Matathia mũndũ mwĩhokeku
1 Matukũinĩ macio mũthĩnjĩri Ngai wetagwo Matathia, mũrũ wa Johana wa mbarĩ ya Jehoiaribu na mũcũkũrũ wa Simeoni, akiuma Jerusalemu agĩthiĩ gũtũũra Modeini.
2 Matathia nĩarĩ na aanake ataano nao nĩ: Johana ũrĩa wetagwo na rĩĩtwa rĩngĩ Gadi,
3 Simeoni ũrĩa wetagwo na rĩĩtwa rĩngĩ Thasi,
4 Judasi ũrĩa wetagwo na rĩĩtwa rĩngĩ Makabai,
5 Eleazaru ũrĩa wetagwo na rĩĩtwa rĩngĩ Avarani, na Jonathani ũrĩa wetagwo na rĩĩtwa rĩngĩ Afasi.
6 Naake Matathia rĩrĩa oonire maũndũ macio moothe mooru meekĩĩtwo kũu Jerusalemu na Juda
7 akiuga atĩrĩ:
Ũi ĩiya wakwa-ĩ!
Ndaciarirwo wakĩ nĩguo nyonage maũndũ maya mooru ũũ magĩĩkĩka,
andũ aakwa makĩniinwo o na itũũra rĩrĩa itheru rĩgĩthũũkio?
Kwahoteka atĩa njikare haaha itarĩ na ũteithio na itũũra no kũniinwo rĩraniinwo nĩ thũ,
o nayo Hekaarũ ĩtuĩkĩĩte ya andũ ageni?
8 Hekaarũ ĩtuĩkĩĩte o ta mũndũ ũtaheetwo gĩtĩĩo,
9 indo ciayo iria ciamĩgemeetie nĩikuuĩĩtwo igathiio nacio.
Ciana ciitũ ciũragĩirwo barabarainĩ,
nao aanake aitũ makang’eo na hiũ nĩ thũ.
10 Itũũra rĩĩrĩ rĩtũũrĩĩtwo nĩ ndũũrĩrĩ ciothe cia thĩ,
nacio ikeyũmbĩria indo ciarĩo ciothe.
11 Mathaga maarĩo nĩmakuuĩĩtwo magathiio namo,
rĩgagĩtuĩka o ta ngombo,
na wĩyathi warĩo nĩũniinĩĩtwo.
12 Cũũthĩrĩriai muone ũrĩa Hekaarũ iitũ ithaahĩĩtio nĩ andũ a ndũũrĩrĩ,
ũkaru wayo ũkaagithio kĩene.
13 Rĩu-rĩ, tũgũgĩthiĩ na mbere gũtũũra muoyo nĩkĩ?
14 Hĩndĩ ĩyo Matathia na aariũ aake maiyũrĩĩtwo nĩ kĩeha, magĩtembũranga nguo ciao, makĩĩhumba nguo cia makũnia, magĩthiĩ na mbere gũcakaya.
15 Hĩndĩ ĩyo atongoria arĩa maathuurĩĩtwo nĩ mũthamaki moonage atĩ andũ nĩmatiganĩria Ngai, magĩũka itũũrainĩ rĩa Modeini. Mookire kũu nĩguo meere andũ na hinya marutĩre ngai cia mĩhianano magongoona.
16 Naake Matathia na aariũ aake na Aisiraeli aingĩ makiumagara gũtũnga atongoria acio.
17 Nao makĩĩra Matathia atĩrĩ, “Wee ũrĩ mũtongoria wa gĩtĩĩo itũũrainĩ rĩĩrĩ, ningĩ aanake aaku o na andũ aanyu nĩmakũnyiitĩĩte mbaru.
18 Rĩu-rĩ, nĩ kĩĩ gĩkũgiria wee Matathia ũtuĩke wa mbere kũhingia uuge wa mũthamaki? Menya atĩ andũ arĩa mataruaga oothe, na andũ a Judea, o na andũ arĩa matigarĩĩte gũũkũ Jerusalemu nĩmarĩĩkĩĩtie kũhingia ũguo. Wee na aariũ aaku mũngĩĩka ũguo nĩmũgũtũũgĩrio na mũheeo gĩtĩĩo gĩa gwĩtagwo ‘Araata a mũthamaki’ na nĩmũkũheeo betha na thahabu na indo ingĩ nyingĩ.”
