Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Maitũ na aariũ a maitũ nĩ a?”

34 Akĩroranga andũ arĩa maikarĩĩte thĩ agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Maitũ na aariũ a maitũ nĩ aya:

35 Mũndũ o wothe wĩkaga maũndũ marĩa Ngai eendaga, ũcio nĩ we mũrũ wa maitũ na mwarĩ wa maitũ!”

Ngerekano ya mũhuri wa mbegũ

1 Na rĩĩrĩ, o rĩngĩ Jesũ akĩambĩrĩria kũruta andũ ũhoro e hũgũrũrũinĩ cia iria rĩa Galili. Nao andũ arĩa maamũthiũrũrũkĩirie maarĩ aingĩ mũno, tondũ ũcio akĩingĩra gatarũinĩ agĩgaikarĩra. Gatarũ kau kaarĩ maaĩinĩ, nao andũ magĩikara hũgũrũrũinĩ cia iria.

2 Agĩkĩmaruta maũndũ maingĩ na ngerekano akiuga atĩrĩ:

3 “Tathikĩrĩriai! Hĩndĩ ĩmwe mũhuri nĩoimagarire agĩthiĩ kũhura mbegũ.

4 Na rĩrĩa aahuraga mbegũ, imwe ikĩgũa njĩrainĩ nacio nyoni igĩcirĩa.

5 Ingĩ ikĩgũa rũnyanjarainĩ kũrĩa gũtaarĩ na tĩĩri mũingĩ, nacio ikĩmera o narua nĩ ũndũ tĩĩri ndwarĩ mũriku.

6 Rĩrĩa riũa rĩarire rĩgĩcicina, ikĩũma o narua tondũ itiarĩ na mĩri mĩrũmu.

7 Ingĩ ikĩgũa mĩiguainĩ, nayo mĩigua ĩgĩkũra ĩgĩcithararia, ikĩaga gũciara.

8 Ingĩ nacio ikĩgũa tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru, igĩkũra ikĩneneha na igĩciara wega: imwe ikiumia maita mĩrongo ĩtatũ, ingĩ maita mĩrongo ĩtandatũ, na ingĩ maita igana.”

9 Jesũ agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Ũrĩa wĩ na matũ makũigua nĩakĩigue!”

Gĩtũmi kĩa ngerekano

10 Rĩrĩa Jesũ aikarĩĩte arĩ wiki, andũ amwe arĩa mamũiguĩte akĩaria magĩũka harĩ we marĩ na arutwo arĩa ikũmi na eerĩ, makĩmũũria amataũrĩre ũhoro wa ngerekano ĩyo.

11 Naake akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ nĩmũheetwo hitho cia Ũthamaki wa Ngai, no arĩa matarĩ a thiritũ yanyu maheagwo ũhoro na ngerekano nĩ geetha,

12 ‘Marorage na matione;

mathikagĩrĩrie na matitaũkĩrwo.

Nĩ amu mangĩmenya maacookerera Ngai,

naake no amarekere meehia maao.’ ”

Jesũ gũtaarĩria ngerekano ya mũhuri

13 Jesũ agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Kaĩ mũtaanataũkĩrwo nĩ ngerekano ĩyo? Angĩkorwo mũtiinataũkĩrwo-rĩ, mũngĩmenya atĩa ngerekano iria ingĩ?

14 Mũhuri ahuraga ũhoro wa Ngai.

15 Andũ amwe nao mahaana mbegũ iria ciagũire njĩrainĩ. Acio maiguaga ũhoro, no marĩĩkia kũũigua Caitaani agooka akeeheria ũhoro ũcio.

16 Angĩ nao mahaana mbegũ iria ciagũire rũnyanjarainĩ. Rĩrĩa maigua ũhoro, nĩmawamũkagĩra na gĩkeno;

17 ĩndĩ ũkaaga kũrũma thĩinĩ wao, magakĩaga kwĩhanda wega. Rĩrĩa maambĩrĩria gũthĩĩnio na kũnyamaario nĩ ũndũ wa ũhoro wa Ngai, makaũtirika o narua.

18 Angĩ nao mahaana ta mbegũ iria ciagũire mĩiguainĩ. Acio nao nĩ arĩa maiguaga ũhoro makaũnyiita,

19 no mathĩĩna ma gũũkũ thĩ, na kwenda ũtonga, o na merirĩria ma mĩthemba yothe magathararia ũhoro ũcio, magakĩaga maciaro.

20 Nĩkũrĩ andũ angĩ nao mahaana ta mbegũ iria ciagũire tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru. Acio maigua ũhoro mawamũkagĩra na magaciara maciaro: amwe maita mĩrongo ĩtatũ, angĩ maita mĩrongo ĩtandatũ, na arĩa angĩ maita igana.”

Taawa ũkunĩkĩirio na irebe

21 Jesũ agĩthiĩ na mbere akĩmeera atĩrĩ, “No anga kũrĩ mũndũ wakagia taawa akaũkunĩkĩra na irebe kana akaũiga rungu rwa ũrĩrĩ? Githĩ ndũigagwo handũ igũrũ?

22 Kĩrĩa gĩothe kĩhithe nĩgĩkoonanio ũtheriinĩ, na kĩrĩa gĩothe kĩhumbĩre nĩgĩkaahumbũrio.

23 Akorwo mwĩ na matũ makũigua kĩiguei!”

24 Ningĩ akĩmeera rĩngĩ atĩrĩ, “Menyagĩrĩraai ũrĩa mũiguaga! Nĩ ũndũ kĩgeri kĩrĩa mũgeranagĩra nakĩo nokĩo o na inyuĩ mũkaagererwo nakĩo nĩ Ngai na mũkĩrĩrĩrio.

25 Mũndũ ũrĩa wĩ na indo nĩakaaheeo ingĩ, no ũrĩa ũtarĩ, o na kĩrĩa e nakĩo nĩagaatuunywo.”

Ngerekano ya gũkũra kwa mbegũ

26 Naake Jesũ agĩthiĩ na mbere akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa Ngai ũhaana ta mũndũ ũrĩa ũhandaga mbegũ tĩĩriinĩ.

27 Ahandaga, agacooka agakomaga ũtukũ na agookagĩra mũthenya, na ihinda rĩu rĩothe mbegũ ikamera na igakũra we atooĩ ũrĩa ikũraga.

28 Tĩĩri nĩguo ũtũmaga irio ikũre na iciare; ciambaga kũruta nguha, igacooka ikaruta mathangũ, na thuuthainĩ ikaruta kĩro.

29 Ciarĩĩkia gũkũra, mũrĩmi agacitema na rũhiũ rwa kũgetha nĩ tondũ nĩikinyĩĩte hĩndĩ ya kũgethwo.”

Ngerekano ya mbegũ ya mũtĩ wa karatarĩ

30 Jesũ agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Tũngĩhaanania ũthamaki wa Ngai na kĩĩ? Kana nĩ ngerekano ĩrĩkũ tũngĩheana ũhoro waguo nayo?

31 Ũtariĩ ta ũũ: Mũndũ ooyaga mbegũ ya mũtĩ wa karatarĩ, na nĩ yo niini mũno gũkĩra mbegũ ciothe irĩ thĩ, akamĩhanda.

32 Thuutha wa ihinda rĩna, mbegũ ĩyo ĩkamera na ĩgakũra, ĩkaruta honge nene ĩgatuĩka mũtĩ mũnene gũkĩra ĩrĩa ĩngĩ yothe ĩ mũgũnda. Nacio nyoni igagĩũkaga gwaka itara mũtĩinĩ ũcio harĩa he na kĩĩruru.”

33 Jesũ nĩaheire andũ ũhoro na ngerekano ingĩ nyingĩ ta icio kũringana na ũrĩa maahotaga kũigua.

34 Ndarĩ hingo aamaaragĩria ategũtũmĩra ngerekano. No rĩrĩa e na arutwo aake oiki nĩamataũragĩra maũndũ moothe.

Jesũ kũhooreria iria

35 Na rĩĩrĩ, hwaĩinĩ wa mũthenya o ũcio, Jesũ akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Nĩtũringeei mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ.”

36 Magĩgĩtiga andũ, makĩingĩra gatarũinĩ harĩa Jesũ aikarĩĩte thĩ nĩguo maringe iria hamwe. Nĩkwarĩ tũtarũ tũngĩ maatwaranire natuo.

37 Na rĩĩrĩ, kũu iriainĩ gũkĩgĩa kĩhuuhũkanio kĩnene mũno, o kinya makũmbĩ ma maaĩ makĩambĩrĩria kũhũũra gatarũ, nako gakĩenda kũũrĩra maaĩinĩ.

38 Hĩndĩ ĩyo Jesũ aarĩ gatarũ thĩinĩ o thuutha akomeete na ageetiirania na kamuuto. Nao arutwo aake makĩmũũkĩria makĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, kaĩ, wee ũtaramaka tũgĩthira?”

39 Naake Jesũ agĩũkĩra agĩkũũma rũhuuho na akĩĩra iria rĩhoorere. Naruo rũhuuho rũgĩtiga kũhuruutana, gũkĩhoorera biũ.

40 Hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩũria arutwo aake atĩrĩ, “Mũmakĩĩte nĩkĩ? Kaĩ mũtarĩ na wĩtĩkio?”

41 Nao magĩĩtigĩra mũno, makĩũrania atĩrĩ, “Kaĩ mũndũ ũyũ akĩrĩ ũ kuona atĩ o na rũhuuho na iria nĩiramwathĩkĩra?”

Jesũ kũhonia mũndũ warĩ na ngoma

1 Naake Jesũ na arutwo aake magĩkinya mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa iria rĩa Galili bũrũriinĩ wa Gerasa.

2 Naake oima gatarũinĩ agĩtũngwo nĩ mũndũ woimĩĩte mbĩĩrĩrainĩ. Naake mũndũ ũcio aarĩ na ngoma,

3 na aatũũraga kũu mbĩĩrĩrainĩ. Gũtirĩ mũndũ ũngĩahotire kũmuoha na kĩndũ o na mĩnyororo,

4 amu o na oohwo mooko na magũrũ na mĩnyororo na mabĩngũ maita maingĩ, nĩacituangaga. Gũtiakĩrĩ mũndũ ũngĩahotire kũmũhooreria.

5 Aatũire oorũũraga mbĩĩrĩrainĩ na irĩmainĩ mũthenya na ũtukũ, akoigagĩrĩria na ageetemangaga na mahiga.

6 Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũcio oonire Jesũ arĩ haraaya, agĩteng’era agĩũka harĩ we, akĩĩgũithia magũrũinĩ maake.

7 Akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Jesũ Mũrũ wa Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ mũno! Tũrĩ na ũhoro ũrĩkũ nawe? Ndagũthaitha na Ngai ndũkaherithie!”

8 (Oigire ũguo tondũ Jesũ nĩoigĩĩte atĩrĩ, “Ngoma ĩno uma thĩinĩ wa mũndũ ũyũ!”)

