Gũtaarĩria
Ibuku rĩĩrĩ rĩĩtanĩĩtio na mũnabii ũmwe warĩ igweta mũno watũũraga Jerusalemu ta mĩaka 700 mbere ya gũciarwo kwa Jesũ Kristũ. Ibuku rĩĩrĩ no rĩgayanio icunjĩ ithatũ ta ũũ:.
1. Gĩcunjĩ kĩa 1–39 kĩandĩkirwo hĩndĩ ĩrĩa andũ a Juda arĩa maarĩ ũthamaki wa na kĩanda meehĩtĩirwo nĩ andũ a Asiria arĩa mahakaine nao, na maarĩ na hinya kũmakĩra. Kũringana na Isaia, ũgwati ũrĩa mũnene harĩ ũtũũro wa andũ a Juda ndwarĩ o hinya wa Aasiria wiki, no warĩ meehia ma rũũrĩrĩ ruo rũene, kwaga gwathĩkĩra Ngai, o hamwe na kwaga kũmwĩhoka. Mũnabii nĩatũmĩrĩĩte ciugo na ciĩko ikũiguĩka kũũria andũ na atongoria aao matũũre mũtũũrĩre wa ũthingu na wa waragania. Ningĩ nĩameerĩĩte na mĩgambo mĩritũ atĩ maaga gwathĩkĩra Ngai marĩĩreehagĩra o thĩĩna na mũthiro. Hamwe na ũguo, Isaia nĩarathĩĩte ũhoro wa ĩtĩĩna rĩa thaayũ rĩrĩa rĩgooka thĩinĩ wa thĩ yothe. Ningĩ nĩarathĩĩte ũhoro wa gũũka kwa mũndũ uumĩĩte rũciaroinĩ rwa Daudi ũrĩa ũgaatuĩka mũthamaki kĩĩrorerwa wa kwĩgerekanagio naake.
2. Gĩcunjĩ kĩa 40–55 kĩandĩkirwo rĩrĩa andũ aingĩ a Juda maathaamĩirio Babiloni, na maarĩ ahinyĩrĩrie mũno na magakua ngoro. Mũnabii nĩanĩrĩire atĩ Ngai nĩagaakũũra andũ aake na amacookie Jerusalemu mũciĩ kwao nĩ geetha makaambĩrĩrie mũtũũrĩre ũngĩ mwerũ. Ũndũ ũrĩa wa bata mũno thĩinĩ wa icunjĩ ici nĩ atĩ Ngai nĩ we Mwathani wa maũndũ marĩa meekĩkire tene. Ningĩ mũbango wa Ngai harĩ andũ aake nĩũhĩmbĩirie o na gũtũmwo kwao kũrĩ ndũũrĩrĩ ciothe cia thĩ iria ikaaraathimwo na njĩra ya Aisiraeli. Icunjĩ iria ikoniĩ “Ndungata ya Mwathani” nĩ imwe cia iria ciũĩkaine mũno thĩinĩ wa Kĩrĩĩkanĩro Kĩrĩa Gĩkũrũ.
3. Gĩcunjĩ kĩa 56–66, maita marĩa maingĩ kĩerekeirio kũrĩ andũ arĩa maacookeete Jerusalemu na maabataire kũũmĩrĩrio atĩ Ngai nĩegũthiĩ na mbere kũhingia ciĩranĩro ciake kũrĩ rũũrĩrĩ rũu. Nĩigweteete bata wa ũthingu, waragania, ũhoro wa kũrũmia Thabatũ, ũhoro wa magongoona, na mahooya. Koohoro ka bata thĩinĩ wa icunjĩ ici nĩ 61.1-2. Koohoro kau nĩ mĩgambo ĩrĩa Jesũ aatũmĩrire akĩambĩrĩria ũtungatĩri wake thĩinĩ wa mũingĩ nĩ geetha oonanie gwĩtwo kũrĩa eetĩĩtwo nakuo.
Maũndũ marĩa marĩ ibukuinĩ rĩĩrĩ
Gũkaanio na kũheeo ciĩranĩro 1.1–12.6
Ndũũrĩrĩ kũherithio 13.1–23.18
Ngai gũciirithia thĩ 24.1–27.13
Gũkaanio rĩngĩ na kũheeo ciĩranĩro ingĩ 28.1–35.10
Hezekia mũthamaki wa Juda, na Aasiria 36.1–39.8
Ndũmĩrĩri cia kĩĩranĩro na cia kĩĩrĩgĩrĩro 40.1–55.13
Gũkaanio na kũheeo ciĩranĩro 56.1–66.24