19 Naake Matathia akĩmagũũthũkĩra na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “O na angĩkorwo andũ arĩa mataruaga oothe thĩinĩ wa wathani ũyũ nĩmaathĩkĩire mũthamaki na makahingia uuge wake atĩ matiganĩrie ndini ya maithe maao-rĩ, ũcio ti ũhoro wa kũũmakia.
20 Niĩ na aariũ aakwa o na andũ aitũ, tũtingĩtiganĩria kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa Ngai aarĩĩkanĩire na maithe maitũ.
21 Ngai arotuĩka mũtũteithia tũtikaanatiganĩrie watho wake o na kana twagarare uuge wake.
22 Tũtingĩathĩkĩra uuge wa mũthamaki o na tũtingĩgarũrĩra ũrĩa tũthaathayagia Ngai witũ o na haniini.”
23 Na rĩĩrĩ, Matathia arĩĩkia kwaria o ro ũguo, Mũyahudi ũmwe wa kũu Modeini akĩĩyumĩria hau mbere ya andũ oothe, arutĩre ngai cia mĩhianano magongoona, kĩgongoonainĩ kĩrĩa gĩakĩĩtwo hau.
24 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Matathia oonire ũguo, akĩnyiitwo nĩ maraakara ũguo atĩ agĩĩka ũrĩa kwagĩrĩire. Akiumĩra o hau mũndũ ũcio aarĩ akĩinainaga nĩ marũrũ akĩmũũragĩra ho.
25 Agĩcooka akĩũraga ndungata ĩrĩa yaringagĩrĩria andũ kũruta magongoona macio na akĩmomoranga kĩgongoona kĩu.
26 Ũndũ ũcio ũgĩtũma kũmenyeke atĩ Matathia nĩ mwathĩkĩri wa watho o ta ũrĩa Finehasi naake eekire hĩndĩ ĩrĩa ooragire Zimuri mũrũ wa Salu.
Mbaara cia Matathia
27 Hĩndĩ ĩyo Matathia agĩtuĩkanĩria kũu itũũrainĩ akĩanagĩrĩra akiugaga atĩrĩ, “Mũndũ o wothe ũkũmenya atĩ nĩ mwĩhokeku harĩ kĩrĩĩkanĩro kĩa Ngai, na nĩathĩkagĩra Watho wake, nĩanũmĩrĩre!”
28 Na arĩĩkia kuuga ũguo akĩũrĩra irĩmainĩ marĩ hamwe na aariũ aake na gũtirĩ kĩndũ o na kĩmwe kĩa indo ciao maakuuire.
29-30 Hĩndĩ o ro ĩyo Aisiraeli aingĩ arĩa meendaga gũtũũria gĩtĩĩo kĩao nĩ ũndũ wa gwathĩkĩra Ngai na kũhingia Watho, magĩthiĩ gũtũũra werũinĩ. Nao magĩthiĩ hamwe na ciana ciao, na atumia aao, o na mahiũ maao nĩ ũndũ nĩmoonagio thĩĩna mũno o na kũhinyĩrĩrio.
31 Hĩndĩ ĩyo gũkĩmenyithanio kũrĩ atongoria na thigari nyũmbainĩ ĩrĩa nene kũu Jerusalemu atĩ andũ amwe nĩmaakararĩĩtie watho wa mũthamaki na atĩ nĩmaathiĩte makeehitha werũinĩ.
32 Nakĩo gĩkundi kĩnene mũno gĩa thigari gĩkĩmarũmĩrĩra, na rĩrĩa kĩamakinyĩire, gĩkĩamba kambĩ yakĩo kĩng’ethanĩire nao. Gĩkĩĩhaarĩria kũmatharĩkĩra mũthenya wa Thabatũ.