9 Naake Jesũ agĩkĩmũũria atĩrĩ, “Wĩtagwo atĩa?”

Naake akiuga atĩrĩ, “Njĩtagwo ‘Mbũtũ’ tondũ tũrĩ aingĩ!”

10 Agĩgĩthaitha Jesũ mũno atĩ ndakaingate ngoma icio kuuma bũrũriinĩ ũcio.

11 Na rĩĩrĩ, kũu kĩharũrũkainĩ kwarĩ rũũru rwa ngũrũe rwarĩaga kuo.

12 Nacio ngoma igĩthaitha Jesũ ikĩmwĩra atĩrĩ, “Twĩtĩkĩrie tũthiĩ tũtoonye thĩinĩ wa ngũrũe iiria.”

13 Naake agĩciĩtĩkĩria. Nacio ngoma ikiuma igĩthiĩ igĩtoonya thĩinĩ wa ngũrũe. Naruo rũũru rũu ruothe, rũrĩa rwarĩ ta ngũrũe ngiri igĩrĩ, rũkĩharũrũka kĩharũrũkainĩ na ihenya rũgĩtoonya iria thĩinĩ, rũkĩũrĩra.

14 Nao arĩithi a ngũrũe icio makĩũra magĩthiĩ makĩheana ũhoro itũũrainĩ o na mĩgũndainĩ. Nao andũ maigua ũguo magĩũka kuona ũrĩa gwekĩkĩĩte.

15 Mooka he Jesũ makĩona mũndũ ũrĩa wakoragwo na mbũtũ ya ngoma arĩ harĩ Jesũ aikarĩĩte thĩ, ehumbĩĩte nguo, na atarĩ na ũũru; nao magĩĩtigĩra.

16 Na rĩĩrĩ, arĩa meyoneire makĩĩra arĩa angĩ maũndũ marĩa meekĩkĩĩte kũrĩ mũndũ ũcio warĩ na ngoma o na kũrĩ ngũrũe.

17 Nao andũ acio makĩambĩrĩria gũthaitha Jesũ oime kũu kwao.

18 Rĩrĩa Jesũ aingĩraga gatarũ, mũndũ ũcio warutĩĩtwo ngoma akĩmũthaitha mathiĩ naake.

19 No Jesũ akĩmũgiria akĩmwĩra atĩrĩ, “Inũka kũrĩ andũ aanyu ũmeere ũrĩa Mwathani agwĩkĩire, o na ũrĩa akũiguĩrĩire tha.”

20 Naake mũndũ ũcio agĩthiĩ akĩambĩrĩria kũheana ũhoro kũu Dekapoliguothe, akiugaga ũrĩa Jesũ aamwĩkĩĩte. Nao andũ oothe makĩgega.

Mwarĩ wa Jairũ na mũtumia ũrĩa wahuutirie nguo ya Jesũ.

21 Naake Jesũ arĩĩkia kũringa mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria, arĩ hau rũteereinĩ andũ aingĩ magĩũka makĩmũthiũrũrũkĩria.

22 Gũgĩcooka gũgĩũka mũnene ũmwe wa thunagogi wetagwo Jairũ, naake oona Jesũ akĩmũturĩria ndu.

23 Akĩmũthaitha akĩmwĩra atĩrĩ, “Kairĩĩtu gaakwa ke hakuhĩ gũkua, ndagũthaitha ũka ũgakaigĩrĩre mooko nĩguo kahone gatũũre muoyo!”

24 Jesũ agĩgĩthiĩ naake, na andũ aingĩ makĩmuuma thuutha mamũthiũrũrũkĩirie mĩena yothe.

25 Na rĩĩrĩ, nĩhaarĩ mũtumia watũire oiraga thakame mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ,

26 na nĩathĩĩnĩkĩĩte mũno, o na akaahũthĩra mbeeca nyingĩ akĩgeria gũthondekwo nĩ mandagĩtaarĩ aingĩ. Ĩndĩ ndahonaga no gũkĩrĩrĩria aakĩragĩrĩria kwĩhĩrwo.

27 Tondũ nĩaiguĩte ũhoro wa Jesũ, akĩmuuma na thuutha e andũinĩ akĩhuutia nguo yake;

28 eekire ũguo tondũ eĩraga atĩrĩ, “Ingĩhuutia o na akorwo no nguo ciake, no hone.”

29 Na ihinda o rĩu thakame ĩgĩtiga kuura, akĩigua aahonio.

30 Naake Jesũ akĩigua o rĩmwe oimwo nĩ hinya, akĩĩhũgũra akĩũria atĩrĩ, “Nũũ ũcio wahuutia nguo ciakwa?”

31 Nao arutwo aake makĩmwĩra atĩrĩ, “Ũroria nũũ wakũhuutia ũkĩonaga ũrĩa andũ aya mahatĩkanĩte harĩ we?”

32 Naake Jesũ akĩĩhũgũranga arore ũrĩa wamũhuutĩĩtie.

33 No mũtumia ũcio tondũ nĩamenyaga ũrĩa eekĩĩtwo, agĩũka arĩ na guoya akĩinainaga, akĩĩgũithia magũrũinĩ maake akĩmũhe ũhoro wothe.

34 Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩtĩkio waku nĩguo watũma ũhone. Thiĩ na thaayũ na ũhone mũrimũ waku.”

35 O hĩndĩ ĩyo Jesũ oigaga ũguo-rĩ, hagĩũka andũ matũmĩĩtwo kuuma kwa Jairũ makĩmwĩra atĩrĩ, “Tiga gũthĩĩnia Mũrutani rĩngĩ, mwarĩguo nĩakua.”

36 Naake Jesũ akĩaga gũthikĩrĩria ũrĩa moigaga, akĩĩra Jairũ atĩrĩ, ‘Wee ĩtĩkia na ũtige gwĩtigĩra.’ ”

37 Magĩgĩthiĩ, no ndarĩ mũndũ eetĩkĩririe amuume thuutha, o tiga Petero, Jakubu, na Johana mũrũ wa nyina.

38 Rĩrĩa maakinyire kwa Jairũ magĩkora andũ magagaĩte makĩgirĩkaga na makĩrĩraga maanĩrĩire.

39 Naake Jesũ arĩĩkia kũingĩra nyũmba akĩũria atĩrĩ, “Mũgagaĩĩtio na mũkagirĩkio nĩ kĩĩ? Mwana ti mũkuũ nĩ toro arĩ!”

40 Magĩkĩmũthekerera, no we akĩmarutũrũra na nja. Akĩoya aciari a mwana, na arutwo acio aake atatũ magĩthiĩ harĩa mwana aarĩ.

41 Agĩkĩnyiita kairĩĩtu guoko agĩkeera atĩrĩ, “Talitha kumi.” Naguo ũguo ũgĩtaũrwo nĩ ta kuuga atĩrĩ, “Kairĩĩtu gaaka, ndakwĩra ũũkĩre!”

42 Nako kairĩĩtu kau gagĩũkĩra o rĩmwe gagĩĩtwara. (Kaarĩ ka mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ.) Nao andũ moona ũguo makĩgega mũno.

43 Naake Jesũ akĩmeera makahe gĩa kũrĩa. Agĩcooka akĩmakaania matikeere mũndũ o na ũmwe ũhoro ũcio.

Jesũ kũregwo Nazarethi

1 Thuutha ũcio Jesũ akiuma kũu agĩcooka itũũrainĩ rĩao, nao arutwo aake makĩmũrũmĩrĩra.

2 Mũthenya wa Thabatũ wakinya akĩambĩrĩria kũrutana thunagogiinĩ. Na kũu thunagogi nĩkwarĩ andũ aingĩ mũno. Rĩrĩa maamũiguire makĩgega, makĩũrania atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ aarutire maũndũ maya moothe kũ? Kaĩ aheetwo ũũgĩ mũingĩ atĩa wa gwĩka maũndũ ma magegania ũũ?

3 Githĩ ũyũ ti we bundi wa mbaaũ, mũrũ wa Mariamu, na mũrũ wa nyina na Jakubu, Josefu, Judasi, na Simoni? Githĩ aarĩ a nyina matirĩ gũũkũ na ithuĩ?” Nao magĩkĩregana naake.

4 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mũnabii kũndũ ataheagwo gĩtĩĩo no itũũrainĩ rĩake, gwake mũciĩ, o na gatagatĩ ka andũ aao.”

5 Naake Jesũ ndahotire kũringa ciama kũu itũũrainĩ rĩao o tiga nĩaigĩrĩire o andũ matarĩ aingĩ mooko arĩa maarĩ arũaru nao makĩhona.

6 Naake akĩgega nĩ ũndũ wa ũrĩa maagĩĩte wĩtĩkio.

Jesũ gũtũma arutwo arĩa ikũmi na eerĩ

Thuutha ũcio Jesũ agĩthiĩ gũceera kũu matũũrainĩ, akĩrutaga andũ ũhoro.

7 Agĩcooka agĩĩta arutwo arĩa ikũmi na eerĩ akĩmatũma eerĩ eerĩ, na akĩmahe ũhoti wa kũruta andũ ngoma.

8 Ningĩ akĩmaatha matigekuuĩre kĩndũ o na kĩ rũgendoinĩ tiga o mũtirima akĩmeera matigakuue irio, mondo, kana mbeeca

9 no mathiĩ meekĩrĩĩte iraatũ, na matigekuuĩre nguo ingĩ tiga iria irĩ mwĩrĩ.

10 Agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “O nyũmba ĩrĩa mũrĩtoonya-rĩ, ikaraai kuo kinya mũkoima itũũra rĩu.

11 No kũrĩa andũ matakaamũnyiita ũgeni, na marege kũmũthikĩrĩria, mũkiuma kuo mũkeribariba rũkũngũ magũrũ. Naguo ũndũ ũcio ũtuĩke kĩonereria kũrĩ o atĩ mũtiinakena!”

12 Nao magĩgĩthiĩ makĩhunjĩria andũ atĩ merire meehia maao.

13 Ningĩ makĩingata ngoma nyingĩ, na makĩhaka andũ aingĩ arĩa maarĩ arũaru maguta, makĩmahonia.

Gũkua kwa Johana Mũbatithania

14 Na rĩĩrĩ, mũthamaki Herodeakĩigua maũndũ macio moothe, tondũ Jesũ nĩagĩĩte na igweta kũndũ guothe. Tondũ andũ amwe moigaga atĩrĩ, “Johana Mũbatithania nĩariũkĩĩte! Nĩkĩo e na hinya mũnene ũũ wa kũringa ciama.”

15 Nao arĩa angĩ makoiga atĩrĩ, “Aaca, ũyũ nĩ Elija.”

Arĩa angĩ nao makoiga, “Ũyũ nĩ mũnabii ta ũmwe wa arĩa a tene.”

16 No Herode aigua ũhoro ũcio akiuga atĩrĩ, “Johana ũrĩa ndatinithirie mũtwe nĩ we ũcio ũriũkĩĩte!”

17 Herode nĩathanĩĩte atĩ Johana anyiitwo na aikio njeera. Herode eekĩĩte ũguo nĩ ũndũ wa Herodia ũrĩa aahikĩĩtie o na gũtuĩka aarĩ mũtumia wa mũrũ wa nyina Filipu.

