Josia kũharagania mĩhianano ya kũhooywo
1 Naake mũthamaki Josia agĩcookanĩrĩria hamwe atongoria oothe a Juda o na a Jerusalemu.
2 Agĩcooka akĩmatongoria, magĩtoonya Hekaarũinĩ, na magĩtwarana na athĩnjĩri Ngai, anabii, na andũ oothe anene na aniini. Naake mũthamaki akĩmathoomera maũndũ moothe ta ũrĩa maandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩa kĩrĩĩkanĩro rĩrĩa rĩoneetwo Hekaarũinĩ.
3 Naake akĩrũũgama harĩa aamenyereete gũikara, agĩthondeka kĩrĩĩkanĩro na MWATHANI gĩa atĩ nĩarĩmwathĩkagĩra, na nĩarĩmenyagĩrĩra maathani, na mawatho maake na ngoro yake yothe o na muoyo wake wothe. Na ningĩ nĩarĩhingagia maũndũ moothe ma kĩrĩĩkanĩro ta ũrĩa maandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩu. Nao andũ oothe magĩtua atĩ o nao nĩmarĩathĩkagĩra kĩrĩĩkanĩro kĩu.
4 Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Josia agĩatha Hilikia Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, o na athĩnjĩri Ngai arĩa maamũteithagĩrĩria, o na aikaria a mũrango wa gũtoonya Hekaarũinĩ, marute na nja indo ciothe iria ciahũthagĩrwo hĩndĩ ya gũthaathaiya Baali, o na ngai ĩrĩa yetagwo Ashera, o na njata. Mũthamaki agĩcinĩra indo icio ciothe nja ya itũũra rĩa Jerusalemu hakuhĩ na gĩtuamba gĩa Kidironi, na agĩtwarithia mũhu ũcio itũũrainĩ rĩa Betheli.
5 Ningĩ athĩnjĩri ngai arĩa maathuurĩĩtwo nĩ athamaki a Juda makũrutagĩra mĩhianano magongoona kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano, o kũu matũũrainĩ ma Juda na kũrĩa gwakuhĩhĩirie Jerusalemu, akĩmatigithia mawĩra macio. Ningĩ arĩa maarutaga magongoona kũrĩ Baali, riũa, mweri, na njata, o na mbũtũ yothe ya igũrũ, o nao akĩmatigithia mawĩra macio.
6 Ningĩ mũhianano wa ngai ĩrĩa yetagwo Ashera akĩũruta kuuma Hekaarũinĩ, agĩthiĩ akĩũcinĩra na kũu nja ya itũũra rĩa Jerusalemu hakuhĩ na gĩtuamba gĩa karũũĩ ga Kidironi, akĩũhũũrahũũra, akĩũthĩa ũgĩtuĩka mũhu, akĩminjaminja mũhu ũcio mbĩĩrĩrainĩ kũrĩa andũ maathikagwo.
7 Nacio nyũmba iria ciaikaragwo nĩ maraayakũu hekaarũinĩ agĩcitharia. (Kũu nĩkuo atumia maatumagĩra nguo ndaaya iria ciehumbagwo hĩndĩ ya gũthaathaiya Ashera.)
8 Naake akĩgĩĩra athĩnjĩri Ngai oothe arĩa maatũũraga Juda guothe akĩmareehe Jerusalemu, o na agĩthaahia kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa maarutagĩra magongoona, kuuma Geba nginya Beerisheba. Ningĩ agĩcooka akĩmomoranga kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa kwarutagĩrwo magongoona, kũrĩa kwarĩ mwena wa ũmotho mũndũ agĩtoonya itũũra, hakuhĩ na mũrango wa kĩhingo kĩa Joshua mũnene wa itũũra.
9 Na rĩĩrĩ, athĩnjĩri Ngai acio matietĩkagĩrio kũruta magongoona kũu Jerusalemu Hekaarũinĩ, no nĩmaarĩyanagĩra na athĩnjĩri Ngai arĩa angĩ mĩgate ĩrĩa ĩtarĩ mĩimbie.
10 Ningĩ mũthamaki Josia agĩthaahia Tofethi kũndũ kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano kũu gĩtuambainĩ kĩa Hinomu, nĩ geetha mũndũ o na ũrĩkũ ndakaanarutĩre ngai yetagwo Moleku mwana wake igongoona rĩa njino.
11 Thuutha ũcio agĩcooka akĩeheria mbarathi iria ciamũrĩirwo riũa nĩ athamaki a Juda, na agĩcina ngaari cia mbarathi icio na mwaki. (Icio ciaigagwo gĩthakuinĩ kĩa hekaarũ hakuhĩ na kĩhingo kĩrĩa kĩarigainie na kanyũmba ka Nathani Meleku, mũnjaama ũrĩa wamũteithagĩrĩria gwathana.)