33 Nacio thigari ikĩanĩrĩra Ayahudi acio ikĩmeera atĩrĩ, “Kũrĩ na ihinda, mwĩyumĩrieei mwathĩkĩre uuge wa mũthamaki na nĩtũkũmũhonokia.”
34 Nao Ayahudi acio meehithĩĩte magĩcookia atĩrĩ, “Ithuĩ tũtingiumĩra o na tũtingĩathĩkĩra uuge wa mũthamaki o na kana tũthaahie mũthenya wa Thabatũ.”
35 Nacio thigari icio ikĩmatharĩkĩra na ihenya
36 nao Ayahudi makĩaga kwĩyũmia o na gũciikĩria ihiga o na kana gũcigirĩrĩria itigaatoonye harĩa meehithĩĩte.
37 Magĩkiuga atĩrĩ, “Ithuothe tũgũkua tũrĩ na ngoro theru. Rekeei igũrũ na thĩ ituĩke aira atĩ mwatũũraga hatarĩ na kĩhooto o na haniini.”
38 Hĩndĩ ĩyo thũ ciao ikĩmatharĩkĩra mũthenya wa Thabatũ, ikĩũraga arũme na atumia na ciana o na mahiũ maao. Igĩkĩũraga andũ ngiri ĩmwe (1,000).
39 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Matathia na araata aake maiguire ũrĩa Ayahudi mooragĩĩtwo, makĩmarĩrĩra mũno mũno makiugaga atĩrĩ,
40 “Ithuĩ tũtingĩĩrekereria ta ũguo aariũ a ithe witũ mareekire. No mũhaka twĩrũĩrĩre harĩ andũ acio mataruaga nĩguo tũhonokie mĩoyo iitũ o na tũgitĩre ndini iitũ. Twaga gwĩka ũguo tũkũũragwo ithuothe tũthire.”
41 Nĩ ũndũ ũcio magĩtua itua makiuga atĩrĩ, “Mũndũ o na ũrĩkũ angĩtũtharĩkĩra mũthenya wa Thabatũ, o na angĩkorwo nũũ kana ũũ, tũtingĩmwĩtĩkĩria. Tũtingĩũmĩrĩria kũũragwo tũkirĩĩte ta ũrĩa aariũ a ithe witũ marooragirwo mehithĩĩte.”
42 Hĩndĩ ĩyo Ayahudi arĩa meetĩkĩĩtie, na arĩa maarũmĩĩtie kĩrĩra kĩao, andũ meendeete kũgitĩra bũrũri ũcio wao, arĩa maarĩ njamba cia Isiraeli magĩĩturanĩra na Matathia na araata aake.
43 Nao Ayahudi arĩa moorĩĩte nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra kũũragwo magĩturanĩra nao nĩguo mamaimbĩrĩrie.
44 Nao marĩĩkia gũthondeka mbũtũ nene ya mbaara, makĩĩhotora maiyũrĩĩtwo nĩ maraakara, magĩtharĩkĩra Ayahudi acio maagarũrũkĩĩte. Nao arĩa maahotire kũũra magĩthiĩ kwĩhitha kũrĩ andũ a ndũũrĩrĩ.
45 Matathia na araata aake magĩthiĩ bũrũri wa Isiraeli guothe makĩmomoraga igongoona cia ngai cia mĩhianano na
46 makĩruithagia arũme oothe na hinya arĩa mataarĩ aruu.
47 Nao magĩgĩtooria atongoria acio a ndũũrĩrĩ biũ.
48 Magĩkĩhonokia Watho wa Musa kuuma mookoinĩ ma andũ acio a ndũũrĩrĩ o na ma athamaki, na makĩagithia Anitioku mũthamaki ũcio mũũru hinya.
Matathia gũkua
49 Na rĩĩrĩ, Matathia aakuhĩrĩria gũkua akĩĩra aariũ aake atĩrĩ, “Matukũ maya nĩ ma thĩĩna na haaro. Andũ matarĩ gĩtĩĩo nĩ o me na ũhoti na ithuĩ nĩmatũcambĩĩtie o na magatũconorithia.