18 Johana nĩerĩĩte Herode atĩrĩ, “Ndwagĩrĩirwo nĩkũhikia mũtumia wa mũrũ maitũguo.”

19 Kwoguo Herodia agĩgĩtuma Johana ũthũ na akĩenda kũmũũraga. No ndahotire,

20 nĩ amu Herode nĩetigĩrĩĩte Johana nĩ ũndũ wa kũmenya atĩ aarĩ mũndũ mwega na mũthingu, tondũ ũcio agĩkĩmũmenyerera wega. Herode nĩendaga gũthikĩrĩria Johana o na gũtuĩka nĩathĩĩnĩkaga mũno ngoro aamũthikĩrĩria.

21 Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Herodia akĩgĩa na mweke. Hĩndĩ ĩrĩa Herode aarugire iruga rĩa gũkũngũĩra gũciarwo gwake, nĩetire njaama ciake, atongoria a mbũtũ cia ita, na athuuri arĩa maarĩ igweta kũu Galili.

22 Rĩrĩa mwarĩ wa Herodia ookire akĩina, nĩakenirie Herode na ageni aake mũno. Naake mũthamaki akĩĩra mũirĩĩtu ũcio atĩrĩ, “Njũũria o kĩrĩa gĩothe ũkwenda, na nĩngũkũhe.”

23 Mũthamaki agĩkĩĩhĩta akiuga atĩrĩ, “O kĩrĩa ũkũnjĩtia nĩngũkũhe, o na angĩkorwo nĩ nuthu ya bũrũri wakwa!”

24 Naake mũirĩĩtu ũcio akiuma nja akĩũria nyina atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ ngwĩtia?”

Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩtia mũtwe wa Johana Mũbatithania.”

25 Naake agĩtoonya o narua kwĩ mũthamaki akĩmwĩra atĩrĩ, “Ngwenda o rĩu ũhe mũtwe wa Johana Mũbatithania wĩkĩrĩĩtwo kiugainĩ.”

26 Ũndũ ũcio ũgĩtũma mũthamaki aigue kĩeha mũno, no akĩremwo nĩkũrega nĩ ũndũ nĩarĩĩkĩĩtie kwĩhĩta, o na nĩ ũndũ wa ageni arĩa maamũceereire.

27 Agĩgĩtũma mũrangĩri ũmwe wa arĩa maamũrangagĩra, agĩathana atĩ mũtwe wa Johana ũreehwo. Naake agĩthiĩ kũu njeera akĩmũtinia mũtwe,

28 akĩũreehe wĩkĩrĩĩtwo kiugainĩ akĩũnengera mũirĩĩtu ũcio, naake akĩũnengera nyina.

29 Nao arutwo a Johana maigua ũhoro ũcio magĩthiĩ makĩoya kĩimba gĩake, magĩgĩthika.

Jesũ kũhũũnia andũ ngiri ithaano

30 Thuutha ũcio atũmwo a Jesũ magĩcooka magĩũka kũrĩ we makĩmwĩra maũndũ moothe marĩa meekĩĩte, o na marĩa maarutanĩĩte.

31 Na tondũ nĩkwarĩ na andũ aingĩ mookaga magĩthiaga, o nginya Jesũ na arutwo aake makaaga hĩndĩ ya kũhuurũka kana kũrĩa, agĩkĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Ũkaai tũthiĩ handũ hatarĩ andũ mũkahuurũke haniini.”

32 Magĩkĩingĩra gatarũ marĩ oiki, magĩthiĩ handũ hataarĩ andũ.

33 Nao andũ aingĩ makĩmoona magĩthiĩ, makĩmamenya; magĩgĩũka kuuma matũũrainĩ moothe, magĩthiĩ na magũrũ mateng’ereete, o nginya magĩkinya mbere ya arutwo handũ hau maathiaga.

34 Naake Jesũ oima gatarũinĩ, akĩona ũrĩa andũ acio maingĩhĩĩte, akĩmaiguĩra tha tondũ maahaanaga ta ng’ondu itarĩ na mũrĩithi; agĩkĩambĩrĩria kũmaruta maũndũ maingĩ.

35 Nakuo gwatua gũtuka arutwo aake magĩũka harĩ we makĩmwĩra atĩrĩ, “Gũũkũ nĩ werũinĩ na rĩu gũkirie gũtuka,

36 ĩra andũ mathiĩ nĩguo makinye mĩgũndainĩ, o na icagiinĩ nĩguo makagũre kĩndũ mangĩrĩa.”

37 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Maheei kĩndũ gĩa kũrĩa arĩ inyuĩ.”

Nao makĩmũũria atĩrĩ, “Tũthiĩ tũkagũre mĩgate ya dinarimagana meerĩ tũmahe marĩe?”

38 Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Mũrĩ na mĩgate ĩigana? Tathiĩi mũrore.” Nao maarora makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ mĩgate ĩtaano na thamaki igĩrĩ.”

39 Naake Jesũ agĩathana atĩ andũ oothe maikare thĩ ikundi ikundi kũu nyekiinĩ.

40 Magĩgĩikara thĩ ikundi: imwe cia andũ igana, na ingĩ cia mĩrongo ĩtaano.

41 Naake akĩoya mĩgate ĩyo ĩtaano na thamaki icio igĩrĩ, akĩrora igũrũ, agĩciraathima. Agĩcooka akĩenyũranga mĩgate akĩnengera arutwo mahe andũ, na thamaki nacio akĩmagayania oothe.

42 Nao oothe makĩrĩa, makĩhũũna.

43 Nao arutwo magĩcooka makĩũngania cienyũ cia mĩgate o na cia thamaki iria ciatigarĩĩte, ikĩiyũra ciondo ikũmi na igĩrĩ.

44 Andũ arĩa maahũũnirio maarĩ arũme ngiri ithaano (5,000).

Jesũ kũgerera maaĩ igũrũ

45 Na hĩndĩ o ĩyo Jesũ akĩĩra arutwo aake maingĩre gatarũ mathiage mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa iria meerekeire Bethisaida. Naake agĩtigwo akiugĩra andũ ũhoro.

46 Arĩĩkia kũmoigĩra ũhoro agĩthiĩ kĩrĩmainĩ kũhooya.

47 Gũgĩkinya hwaĩinĩ, gatarũ kaarĩ iriainĩ gatagatĩ, naake Jesũ aarĩ wiki thĩ nyũmũ.

48 Hĩndĩ ĩyo akĩona arutwo aake makĩĩgũmĩra gũtwara gatarũ tondũ meerekeire na kũrĩa rũhuuho rwoimaga. Na kũrĩ o ũtukũ ta rĩrĩa ngũkũ igambaga agĩthiĩ kũrĩ o agereire maaĩ igũrũ, akĩenda kũmahĩtũka.

49 Nao mamuona agereire maaĩ igũrũ, magĩciiria nĩ ngoma moonaga magĩgĩkaya.

50 Oothe magĩĩtigĩra mũno.

Naake Jesũ akĩmaarĩria o rĩmwe akĩmeera atĩrĩ, “Ũmĩrĩriai! Nĩ niĩ. Tigaai gwĩtigĩra!”

51 Naake agĩtoonya gatarũinĩ, naruo rũhuuho rũkĩhoorera. Nao arutwo aake makĩgega mũno,

52 nĩ ũndũ o na ũhoro wa mĩgate ĩrĩa maarĩĩte ndwamaguũkĩire wega, tondũ ngoro ciao ciarĩ nyũmũ.

Jesũ kũhonania Genesareti

53 Naake Jesũ na arutwo aake makĩringa iria magĩkinya kũrĩa gwĩtagwo Genesareti, makĩoha gatarũ rũteereinĩ.

54 Nao moima gatarũinĩ, andũ makĩmenya Jesũ o rĩmwe.

55 Magĩteng’era matũũrainĩ, makamũreehere arĩa oothe maarĩ arũaru. O harĩa maigua nĩ ho arĩ, makamũtwarĩra andũ mamakuuĩĩte na mĩgeka.

56 Kũrĩa guothe Jesũ aatoonyaga: icagiinĩ, matũũrainĩ, kana mĩgũndainĩ, maigaga arĩa arũaru ndũũnyũinĩ makamũthaitha ameetĩkĩrie mahuutie o na akorwo no gĩcũrĩ kĩa nguo yake. Nao arĩa oothe maakĩhuutagia makahonio.

Ũrutani wa maithe maitũ ma tene

1 Na rĩĩrĩ, Afarisai amwe o na arutani a Watho arĩa moimĩĩte Jerusalemu makĩũngana harĩ Jesũ.

2 Nao makĩona arutwo amwe aake makĩrĩa irio na mooko me na thaahu, ũguo nĩkuuga, matarĩ mathambie.

3 (Amu Afarisai o na Ayahudi oothe, matingĩarĩire irio matethambĩĩte mooko kũringana na ũrutani wa maithe maao ma tene.

4 Moima ndũũnyũ matingĩarĩire kĩndũ mataambĩĩte gũgĩthambia. Nĩkwarĩ na mĩtugo ĩngĩ mĩingĩ maarũmagĩrĩra, ta gũthambia ikombe, nyũngũ, na indo cia gĩcango.)

5 Nao Afarisai na arutani a Watho makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmaga arutwo aaku maage kũrũmĩrĩra ũrutani wa maithe maitũ ma tene, makarĩaga irio na mooko me na thaahu?”

6 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Isaia nĩarathire ũhoro wanyu wega inyuĩ hinga ici! O ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩ:

‘Andũ aya maaheaga gĩtĩĩo na mĩromo,

no ngoro ciao ikoragwo irĩ kũraaya na niĩ.

7 Gũtirĩ bata wao wa gũũthaathaiya,

nĩ ũndũ marutanaga mawatho ma andũ

ta arĩ mo maathani maakwa!’

8 “Mũtiganaga na watho wa Ngai mũkarũmĩrĩra kĩrĩra kĩa andũ.”

9 Jesũ agĩgĩthiĩ na mbere akĩmeera atĩrĩ, “Ti itherũ mwĩ na njĩra ya wara ya kũrega watho wa Ngai, nĩguo mũrũmĩrĩre kĩrĩra kĩanyu!

10 Amu Musa nĩoigire atĩrĩ, ‘Tĩĩa thooguo na maitũguo,’ o na akiuga hangĩ atĩrĩ, ‘Mũndũ wa kũnyarara ithe kana nyina, arokua!’

11 No inyuĩ muugaga atĩ mũndũ angĩĩra ithe kana nyina atĩrĩ, ‘Kĩrĩa ũngĩeguna nakĩo kuuma harĩ niĩ nĩ Korubani,’ (naguo nĩ ta kuuga atĩ kĩndũ kĩu nĩkĩamũrĩre Ngai),

12 hingo ĩyo ndangĩcooka kũhooywo ũteithio nĩ ithe kana nyina.