12 Ningĩ Josia agĩtharia igongoona iria athamaki a Juda, maakĩĩte igũrũ wa kanyũmba karĩa kaarĩ igũrũ wa nyũmba ya mũthamaki Ahazu, o na agĩtharia igongoona iria mũthamaki Manase aakĩĩte hau nja cierĩ cia Hekaarũ. Agĩciunanga tũcunjĩ tũcunjĩ agĩthiĩ agĩtũikia karũũĩ ga Kidironi.
13 Ningĩ mũthamaki Josia agĩthaahia kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria kũrĩa gwakĩĩtwo nĩ mũthamaki Solomoni mwena wa irathĩro wa Jerusalemu, kwerekera kĩanda kĩa kĩrĩma kĩa Mĩtamaiyũ.Kũndũ kũu nĩkuo Solomoni aakĩire Ashitorathu ngai ya Asidoni, Kemoshu ngai ya Amoabi, o na Moleku ngai ya Aamoni, ngai icio agĩcithũũkangia na agĩcigwatia thaahu.
14 Nacio itugĩ cia kũhooywo agĩciunanga tũcunjĩ tũcunjĩ, na agĩtemenga mũhianano wa ngai ĩrĩa yetagwo Ashera, nakuo kũndũ kũu yarĩ akĩaragania mahĩndĩ ma andũ kuo.
15 Ningĩ Josia agĩcooka akĩmomoranga kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria kũrĩa Jeroboamu mũrũ wa Nebati, ũrĩa watũmire Aisiraeli meehie, aakĩĩte. Ningĩ akiunanga kĩgongoona o na akĩhũũrahũũra mahiga maakuo magĩtuĩka umbuthĩ, na agĩcina mũhianano wa ngai ĩrĩa yetagwo Ashera.
16 Na rĩĩrĩ, Josia eehũgũra akĩona mbĩĩrĩra kũu kĩrĩmainĩ, agĩathana mahĩndĩ moimbũrio kuuma mbĩĩrĩrainĩ icio, akĩmacinĩra kĩgongoona igũrũ. Nĩ ũndũ ũcio, agĩgĩthaahia kĩgongoona kĩu o ta ũrĩa mũnabii oigĩĩte o tene hingo ya thigũkũ, hĩndĩ ĩrĩa Jeroboamu aarũngiĩ hakuhĩ na kĩgongoona. Mũthamaki Josia aaroranga akĩona mbĩĩrĩra ya mũnabii ũrĩa warĩĩtie maũndũ macio.
17 Ningĩ agĩcooka akĩũria atĩrĩ, “Mbĩĩrĩra ĩĩrĩa ndĩroona nĩ ya ũ?”
Nao andũ a itũũra rĩu rĩa Betheli makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ mbĩĩrĩra ya Mũnabii ũrĩa woimĩĩte Juda akĩaria ũhoro wa maũndũ maya wĩkĩĩte kĩgongoona gĩĩkĩ.”
18 Naake Josia akiuga atĩrĩ, “Tiganaai na mbĩĩrĩra ĩyo; mahĩndĩ maake rekeei maikare.” Nĩ ũndũ ũcio mahĩndĩ maake o na ma mũnabii ũrĩa woimĩĩte Samaria magĩtiganwo namo.
19 Ningĩ Josia akĩmomoranga kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria matũũrainĩ moothe ma Isiraeli kũrĩa athamaki a Isiraeli maakĩĩte, makaraakaria MWATHANI. Eekire kũndũ kũu gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria o ta ũrĩa eekĩĩte Betheli.
20 Agĩcooka akĩũragĩra athĩnjĩri ngai oothe a kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano igongoonainĩ igũrũ iria maatungatagĩra, na agĩcinĩra mahĩndĩ o hau igũrũ wacio. Thuutha wa ũguo agĩcooka Jerusalemu.
Josia gũkũngũĩra thigũkũ ya Bathaka
21 Naake mũthamaki Josia agĩatha andũ oothe makũngũĩre thigũkũ ya Bathaka, nĩ ũndũ wa gũtũũgĩria MWATHANI Ngai wao o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩa kĩrĩĩkanĩro.
22 Na rĩĩrĩ, kuuma o matukũinĩ ma rĩrĩa atiirĩrĩri bũrũri maaciiragĩra andũ a Isiraeli-rĩ, gũtiakorirwo kũgĩĩte mũthamaki o na ũmwe thĩinĩ wa Isiraeli kana Juda wahotete gũthondekithia thigũkũ ya Bathaka ta ĩyo.