50 Inyuĩ aariũ aakwa, ndamũthaitha mũrũmie watho na mũgitĩre Kĩrĩĩkanĩro kĩa Ngai wa maithe maitũ o na angĩkorwo gwĩka ũguo no gũtũme mũũragwo.
51 Ririkanaai ciĩko ciao iria meekire matukũinĩ macio maao ma tene, na nĩmũkaagathĩrĩrio na mũtũũgĩrio tene na tene.
52 Taririkanaai ũrĩa Aburahamu ehokeete Mwathani; o na aagerio no aakenirie Ngai na agĩĩtĩkĩrĩka nĩwe.
53 O naake Josefu arĩ mathĩĩnainĩ maingĩ nĩathĩkĩire watho wa Ngai, naake akĩmũtua mũthamaki wa Misiri.
54 Finehasi, guuka witũ nĩ ũndũ wa kwĩrutĩra gwake, nĩerirwo atĩ njiarwa ciake nĩigaatuĩkaga athĩnjĩri Ngai.
55 Joshua nĩ ũndũ wa gwathĩka, Musa nĩamũtuire mũtiirĩrĩri bũrũri thĩinĩ wa Isiraeli.
56 Kalebu nĩ ũndũ wa kũreehere andũ ndũmĩrĩri njega, agĩatũrĩrwo gĩcunjĩ kĩmwe kĩa bũrũri ta kĩheeo.
57 Daudi nĩ ũndũ wa ũtugi wake, akĩheeo gĩtĩ gĩa ũthamaki gĩa tene na tene.
58 Elija nĩ ũndũ wa gũtĩĩa watho na kĩyo kĩnene akĩoywo agĩtwarwo igũrũ.
59 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia Hanania, Azaria, na Mishaeli makĩhonokio kuuma nĩnĩmbĩinĩ cia mwaki.
60 Danieli nĩ ũndũ wa kũgĩa ngoro njega, akĩhonokio kuuma kanuainĩ ka mũrũũthi.
61 Rĩu, wĩruteei na maithe macio maitũ mũkĩmenye atĩ gũtirĩ mũndũ wĩhokeete Mwathani ũngĩhinyĩrĩrio.
62 Mũtikaanetigĩre imakania cia mũndũ mwĩhia, mwĩtĩĩo ũcio wake ũgaathira biũ, naguo mwĩrĩ ũcio wake wa kũbutha ũrĩĩo nĩ mũthũa.
63 Ũũmũũthĩ no atũũgĩrio, no rũũciũ ndakorwo ho, mwĩrĩ wake ũkorwo ũcookeete o tĩĩriinĩ, nayo mĩbango yake ĩkorwo yagithĩĩtio kĩene.
64 Aariũ aakwa, gĩai na hinya na mwĩyũmĩrĩrie mũkĩgitĩra watho, nĩ ũndũ watho ũcio nĩũrĩtũma mũtũũgĩrio.
65 “Simoni mũrũ wa thooguo nĩ mũndũ mũũgĩ, nĩ ũndũ ũcio mũthikagĩrĩriei o ta ũrĩa mũngĩĩthikĩrĩria.
66 Judasi Makabai akoreetwo e njamba mũtũũrĩreinĩ wake wothe. Ũcio-rĩ, nĩ we ũgũtuĩka mũtongoria wanyu wa mbaara mũkĩhũũrana na thũ cianyu.
67 Na rĩĩrĩ, ĩtaai andũ oothe, o mũndũ mwathĩkĩri watho mooke hamwe, mũrĩhanĩrie andũ maũũru marĩa meekĩĩtwo andũ aanyu.
68 Nao andũ a ndũũrĩrĩ mũmahe mũcaara wa wĩra ũrĩa marutĩĩte na hĩndĩ ciothe mwathĩkagĩre watho o na irĩra ciaguo.”
69 Naake Matathia arĩĩkia kũmaraathima agĩkua.
70 Aakuire mwaka wa 146, agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ ya maithe maake kũu Modeini. Nao Aisiraeli oothe makĩmũrĩrĩra na makĩmũcakaĩra mũno.