13 Hĩndĩ ĩyo mũgakĩagithia ũhoro wa Ngai bata na kĩrĩra kĩanyu kĩrĩa mũtiganagĩra. Ningĩ nĩmwĩkaga maũndũ mangĩ maingĩ matariĩ ta macio.”

Kĩrĩa gĩthaahagia mũndũ

14 Hĩndĩ ĩyo Jesũ agĩcooka agĩĩta andũ harĩ we o rĩngĩ akĩmeera atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai inyuothe, mũigue ũrĩa ndĩroiga.

15 Gũtirĩ kĩndũ o na kĩ gĩtoonyaga thĩinĩ wa mũndũ kuuma na nja kĩngĩmũthaahia, ĩndĩ kĩrĩa kiumaga na thĩinĩ nĩkĩo gĩthaahagia mũndũ. [

16 Kĩiguei akorwo mwĩ na matũ!”]

17 Naake atigana na andũ agĩtoonya nyũmba, nao arutwo aake makĩmũũria amataũrĩre ngerekano ĩyo.

18 Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Githĩ o na inyuĩ mũtirĩ mũrakuuũka? Mũtikũmenya atĩ kĩndũ o gĩothe gĩtoonyaga thĩinĩ wa mũndũ kuuma na nja gĩtingĩmũthaahia?

19 Nĩ gũkorwo gĩtithiaga ngoro, gĩthiaga nda gĩgacooka gĩkoima.” (Jesũ akiuga ũguo nĩgũtua aatuaga irio ciothe theru.)

20 Agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Kĩrĩa kiumaga thĩinĩ wa mũndũ nĩkĩo kĩmũthaahagia.

21 Nĩ gũkorwo nĩ thĩinĩ wa ngoro ya mũndũ kuumaga meciiria mooru ma ũmaraaya, ũici, ũũragani,

22 ũtharia, gũcuumĩkĩra, waganu, kũheenania, ũũra thoni, ũiru, kũrumana, mwĩtĩĩo, na ũrimũ,

23 maũũru macio moothe moimaga na thĩinĩ magathaahia mũndũ.”

Wĩtĩkio wa mũtumia

24 Kuuma hau Jesũ agĩũkĩra agĩthiĩ matũũrainĩ ma Turo na Sidoni. Agĩtoonya mũciĩ ũmwe, na ndeendaga mũndũ o na ũmwe amenye kũrĩa arĩ, no ndangĩaikarire ehithĩĩte.

25 Na rĩĩrĩ, o rĩmwe mũtumia warĩ na mwarĩ wanyiitĩĩtwo nĩ ngoma akĩigua ũhoro wa Jesũ. Naake agĩũka akĩĩgũithia magũrũinĩ maake.

26 Mũtumia ũcio aarĩ Mũrũũrĩrĩ wa kuuma mwena wa Foenicia, kũrĩa kũrĩ thĩinĩ wa Siria. Agĩgĩthaitha Jesũ aathe ngoma yume mwarĩ.

27 Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Reke ciana ciambe ihũũne, amu ti wega kuoya irio cia ciana na gũciikĩria ngui.”

28 Naake mũtumia ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Noguo Mwathani; ĩndĩ o na ngui irĩ rungu rwa meetha nĩirĩaga rũitĩki kuuma harĩ irio cia ciana!”

29 Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Tondũ wa ũguo woiga-rĩ, wĩinũkĩre, ngoma nĩrĩĩkĩĩtie kuuma mwarĩguo!”

30 Naake agĩkĩinũka agĩkora mwarĩ akomeete ũrĩrĩ, nayo ngoma ĩrĩĩkĩĩtie kũmũtiga.

Jesũ kũhonia gĩtaigua

31 Naake Jesũ akĩhũndũka kuuma Turo, akĩgerera Sidoni, agĩkinya iriainĩ rĩa Galili, atuĩkanĩirie kũu Dekapoli.

32 Nao andũ makĩmũreehere mũndũ ũtaiguaga na warogoyaga, makĩmũthaitha atĩ amũhonie.

33 Naake Jesũ akĩmweheria harĩ andũ, akĩmũtwara handũ mwanya, agĩikia ciara ciake matũinĩ maake, agĩtua mata, akĩmũhuutia rũrĩmĩ namo,

34 agĩcooka akĩrora igũrũ, akĩhũũmũka akĩmwĩra atĩrĩ, “Efatha!” Ũguo nĩkuuga, “Hingũka!”

35 Namo Matũ ma mũndũ ũcio magĩkĩhingũka, naruo rũrĩmĩ rwake rũkĩregera akĩhota kwaria wega.

36 Naake Jesũ akĩmakaania matikeere mũndũ, no o ũrĩa akĩragĩrĩria kũmakaania, noguo maathiaga na mbere kwaria.

37 Nao makĩgega mũno, magĩkiuga atĩrĩ, “Nĩekĩĩte maũndũ moothe wega! Nĩatũmaga arĩa mataiguaga maigue, na arĩa mataaragia maarie!”

Jesũ kũhũũnia andũ ngiri inya

1 Na rĩĩrĩ, matukũinĩ o macio andũ aingĩ magĩkorwo magomanĩĩte rĩngĩ no matiarĩ na gĩa kũrĩa. Naake Jesũ agĩĩta arutwo aake harĩ we akĩmeera atĩrĩ,

2 “Nĩndĩraiguĩra andũ aya tha, tondũ makoreetwo na niĩ rĩu mĩthenya ĩtatũ, na matirĩ na kĩndũ gĩa kũrĩa.

3 Ingĩmeera mainũke mahũũtiĩ mahota kũringĩkĩra njĩra, amu andũ amwe aao moimĩĩte kũraaya.”

4 Nao arutwo makĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũndũ angĩkĩruta irio kũ gũũkũ werũinĩ cia kũhũũnia andũ ta aya?”

5 Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Mwĩ na mĩgate ĩigana?”

Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Twĩ na mĩgate mũgwanja.”

6 Naake agĩgĩatha andũ acio maikare thĩ, agĩcooka akĩoya mĩgate ĩyo mũgwanja, na arĩĩkia gũcookeria Ngai ngaatho akĩmĩenyũranga, akĩmĩnengera arutwo aake mahe andũ, nao arutwo makĩmatwarĩra.

7 Ningĩ nĩmaarĩ na tũthamaki tũniini tũtaarĩ tũingĩ; naake Jesũ arĩĩkia gũtũraathima akĩĩra arutwo matũhe andũ o na tuo.

8-9 Nao andũ makĩrĩa, makĩhũũna. Nao arutwo magĩcooka makĩũngania cienyũ iria ciatigarĩĩte, ikĩiyũra ciondo mũgwanja. Na rĩĩrĩ, maarĩ andũ ta ngiri inya (4,000). Jesũ agĩcooka akĩmeera mainũke.

10 Naake ihinda o rĩu akĩingĩra gatarũinĩ o hamwe na arutwo aake, magĩthiĩ rũgongo rwa Dalumanutha.

Afarisai kũũria maringĩrwo kĩama

11 Nao Afarisai magĩũka, makĩambĩrĩria gũkararania na Jesũ makĩmwĩraga atĩ amaringĩre kĩama kuuma igũrũ, no nĩkũmũgeria maamũgeragia.

12 No Jesũ akĩhũũmũka ihũũmũka inene kuuma o ngoro thĩinĩ, akĩũria atĩrĩ, “Andũ a matukũ maya mekuuga maringĩrwo kĩama nĩkĩ? Ngũmwĩra na ma atĩ, gũtirĩ kĩama mekũringĩrwo!”

13 Naake akĩmatiga, akĩingĩra gatarũ rĩngĩ, akĩringa mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa iria.

Ndaawa ya kũimbia mĩgate ya Afarisai na ya Herode

14 Na rĩĩrĩ, arutwo nĩmaariganĩirwo nĩgũkuua mĩgate no nĩmaarĩ na mũgate ũmwe gatarũinĩ.

15 Naake Jesũ akĩmataara akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩmenyagĩrĩreei ndaawa ya kũimbia mĩgate ya Afarisai o na ya Herode.”

16 Nao makĩĩrana atĩrĩ, “Aratwĩra ũguo, nĩ ũndũ tũtirĩ na mĩgate.”

17 Naake Jesũ tondũ nĩamenyire ũrĩa moigaga akĩmeera atĩrĩ, “Mũkwĩrana nĩ ũndũ mũtarĩ na mĩgate nĩkĩ? Kaĩ mũtarĩ mũramenya ũhoro o na kana mũgakuuũka? Mũtirĩ mũratiga kũũmia ngoro?

18 Kaĩ mũtoonaga na mũrĩ na maitho. Kaĩ mũtaiguaga na mũrĩ na matũ? Nĩmũkũririkana

19 rĩrĩa ndaheire andũ arĩa ngiri ithaano (5,000) mĩgate ĩrĩa ĩtaano? Nĩ ciondo ciigana mwacookire gũkuua ciyũire cienyũ?”

Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ ikũmi na igĩrĩ.”

20 “Ningĩ rĩ, rĩrĩa ndaheire andũ arĩa ngiri inya (4,000) mĩgate ĩrĩa mũgwanja, nĩ ciondo ciigana muonganirie ciyũrĩĩte cienyũ?”

Nao magĩcookia makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ mũgwanja.”

21 Agĩkĩmooria atĩrĩ, “Na mũtirĩ mũrataũkĩrwo nĩ ũhoro o na rĩu?”

Jesũ kũhonia mũtumuumu Bethisaida

22 Na rĩĩrĩ, maakinya Bethisaida, andũ makĩreehere Jesũ mũndũ warĩ mũtumuumu, makĩmũthaitha atĩ amũhuutie.

23 Naake akĩnyiita mũndũ ũcio guoko akĩmuumagaria nja ya gĩcagi. Thuutha wa kũmũtuĩra mata maitho, na kũmũigĩrĩra mooko, akĩmũũria atĩrĩ, “Wĩ kĩndũ ũrona?”

24 Naake mũndũ ũcio agĩtiira maitho akiuga atĩrĩ, “Nĩndĩrona andũ, no rĩĩrĩ, ndĩrona mahaana ta mĩtĩ ĩgĩthiĩ.”

25 Jesũ agĩcooka akĩmũigĩrĩra mooko maitho rĩngĩ; naake mũndũ ũcio agĩkũũra maitho mũno, akĩhota kuona indo ciothe wega.

26 Naake Jesũ akĩmwatha ainũke, na ndagaacooke gĩcagiinĩ kĩu.

Petero kuumbũra Jesũ

27 Naake Jesũ akiuma kũu na arutwo aake magĩthiĩ kinya icagi iria irĩ hakuhĩ na Kaisarea Filipi. Me njĩra akĩmooria atĩrĩ, “Andũ moigaga niĩ ndĩ ũ?”

28 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Kũrĩ moigaga wee nĩ we Johana Mũbatithania, angĩ Elija, nao angĩ ũmwe wa anabii.”

29 Agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Ĩ inyuĩ na inyuĩ muugaga niĩ ndĩ ũ?” Naake Petero akĩmũcookeria atĩrĩ, “Wee nĩ we Mesia.”