23 Nayo thigũkũ ĩyo ya Bathaka ĩgĩkũngũĩrwo kũu Jerusalemu mwaka wa ikũmi na ĩnaana wa ũthamaki wa Josia.
Maũndũ mangĩ marĩa Josia eekire
24 Ningĩ mũthamaki Josia akĩeheria ago na ooni maũndũ oothe, ngai cia mĩhianano iria andũ maigĩĩte nyũmbainĩ ciao, mĩhianano yothe ya kũhooywo, o na indo iria ingĩ ciothe cionagwo irĩ magigi kũu itũũrainĩ rĩa Jerusalemu na bũrũriinĩ wothe wa Juda. Ũndũ ũcio aawĩkire nĩ geetha eekĩre hinya ciugo cia watho wa ibuku rĩrĩa Hilikia mũthĩnjĩri Ngai ooneete Hekaarũinĩ.
25 Na rĩĩrĩ, gũtiakoreetwo na mũthamaki ũngĩ mbere ĩyo, wahoteete gũtungatĩra MWATHANI taake na ngoro yake yothe, o na muoyo wake wothe, o na hinya wake wothe, o ta ũrĩa Watho wa Musa woigĩĩte. O na ningĩ gũtiacookire kuoneka ũngĩ taake thuutha wake.
26 No rĩĩrĩ, MWATHANI ndaigana gũtigana na maraakara maake megwakana ta mwaki, marĩa aatũire araakarĩire Juda nĩ ũndũ wa ũrĩa Manase aamũthirĩkĩĩtie akamũraakaria.
27 Naake MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Andũ a Juda nĩkũmeeheria ngũmeeheria ndige gũcooka kũmoona, o ta ũrĩa ndeekire andũ a Isiraeli. Ningĩ o narĩo itũũra rĩĩrĩ rĩa Jerusalemu, rĩrĩa ndathuurire o hamwe na Hekaarũ, ĩrĩa ndoigire nĩkuo ndĩrĩthaathayagĩrio nĩngũcitiganĩria.”
Mũthia wa ũthamaki wa Josia
28 Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Josia eekire, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda.
29 Na rĩĩrĩ, matukũinĩ ma ũthamaki wa Josia nĩrĩo Neko mũthamaki wa Misiri oimagarire agĩthiĩ rũũĩinĩ rwa Farati nĩguo agateithĩrĩrie mũthamaki wa Asiria. Naake mũthamaki Josia akiumagara nĩguo akahũũrane na mũthamaki wa Misiri, naake Neko akĩmũũragĩra o kũu Megido.
30 Nacio njaama ciake igĩkuua mwĩrĩ wake na ngaari ya mbarathi kuuma Megido igĩthiĩ, ikĩmũthika mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki a Jerusalemu.
Nao andũ a Juda magĩthuura Joahazu mũrũ wa Josia, makĩmũitĩrĩria maguta, agĩtuĩka mũthamaki.
Joahazu mũthamaki wa Juda
31 Na rĩĩrĩ, Joahazu aambĩrĩirie gũthamaka Juda arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtatũ, naake agĩthamaka mĩeri ĩtatũ e Jerusalemu. Nyina eetagwo Hamutali, mwarĩ wa Jeremia woimĩĩte Libina.
32 Naake agĩĩka maũndũ maingĩ mataakenagia MWATHANI o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ maithe maake marĩa ma tene.
33 Na rĩĩrĩ, Neko mũthamaki wa Misiri akĩnyiita Joahazu mũgwate, akĩmũhingĩrithia Ribila bũrũriinĩ wa Hamathu, na kĩo gĩĩko kĩu gĩgĩkinyia ũthamaki wake mũthia. Ningĩ agĩtuĩra andũ a Juda igooti rĩa kiro ngiri ithatũ cia magana mana (3,400) cia betha na kiro mĩrongo ĩtatũ na inya cia thahabu.
34 Naake mũthamaki Neko agĩtua Eliakimu, mũrũ wa Josia, mũthamaki wa Juda ithenya rĩa ithe, na akĩmũgarũrĩra rĩĩtwa akĩmwĩta Jehoiakimu. Naake Neko agĩtwara Joahazu Misiri kũrĩa aakuĩrĩirie.
Jehoiakimu mũthamaki wa Juda
35 Na rĩĩrĩ, mũthamaki Jehoiakimu akĩũngania igooti kuuma kũrĩ andũ a bũrũri wake nĩ geetha ahote kũrĩha mũthamaki wa Misiri kĩrĩa eendaga. O mũndũ aarutaga igooti kũringana na ũtonga wake.
36 Na rĩĩrĩ, Jehoiakimu aambĩrĩirie gũthamaka Juda arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano, naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na ũmwe e Jerusalemu. Nyina eetagwo Zebida mwarĩ wa Pedaia woimĩĩte itũũra rĩa Ruma.
37 Naake agĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ maithe maake ma tene.