30 Naake Jesũ akĩmakaania matikeere mũndũ o na ũmwe ũhoro wake.

Jesũ kwaria ũhoro wa gũthĩĩnio na gũkua gwake

31 Na rĩĩrĩ, Jesũ akĩambĩrĩria kũmaruta atĩ Mũrũ wa Mũndũ no mũhaka oone mathĩĩna maingĩ, na aregwo nĩ athuuri na athĩnjĩri Ngai arĩa anene, na arutani a Watho. Na rĩĩrĩ, nĩakooragwo na thuutha wa mĩthenya ĩtatũ acooke ariũke.

32 Agĩkĩmeera ũhoro ũcio atekũhithĩrĩra. Naake Petero akĩmũtwara ndundu, agĩitĩka kũmũkaania.

33 No Jesũ akĩĩhũgũra akĩrora arutwo aake agĩkaania Petero, akĩmwĩra atĩrĩ, “Cooka thuutha wakwa Caitaani! Nĩ ũndũ meciiria macio maaku matiumĩĩte kũrĩ Ngai, moimĩĩte kũrĩ andũ!”

34 Agĩcooka agĩĩta andũ oothe na arutwo aake hamwe akĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ o wothe ũngĩenda kũũnũmĩrĩra no aambire eerege we mwene, ooe mũtharaba wake anũmĩrĩre.

35 Tondũ-rĩ, mũndũ o wothe wendaga kũhonokia muoyo wake, ũcio nĩakoorwo nĩguo, no ũrĩa ũũragwo nĩ muoyo wake nĩ ũndũ wakwa, o na nĩ ũndũ wa Ũhoro ũrĩa Mwega, nĩakaũhonokia.

36 Nĩ amu-rĩ, mũndũ angĩĩguna na kĩ o na angĩgaya thĩ yothe na oorwo nĩ muoyo wake?

37 Ningĩ nĩ kĩĩ mũndũ angĩkũũrania muoyo wake nakĩo?

38 Amu mũndũ ũrĩa ũconokaga nĩ ũndũ wakwa na nĩ ũndũ wa ciugo ciakwa thĩinĩ wa rũciaro rũũrũ rũteetĩkĩĩtie na rwa meehia, Mũrũ wa Mũndũ o naake nĩakaamũconokera rĩrĩa agooka na riiri wa Ithe arĩ na araika arĩa atheru.”

1 Naake agĩthiĩ na mbere kwaria akiuga atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ, haaha nĩharĩ andũ amwe matagaakua matooneete Ũthamaki wa Ngai ũgĩũka wĩ na hinya.”

Jesũ kũgarũrũka ũrĩa aatariĩ

2 Na rĩĩrĩ, thuutha wa mĩthenya ĩtandatũ yathira Jesũ akĩoya Petero, Jakubu na Johana akĩmatwara handũ kĩrĩma igũrũ marĩ oiki. Naake Jesũ akĩgarũrũka ũrĩa aatariĩ mamwĩroreire.

3 Nguo ciake ikĩerũha cua; gũtirĩ mũndũ o na ũmwe gũũkũ thĩ ũngĩahotire gũcierũhia ũguo.

4 Hĩndĩ ĩyo arutwo acio atatũ makĩona Elija na Musa makĩaria na Jesũ.

5 Naake Petero akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mũrutani, nĩ wega tondũ twĩ haaha! Reke twake ithũnũ ithatũ, kĩmwe gĩaku, kĩrĩa kĩngĩ kĩa Musa, na kĩrĩa kĩngĩ kĩa Elija.”

6 Petero oigire ũguo nĩ ũndũ we na arutwo acio angĩ nĩmaamakĩĩte mũno, o kinya makarigwo nĩ wa kuuga.

7 O hĩndĩ ĩyo gũgĩũka itu rĩkĩmahumbĩra, naguo mũgambo ũkiuma ituinĩ ũkiuga atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Mũrũ wakwa ũrĩa nyendeete; mũiguageei!”

8 Nao magĩcooka kwĩhũgũra na ihenya mationire mũndũ o na ũ, tiga Jesũ we wiki.

9 Rĩrĩa maikũrũkaga kuuma kĩrĩmainĩ, Jesũ akĩmaatha matikeere mũndũ o na ũ maũndũ marĩa mooneete, kinya rĩrĩa Mũrũ wa Mũndũ akaariũka oime kũrĩ arĩa akuũ.

10 Nao magĩgĩĩka o ta ũguo aameerire, ĩndĩ magakĩũranagia gatagatĩinĩ kaao atĩrĩ, “Kũriũka kuuma kũrĩ arĩa akuũ-rĩ, nĩkuuga atĩa?”

11 Magĩkĩũria Jesũ atĩrĩ, “Arutani a Watho moigaga atĩ no mũhaka Elija aambe ooke nĩkĩ?”

12 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Noguo, Elija nĩakaamba gũũka mbere nĩ geetha ahaarĩrĩrie maũndũ moothe. No nĩkĩ gĩtũmaga Maandĩko moige atĩ Mũrũ wa Mũndũ nĩagaathĩĩnio mũno na aregwo nĩ andũ?

13 Ngũmwĩra atĩrĩ, Elija nĩarĩĩkĩĩtie gũũka, na andũ makamwĩka ũrĩa meendaga kũmwĩka kũringana na ũrĩa ũhoro wake wandĩkĩĩtwo Maandĩkoinĩ.”

Jesũ kũhonia kamwana kaarĩ na ngoma

14 Na rĩĩrĩ, maakinya harĩ arutwo arĩa angĩ, makĩona andũ aingĩ mamathiũrũrũkĩirie, na arutani amwe a Watho arĩa maarĩ ho magĩkararania nao.

15 Rĩrĩa andũ moonire Jesũ, makĩgega mũno, magĩteng’era harĩ we makĩmũgeithia.

16 Naake Jesũ akĩũria arutwo atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ mũgũkararanagĩria nao?”

17 Naake mũndũ ũmwe warĩ hau andũinĩ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũrutani, ngũkũreeheire mũrũ wakwa ũkoragwo arĩ na ngoma na ndaaragia.

18 Rĩrĩa yamũnyiitũkia, ĩmũrũndaga thĩ, naake akaambĩrĩria kũruta mũhũũyũ, akahagarania magego, na akoomagara mwĩrĩ wothe. Nĩnjũũririe arutwo aaku maingate ngoma ĩyo, no matinahota.”

19 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Kaĩ andũ aya nĩmwagĩĩte wĩtĩkio-ĩ! Ngũikara na inyuĩ kinya rĩ, na ngũmũkirĩrĩria kinya rĩ? Ndeehereei kamwana kau!”

20 Nao magĩgatwarĩra Jesũ. Nayo ngoma ĩyo yona Jesũ ĩgĩkanyiitũkia ĩgĩgathiora, ĩgĩgaikia thĩ, nako gakĩgaragara gagĩitaga mũhũũyũ na kanua.

21 Naake Jesũ akĩũria ithe atĩrĩ, “Gatũire ũũ kuuma rĩ?”

Naake ithe akĩmũcookeria atĩrĩ, “Kuuma o gaaciarwo.

22 Mahinda maingĩ ngoma ĩno yanageria gũkooraga na njĩra ya gũgaikia mwakiinĩ, o na maaĩinĩ. Akorwo wahota-rĩ, tũiguĩre tha ũtũteithie!”

23 Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Atĩ akorwo ndahota! Maũndũ moothe nĩmahotekaga kũrĩ mũndũ ũrĩa wĩtĩkĩĩtie.”

24 Naake ithe wa kamwana kau agĩcookia o rĩmwe akiuga atĩrĩ, “Nĩnjĩtĩkĩĩtie, no ndeithĩrĩria harĩa ndigĩĩtie gwĩtĩkia!”

25 Hĩndĩ ĩyo Jesũ oona atĩ andũ aingĩ no maamũthiũrũrũkagĩria, agĩkũũma ngoma ĩyo akĩmĩĩra atĩrĩ, “Wee ngoma ĩno ĩtaiguaga na ĩtaaragia, ndagwatha uume thĩinĩ wa kamwana gaaka na ndũkaanagatoonye rĩngĩ!”

26 Nayo ngoma ĩyo yarĩĩkia gũkaya na gũkoomagaria ĩkiuma thĩinĩ wako. Nako kamwana kau gakĩhaana ta kaarĩ gakuũ, o kinya andũ aingĩ makiuga atĩ nĩ gakuũ.

27 No Jesũ agĩkanyiita guoko agĩgookĩria, nako gakĩrũũgama na igũrũ.

28 Thuutha ũcio Jesũ aingĩra nyũmba arutwo aake makĩmũũria marĩ oiki atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmire tũremwo nĩkũingata ngoma ĩyo?”

29 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ngoma ya mũthemba ta ũcio ndĩngĩrutĩka na njĩra ĩngĩ tiga o mahooya.”

Jesũ kwaria rĩngĩ ũhoro wa gũkua gwake

30 Thuutha ũcio Jesũ na arutwo aake makiuma kũu magĩtuĩkanĩria Galili. Naake Jesũ ndeendaga mũndũ o na ũmwe amenye kũrĩa aarĩ,

31 amu nĩarutaga arutwo aake akameera atĩrĩ, “Mũrũ wa Mũndũ nĩakaaneanwo kũrĩ andũ, nao nĩmakaamũũraga, no thuutha wa mĩthenya ĩtatũ nĩakaariũka.”

32 Ĩndĩ arutwo matiigana gũtaũkĩrwo nĩ ũhoro ũcio, no magĩĩtigĩra kũmũũria amataũrĩre.

Nũũ mũnene gatagatĩinĩ ka arutwo

33 Nao magĩgĩkinya Kaperinaumu, na matoonya nyũmba thĩinĩ, Jesũ akĩũria arutwo aake atĩrĩ, “Mũgũkararanagĩria kĩ rĩrĩa tuuma njĩrainĩ?”

34 Nao magĩkira ki nĩ ũndũ rĩrĩa maarĩ njĩrainĩ nĩmaakararanagia gatagatĩinĩ kaao makĩũranagia nũũ mũnene makĩria.

35 Naake Jesũ agĩikara thĩ agĩĩta arutwo acio ikũmi na eerĩ akĩmeera atĩrĩ, “Ũrĩa wothe wendaga gũtuĩka wa mbere no aatuĩkire wa mũthia harĩ arĩa angĩ oothe, na atuĩke ndungata yao oothe.”

36 Agĩcooka akĩoya kaana agĩkarũũgamia gatagatĩinĩ kaao, agĩkahĩmbĩria akĩmeera atĩrĩ,

37 “Ũrĩa wothe wamũkagĩra kaana ta gaaka thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa, nĩ niĩ aamũkagĩra; ũrĩa wothe ũnyamũkagĩra, ti niĩ aamũkagĩra, no aamũkagĩra ũrĩa wandũmire.”

Ũrĩa wothe ũtarĩ thũ iitũ nĩ mũraata witũ

38 Naake Johana agĩcooka akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, nĩtuonire mũndũ ũkũingataga ngoma thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩaku, twamũkaania nĩ ũndũ ti mũraata witũ.”

39 No Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Tigaai kũmũkaania, amu mũndũ o wothe ũkũringa ciama thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa ndangĩcooka arĩthaahie,

40 tondũ mũndũ o wothe ũtarĩ thũ iitũ nĩ mũraata witũ.

41 Ngũmwĩra na ma atĩ, mũndũ o wothe ũrĩa ũkaamũhe maaĩ ma kũnyua tondũ mũrĩ aakwa nĩakaaheeo igai rĩake.

Magerio

42 “Mũndũ o na ũmwe angĩkĩhĩtithia kamwe ga tũũtũ tũnjĩtĩkĩĩtie atũme keehie, wega nĩ mũndũ ũcio oohererwo ihiga rĩa gĩthĩi ngingo aikio iriainĩ.

43 Angĩkorwo nĩ guoko gwaku gũgũtũma wĩhie, gũtinie! Nĩ kaba kũingĩra muoyoinĩ ũtarĩ na guoko kũmwe, gũkĩra gũthiĩ icuainĩ wĩ na mooko meerĩ, kũrĩa kũrĩ mwaki ũtahorekaga. [

44 Kũu ‘igunyũ iria imarĩaga itikuaga, kana mwaki ũrĩa ũmacinaga ũkahora.’]

45 Angĩkorwo nĩ kũgũrũ gwaku gũgũtũma wĩhie, gũtinie! Nĩ kaba kũingĩra muoyoinĩ wĩ gĩthua gũkĩra gũikio icuainĩ wĩ na magũrũ meerĩ. [

46 Kũu ‘igunyũ iria imarĩaga itikuaga, kana mwaki ũrĩa ũmacinaga ũkahora.’]

47 Angĩkorwo nĩ riitho rĩaku rĩgũtũma wĩhie, rĩkũũre! Nĩ kaba kũingĩra Ũthamakiinĩ wa Ngai wĩ na riitho rĩmwe handũ ha gũikio icuainĩ wĩ na maitho meerĩ;

48 kũu ‘igunyũ iria imarĩaga itikuaga kana mwaki ũrĩa ũmacinaga ũkahora.’

49 “Mũndũ o wothe nĩagaatherio na mwaki o ta ũrĩa nyama cia igongoona itheragio na cumbĩ.

50 “Cumbĩ nĩ mwega, no ũngĩthira mũcamo, ũngĩcooka gũcamithio ta cumbĩ nĩ kĩĩ?

“Tuĩkaai ta cumbĩ, na mũikarage mũiguaine inyuothe.”

Jesũ kũrutana ũhoro wa gũtigana kwa mũthuuri na mũtumia

1 Thuutha ũcio Jesũ akiuma Kaperinaumu agĩthiĩ mwena wa Judea, mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa Rũũĩ rwa Jorodani. Nao andũ aingĩ makĩmũthiũrũrũkĩria rĩngĩ, naake akĩmaruta o ta ũrĩa aamenyereete.

2 Nao Afarisai amwe magĩũka kũrĩ we makĩenda kũmũgeria makĩmũũria atĩrĩ, “Watho witũ nĩwĩtĩkĩrĩĩtie mũndũ mũrũme atigane na mũtumia wake?”

3 Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Musa aamwathire atĩa?”

4 Nao makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Musa nĩaheanire rũũtha mũndũ aandĩkĩre mũtumia wake marũa ma kũmũtiga, agĩtigane naake.”

5 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Musa aamũheire Watho ũcio nĩ ũndũ wanyu kũũmia ngoro.

6 Ĩndĩ o ta ũrĩa maandĩko moigĩĩte, kuuma o kĩambĩrĩria, ‘Ngai oombire mũndũ mũrũme na mũndũ mũka,

7 na nĩ ũndũ wa gĩtũmi kĩu mũndũ mũrũme nĩarĩtigaga ithe na nyina akanyiitithanio na mũtumia wake,

8 nao eerĩ magatuĩka mwĩrĩ ũmwe.’ Matingĩgĩcooka gũtuĩka eerĩ nĩ ũndũ nĩ mwĩrĩ ũmwe.

9 Nĩ ũndũ ũcio mũndũ ndakaanatigithanie arĩa Ngai anyiitithanĩĩtie.”

10 Na rĩrĩa maingĩrire nyũmba, arutwo makĩũria Jesũ ũhoro ũcio o rĩngĩ.

11 Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Mũndũ mũrũme angĩtiga mũtumia wake ahikie mũtumia ũngĩ nĩatharĩĩtie.

12 O na mũtumia angĩtiga mũthuuriwe, ahikĩre mũndũ ũngĩ o naake nĩatharĩĩtie.”

Jesũ kũraathima ciana

13 Nao andũ makĩreehere Jesũ ciana atĩ nĩ geetha aciigĩrĩre mooko, no arutwo aake makĩmagiria.

14 Rĩrĩa Jesũ oonire ũguo akĩraakara, akĩĩra arutwo atĩrĩ, “Rekeei ciana ciũke kũrĩ niĩ, tigaai gũcigiria, tondũ Ũthamaki wa Ngai nĩ wa arĩa mahaana ta cio.

15 Ngũmwĩra na ma atĩ, mũndũ o wothe ũtaamũkagĩra Ũthamaki wa Ngai ta kaana ndakaũtoonya.”

16 Agĩcooka akĩhĩmbĩria ciana icio, agĩciigĩrĩra mooko, agĩciraathima.

Mũndũ gĩtonga

17 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aambĩrĩirie gũthiĩ, mũndũ ũmwe agĩteng’era harĩ we akĩmũturĩria ndu akĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani mwega, nĩ atĩa ingĩĩka nĩ geetha ngaagaya muoyo wa tene na tene?”

18 Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkũnjĩta mwega nĩkĩ? Gũtirĩ mũndũ mwega tiga o Ngai wiki.

19 Wee nĩũũĩ maathani: ‘Ndũkaanooragane; ndũkaanatharanie; ndũkaanaiye; ndũkaanaigĩrĩre mũndũ kĩgeenyo; ndũkaanaheenanie, na tĩĩa thooguo na maitũguo.’ ”

20 Naake mũndũ ũcio akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mũrutani, maathani macio moothe ndũire ndĩmarũmagĩrĩra kuuma ndĩ o mũnyiinyi.”

21 Naake Jesũ aamũrora akĩmwenda, akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩharĩ ũndũ ũmwe ũtigĩĩtie. Thiĩ wendie indo ciaku ciothe ũhe athĩĩni mbeeca icio, na nĩũkũgĩa na mũthiithũ mũnene igũrũ; weka ũguo ũcooke ũũke ũũnũmĩrĩre.”

22 Rĩrĩa mũndũ ũcio aiguire ũguo agĩtuka gĩthiithi, agĩthiĩ e na kĩeha amu aarĩ mũtongu mũno.

23 Naake Jesũ akĩĩhũgũra na kũrĩ arutwo aake akiuga atĩrĩ, “Kaĩ nĩ hinya andũ arĩa atongu gũtoonya Ũthamakiinĩ wa Ngai-ĩ!”

24 Nao arutwo makĩgega nĩ ũndũ wa ciugo icio ciake. No Jesũ agĩthiĩ na mbere kwaria akiuga atĩrĩ, “Ciana ciakwa, kaĩ nĩ ũndũ wĩ hinyagũtoonya Ũthamakiinĩ wa Ngai-ĩ!

25 Nĩ ũhũthũ ngamĩĩra gũtoonyera irimainĩ rĩa cindano gũkĩra mũndũ mũtongu gũtoonya Ũthamakiinĩ wa Ngai.”

26 Oiga ũguo arutwo makĩmaka mũno, makĩũrania atĩrĩ, “Nũũ ũngĩhota kũhonokio?”

27 Naake Jesũ akĩmakũũrĩra maitho akĩmacookeria atĩrĩ, “Ũndũ ũyũ ndũngĩhoteka nĩ andũ tiga o Ngai, tondũ maũndũ moothe nĩmahotekaga nĩ Ngai.”

28 Naake Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ithuĩ tũtigĩĩte indo ciothe tũgakũrũmĩrĩra.”

29 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Gũtirĩ mũndũ ũtigĩĩte nyũmba yake kana aariũ, kana aarĩ a nyina, kana ithe, kana nyina, kana ciana, kana mĩgũnda nĩ ũndũ wakwa na nĩ ũndũ wa Ũhoro ũrĩa Mwega,

30 ũtakaaheeo ũtonga mũingĩ matukũ maya tũrĩ, na aheeo maita igana ma nyũmba, na ma aariũ na aarĩ a nyina, na maanyina, na ciana, na mĩgũnda, o hamwe na mĩnyamaaro, na thuutha wa ũtũũro ũyũ aheeo muoyo wa tene na tene.

31 No rĩĩrĩ, andũ aingĩ arĩa marĩ a mbere rĩu, magaatuĩka a thuutha, nao arĩa me thuutha matuĩke a mbere.”

Jesũ kwaria rĩa gatatũ ũhoro wa gũkua gwake

32 Na rĩĩrĩ, marĩ njĩrainĩ meerekeire Jerusalemu Jesũ amatongoreetie, arutwo aake makĩiyũrwo nĩ kĩmako, nao andũ arĩa maamarũmĩrĩire nĩmeetigagĩra. O hĩndĩ ĩyo Jesũ agĩcookia arutwo arĩa ikũmi na eerĩ ndundu akĩmeera o rĩngĩ maũndũ marĩa maakirie kũmũkora.

33 Agĩkĩmeera atĩrĩ, “Twerekeire kwambata Jerusalemu kũrĩa Mũrũ wa Mũndũ arĩneanwo kũrĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho. Nao nĩmarĩmũtuĩra kũũragwo, na mamũneane kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ

34 nao mamũnyũrũrie, mamũtuĩre mata, mamũhũũre na kĩboko, na mamũũrage. No rĩĩrĩ, thuutha wa mĩthenya ĩtatũ nĩakaariũka.”

Ihooya rĩa Jakubu na Johana

35 Nao Jakubu na Johana, aariũ a Zebedi magĩũka kwĩ Jesũ makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, nĩharĩ ũndũ tũkwenda ũtwĩkĩre.”

36 Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ atĩa mũkwenda?”

37 Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩrĩa ũgaikarĩra gĩtĩ kĩa ũnene Ũthamakiinĩ waku ũrĩa wĩ riiri-rĩ, ũgaatwĩtĩkĩria ũmwe aikare mwena waku wa ũrĩo, na ũrĩa ũngĩ wa ũmotho.”

38 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ mũtiũĩ kĩrĩa mũrahooya. Mwahota kũnyuĩra gĩkombe kĩa mĩnyamaaro kĩrĩa ngũnyuĩra? Mwahota kũbatithio kĩbatithio kĩrĩa ngũbatithio nakĩo?”

39 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ no tũhote.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Nĩguo nĩmũkũnyuĩra gĩkombe kĩrĩa ngũnyuĩra, o na mũbatithio na kĩbatithio kĩrĩa ngũbatithio nakĩo.

40 Ĩndĩ niĩ ndirĩ na kĩhooto gĩa gũtua nũũ ũgaikara mwena wakwa wa ũrĩo kana wa ũmotho. Ngai we mwene nĩ we ũkaaheana itĩ icio kũrĩ arĩa acithondekeire.”

41 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa arutwo arĩa angĩ ikũmi maamenyire ũhoro ũcio, makĩiguĩra Jakubu na Johana ũũru.

42 Naake Jesũ akĩmeeta oothe hamwe akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmũũĩ atĩ atongoria a ndũũrĩrĩ nĩmakoragwo na ũhoti mũnene igũrũ rĩacio na nĩmaciathaga.

43 No ũndũ ũcio ndũkaanooneeke gatagatĩinĩ kaanyu. Ũrĩa ũkwenda gũtuĩka mũnene gatagatĩinĩ kaanyu nĩatuĩke ndungata ya arĩa angĩ.

44 Na ũrĩa wothe ũkwenda gũtuĩka wa mbere nĩatuĩke ngombo ya arĩa angĩ oothe.

45 Amu o naake Mũrũ wa Mũndũ ndookire gũtungatĩrwo, ookire gũtungata na kũheana muoyo wake ũtuĩke wa gũkũũra andũ aingĩ.”

Jesũ kũhonia mũtumuumu wetagwo Baritimayo

46 Nao magĩgĩkinya Jeriko, na rĩrĩa Jesũ oimaga kuo arĩ na arutwo aake o hamwe na andũ aingĩ, Baritimayo mũrũ wa Timayo agĩkorwo aikaire mũkĩrainĩ wa njĩra. Baritimayo aarĩ mũtumuumu watũire ahooyaga ũteithio.

47 Naake aigua atĩ nĩ Jesũ wa Nazarethi, akĩambĩrĩria kwanĩrĩra na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “Jesũ Mũrũ wa Daudi! Njiguĩra tha!”

48 Nao andũ aingĩ maamũigua makĩmũkũũma, makĩmwĩra akire. Nowe agĩkĩrĩrĩria kwanĩrĩra, “Mũrũ wa Daudi! Njiguĩra tha!”

49 Naake Jesũ akĩrũũgama akĩĩra andũ mamwĩte.

Nao makĩmwĩta makĩmwĩra atĩrĩ, “Ũmĩrĩria na ũũkĩre nĩaragwĩta.”

50 Naake agĩteania nguo yake ya igũrũ agĩteng’era harĩ Jesũ.

51 Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda ngwĩkĩre atĩa?”

Naake akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, ngwenda o njooke kuona.”

52 Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩthiĩre, gwĩtĩkia gwaku nĩkuo gwatũma ũhone.”

Ihinda o rĩu akĩambĩrĩria kuona, akĩrũmĩrĩra Jesũ.

Jesũ kũingĩra Jerusalemu na ndũũhiũ

1 Na rĩĩrĩ, Jesũ na arutwo aake magĩkinya kĩrĩmainĩ kĩa Mĩtamaiyũ gũkuhĩ na matũũra ma Bethifage na Bethania, hakuhĩ na Jerusalemu. Naake Jesũ agĩtũma arutwo aake eerĩ mbere,

2 akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi gĩcagi gĩĩkĩ mũng’ethanĩire nakĩo, na mwatoonya o ũguo nĩmũkuona njaũ ya ndigiri yoheetwo ĩtarĩ yakuua mũndũ. Mĩohoreei mũmĩreehe.

3 Mũngĩũrio nĩ mũndũ mũgwĩka ũguo nĩkĩ-rĩ, mwĩreei atĩ Mwathaninĩabatairio nĩ yo na nĩekũmĩcookia o narua.”

4 Nao magĩthiĩ magĩkora njaũ ya ndigiri kũu barabarainĩ, yoheetwo. Rĩrĩa maamĩohoraga,

5 andũ arĩa maarũngiĩ ho makĩmooria atĩrĩ, “Mũroohora njaũ ĩyo nĩkĩ?”

6 Nao makĩmacookeria o ta ũrĩa Jesũ aameerĩĩte, nao andũ acio magĩkĩmeetĩkĩria mathiĩ nayo.

7 Magĩkĩreehe njaũ ĩyo harĩ Jesũ, makĩmĩigĩrĩra nguo ciao, naake Jesũ akĩmĩikarĩra.

8 Nao andũ aingĩ makĩara nguo ciao barabarainĩ, nao arĩa angĩ makĩara mathĩgĩ marĩa maatuĩte mĩgũndainĩ.

9 Nao arĩa maamũtongoreetie o na arĩa maamuumĩĩte thuutha makĩanĩrĩra makiugaga atĩrĩ, “Ngai arokumio? Ngai aroraathima ũrĩa ũgũũka na rĩĩtwa rĩa Mwathani!

10 Ngai aroorathima Ũthamaki ũrĩa ũgũũka wa ithe witũ Daudi! Ngai arokumio igũrũ o igũrũ!”

11 Naake Jesũ akinya Jerusalemu akĩingĩra Hekaarũ. Arĩĩkia kwĩrorangĩra akiuma, agĩthiĩ Bethania arĩ hamwe na arutwo arĩa ikũmi na eerĩ, nĩ tondũ kwarĩ hwaĩinĩ.

Jesũ kũruma mũkũyũ

12 Na rĩrĩ, mũthenya ũyũ ũngĩ rĩrĩa Jesũ na arutwo aake moimaga Bethania, Jesũ akĩigua ahũtiĩ.

13 Agĩkĩona mũkũyũ ũrĩ haraaya ũrurĩĩte wega, agĩthiĩ harĩ guo ehokeete atĩ nĩekuona ngũyũ. No akinya harĩ guo ndarĩ kĩndũ oonire, tiga mathangũ matheri, amu gũtiarĩ hĩndĩ ya mĩkũyũ gũciara.

14 Jesũ agĩkĩwĩra atĩrĩ, “Andũ maroaga gũkaarĩa matunda maaku tene na tene!”

Nao arutwo aake makĩigua ũguo oigire.

Jesũ gũtoonya Hekaarũ

15 Na rĩĩrĩ, maakinya Jerusalemu Jesũ agĩthiĩ Hekaarũinĩ, akĩambĩrĩria kũrutũrũra arĩa meendanagĩria na arĩa maagũragĩra kuo, na akĩng’aũrania meetha cia arĩa maakũũranagia mbeeca o na itĩ cia arĩa meendagia ndutuura.

16 Gũtirĩ mũndũ aangĩetĩkĩririe ahĩtũkĩrie kĩndũ kũu nja ya Hekaarũ.

17 Agĩcooka akĩruta andũ akĩmeera atĩrĩ, “Ngai oigĩĩte Maandĩkoinĩ atĩrĩ, ‘Hekaarũ yakwa ĩgeetagwo nyũmba ya kũhooyagĩrwo nĩ andũ a ndũũrĩrĩ ciothe.’ No inyuĩ mũmĩtuĩte kũndũ gwa kwĩhithwo nĩ atuunyani!”

18 Rĩrĩa athĩnjĩri Ngai arĩa anene o na arutani a Watho maiguire ũhoro ũcio, makĩambĩrĩria gũcaria ũrĩa mangĩmũũraga. No nĩmamwĩtigagĩra nĩ amu andũ oothe nĩmaagegeete nĩ ũndũ wa ũrutani wake.

19 Gwakinya hwaĩinĩ, Jesũ na arutwo aake makiuma Jerusalemu.

Ũrutani kuuma kũrĩ mũkũyũ

20 Na rĩĩrĩ, mũthenya ũyũ ũngĩ rũũciinĩ, Jesũ na arutwo aake maakinya harĩa mũkũyũ warĩ, makĩona ũũmĩĩte wothe kinya mĩri.

21 Naake Petero aririkana ũhoro wa mũkũyũ ũcio akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mũrutani, tarora! Mũkũyũ ũrĩa ũrarumire nĩũũmĩĩte!”

22 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ĩtĩkiai Ngai.

23 Ngũmwĩra na ma atĩ mũndũ o wothe ũngĩĩra kĩrĩma gĩĩkĩ atĩrĩ, ‘Kũũrũka wĩikie iriainĩ,’ na akorwo atarĩ na nganja ngoroinĩ yake, na akorwo eetĩkĩĩtie atĩ ũguo ekuuga nĩũkũhinga, no eekĩrwo ũndũ ũcio.

24 Tondũ ũcio ngũmwĩra atĩrĩ, ũndũ o wothe mũrĩũragia mũkĩhooya, ĩtĩkagiai atĩ nĩmũrĩĩkĩĩtie kũheeo, na nĩmũrĩgĩaga naguo.

25 Rĩrĩa mũrũngiĩ mũkĩhooya-rĩ, ohagĩraai arĩa mamũhĩtĩirie, nĩguo Ithe wanyu ũrĩa wĩ igũrũ o naake amuohagĩre meehia maanyu. [

26 No mũngĩrega kuohera arĩa angĩ, meehia maao, o naake Ithe wanyu ũrĩa wĩ igũrũ ndangĩmuohera meehia marĩa mwĩhĩĩtie.”]

Kĩũria gĩkoniĩ ũhoti wa Jesũ

27 Naake Jesũ na arutwo aake magĩgĩkinya Jerusalemu rĩngĩ. Na rĩrĩa Jesũ aaceeraga kũu Hekaarũinĩ, athĩnjĩri Ngai arĩa anene, na arutani a Watho na athuuri magĩũka kũrĩ we.

28 Magĩkĩmũũria atĩrĩ, “Ũreeka maũndũ maya na ũhoti ũrĩkũ, na nũũ wakũheire ũhoti ũcio?”

29 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩngũmũũria kĩũria na mwanjookeria nĩngũmwĩra kũrĩa ndutĩĩte ũhoti ũrĩa ndĩreeka maũndũ maya naguo.

30 Tanjĩĩraai atĩrĩ, Johana, aarutĩĩte ũhoti wa kũbatithania kũ, kũrĩ Ngai kana kũrĩ andũ? Tanjookeriai!”

31 Nao makĩambĩrĩria gũkararania makĩũranagia atĩrĩ, “Tũkuuga atĩa? Wona twoiga woimĩĩte kwĩ Ngai, egũtũũria atĩrĩ, ‘Mwakĩregire kũmwĩtĩkia nĩkĩ?’

32 Na twoiga ‘Woimĩĩte kũrĩ andũ …’ ” (Nĩmeetigagĩra andũ, amu andũ oothe nĩmeetĩkĩĩtie atĩ Johana aarĩ mũnabii.)

33 Nĩ ũndũ ũcio magĩkĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Tũtiũĩ.”

Naake akĩmeera atĩrĩ, “O na niĩ ndigũkĩmwĩra njĩkaga maũndũ maya na ũhoti ũrĩkũ.”

Ngerekano ya akombori a mũgũnda wa mĩthabibũ

1 Thuutha ũcio Jesũ akĩmaarĩria na ngerekano akĩmeera atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩmwe nĩkwarĩ mũndũ wahandire Thabibũ mũgũndainĩ wake. Agĩcooka akĩũirigĩra, akĩenja irima rĩa kũhihĩra, agĩcooka agĩaka nyũmba ya arangĩri. Naake akĩũkomborithia, agĩthiĩ bũrũri ũngĩ.

2 Hĩndĩ ya kũgetha thabibũ yakinya, agĩtũmĩra arĩa maakomboreete ngombo ĩkaneeo igai rĩake rĩa magetha.

3 Nao akombori acio makĩnyiita ngombo ĩyo, makĩmĩhũũra, magĩcooka makĩmĩingata mooko matheri.

4 Mwene mũgũnda agĩcooka agĩtũma ngombo ĩngĩ, nao akombori acio makĩmĩhũũra, makĩmĩtiihangia mũtwe, na makĩmĩĩka maũndũ maingĩ mooru.

5 Agĩcooka agĩtũma ĩngĩ o rĩngĩ, nayo ĩyo makĩmĩnyiita makĩmĩũraga. Ningĩ akĩmarekeria ngombo ingĩ nyingĩ o magĩciĩkaga maũndũ ta macio, imwe makahũũra, iria ingĩ nacio makooraga.

6 Kwoguo mũndũ ũcio ndaarĩ na ũngĩ wa gũtũma tiga o mũrũ wake ũrĩa eendeete mũno. Marigĩrĩrioinĩ agĩkĩmũtũma akiugaga atĩrĩ, ‘Ndĩ na ma nĩmekũhe mũrũ wakwa gĩtĩĩo.’

7 No akombori acio makĩĩrana atĩrĩ, ‘Ũyũ nĩ we ũkaagaya mũgũnda ũyũ; nĩtũmũũrageei na nĩtũkũrigia na igai rĩake!’

8 Magĩkĩmũnyiita makĩmũũraga na magĩikia mwĩrĩ wake na kũu nja ya mũgũnda ũcio.”

9 Naake Jesũ agĩthiĩ na mbere kwaria akĩũria atĩrĩ, “Mwene mũgũnda ageeka atĩa? Agooka amoorage, akomborithie mũgũnda ũcio wake wa mĩthabibũ andũ angĩ.

10 Gũtirĩ nganja nĩmũthoomeete maandĩko harĩa hoigaga atĩrĩ,

‘Ihiga rĩrĩa aaki maaregire

nĩrĩo rĩtuĩkĩĩte rĩa bata mũthingiinĩ.

11 Nĩ Mwathani wekire ũguo,

na ũndũ ũcio nĩ wa magegania tũkĩwona!’ ”

12 Nao anene a Ayahudi makĩgeria kũmũnyiita tondũ nĩmaamenyire atĩ nĩ o aaragia ũhoro wao na ngerekano ĩyo. No magĩĩtigĩra andũ, magĩkĩmũtiga magĩĩthiĩra.

Kĩũria gĩkoniĩ kũrĩha igooti

13 Nao Afarisai amwe, o hamwe na andũ amwe a kĩama kĩa Aherodia, magĩtũmwo kũrĩ Jesũ nĩguo mamũtege na mĩario yake.

14 Magĩgĩũka makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, nĩtũũĩ atĩ wĩ wa ma, na ndũrĩ mũndũ wĩtigagĩra, amu ndũroraga ũrĩa andũ matariĩ, no ũrutanaga na ma ũhoro wa Ngai. Rĩu-rĩ, Watho witũ nĩwĩtĩkĩrĩĩtie tũrutagĩre mũthamaki wa Roma igooti? Tũrutage kana tũtikaarutage?”

15 No we Jesũ aamenya ũhinga wao agĩkĩmooria atĩrĩ, “Mũrangeria nĩkĩ? Tareeheei mbeeca ndĩmĩone.”

16 Nao magĩkĩmũreehere mbeeca, naake akĩmooria atĩrĩ, “Mbica ĩno na rĩĩtwa rĩĩrĩ nĩ cia ũ?”

Nao makĩmwĩra atĩ nĩ cia mũthamaki wa Roma.

17 Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Rutagĩraai mũthamaki wa Roma kĩrĩa gĩ gĩake, na Ngai kĩrĩa gĩ gĩake.”

Nao andũ acio makĩgega mũno nĩ ũndũ wa ũguo aameerire.

Kĩũria gĩkoniĩ kũriũka

18 Thuutha ũcio Asadukai, arĩa moigaga atĩ andũ arĩa akuũ matikaariũka, magĩũka kwĩ Jesũ makĩmũũria atĩrĩ,

19 “Mũrutani, Musa nĩatwandĩkĩire atĩrĩ, ‘Mũndũ angĩkua atige mũtumia wake atarĩ aagĩa mwana, mũrũ wa nyina no mũhaka ahikie mũtumia ũcio nĩ geetha acookerie mũrũ wa nyina mbeũ.’

20 Rĩu-rĩ, nĩkwarĩ na aariũ mũgwanja a nyina ũmwe,na ũrĩa mũkũrũ wao akĩhikania, agĩcooka agĩkua na ndatige ciana.

21 Naake wa keerĩ agĩcooka akĩhikia mũtumia ũcio, no o naake agĩcooka agĩkua na ndatige ciana. O na wa gatatũ o naake agĩkua na acio angĩ o taguo.

22 Na rĩĩrĩ oothe mũgwanja magĩkĩmũhikia, magĩkua matarĩ ciana. Thuutha wao oothe mũtumia ũcio o naake agĩkua.

23 Rĩu-rĩ, rĩrĩa arĩa akuũ magaakĩriũka-rĩ, mũtumia ũcio agaagĩtuĩka wa ũ, nĩ ũndũ oothe mũgwanja nĩmaamũhikĩĩtie?”

24 Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩmũhĩtĩĩtie nĩ ũndũ mũtiũĩ Maandĩko kana hinya wa Ngai.

25 Amu rĩrĩa akuũ makaariũka magaakorwo mahaana ta araika arĩa me igũrũ, matikaahikanagia kana makahika.

26 Naguo ũhoro wa kũriũkio kwa arĩa akuũ-rĩ, kaĩ mũtarĩ mwathooma Wathoinĩ wa Musa, ũhoro wa kĩhinga gĩkĩhĩa? Watho ũcio wonanĩĩtie ũrĩa Ngai aarĩirie Musa akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Nĩ niĩ Ngai wa Aburahamu, Isaaka, na Jakubu.’

27 We nĩ Ngai wa arĩa me muoyo, ti Ngai wa arĩa akuũ. Inyuĩ mũhĩtĩĩtie mũno!”

Rĩathani rĩrĩa inene

28 Na rĩĩrĩ, nĩhaarĩ mũrutani ũmwe wa Watho wathikagĩrĩria mĩario ĩyo, naake aigua atĩ Jesũ nĩacookeria Asadukai wega akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ rĩathani rĩrĩkũ rĩĩrĩ bata gũkĩra marĩa mangĩ moothe?”

29 Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Rĩathani rĩrĩa rĩ bata mũno makĩria nĩ rĩĩrĩ, ‘Taigua wee Isiraeli! Mwathani Ngai witũ no we wiki Mwathani.

30 Nĩ ũndũ ũcio, enda Mwathani Ngai waku na ngoro yaku yothe, o na muoyo waku wothe, o na meciiria maaku moothe, o na hinya waku wothe.’

31 Narĩo rĩa keerĩ no ta rĩu, ‘Enda mũndũ ũrĩa mũrigainie naake o ta ũrĩa wĩyendeete wee mwene.’ Gũtirĩ rĩathani rĩngĩ rĩrĩ bata gũkĩra macio meerĩ.”

32 Naake mũrutani ũcio wa Watho akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Nĩwoiga ma mũrutani, atĩ Mwathani Ngai no we wiki, na atĩ gũtirĩ ũngĩ tiga we.

33 Na atĩ no mũhaka mũndũ amwende na ngoro yake yothe, na meciiria maake moothe, o na hinya wake wothe; na ende mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa eyendeete we mwene. Kũhingia maathani maya meerĩ kũrĩ na bata gũkĩra magongoona moothe ma njino, o na ma mĩthemba ĩrĩa ĩngĩ yothe.”

34 Naake Jesũ aigua mũndũ ũcio nĩacookia wega akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee ndũrĩ haraihu na Ũthamaki wa Ngai.”

Na thuutha ũcio gũtirĩ mũndũ wacookire kũũmĩrĩria kũmũũria kĩũria.

Kĩũria gĩkoniĩ Kristũ

35 Rĩrĩa Jesũ aarutanaga Hekaarũinĩ akĩũria atĩrĩ, “Arutani a Watho moigaga atĩ Kristũ nĩ wa Daudi atĩa?

36 Githĩ Daudi we mwene ahotithĩĩtio nĩ Roho Mũtheru ndoigire atĩrĩ:

‘Mwathani eerire Mwathani wakwa atĩrĩ,

Ikara thĩ mwena wakwa wa ũrĩo

kinya rĩrĩa ngaatũma ũrangĩrĩrie thũ ciaku.’

37 Angĩkorwo Daudi we mwene nĩamwĩtire Mwathani-rĩ, Kristũ angĩgĩkorwo arĩ Mũrũ wa Daudi atĩa?”

Jesũ kwĩra andũ memenyerere arutani a Watho

Na nĩhaarĩ na andũ aingĩ maathikagĩrĩria Jesũ, magakena nĩ ũndũ wa ũrĩa oigaga.

38 Naake akĩmaruta akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩmenyerereei arutani a Watho arĩa meendeete gũthiĩ meekĩrĩĩte nguo ndaaya, o na kũgeithagĩrio ndũũnyũinĩ.

39 Ningĩ makeenda kũheagwo itĩ cia mbere thunagogiinĩ o na handũ ha gĩtĩĩo marugainĩ.

40 Acio no o matoonyagĩrĩra atumia a ndigwa na makaiya indo kuuma mĩciĩ yao, na nĩ ũndũ wa kwenda kwĩyonania nĩmaraihagia mahooya. Iherithia rĩao rĩgaakorwo rĩ inene.”

Mũhothi wa mũtumia wa ndigwa

41 Na rĩrĩa Jesũ aikaire thĩ kũu Hekaarũinĩ hakuhĩ na harĩa andũ maahothagĩra, nĩeroragĩra andũ makĩhotha. Nacio itonga nyingĩ igĩikia mbeeca nyingĩ hau haahothagĩrwo.

42 No hagĩũka mũtumia mũthĩĩni wa ndigwa agĩikia tũthendi twĩrĩ, na mũigana watuo nĩ ta kĩng’ootore kĩmwe.

43 Naake Jesũ agĩĩta arutwo aake akĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra atĩrĩ na ma atĩ, mũtumia ũyũ mũthĩĩni wa ndigwa nĩaikia mbeeca nyingĩ gathandũkũinĩ ka mũhothi gũkĩra arĩa angĩ oothe mahotha.

44 Amu arĩa angĩ mahotha matigari ma ũtonga wao, no we arĩ mũthĩĩni ũguo wothe ahotha iria ciothe oima nacio, na aheana mũthiithũ wake wothe.”